Fotosentez Doğru - Yanlış Soruları Aşağıdaki ifadelerden doğru olanların yanına ''D'', yanlış olanların yanına ''Y'' harfi yazınız. 1. ATP'nin sentezi bir fosforilasyon olayıdır. 2. İnorganik maddelerden organik madde sentezleyen canlılara ototrof canlılar denir. 3. Bitkilerin tamamı tüm hücrelerinde kloroplast organelini taşır. 4. Kloroplastta granum ve stroma olmak üzere başlıca iki kısım bulunur. 5. Klorofil, kloroplastın stromasında dağılmış halde bulunur. 6. Fotosentez yapan canlılar ışık enerjisini kimyasal bağ enerjisine dönüştürür. 7. Fotosentez sadece görünür ışık spektrumunda gerçekleşir. 8. Klorofil molekülü en çok yeşil ışığı, en az mavi – mor ışığı soğurur. 9. Klorofil, fotosentez yapan hücrelerde üretilebilen ve organik özellikte olan bir moleküldür. 10.Fotosentezin ETS elemanları kloroplastın granumlarında bulunur. 11. Fotosentezin ışığa bağımlı reaksiyonları kloroplastın stromasında, ışıktan bağımsız reaksiyonları ise granumunda gerçekleşir. 12.Işığa bağımlı reaksiyonlarda üretilen ATP molekülleri ışıktan bağımsız reaksiyonlarda harcanır. 13.Fotosentez sonucu oluşan oksijenin kaynağı karbondioksittir. 14. Fotosentez hızı, kullanılan CO2 miktarı ölçülerek tespit edilebilir. 15.Karbondioksit miktarı, ışık şiddeti ve sıcaklık fotosentez hızını etkileyen genetik faktörlerdir. 16.Bir ATP molekülünden bir fosfat grubunun kopması sonucu bir ADP molekülü oluşur. 17. Düşük karbondioksit yoğunluğunda ışık şiddeti yüksek bile olsa fotosentez hızı düşük olur. 18.Tüm fotosentetik canlılarda hidrojen kaynağı olarak sadece su kullanılır. 19. Kemosentez yapan canlılar inorganik madde oksidasyonundan elde ettikleri kimyasal enerjiyi kullanırlar. 20.Klorofil taşıyan bazı bakteriler gündüz fotosentez gece ise kemosentez olayı ile inorganik maddelerden organik madde sen- CANLILARDA ENERJİ DÖNÜŞÜMLERİ ÜNİTE – 1 Etkinlik - 1 BÖLÜM – 1 Fotosentez tezlerler. 33 ÜNİTE –1 Etkinlik - 2 Fotosentez Boşluk Tamamlama Soruları Aşağıdaki cümlelerde boş bırakılan yerleri tabloda verilen kavramlar ile tamamlayınız. CANLILARDA ENERJİ DÖNÜŞÜMLERİ ribuloz difosfat sıcaklık kükürt ETS adenin kemosentetik kloroplast calvin döngüsü yeşil fosforilasyon hidrojen sülfür fotofosforilasyon endergonik substrat düzeyinde fosforilasyon NADP+ fotoototrof ışık enerjisi klorofil genetik ekzergonik riboz mor oksidatif fosforilasyon kırmızı BÖLÜM – 1 Fotosentez 1. Fotosentez yapan çeşitli canlılar hidrojen kaynağı olarak su, hidrojen ve .............................. moleküllerini kullanabilirler. 2. Fotosentez ışığa bağımlı reaksiyonlar ve .............................. reaksiyonları olmak üzere iki evrede gerçekleşir. 3. İnorganik maddelerden organik madde sentezi için ışık enerjisi kullanan ototroflara .............................. denir. 4. Gerçekleşmesi için enerjiye ihtiyaç duyulan tepkimelere .............................. tepkimeler denir. 5. Fotosentez, ökaryot canlılarda .............................. organelinde gerçekleşir. 6. Kloroplastın granumlarında klorofil molekülleri ve .............................. elemanları bulunur. 7. ATP'nin yıkımı .............................. bir olaydır. 8. Klorofil molekülü en az .............................. ışığı, en çok .............................. ve .............................. ışığı soğurur. 9. Bir maddeye fosfat grubunun eklenmesine .............................. adı verilir. 10. Fotosentez yapan canlılarda güneş enerjisi kullanılarak ATP sentezlenmesine .............................. denir. 11. Oksijenli solunum yapan canlılarda .............................. ve .............................. olayları ile ATP sentezi gerçekleşir. 12. Atmosferik oksijen üretimi ve .............................. indirgenmesi ışığa bağımlı reaksiyonlar sırasında gerçekleşir. 13. Calvin döngüsü reaksiyonlarında CO2 ilk olarak .............................. molekülü tarafından yakalanır. 14. Calvin döngüsü reaksiyonları enzimlerin denetiminde gerçekleştiği için .............................. değişimlerine karşı oldukça duyarlıdır. 15. ATP'nin yapısında azotlu organik bir baz olan .............................. ve beş karbonlu bir şeker olan .............................. bulunur. 16. Kloroplast sayısı, yaprak genişliği, su miktarı gibi faktörler fotosentez hızını etkileyen .............................. faktörlerdir. 17. Fotosentetik bakterilerde .............................. molekülü sitoplazmaya dağılmış halde bulunur. 18. Fotosentetik bakteriler yan ürün olarak oksijen ve .............................. gazı oluşturabilir. 19. İnorganik madde oksidasyonundan enerji elde eden canlılara .............................. canlılar denir. 20. Kemosentez yapan ototrof canlılar organik madde sentezi için .............................. ve klorofile ihtiyaç duymazlar. 34 1. Işıklı bir ortamda bulunan yeşil bir bitkide, I. CO2 üretimi, II. fotofosforilasyon, III. ışıktan bağımsız reaksiyonlar olaylarından hangileri gerçekleşir? A) Yalnız I A) Fotofosforilasyon ile ATP üretirler. B) Azot döngüsünde görev alırlar. B) I ve II C) İnorganik maddelerden organik madde sentezini gerçekleştirirler. C) I ve III D) II ve III Doğada biyolojik dengenin korunmasında önemli role sahip olan kemosentetik bakteriler için aşağıdakilerden hangisi söylenemez? D) İnorganik madde oksidasyonunu gerçekleştirirler. E) I, II ve III E) Solunum reaksiyonlarını sitoplazmada gerçekleştirirler. 2. Işık reaksiyonları (Granum) I II III I 6. II Calvin döngüsü reaksiyonları (Stroma) O2 (CH 2 O) n Yukarıda fotosentez olayı şematik olarak gösterilmiştir. maralı bölgelerle ilgili olarak, Şemaya göre numaralandırılmış yerlere aşağıdaki moleküllerden hangisi gelmelidir? I. I numaralı bölgede ATP üretimi gerçekleşir. II. I numaralı bölgede gerçekleşen olaylarda ışığa doğrudan gereksinim vardır. III. II numaralı bölgede yoğun enzimatik tepkimeler görülür. A) H2O NADP+ Glikoz B) H2O ATP CO2 ifadelerinden hangileri doğrudur? C) CO2 NADPH H2O D) CO2 ATP H2O E) H2 NADPH CO2 A) Yalnız I 3. B) Yalnız II C) Yalnız III D) I ve II E) I, II ve III Yeşil bir bitkinin yaptığı fotosentez tepkimeleri belirli bir ortam koşulunun farklı derecelerinde izlenmiş ve fotosentez hızındaki değişimlerin sadece klorofil moleküllerinden birim zamanda fırlatılan elektron sayısındaki değişimlerden kaynaklandığı tespit edilmiştir. Buna göre deneyde değişken olarak kullanılan ortam koşulu, lerden hangisi fotosentez dışında bir olayda kullanılamaz? 4. B) Glikoz C) O2 D) NADPH E) Amino asit I. karbondioksit miktarı, Fotosentez hızını etkileyen aşağıdaki faktörlerden II. ışığın dalga boyu, hangisi bitkinin genetik yapısı ile ilgilidir? III. ışık şiddeti faktörlerinden hangileri olabilir? A) Işığın dalga boyu B) Klorofil miktarı C) Sıcaklık D) Oksijen miktarı E) CO2 miktarı III 7. Fotosentez olayı ile bitkide oluşan aşağıdaki molekül- A) H2O II Fotosentez I A) Yalnız I B) I ve II D) II ve III BÖLÜM – 1 Kloroplast organeline ait yukarıdaki şekilde I ve II nu- CANLILARDA ENERJİ DÖNÜŞÜMLERİ 5. ÜNİTE – 1 TEST–1 C) I ve III E) I, II ve III 35 8. Fotosentetik ototrofların gerçekleştirdiği, 12. Amip, paramesyum, öglena ve yeşil ipliksi algin bulunduğu ÜNİTE –2 havuz suyu iyice karıştırıldıktan sonra, aşağıdaki şekilde I. ışık enerjisi yardımıyla ATP sentezleme, II. ATP enerjisi kullanarak organik besin sentezleme, III. organik besinlerin parçalanmasından elde edilen enerji düzenlenmiş ışık geçiren özdeş özellikteki cam kavanozlara eşit miktarlarda bırakılıyor. ile ATP sentezleme CANLILARDA ENERJİ DÖNÜŞÜMLERİ olaylarından hangileri kemosentetik ototroflar tarafından da gerçekleştirilebilir? A) Yalnız I 9. B) Yalnız III D) II ve III C) I ve II E) I, II ve III Aşağıdakilerden hangisi fotosentezin ışıktan bağımsız reaksiyonlarında gerçekleşen olaylardan birisi değil- 100 mL havuz suyu 100 mL havuz suyu 100 mL havuz suyu 20 °C 30 °C 30 °C I II III Düzenekler kurulduktan 6 saat sonra, kavanoz sularındaki çözünmüş oksijen miktarının çoktan aza doğru sı- dir? ralanışı aşağıdakilerden hangisinde doğru verilmiştir? A) NADPH molekülünün yükseltgenmesi A) II - I - III B) CO2'nin organik moleküllerin yapısına katılması C) ATP hidrolizinin gerçekleşmesi B) II - III - I C) III - I - II D) I - III - II E) III - II - I D) RuDP molekülünün yeniden sentezlenmesi E) Oksijen üretiminin gerçekleşmesi BÖLÜM – 1 10. Fotosentetik ve kemosentetik bakterilerde, 13. Değişik dalga boylarındaki ışıkların klorofil tarafından so- Fotosentez I. kullandıkları enerji çeşidi, II. kullandıkları karbon kaynağı, III. olayın gerçekleştiği hücre bölümü, IV. kullandıkları elektron kaynağı özelliklerinden hangileri farklılık gösterebilir? A) Yalnız I ğurulma ve yansıtılma oranları aşağıdaki grafikte verilmiş- B) I ve III D) I, III ve IV tir. Soğurulma ve yans›tılma oran› Soğurulan ışık C) I ve IV E) II, III ve IV Mor Mavi Yeşil Sar› K›rm›z› Yans›t›lan Işığ›n ış›k dalga boyu 11. Fotosentezin ışığa bağımlı tepkimelerinde fotosistem I ve fotosistem II görev alır. Bu fotosistemlerin merkezinde bulunan klorofil a molekülü farklı proteinler ile birleştiği için ışığı emme özelliği farklıdır. Buna göre fotosistem I ve fotosistem II için, I. klorofil a molekülü içerme, II. ışıktan bağımsız tepkimelerde görev alma, III. maksimum soğurdukları dalga boylarının aynı olması özelliklerinden hangileri ortaktır? A) Yalnız I 36 B) Yalnız III D) I ve III 1. E 2. E Grafiğe göre, I. Klorofilin kırmızı ışığı soğurma oranı sarı ışıktan fazladır. II. Işığın dalga boyu ile klorofil tarafından soğurulma miktarı arasında doğru orantı vardır. III. Klorofilin yeşil ışığı yansıtma oranı diğer dalga boylarındaki ışıkları yansıtma oranından fazladır. ifadelerinden hangileri doğrudur? A) Yalnız I C) I ve II E) II ve III 3. D 4. B 5. A 6. B 7. D 8. D B) I ve II C) I ve III D) II ve III 9. E 10. C E) I, II ve III 11. A 12. A 13. C 1. Karanlıkta bırakılan yeşil bir bitkinin hücrelerinde, 4. ÜNİTE – 1 TEST–2 Işığa bağımlı reaksiyonlarda üretilen, I. fotofosforilasyon, I. ATP, II. substrat düzeyinde fosforilasyon, II. NADPH, III. oksidatif fosforilasyon III. O2 olaylarından hangileri ile ATP sentezi gerçekleştirilir? moleküllerinden hangileri fotosentezin Calvin döngüsü A) Yalnız I B) Yalnız III reaksiyonlarında tüketilir? C) I ve II D) II ve III A) Yalnız I E) I, II ve III 2. B) Yalnız II D) I ve III C) I ve II E) II ve III Kloroplastlarda gerçekleşen fotosentez reaksiyonları sırasında aşağıdakilerden hangisinin oluşumu diğerle- 5. Beyaz ış›k rinden önce gerçekleşir? Prizma A) NADPH'ın yükseltgenmesi CANLILARDA ENERJİ DÖNÜŞÜMLERİ B) Klorofilin ışığı soğurması C) Glikoz sentezi D) ATP sentezi Sar› Yeşil Mavi Mor Fotosentetik bakteriler 3. hidrojen sülfürü oksitleyerek elde ettikleri enerjiyi organik prizma koyarak fotosentetik bakterilerin bulunduğu bir orta- besin üretiminde kullanır. ma farklı dalga boylarında görünür ışık göndermiş ve fotosentetik bakterilerin yeşil ışık bölgesinden kırmızı ve mor ışık Buna göre bu bakterilerin gerçekleştirdiği olayla ilgili bölgelerine doğru sayılarının arttığını gözlemlemiştir. aşağıdaki grafiklerden hangisi çizilebilir? Bir araştırmacı şekildeki gibi bir ışık kaynağının önüne bir A) Miktar B) Organik besin hiçbir renk bölgesinde yaşayamadığını, ancak fotosentetik Miktar Zaman D) Miktar Organik besin Organik besin H2S H2S Zaman E) bakterilerin faaliyetlerini devam ettirdiğini gözlemlemiştir. Organik besin Zaman Zaman Miktar H2S Daha sonra fotosentetik bakterilerin bulunduğu ortama aerob bakterileri eklemiş ve bir süre sonra aerob bakterilerin H2S H2S C) Miktar Bu durumun sebebini, I. aerob bakterilerin yeterli miktarda CO2 üretememesi, II. fotosentetik bakterilerin hidrojen kaynağı olarak H2S kullanması, III. fotosentetik bakterilerin aerob bakteriler üzerinden beslenmesi yorumlarından hangileri açıklayabilir? A) Yalnız II Organik besin B) I ve II D) II ve III C) I ve III E) I, II ve III Zaman 37 Fotosentez Kemosentetik bakterilerden olan mor kükürt bakterileri BÖLÜM – 1 K›rm›z› Turuncu E) Ribuloz difosfatın CO2'yi yakalaması 6. Fotosentez reaksiyonları sırasında oluşan, 9. ÜNİTE –2 CANLILARDA ENERJİ DÖNÜŞÜMLERİ I. oksijen, II. glikoz, III. NADPH, IV. ATP moleküllerinden hangileri kloroplasttan sitoplazmaya I. Tüm fotosentetik canlılarda granumda gerçekleşir. II. Fotosentetik canlılar bu reaksiyonlar sırasında farklı elektron kaynağı kullanabilir. III. Bu reaksiyonlar sırasında NADP indirgenmesi ve ATP üretimi gerçekleşir. yargılarından hangileri doğrudur? + geçebilir? A) Yalnız I A) I ve II Fotosentezin ışığa bağımlı reaksiyonları ile ilgili, B) II ve III C) I, III ve IV D) I, II ve IV B) Yalnız II D) II ve III C) I ve III E) I, II ve III 10. Bir X canlısı, organik madde sentezi için gerekli enerjiyi E) II, III ve IV inorganik maddelerin oksidasyonundan elde etmektedir. Bağ›l h›z 7. X Y Bu X canlısı ile ilgili, I. Karbondioksit kullanır. II. Solunum enzimleri mitokondride bulunur. III. Klorofilleri ile soğurduğu ışık enerjisini kimyasal bağ enerjisine çevirir. yargılarından hangileri doğrudur? Iş›k şiddeti Yeşil bir bitkinin aynı zaman aralığındaki fotosentez ve solunum hızının ışık şiddetine bağlı değişimini göste- A) Yalnız I ren yukarıdaki grafiğe göre, BÖLÜM – 1 I. X fotosentez hızını gösterir. II. Y solunum hızını gösterir. III. Işık şiddetinin artışı, hem solunum hem de fotosentez hızının artmasına neden olur. yorumlarından hangileri doğrudur? Fotosentez A) Yalnız I D) I ve II 11. B) Yalnız II Elektron transferi Foton E) I ve III İlk elektron al›c›s› C) Yalnız III D) I ve II C) Yalnız III Reaksiyon merkezindeki klorofil a E) I, II ve III Reaksiyon merkezi Anten pigment molekülleri Enerji transferi Fotosistem 8. B) Yalnız II Işığın bir fotosistem tarafından toplanmasını gösteren yu- Fotosentez hızı ile ilgili aşağıdaki grafiklerden hangisi karıdaki şemada ışığı emen pigmentler, proteinler ve diğer doğru değildir? moleküller granumun tilakoit zarında fotosistem adı verilen A) Fotosentez h›z› B) birimler halinde düzenlenmiştir. Fotosistemler ışığa bağım- Fotosentez h›z› lı tepkimelerde ışığın emildiği ve kimyasal enerjiye dönüştüğü birimlerdir. S›cakl›k (°C ) C) Fotosentez h›z› pH D) Fotosentez h›z› Bu şemaya göre fotosistemle ilgili, I. Anten kompleksi ve reaksiyon merkezinden oluşur. II. Reaksiyon merkezinde klorofil a ve ilk elektron alıcısı bulunur. III. Fotonun soğurulması sonucu anten pigmentlerinde meydana gelen enerji transferi, klorofil a'daki elektronun ilk elektron alıcısına geçmesine neden olur. yargılarından hangileri doğrudur? H 2O konsantrasyonu CO2 konsantrasyonu E) Fotosentez h›z› A) Yalnız III Ifl›€›n dalga boyu 38 1. D 2. B 3. C 4. C 5. A 6. A B) I ve II D) II ve III 7. D 8. E C) I ve III E) I, II ve III 9. D 10. A 11. E Solunum Doğru - Yanlış Soruları Aşağıdaki ifadelerden doğru olanların yanına ''D'', yanlış olanların yanına ''Y'' harfi yazınız. 1. Glikoliz tepkimeleri tüm canlı hücrelerde ortak olarak gerçekleşir. 2. Fermantasyonun elektron taşıma sisteminde oksidatif fosforilasyon ile ATP sentezlenir. 3. Laktik asit fermantasyonu prokaryot hücrelerde gerçekleşirken, ökaryot hücrelerde gerçekleşmez. 4. Glikoliz tepkimeleri sırasında üretilen ATP miktarı, tüketilen ATP miktarının iki katıdır. 5. Oksijensiz solunum tepkimelerinde ETS kullanılmaz. 6. Oksijenli solunum ile üretilen ATP miktarı, oksijensiz solunuma göre daha fazladır. 7. Oksijenli solunum ve etil alkol fermantasyonu sırasında CO2 çıkışı görülürken, laktik asit fermantasyonu sırasında CO2 çıkışı görülmez. CANLILARDA ENERJİ DÖNÜŞÜMLERİ ÜNİTE – 1 Etkinlik - 1 8. Oksijenli solunumda oksidatif fosforilasyon ile üretilen ATP miktarı, substrat seviyesinde fosforilasyon ile üretilen ATP miktarından azdır. 9. ETS'de elektron aktarımı sırasında açığa çıkan enerjinin bir kısmı, protonların (H+) matriks sıvısından mitokondrinin iç ve dış zarı arasındaki boşluğa pompalanmasında kullanılır. 10.Oksijenli solunumun glikoliz, pirüvik asit oksidasyonu ve krebs döngüsü evrelerinde NAD+ koenzimi indirgenir ve NADH molekülü oluşur. BÖLÜM – 2 Solunum 11. En fazla enerji içeren organik moleküller karbonhidratlardır. 12.Tüm besin monomerleri glikoliz ile parçalanarak oksijenli solunum tepkimelerine katılır. 13.Krebs döngüsünde, hem NAD+ hem de FAD koenzimleri indirgenir. 14. Laktik asit fermantasyonunun pirüvik asit oluşumundan sonraki basamaklarında ATP üretimi gerçekleşmez. 15.ATP sentaz enzimi, protonları az yoğun oldukları zarlar arası bölgeden çok yoğun oldukları matriks sıvısına doğru taşır. 16.Tüm solunum tepkimeleri ekzergonik reaksiyon örneğidir. 17. Substrat seviyesinde fosforilasyon ile ATP üretimi tüm canlılarda ortaktır. 18.Oksijenli solunum yapan tüm canlılarda mitokondri organeli bulunur. 19. Oksijenli solunum tepkimelerinde pirüvat molekülü asetaldehite dönüşür. 20.Fermantasyon tepkimeleri sırasında FADH2 molekülü yükseltgenerek FAD koenzimi serbest kalır. 53 ÜNİTE –2 Solunum Etkinlik - 2 Boşluk Tamamlama Soruları Aşağıdaki cümlelerde boş bırakılan yerleri tabloda verilen kavramlar ile tamamlayınız. CANLILARDA ENERJİ DÖNÜŞÜMLERİ � karbondioksit � krebs döngüsü � güneş � oksidatif fosforilasyon � oksijensiz solunum � FAD � ATP � kemiozmoz � NAD+ � prokaryot � matriks � su � mitokondri � amino asit � asetaldehit � ETS � glikoliz � beta oksidasyonu � fermantasyon � ATP sentaz 1. Glikozun çeşitli enzimler yardımıyla üç karbonlu iki tane pirüvik asit molekülüne kadar yıkımına ......................................... denir. 2. Organik moleküllerin hücresel solunumla parçalanması sırasında açığa çıkan enerjinin bir kısmı ......................................... sentezinde kullanılırken, bir kısmı da ısı olarak hücreye yayılır. 3. Pirüvik asitin oksijen kullanmaksızın etil alkol ve laktik asit gibi organik maddelere dönüştürülmesine ......................................... denir. 4. Glikoliz tepkimeleri sırasında ......................................... koenzimin indirgenmesiyle NADH molekülü üretilir. 5. Etil alkol fermantasyonu sırasında ......................................... molekülünün NADH tarafından indirgenmesiyle etil alkol oluşumu gerçekleşir. BÖLÜM – 2 6. İnsanlarda, sitoplazmada başlayan oksijenli solunum tepkimeleri ......................................... organelinde tamamlanır. 7. Oksijenli solunumdaki ATP sentezi hem substrat seviyesinde fosforilasyon ile hem de kemiozmotik mekanizma kullanılarak ......................................... ile gerçekleşir. Solunum 8. Mitokondrinin içini dolduran renksiz sıvıya ......................................... denir. 9. Mitokondrinin iç zarında ETS birimleri ile ......................................... enzimi bulunur. 10. ......................................... koenzimi oksijenli solunum tepkimelerinde görev yaparken, fermantasyon tepkimelerinde görev yapmaz. 11. Mitokondriden yoksun olan ......................................... hücrelerde elektron taşıma sistemi hücre zarında yer alır. 12. Glikoliz ile başlayan oksijenli solunum tepkimeleri ......................................... evresi ile son bulur. 13. ......................................... çıkışı etil alkol fermantasyonu sırasında gözlenirken, laktik asit fermantasyonu sırasında gözlenmez. 14. Oksijenli solunumun elektron taşıma sistemi tepkimelerinde ATP ve ......................................... üretimi gerçekleşir. 15. Hücresel solunumda, son elektron alıcısı olarak oksijen yerine başka bir molekül kullanılıyorsa ......................................... gerçekleşir. 16. Oksijenli solunumda substrat olarak ......................................... kullanılması durumunda yan ürün olarak amonyak oluşur. 17. Mitokondrideki oksidatif fosforilasyon ......................................... mekanizması ile gerçekleşir. 18. Yağ asitleri, ......................................... olarak adlandırılan bir olayla asetil CoA'ya dönüşerek oksijenli solunuma katılır. 19. Biyosferdeki enerji dönüşümlerini başlatan temel kaynak ......................................... enerjisidir. 20. Oksijenli solunumun ......................................... basamağı asetil CoA molekülünün okzaloasetik asit ile birleşmesi ile başlar. 54 1. Oksijenli solunumda, ÜNİTE – 1 TEST–1 4. I. glikoz, II. karbondioksit, III. ATP moleküllerinden hangilerinin miktarında artış gözlenir? Cam kap Çimlenen bezelye tohumlar› A) Yalnız II B) I ve II D) II ve III Islak pamuk Çimlenen bezelye tohumlarının fotosentez yapmayıp oksi- C) I ve III jenli solunum yaptığını kanıtlamak isteyen bir öğrenci yukarıdaki düzeneği hazırlayıp aydınlık ortama bırakıyor. E) I, II ve III I. oksijen miktarının azalması, II. karbondioksit ve su miktarının artması, Yandaki şekilde I numara mi- III. tohumların kütlesinin azalması tokondri içine giren, II ve III nu- değişimlerinden hangileri öğrencinin görüşünü doğrular? 2. II I III Deney düzeneğinde meydana gelen, maraları ise mitokondri dışına A) Yalnız I çıkan molekülleri göstermek- tedir. B) Yalnız II C) I ve II D) I ve III CANLILARDA ENERJİ DÖNÜŞÜMLERİ E) I, II ve III Buna göre, I, II ve III numaralı moleküller aşağıdaki se- 5. Aşağıdaki canlıların hangisinde oksijenli solunum reaksiyonlarının tamamı sitoplazmada gerçekleşir? çeneklerden hangisinde doğru olarak verilmiştir? A) Bakteri II III A) Glikoz CO2 H2O B) Pirüvat ATP CO2 C) O2 Glikoz ATP D) Amino asit CO2 Pirüvat E) CO2 ATP Glikoz II. pirüvik asit oksidasyonu, III. krebs döngüsü, t3 t4 t5 t6 Zaman Ökaryotik hücrelerde bu evrelerden hangileri mitokondri organelinde meydana gelir? D) II, III ve IV Bu bitki ile ilgili aşağıdaki bilgilerden hangisi doğru değildir? olmak üzere dört farklı evrede gerçekleşir. B) III ve IV Yukarıdaki grafikte bir bitkinin fotosentez ve oksijenli solunum hızındaki değişimler gösterilmiştir. IV. elektron taşıma sistemi t2 Fotosentez h›z› Oksijenli solunum h›z› A) I ve II E) Kurbağa Tepkime h›z› 6. Oksijenli solunum, I. glikoliz, C) Papatya D) Paramesyum t1 B) İnsan Solunum 3. I C) I, II ve III E) I, II, III ve IV BÖLÜM – 2 A) t1'de atmosfere karbondioksit vermiştir. B) t5'de fotosentez ve oksijenli solunum beraber gerçekleşmiştir. C) t2'de kullandığı karbondioksit miktarı ürettiği karbondioksitten çoktur. D) t3 ve t4'de atmosfere oksijen verir. E) t6'da fotosentez yapmamıştır. 55 7. ÜNİTE –2 Oksijenli solunumun Krebs döngüsü tepkimelerinde aşağıdaki moleküllerden hangisi oluşmaz? A) CO2 8. B) NADH + D) Pirüvat H+ C) ATP E) FADH2 Oksijenli solunum tepkimeleri sırasında, CANLILARDA ENERJİ DÖNÜŞÜMLERİ I. ATP, II. FADH2, III. NADH + H+, IV. CO2 moleküllerinden sitoplazma ve mitokondride oluşanlar aşağıdakilerden hangisinde doğru olarak verilmiştir? 11. Aynı substratın kullanıldığı oksijenli solunumda, fermantasyona göre ATP kazancının daha fazla olması, I. tepkimelerin bir bölümünün sitoplazmada gerçekleşmesi, II. aktivasyon için harcanan ATP miktarının daha az olması, III. glikozun karbondioksit ve suya kadar tamamen yıkılması olaylarından hangileri ile açıklanabilir? A) Yalnız I Sitoplazma Mitokondri A) I, III, IV II, III, IV B) I, III I, II, III, IV C) II, IV I, III D) I, III II, IV E) II, III, IV I, III, IV B) Yalnız II D) I ve II C) Yalnız III E) II ve III 12. Farklı hücrelerde gerçekleşen, I. oksijenli solunum, II. fermantasyon, III. oksijensiz solunum tepkimelerinin hangilerinde ETS'de ATP üretimi gerçekleşir? 9. A) Yalnız I Pamuk BÖLÜM – 2 X bakterisi Glikoz çözeltisi Y bakterisi Solunum I. X bakterileri oksijenli solunum yapar. II. Y bakterileri solunumda oksijen kullanmaz. III. Mitokondri organeli X bakterilerinde bulunurken Y bakterilerinde bulunmaz. yorumlarından hangileri yapılabilir? B) I ve II D) II ve III D) I ve III A) ATP B) Isı C) I ve III E) I, II ve III I 2 Pirüvat III Bu üç basamak için aşağıdakilerden hangisi ortaktır? A) Mitokondride gerçekleşme B) NAD+ koenziminin indirgenmesi C) Karbondioksit üretimi D) Substrat seviyesinde fosforilasyon D) FADH2 oluşumu E) Asetil CoA'nın oluşması E) ATP harcanması 4. E 2 Asetil CoA numun bazı basamakları numaralandırılarak verilmiştir. C) Karbondioksit oluşumu 3. D II E) NH3 Yukarıda ökaryot bir hücrede gerçekleşen oksijenli solu- B) Glikozun aktivasyonu için ATP harcanması 2. B C) CO2 D) H2O 14. Glikoz A) FAD koenziminin indirgenmesi 1. D E) I, II ve III da aşağıdakilerden hangisinin oluşması beklenmez? 10. Oksijenli solunumun glikoliz ve Krebs döngüsü reaksiyonlarında aşağıdaki olaylardan hangisi ortak olarak gerçekleşir? 56 C) I ve II 13. Glikozun kullanıldığı oksijenli solunum reaksiyonların- X ve Y bakterilerinin oksijene olan gereksinimlerini belirlemek amacıyla hazırlanan yukarıdaki deney düzeneğine bakılarak, A) Yalnız I B) Yalnız III 5. A 6. C 7. D 8. B 9. B 10. D 11. C 12. D 13. E 14. B 1. Oksijenli solunumda görev yapan ATP sentaz enzimi 4. ile ilgili, Glikozun oksijenli solunum ile yıkılmasının temel basamakları aşağıda gösterilmiştir. I. Mitokondrinin iç zarına gömülü olarak bulunur. II. Protonları (H+) mitokondrinin zarlar arası bölgesinden Glikoz I matriks sıvısına doğru taşır. Pirüvik asit III. Oksidatif fosforilasyon ile ATP sentezini gerçekleştirir. yargılarından hangileri doğrudur? A) Yalnız II II 2 Asetil CoA B) I ve II D) II ve III CANLILARDA ENERJİ DÖNÜŞÜMLERİ C) I ve III E) I, II ve III Krebs döngüsü III 2. IV KOH kristalleri ETS Hava Bu basamaklardan hangilerinde substrat düzeyinde fosforilasyon ile ATP üretilir? Civa B) I ve III D) I, III ve IV BÖLÜM – 2 A) Yalnız I Glikoz çözeltisi + Aerob bakteriler ÜNİTE – 1 TEST–2 C) II ve IV E) II, III ve IV Yukarıdaki gibi hazırlanan deney düzeneğinde aşağıdaki olaylardan hangisinin gerçekleşmesi beklenmez? Solunum (KOH kristalleri CO2'yi tutar). 5. A) Bakterilerin oksidatif fosforilasyonla ATP üretmesi I. oksijenli solunum, B) KOH kristallerinin kütlesinin artması II. laktik asit fermantasyonu, C) U borusundaki civanın hareketsiz kalması III. oksijensiz solunum D) Bakterilerin sayıca artması tepkimelerinde üretilen ATP miktarının çoktan aza E) Deney tüpündeki oksijen miktarının azalması Bir molekül glikozun kullanıldığı, doğru sıralanışı aşağıdakilerden hangisinde verilmiştir? 3. Ökaryot bir hücrenin oksijenli solunumunda görev alan elektron taşıma sistemi (ETS) ile ilgili, I. Mitokondrinin kıvrımlı iç zarı olan kristada bulunur. II. Substrat seviyesinde fosforilasyon ile ATP üretir. III. Oksijen son elektron alıcısı olarak görev yapar. yargılarından hangileri doğrudur? A) Yalnız III B) I ve II D) II ve III A) I - II - III 6. B) I - III - II D) III - I - II C) II - I - III E) III - II - I Etil alkol fermantasyonunda aşağıdaki moleküllerden hangisi oluşmaz? C) I ve III E) I, II ve III A) Pirüvat B) ATP D) Asetil CoA C) CO2 E) Asetaldehit 57 7. 9. Aşağıdaki şekilde mitokondri organelinin kısımları numara- Oksijenli solunum yapan bir hücrede aşağıdaki yapılardan hangisinin bulunması zorunlu değildir? ÜNİTE –2 landırılarak verilmiştir. B) NAD+ A) Mitokondri CANLILARDA ENERJİ DÖNÜŞÜMLERİ II IIII III III IV D) ETS E) FAD 10. Bir fareye tüm atomları radyoaktif işaretli glikoz molekülleri veriliyor. C) Enzim Bu glikoz moleküllerinin oksijenli solunumda kullanılması ile üretilen, Oksijenli solunumun, I. karbondioksitin oksijen, II. suyun hidrojen, III. karbondioksitin karbon, tepkimelerinin gerçekleştiği bölümler aşağıdakilerden IV. suyun oksijen hangisinde verilmiştir? atomlarından hangilerinin radyoaktif işaretli olması a. krebs döngüsü, b. oksidatif fosforilasyon a b A) I, II III, IV B) IV II, III C) II III, IV D) I, IV II E) IV I beklenmez? A) Yalnız II D) III ve IV BÖLÜM – 2 2 Pirüvat I. ATP, II. CO2, III. pirüvat moleküllerinden hangileri sitoplazmada oluşur? Solunum A) Yalnız I Z Karbondioksit + Su E) I, II ve III reaksiyonları sırasında, X Y C) I ve II 11. Ökaryotik bir hücrede gerçekleşen oksijenli solunum Glikoz 8. B) Yalnız IV B) Yalnız II D) I ve III 12. Laktik asit C) I ve II E) II ve III Glikojen I Yukarıdaki şemada çizgili kas hücreleri için gerekli olan Glikoz ATP'nin üretim basamakları verilmiştir. Pirüvik asit I. X reaksiyonları sitoplazmada, Y ve Z reaksiyonları mitokondride gerçekleşir. II Bu şemayla ilgili, III II. (X + Y) ile üretilen ATP miktarı, (X + Z) ile üretilenden çoktur. Laktik asit III. X basamağından sonra Z'nin gerçekleşmeye başlaması kas hücrelerine yeterli oksijenin gelmediğini kanıtlar. 58 B) I ve II 1. E 2. C A) Yalnız I E) I, II ve III 3. C Çizgili kaslarda gerçekleşen olayları özetleyen yukaATP üretilmez? C) I ve III D) II ve III CO2 + H2O rıdaki şemada, numaralı basamaklardan hangilerinde yorumlarından hangileri yapılabilir? A) Yalnız II IV 4. B 5. B 6. D B) I ve II C) I ve III D) II ve III 7. B 8. D 9. A E) III ve IV 10. B 11. D 12. C