motıon kompresör

Hazırlayan;
Ali Özhan EREK
IFTC İSTANBUL - 2014
Simulator Technician &
Simulator Support Supervisor

Simülatöre hareket sağlayan 6 adet pistonlu bacağa enerji
veren servo motorlar, ilave olarak hava takatine ihtiyaç
duyarlar.

Hava takatini, motion tanklarına şarj edip oradan da bacaklara
gönderen motion kompresörüdür.
Motion sistemlerimizde kullandığımız kompresörler: İtalyan
üretimi, Balma marka, 4 beygirlik doğrudan çalıştırmalı,400 VAC ile
çalışan, mekanik olarak pistonlu kompresörlerdir.


Basitçe 3 fazlı bir elektrik motorundan kayış yardımı ile takat
alan pistonlu kompresör, belli periyotlarda yağ değişimine ,
hava filtresi değişimine ve kayış kontrol veya değişimine
ihtiyaç duyarlar.


Motion hava tanklarının görevi : Motion sistemine hareket
kolaylığı için, kompresörde üretilen havayı depo edip, sisteme
şarj etmektir.
Sistemin çalışma ve depolama basıncı yaklaşık 10.5 Bar
civarındadır.


Motion hava tankları her simülatör için toplamda 4 adettir.
3’ü 350’şer litre(kısa bacaklar) veya 500’er litre(uzun
bacaklar) hava depolama kapasitesine sahip olup, 1 tanesi de
150 litre hava depolama kapasitesine sahiptir.
Sistemin çalışma ve depolama basıncı yaklaşık 10.5 Bar
civarındadır.


Motion hava tanklarımız her sene Makine Mühendisleri Odası
tarafından muayene edilirler.
Bunların dışında günlük olarak tankta biriken suyun tahliye
edilmesi gereklidir.


Hava kurutucu işlev olarak adından da anlaşılacağı gibi
simülatörün hava tanklarına dolayısı ile hareket
sistemine,nemsiz kuru hava şarj eder.
Unutulmamalıdır ki basınçlı sistemlerde hemen hemen tüm
elemanlar metal içerikli olduğu için korozyondan
etkileneceklerdir, bu sebepten hava kurutucular hayati önem
taşırlar.

Çalışma mantığı olarak küçük bir klima gibi düşünülebilirler.
Sistem kısaca: Kompresör,radyatör(kondenser),radyatör
fanı,evaparatör,kontrol katı, güç katı ve nem göstergesinden
oluşur. Hava kurutucu 220 VAC ile çalışır.

Sistemin amacı hava kompresörünün ürettiği nemli havayı
kurutup 350 veya 500 litrelik motion hava tanklarına
göndermektir.



Günlük olarak;
◦ Nem tahliye hattı kontrol edilmelidir.
◦ Nem göstergesi kontrol edilmelidir.
◦ Radyatör temizliği kontrol edilmelidir.
Haftalık olarak;
◦ Eğer gerekli ise sistem temizlenmeli ve kontrol
edilmelidir.
Yıllık olarak:
◦ Soğutma gazının kaçak kontrolü yapılmalıdır.
Simülatörün kokpitini istenilen sıcaklığa ayarlamak için tasarlanan
bir konfor sistemidir.



Kullanıcı simülatörün içinden sistemi kumanda etme
imkanına sahiptir.
Klimanın çalışma prensibi; Belirli bir basınç altında bulunan
sıvı haldeki akışkanın istenilen sıcaklıkta buharlaştırılması
ve buhar halden tekrar sıvı hale döndürülmesidir.


Sıvı haldeki materyale basınçla birlikte ısı emdirilerek gaz faza
dönüştürülür, bu işleme faz değişimi de denir.
Çevrim malzemesi olarak kullanılan gaz bir kompresör
aracılığıyla emilip sıkıştırılarak sıvılaştırılır.


Klimalarda kullanılan özel kimyasal bileşikler sayesinde
buharlaşma sağlanarak bu faz dönüşümünün özelliğinden
yararlanılır.
Kapalı bir bobin sistemi ile buharlaşan akışkan tekrar
yoğunlaştırılarak bir döngü oluşturulur.


Klimalar aynı zamanda soğutucu bobinler üzerinde sıcak
havayı hareket ettiren fanlar içerir. Sıcak hava soğutucunun
üzerinden akarken düşük basınçlı evaporatör bobinleri
soğutucu içindeki ısıyı absorplar ve sıvıdan gaza geçiş
gözlenir.
Soğutmayı verimli tutmak için, klima soğutucu gazı tekrar sıvı
faza çevirir.



Bunu yapmak için yüksek basınç altında kompresöre gaz
koyulur ve işlem istenmeyen ısı meydana getirir.
Gazın sıkıştırılması ile oluşturulan tüm ekstra ısı ardından
kondansatör rulo olarak adlandırılan ikinci bir bobin grubu ve
bir ikinci fan yardımıyla açık havada boşaltılır. Gaz soğur, bir
sıvıya geri döner ve süreç yeni baştan başlar.
Sonsuz ve mükemmel çevrim: Sıvı soğutulur, faz dönüşümü
ısı absorpsiyonuyla olur, sıkıştırılır ve faz yeniden sıvıya
döner.


Kondenser: Kondenser (sıcak serpantin) ısıyı dağıtır. Bu
serpantinde, gaz çevreleyen havaya ısısını vererek
yoğunlaşır ve sıvı hale gelir.
Evaporatör: Evaporatör (soğuk serpantin) ısıyı toplar. Bu
serpantinde sıvı haldeki soğutucu gaz kaynar ve çevreleyen
havadan ısıyı alırken gaz hale dönüşür.


Soğutucu gaz : Ünitenin hayati kısmıdır. Bu, sıvı halden gaz
hale dönerken, ısı absorblama daha sonra ısısını vererek
tekrar yoğunlaşıp sıvı hale dönüşme özelliğine sahip kimyasal
bir gazdır.
Kompresör : Evaporatörden gelen soğuk gazı sıkıştırır.
Böylece gazın sıcaklık ve basıncı artar. Daha sonra kompresör
ısıyı dağıtmak için ısıtılan gazı kondensere sirküle eder.



Yangın, maddenin ısı ve oksijenle birleşmesi sonucu
oluşan yanma reaksiyonlarının neden olduğu doğal afettir.
Yangın riski her alanda olduğu gibi havacılık sektöründe de
bir tehdit unsurudur.Uçaklarda olası yangınlarda pilotların ne
yapması gerekeceği verilen eğitimler sonucunda pekiştirilir.
Bu eğitimlerin simülatör ayağında ise kokpiti etkileyecek olası
yangınlarda, verilen arızanın niteliğine göre duman
jenaratöründen yararlanılır.


Uçağın kokpitinde elektriksel bir kısa devre sonucu
oluşabilecek yangın veya uçağın klima sisteminde
oluşabilecek bir yangın senaryosunda, kokpite gerçekten
duman verebilecek bir sisteme ihtiyaç vardır.
Bu ihtiyaca cevap veren sistem simülatör duman
jeneratörüdür. Bu jenaratör simülatörün klima sisteminin
pozitif gidişine bağlantılı olup, öğretmen pilotun IOS
bilgisayarından verdiği arızaya paralel olarak devreye girer.


Duman jenarötörü kapalı bir sistem olup, basit olarak içine
yerleştirilen duman sıvısını hortumu yardımı ile ısıtıcı
haznesine çeker ve burada sıvı halde olan madde faz
değiştirerek gaz hale geçer.
Duman jenaratörünün sıvısı tükendikçe yenisi ile değiştirilir.
Haftalık olarak sistem gözden geçirilip gerekli bakımları
yapılır.
UPS : Elektrik yükünün ( elektrik ile çalışan tüm cihazlar )
bağlı bulunduğu şebekede meydana gelen veya gelebilecek
olası gerilim dalgalanmaları ( çöküntüler, yükselmeler, ani
değişikler ), harmonikler, kısa veya uzun süreli kesintiler v.b.
durumlarda yükü bu değişimlerden koruyan ve yükün sağlıklı
ve kesintisiz çalışmasını sağlayan elektronik cihazlardır.



Simülatör sistemlerimizi koruyan UPS sistemimiz Schnider
Electric firmasının cihazlarıdır.
Sistemin arıza ve bakım gibi işlerini yetkili servisi
yapmaktadır.
Simülatörlerimizin UPS leri 40 Kva gücünde olup, 3 fazlı, 380443 VAC çalışma aralığındadır.
Maskelere solunabilir havayı üreten birim Oksijen maskeleri
kompresörüdür.

Bu kompresörün de belirli aralıklarda bakım periyotları
vardır.Cihazımızın çalışma basıncı 13 Bar olup 7 beygir gücünde
Vidalı kompresör tipidir.



Uçuş simülatörlerinde kullanılan oksijen maskeleri: Öğretmen
pilot, kaptan, yardımcı kaptan ve gözlemci kısımlarında olmak
üzere 4 adetten oluşur.
Bu maskeler eğitimin durumuna göre ilgili kişiler tarafından
kullanılmak üzere yerlerinden çıkarılır ve kullanılırlar.

Müşterilerimiz her simülatör eğitiminin sonunda, simülatör
eğitiminin verildiğine dair bir belgeye ihtiyaç duyarlar. Bu belge
Simmetry isimli IFTC’ye ait olan otomasyon sisteminden, her
simülatörün çıkışına yerleştirilen Simmetry bilgisayarı vasıtası
ile yazdırılır ve simülatör teknisyeni tarafından imzalanır.


Bunun dışında; öğretmen pilotlar, öğrencilerin eğitim
esnasındaki harita ve piste yaklaşma gibi hareketlerinin
çıktısını alma imkanına sahiptir.
Simülatör yazıcılarının bakımları: Toner, drum gibi sarf
malzemelerin değiştirilmesi ile yapılır.


Simülatörlerimiz Boeing ve Airbus olmak üzere 2 şer adet
bilgisayar ve motion odasına sahiptir.
Bilgisayar odalarında simülatör’ü yöneten tüm bilgisayar
sistemleri ve HMI paneller mevcuttur.

Bu sistemler, çalıştıkça ortam ısısını yükselten elemanlar olduğu
için Denco firmasının dolap tipi klimaları yedeklemeli olarak 24
saat yaklaşık 22 derece civarında çalıştırılır.
Motion odalarında da simülatörün hareket sistemini
destekleyen kabinetler mevcuttur. Bu cihazların arıza, bakım v.s
gibi işlerini yetkili servisi yapmaktadır.
