Roy J. and Lucille A. Carver College of Medicine University of Iowa Bahri Karacay, Ph.D. Adjunct Assistant Professor Department of Pediatrics Division of Child Neurology YENİ ÇIKAN KİTAP DUYURUSU December 12, 2010 2033 Medical Research Center Iowa City, Iowa 52242-1101 319-335-6646 Tel 319-356-4855 Fax “YAŞAMIN SIRRI DNA” 2000 yılında insan gen haritasının çıkarılması ile birlikte DNA ve genler günlük konuşmalar arasında sıkça söz edilir konular oldu. Mucize kök hücreleri, klonlama, gen tedavisi gibi tıpta çığır açan ve geleceği şekillendirecek yepyeni kavramlarla yine bu süreçte tanıştık. İowa Üniversitesi Tıp fakültesi Pediatri Bölümü öğretim üyesi bilim insanı Bahri Karaçay, “Yaşamın Sırrı DNA” ile geçtiğimiz onbeş yirmi yılda baş döndürücü bir hızla gerçekleşen bu olağanüstü gelişmeleri,son derece basit bir dille okurlara aktarıyor. Karaçay, “Yaşamın Sırrı DNA”yı okuyan okurların bu konularda çalışan bilim insanları ile dahi çok rahat konuşabilecek düzeyde birikimleri olacağını belirtiyor. Kitapta açıklanan bilimsel gerçekleri kavramak için hiçbir ön bilgi gerekmediğini, okurun yegane ihtiyacının bilime karşı ilgisi olduğunu vurguluyor. “Yaşamın Sırrı DNA” bir Türk bilim insanı tarafından moleküler yaşam bilimlerinde yazılmış genel okura yönelik “ilk” popüler bilim kitabı olma özelliği de taşıyor. Okurlar Bahri Karaçay’ı TÜBİTAK Bilim ve Teknik Dergisinde 2009 yılından beri yazdığı, çoğu beyin ve moleküler yaşam bilimleri hakkında olan, popüler bilim makaleleri ile ve bilimsel çalışmalarından bahseden gazete haberleri ile tanıdı. İnsan genetik hastalıkları dalında yaptığı çalışmalarla Ohio Eyalet Üniversitesinden master ve doktora derecelerini alan Karaçay, şu anda İowa Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Pediatri Bölümü, Çocuk nörolojisi kürsüsünde öğretim üyesi olarak çalışıyor. “Yaşamın Sırrı DNA” hakkında uluslararası üne sahip iki Türk Bilim insanının görüşü şöyle; “Güzel ve yalın Türkçesi, basitleştirilmiş anlatımı ile Yasamin Sirri DNA kalıtsal bilgilerin işleyişini merak eden herkesin mutlak surette okuması gereken bir kitap.” Prof. Dr. Aziz Sancar Kuzey Carolina Üniversitesi, Sarah Graham Kenan Profesörü Amerikan Ulusal Bilimler Akademisi Üyesi, Türkiye Bilimler Akademisi (TÜBA) Üyesi “Bu kitap, yaşamın sırrı DNA hakkında çoğumuzun merak ettiği birçok soruya çok cici bir yöntemle yanıtlar veriyor. Bir lokmada yutuluyor ve ağızda çok leziz bir tat bırakıyor. Yediden yetmişe herkese hararetle tavsiye ederim….” Dr. Süleyman Gökoğlu Türk-Amerikan Bilim insanları ve Akademisyenleri Derneği Kurucu Başkanı ve NASA Uzman Araştırmacısı “Yaşamın Sırrı DNA” hakkında kitap eleştirisi yazmayı düşünürseniz sorularınız ve daha fazla ilgi için bahri-karaçay@uıowa.edu adresinden Bahri Karaçay’a ulaşabilirsiniz. TUBITAK Popüler Bilim Kitaplari Yaşamın Sırrı DNA Bahri Karaçay Sayfa Sayısı: 357 Boyutları: 13,5 x 21,5 cm ISBN 978-975-403-538-4 (karton kapaklı) ISBN 978-975-403-539-1 (sert kapaklı) 1. basım - 7500 adet (karton kapaklı) 9 TL 2. basım - 2500 adet (sert kapaklı) 12 TL Bahri Karaçay ile Yaşamın Sırrı DNA hakkında kısa bir söyleşi; Neden böyle bir kitap yazmaya karar verdiniz? Bahri Karaçay. Genetik mühendisliği olarak ta bilinen moleküler yaşam bilimleri insanlığın geleceğini yönlendirecek bilim dalı olarak görülüyor. Son birkaç yılda gerçekleşenlere bakılınca bunun ne kadar isabetli bir değerlendirme olduğunu görüyoruz. Master ve doktora çalışmalarımı yaptığım yıllarda bu konuyu bir şekilde ülkem insanına aktarmalıyım diye düşünmeye başladım. Çünkü bu sahadaki gelişmeler yediden yetmişe hepimizi ilgilendiriyor. İnsanımızın bu konuda bilinçlenmesine katkıda bulunmak ve özellikle son yirmi yılını bu konularda araştırma yaparak geçirmiş biri bilim insanın kaleminden okumalarını sağlamak amacıyla Yaşamın Sırrı DNA yı yazdım. Okurlar Yaşamın Sırrı DNA ‘dan neler beklemeli? BK. Yaşamın Sırrı DNA’yı yazarken güncel olmasına ve bahsedilen konulardaki en son bilgileri içermesine çok özen gösterdim. Okurlar 2000li yıllarda yapılmış pek çok bilimsel çalışmayi okuyacaklar. Bununla beraber kalıtımın tarihi ve özellikle Amerika’da başlayıp Hitler Almanya’sına kadar ulaşan ve milyonlarca insanın ölümüne neden olan “üstün insan ırkı yaratma” fikri ve neler olduğu gibi tarihi konularda da bilgi sahibi olacaklar. Dolayısıyla kitabı bitiren okurlar kalıtımın tarihinden gen tedavisine, klonlamadan kök hücrelerine, hastalık genlerinin keşfinden genler üstü kalıtıma, hafıza hapından duyguların moleküllerine kadar moleküler yaşam bilimlerinin hemen her dalında en son bilgilere ulaşmış olacaklar. Okurlar çok ilginç bilgiler de bulacaklar; örneğin bundan yaklaşık 30 bin yıl önce Hatay’ın Samandağ ilçesinde yaşamış olan atalarımızın kültürel yapısı hakkında, bütün insanlığın tek bir anneden geldiğini gösteren DNA çalışmaları hakkında bilgiler bulacak ayrıca bugünün Kolombiya’sında kadınların çoğunlukla yerlilerin DNA’sını erkeklerin ise İspanyol erkeklerinin DNA’sını taşıdığıni, genleri ile oynanan organizmaların yaşam süresinin 6 kat arttığıni, hafıza hapı sayesinde yabancı bir dilin birkaç ayda öğrenilebileceğini okuyacaklar. Ülkemizde, özellikle DNA ve kalıtım konularında yayınlanan popüler bilim kitapları hep tercüme olageldi. Bu nedenle yazar ve okuyucu arasında bir kopukluk söz konusu oldu. Yaşamın Sırrı DNA bu açıdan farklı mı? BK. Bu konu benim için son derece önemli. Bu durumun, bilimin sanki gelişmiş batı ülkelerine ait bir kavrammış gibi durmasında ve öyle görülmesinde önemli rol oynadığı inancını taşıyorum. Kitabı yazmamın bir amacı da bu yaklaşımı değiştirmek ve bilimi sahiplenmede bir esin kaynağı olabilmek ümidi. Yaşamın Sırrı DNA bir Türk bilim insanı tarafından bu konuda yazılmış ilk popüler bilim kitabı olma özelliği taşıyor. Kitap kendi çalismalarimdan oldugu gibi ülkemizden ve insanimizdan pek çok örnekler içeriyor. 2009 yılın başından bu yana TÜBİTAK Bilim ve Teknik dergisinde yazıyorsunuz. Okuyuculardan ne tür tepkiler alıyorsunuz? BK. TÜBİTAK Bİlim ve Teknik Dergisinde yazma nedenim de bu kitabı yazmamla aynı: yaşam bilimlerinde elde edilen ilerlemeleri ülkem okurlarına sıcağı sıcağına aktarmak. Okurlarımdan gelen e-postalar beni gerçekten mutlu ediyor. İşlerimin yoğunluğu nedeni ile arada bir yazamadığım oluyor. Okurlarımdan hemen “bu ayki dergide neden yazınız yok?” diye soran e-mailler alıyorum. Bunun sadece geçici bir durum olduğunu ümit ettiklerini belirtmeleri de beni mutlu ediyor. Yaşamın Sırrı DNA’yı yazmak için ne tür çalışmalar yaptınız? BK. Son yirmi yılda edindiğim birikimlerim elbette kitabın belkemiğini oluşturdu. Buna ek olarak yüzü aşkın kitap ve bilimsel makaleden, gazete ve dergilerde yayımlanan popüler bilim yazılarından ABD’ de hükümete bağlı Ulusal Sağlık Örgütü (NİH) ve Ulusal Hastalık Kontrol Merkezi (CDC) gibi kurumların arşivlerinden faydalandım. Nobel ödüllü bilim insanlarınınki de dahil olmak üzere dinlediğim sayısız seminerlerin önemli katkıları oldu. Bazı konularda o konunun uzmanı bilim insanlarla görüşerek anlattiklarinda da faydalandım.