İLETİŞİM VE İNSAN İLİŞKİLERİ İletişim Nedir? • Önce gruba soralım, herkes kendi iletişim tarifini yapsın… • Bizim başkalarını anlamamızı, başkalarının da bizi anlamasını sağlayan süreç iletişimdir. • Söz düşündüğümüzü anlatır ve kendimizi sözlü veya sözsüz her türlü anlatışımız ve karşıdakini anlayışımız bir alışveriş ve iletişimdir. • Duygu, düşünce, fikir, iddia, savunma, yönlendirme.... Bütün bunların aktarabilme becerisidir. Doğru veya yanlış... • İletişim bir yoldur ve karşıdakini etkileme, kendini ifade etme, bir beynin diğer beyne mesaj gönderme biçimidir. • Konuşma ve kelime dışında müzik, resim, sinema, tiyatro da iletişim ve etkileyim davranışlarıdır. Doğru İletişim • • • • Ne söyleyeceğiz Ne zaman söyleyeceğiz, uygun zaman nedir Nerede söyleyeceğiz? En iyi nasıl söyleyebiliriz? • Doğru iletişimde bütün bunların çoğu doğru yapılır. Ancak çoğu zaman olaylar kendiliğinden gelişir. •Karşıdakinin anlayabileceği biçimde basitçe anlatabilmek •Dili akıcı bir biçimde ve doğru göz ilişkisi ile kurarak ifade edebilmek. •İfade edilen mesajların karşıdaki tarafından doğru biçimde alınıp alınmadığını fark edebilmek • İletişim için cesaretli olmak • Önce dinlemek ve olayları değerlendirmek – Aktif dinlemek karşıdakini saygıyla ve anlama isteğiyle sonuna kadar dinlemek demektir. • Israrcı olmadan doğruyu basitçe ifade etmek • Sözler kadar jest ve mimikleri de kullanmak • Doğru iletişim, doğru hayat demektir. Ancak doğru iletişimle düşüncelerimiz ilgili herkes tarafından doğru olarak algılanabilir. İletişimin Temel İlkeleri Sağlıklı ve doğru bir iletişimde; • Karşıdaki kişiyi olduğu gibi kabul etmek, • Doğal ve şeffaf olmak, • Sorunları çözebilmek için iletişimin gücüne inanmak, • Düşüncelerin ifadesinde tutarlı olmak, • Empati yapabilmek. 3A Formülü • A: Aktarabilme • A: Anlama • A: Anlaşma • İlk 2A ile iletişim tamamlanır ve 3A ile doğru iletişim yapılmış olur. İLETİŞİM SÜRECİ İster konuşun, ister yazın, ister dinleyin, ister okuyun, iletişim tek bir davranıştan daha fazla şeyi içerir. İletişim 5 aşamaya ayrılabilen olaylar zinciridir. 1-Kaynak bir fikre sahiptir 2-Fikir bir mesaja dönüşür 3-Mesaj iletilir 4-Alıcı mesajı alır 5-Alıcı, kaynağa tepkide bulunur ve geribildirim yollar.. Bu durumda süreç, her iki tarafın birbirlerine kendilerini açıklayıncaya kadar tekrarlanır. Ancak bu süreç kapsamındaki her bir adım başarıya ulaşırsa iletişimin etkili olduğu söylenebilir İLETİŞİM SÜRECİ ÇEVRE KOŞULLARI KAYNAK MESAJ KANAL GERİBİLDİRİM ALICI Doğru iletişim yoluyla Birbirimizi anlarız. İlişkileri başlatır ve doğru biçimde sonlandırabiliriz. Saygı duymayı öğreniriz. Başkalarını anladığımız gibi başkalarının da bizi anlamasını sağlarız. Sorunları çözeriz. İletişim doğru ise • Yanlış anlaşılmanın önüne geçersiniz. • Hakkınızı korursunuz. • Doğru eleştirip işleri düzeltirken, hakkınızdaki eleştirileri doğru cevaplayabileceksiniz. • Doğru yolu gösterecek bir karaktere sahip olacaksınız. • Karşınızdaki kişi ile onu kırmadan ve incitmeden tartışabileceksiniz. • Fikir ve önerilerinize daha kolay destek bulabileceksiniz. • Çevrenizdeki insanları daha etkin olmaya esinlendirebileceksiniz. • Sizinle birlikte çalışan insanları yönetme ve yönlendirmede çok daha az zaman, enerji ve çaba harcamak zorunda kalacaksınız. • Katıldığınız toplantıları çok daha verimli kılabileceksiniz. ETKİN İLETİŞİMİN ÖNÜNDEKİ ENGELLER Korkularımız Önyargılarımız Duyarsızlığımız İsim takma merakımız (etiketleme) Kendimize güvensizliğimiz Alınganlığımız Sürekli kendimizi öne çıkarma merakımız (Ben-merkezciliğimiz) Etkin İletişim ve Dinleme Sağlıklı ve etkin bir iletişimin iyi dinleyiciler ile kendi duygularını samimi ve dürüst ifade eden kişilere ihtiyacı vardır. Etkin Dinleyicinin Özellikleri •Söylenenlere ilgi gösterir. •Gerçek sorunun ne olduğunu duyana kadar yargıda bulunmaz. •Konuştuğu kişi ile göz teması kurar. •Söylenenleri anlayıp anlamadığını kontrol eder. •Sırasını bekler, anladığını düşündüğünün hemen üstüne atlamaz. Etkin Dinleyicinin Özellikleri •Daha önemlisi, etkin dinleme sonucu karşımızdaki kişinin yaşayacağı rahatlık, onun bizim vereceğimiz öneriye uyum gösterme ihtimalini arttırır. •Bu nedenle sonucu artırmak için; Etkin Dinleyicinin Özellikleri •Karşımızdaki şikayetlerini veya onu huzursuz eden konuları söylerken onun yüzüne bakarak dinlemek, •Uygun aralılarla başını sallamak, ve “anlıyorum”, “evet” gibi ilgiyi gösteren kısa geri bildirimlerde bulunmak. •Daha uzun boşluklarla karşımızdaki kişinin söylediğinin tekrarlamak. YANLIŞ DİNLEME TÜRLERİ 1.Görünüşte Dinleme 2. Seçerek Dinleme 3. Saplantılı Dinleme 4. Savunucu Dinleme 5. Tuzak Kurucu Dinleme 6. Yüzeysel Dinleme 1.Görünüşte Dinleme •En yaygın dinleme türüdür. •Kişi dış görünüşüyle dinliyormuş gibi görünür, ancak; •İç dünyası bambaşka bir yerdedir. 2. Seçerek Dinleme •Bu tür dinleyenler karşılarında konuşan kişinin söylediklerinden sadece kendilerini ilgilendirilen kısımları duyarlar, •Diğer söylenenleri dinlemezler. 3. Saplantılı Dinleme •Daha çok duygusal yönden saplantılı kişilerin dinleme tarzıdır. 4. Savunucu Dinleme •Bu kişiler her söyleneni kendilerine yönelmiş bir saldırı sayarlar. •Hemen karşı saldırıya veya savunmaya geçerler. 5. Tuzak Kurucu Dinleme •Bu kişiler seslerini hiç çıkarmadan dinleme eğilimindedirler. •Çünkü dinlediklerinden yararlanarak karşılarındakini zor duruma düşürecek fırsatı ararlar. 6. Yüzeysel Dinleme •Bireyler kişinin kullandığı kelimelerin yüzeyinde kalırlar. •Kelimelerin sözcük anlamlarında veya kendilerince olan anlamlarında gezinirler. İyi Bir Dinleyici Olmak İçin Temel İlkeler 1. Susun ; •İyi bir dinleyici olmanın temeli “susma”yı becerebilmeye dayanır. İyi Bir Dinleyici Olmak İçin Temel İlkeler 2. Konuşanı Rahatlatın; •Karşınızdaki kişide konuşabileceği duygusunu uyandıran bir atmosfer yaratın. İyi Bir Dinleyici Olmak İçin Temel İlkeler 3.Dinlemek İstediğinizi Gösterin; İlgi duyduğunuzu gösterin. Karşı çıkmak yerine anlamak için dinleyin. İyi Bir Dinleyici Olmak İçin Temel İlkeler 4. Dikkat Dağıtıcı Öğeleri Uzaklaştırın; Elinizde anahtarlık karıştırmak gibi davranışlardan kaçının. sallamak, kağıtları dikkat dağıtıcı İyi Bir Dinleyici Olmak İçin Temel İlkeler 5. Karşınızdaki Kişiye Empati Gösterin; (Duygusunu anlayın ve kabul edin.) Kendinizi karşınızdakinin yerine koyun ve onun ne hissettiğini anlamaya çalışın. İyi Bir Dinleyici Olmak İçin Temel İlkeler 6. Zaman Tanıyın; Karşınızdakinin sözünü kesmeyin, Kendisini ifade etmesine imkan verin. İyi Bir Dinleyici Olmak İçin Temel İlkeler 7. Öfke ve Olumsuz Duygularınızı Kontrol edin; Kızgın bir insan çoğunlukla karşısındakini yanlış anlar ve kendini güç durumda bırakacak tepkiler verir. Bu sebeple hemen karşılık vermeyin. İyi Bir Dinleyici Olmak İçin Temel İlkeler 8. Soru Sorun; Soru sormak konuşan kişiye ilgi duyduğunuzu gösterir ve onu konuşmayı sürdürmek konusunda cesaretlendirir. İyi Bir Dinleyici Olmak İçin Temel İlkeler 9. Yargılayıcı Olmayın; Eleştirici ve tartışmacı bir tutum, konuşanı savunucu olmaya yöneltir ve öfkelendirir. İyi Bir Dinleyici Olmak Unutmamak gerekir ki, İki kulağımız, bir ağzımız vardır. Bu da dinlemenin konuşmadan daha önemli olduğunu ortaya koymaktadır. Beden Dilinin Öğeleri • • • • Beden Duruşu Mimikler Başın Kullanımı Oturmak İçin Seçilen Yer • Giyim • Bakım Ve Makyaj • Jestler • Göz Teması • Ayakların Kullanımı • Oturma Biçimi • Mesafe • Kullanılan Aksesuarlar ÇEVRENİZDE OLUMLU İZLENİM OLUŞTURMAK İÇİN NASIL DAVRANMALISINIZ? İçten ve açık olun BELİRSİZ MESAJLAR VERMEYİN. Yöneliş Daima konuştuğunuz veya sizinle konuşan insana dönük durun. Dinlediğinizi Gösterin Karşınızdaki konuşurken sık sık başınızı hafifçe aşağı-yukarı hareket ettirerek onu dinlediğinizi ve anladığınızı hissettirin. Dokunmaktan Kaçınmayın Tebessümü Unutmayın GÜLER YÜZLÜ OLUN Nezaketli olmayı ihmal etmeyin NAZİK OLUN Ses tonunuzu iyi ayarlayın SESİNİZİ NASIL KULLANDIĞINIZIN VE SES TONUNUZUN FARKINDA OLUN İFADE ETMEK İSTEDİĞİNİZ DUYGULARINIZI ORTAYA KOYACAK DURUŞ SERGİLEYİN Jestleri Unutmayın Ellerinizi cebinizde tutmaktan ve kollarınızı kavuşturmaktan, ellerinizle ağzınızı örtmekten kaçının. Konuşurken Gözlere Bakın GÖZ TEMASINI İHMAL ETMEYİN Kendinize Özen Gösterin "Çevrenizden Göreceğiniz İtibar ve Saygı, Kendinize Gösterdiğiniz Özen Kadardır." - GİYİMİNİZE DİKKAT EDİN (Dış görünüş) “Doğru giyinin, önemli görünün karşılığını her zaman alırsınız.”