Sanayi Devrimi

ÜRETİM YÖNETİMİ
PROF. DR. ORHAN TORKUL
ARŞ. GÖR. M. RAŞİT CESUR
NORMAN GAITHER,GREG FRAZIER, OPERATIONS MANAGEMENT
Slides prepared by John Loucks
 2002 South-Western/Thomson Learning TM
Dersin Amacı ve İçeriği

Dersin amacı;
Üretim ve Servis Sistemleri Yönetiminin Temel Kavramları, Prensipleri,
Teknikleri ve İşletmenin ana fonksiyonel alanlarının incelenip
günümüz rekabet şartlarına uyarlamaktır.

Dersin içeriği;
Üretim Ve Servis İşlemleri Yönetimi kavramları, prensipleri ve teknikleri
birbiriyle ilişkili dört karakteristikli bir yapı içinde incelenmektedir.
Değerlendirme

Ara Sınav
1
%25

Ödev
2
%75

Yıliçi
%50

Final
%50
Bölüm 1: İşlemler Yönetimine Giriş
İçerik

Giriş

İşlemler Yönetimi (ÜY) Tarihçesinin Aşamaları

Bugünkü İY’ni Etkileyen Faktörler

İY’nin Farklı Çalışma Alanları

Ek (tamamlama) : İşletme Uygulamaları
Giriş

İşlemler Yönetimi bir organizasyonun üretim kaynaklarının veya
üretim sisteminin yönetimidir.

Bir üretim sistemi girdileri alır ve onları çıktılara dönüştürür.

Bu dönüşüm prosesi bir üretim sisteminin en önemli aktivitesidir.

Bir İşletme Yöneticisinin birincil ilgi alanı bu dönüşüm prosesinin
aktiviteleridir.
Organizasyonel Model
Finans
Satış
İŞLEMLER
YÖNETİMİ
Pazarlama
Mühendislik
Yönetim
Bilgi
Sistemi
İnsan
Kaynakları
Kalite
Muhasebe
Üretim Planlama ve Kontrol Sistemi
Kaynak Planlaması
Satış ve Operasyon
Planlama
Talep yönetimi
Ana üretim çizelgesi
Ön yüz
Üretim Planlama ve Kontrol Sistemi
Detaylı kapasite
planlama
Atölye (saha)
sistemleri
Detaylı malzeme
planlama
Malzeme ve
kapasite planları
Motor
Tedarikçi sistemleri
Arka yüz
ÜPK SINIFLANDIRMA ŞEMASI
Tam zamanında
MRP
Proje
Tekrarlı
Akış
Saniyeler
Dakikalar
Günler
Haftalar
Aylar
Değişime Zorlayan Etkenler
Tipik Tepkiler
Teknoloji
Ürünler
İşlemler
Sistemler
Teknikler
Pazarın zorlaması
Şirket stratejisi
Malzeme ve
kapasite planları
İmalat işlemi
Tedarikçi sistemleri
Daha kısa çevrimler
Zamana bağlı rekabet
Tedarik zinciri ortakları
Kalite gereksinimleri
Esneklik/Çeviklik
Azalan fazla mesai maliyetleri
Otomasyon
Üretim hücreleri
Basitleştirme
MRP
JIT
Şirket evlilikleri
İşlemler Yönetiminde Giriş Düzeyi
Görevleri

Satınalma Planlamacı / Satınalmacı

Üretim (veya operasyon) denetçisi

Üretim (veya operasyon) programcısı/kontrolörü

Üretim (veya operasyon) analisti

Stok analisti

Kalite uzmanı
Üretim Yönetimi Tarihçesinin
Aşamaları

Sanayi Devrimi

İç Savaş Sonrası Dönem

Bilimsel Yönetim

İnsan İlişkileri ve Davranış bilimi

Yöneylem Araştırması

Hizmet Sistemleri Gelişimi
Sanayi Devrimi

Sanayi Devrimi 1700lerde İngiltere’de yapıldı.

1764’te James Watt fabrikalar için insan ve su gücünün yerini büyük
ölçüde alan buhar makinesini icat etti.

Adam Smith 1776’da Ulusların Zenginliği ile işgücünde
uzmanlaşmanın getireceği ekonomik faydaları savundu.

Böylece 1700lerin sonlarında fabrikalarda sadece makine gücü
değil, işçilerin görevlerinin planlanması ve kontrolü de sözkonusu
oldu.
Sanayi Devrimi

Sanayi Devrimi, İngiltere’den diğer Avrupa ülkelerine ve Amerika’ya
yayıldı.

1790’da bir Amerikalı, Eli Whitney, birbiriyle değiştirilebilir parçalar
konseptini geliştirdi.

ABD’deki ilk büyük endüstri, tekstil endüstrisi idi.

1800lerde benzin motoru ve elektriğin geliştirilmesi devrimin
ilerlemesine yardım etti.

1800lerin ortalarında, eski küçük sanayi sistemi yerini fabrika sistemine
bıraktı.

...
İç Savaş Sonrası Dönem

İç Savaş sonrası dönemde üretim kapasitelerinde büyük artışlar oldu.

İç Savaş sonrası dönemi izleyen şu gelişmeler 20. yy.daki büyük
üretim artışının zeminini hazırladı:

sermaye ve üretim kapasitesindeki artış

büyüyen kentsel işgücü

yeni batı Amerika pazarı

etkili bir ulusal taşıma sistemi
Bilimsel Yönetim

Frederick Taylor bilimsel yönetimin babası olarak bilinir. Onun
yöntemi şu adımlardan oluşuyordu:

Her işçinin becerisi, gücü ve öğrenme kabiliyeti belirlenir.

Zaman etüdü çalışması ile her işçinin, her işteki standart çıktısı belirlenir.

Üretimi organize etmek için malzeme özellikleri, iş metodları ve iş sıralama
teknikleri kullanılır.

Denetçiler dikkatli seçilir ve eğitilir.

Teşvikli ödeme sistemi kabul edilir.
Bilimsel Yönetim

1920lerde, Ford Motor Company’de Üretim Yönetimi, bilimsel
yönetimin anahtar öğelerinden oluşuyordu:

Standartlaştırılmış ürün tasarımı

Seri üretim

Düşük üretim maliyeti

Makineleştirilmiş montaj hatları

İşgücü uzmanlaşması

Parça rotasyonu
İnsan İlişkileri ve Davranışbilim

1927-1932 döneminde, Hawthorne araştırmacıları insan faktörünün
üretimi etkilediğini savundular.

Araştırmacılar ve yöneticiler, üretimi etkileyen psikolojik ve sosyolojik
faktörlerin önemini kabul ettiler.

Yöneticilerin işçilere davranış bilimi doğrultusunda muamele
yapmasıyla birlikte bu alanda önemli gelişmeler meydana geldi.
Yöneylem Araştırması

II. Dünya Savaşı sırasında, çok büyük miktarda kaynağın (personel,
malzeme, ekipman, …) stratejik olarak düzenlenmesi,
konuşlandırılması gerekiyordu.

Askeri yöneylem araştırması (YA) takımı bu karmaşık düzenlemenin
yapılmasıyla uğraşmak için oluşturuldu.

Savaş sonrası, yöneylem araştırmacıları üniversitelere, sanayiye,
devlete ve danışmanlık firmalarına hizmet ettiler.

YA, üretim yöneticilerine karmaşık ve maliyeti yüksek problemler
konusunda karar aşamasında yardım eder.
Hizmet Sistemlerinin Gelişimi
Hizmet sistemlerinin ortaya çıkmasında II. Dünya Savaşı
sonrası belirgin bir artış oldu.
 Bugün, Amerika’daki işgücünün üçte ikisinden fazlası
hizmet sektöründe çalışıyor.
 Amerikan GSMH’nın yaklaşık üçte ikisini hizmet sektörü
sağlamaktadır.
 Servis sektöründe büyük miktarda ticaret fazlası vardır. .
 Ofis işçisi için yapılan yatırım, mevcut durumda fabrika
işçisi için yapılan yatırımı aşmıştır.
 Dolayısıyla servis sitemleri yönetimine giderek büyüyen bir
ihtiyaç vardır.

Bilgisayar Devrimi

Bilgisayar ve iletişim teknolojilerindeki patlama

Daha çok bilgiye, daha kolay ulaşabilme

Yazılım sistemlerindeki gelişmeler örneğin Kurumsal Kaynak
Planlaması (ERP) yazılımı

E-postanın yaygınlaşması

Pekçok firmanın internet aracılığıyla e-iş (e-business) uygulamalarına
dahil olması

Sonuç: büyük mesafelerde daha hızlı ve daha iyi kararlar
Bölüm 1 Sonu