FOTOĞRAF TERİMLER SÖZLÜĞÜ

FOTOĞRAF TERİMLER SÖZLÜĞÜ
Alan Açısı
Bir objektif tarafından kapsanabilen alanın derece olarak değeridir. Objektifin
odak uzaklığı kısaldıkça görebildiği alan açısı artar.
Alan Derinliği
Bir fotoğrafta net olan alandır. Sadece netlenen obje (ve aynı mesafedeki
diğer objeler) gerçek anlamda nettirler, fakat netleme noktasının önünde ve
arkasında da kabul edilebilir ölçüde net bir alan vardır; bu genişledikçe alan
derinliği de artmış olur.
Alan Derinliği Kontrolü
Bazı refleks fotoğraf makinelerinde bulunan düğmeye basılarak fotoğraf
çekiminden önce seçilen diyafram değerine göre hangi bölgelerin net olacağı
görülebilir. Böylece net olarak istenen alanın ve değişik f değerlerinin gözle
kontrolü sağlanabilmektedir.
Apokromatik
Işık tayfındaki tüm renklerin (dalga boyları) aynı yüzeye (film) netlenmesine
olanak sağlayan objektifler için kullanılan terim.
Asferik (Küresel olmayan) Mercek
Geleneksel modellerden daha az mercek kullanan objektiflerin bazı
kusurlarını düzeltmek için kullanılan küresel olmayan yüzeye sahip optik
malzeme.
Ayna Kilitleme
Bu özellik ile bazı refleks fotoğraf makinelerinde pozlama anından önce
aynanın yukarıya kaldırılıp kilitlenmesi ile aynanın hareketinden kaynaklanan
titreme ihtimali azaltılmaktadır. Güçlü teleobjektifler ile düşük pozlama
sürelerinde (saniyenin 1/4'ünden 1/15'ine kadar) kullanılmaktadır.
Aynalı Objektif
Kompakt bir objektif yapısı içerisinde uzun bir odak uzaklığı sağlayan özel bir
objektif tipidir. Işığın kat ettiği yolu aynalar yardımıyla bölerek, objektifin
boyutları önemli ölçüde küçültülmüştür. Değiştirilemeyen sabit bir diyafram
aralığına sahiptir.
Balıkgözü Objektif
Düz çizgilerin kıvrılması şeklinde bir bozunmaya yol açan çok geniş açılı
objektiflerdir. Balıkgözü objektifler, fotoğrafın bir ucundan diğer ucuna
dairesel bir görüntüde 180 derecelik bir açıyı kapsayarak, genelde tüm görüş
alanının çekilebilmesine olanak vermektedirler.
BMP
(Bitmap Formatı) TIFF formatına çok benzemekle birlikte yalnızca Windows
altında çalışabilen dijital bir dosya türüdür.
Bozulma (Distorsiyon)
1.Görüntünün kenarlarındaki düz çizgilerin dışarıya veya içeriye doğru
kıvrılmış şekilde görünmelerine neden olan optik bozulmadır.
1
2.Bir fotoğraftaki perspektif olağanın çok dışındaysa, buna 'distorsiyonlu
perspektif' denilmektedir.
C-41
Eastman Kodak tarafından üretilen renkli negatif filmlerin banyo edilmesinde
kullanılan kimyasallarıdır.
Çok Bölgeli Ölçüm
Yapay zekâya sahip bu ışık ölçümü sistemi, fotoğraflanan alanın değişik
bölgelerinden yansıyan ışığı ölçerek bu değerler üzerinden algoritmalara
dayanarak hesaplamalar yapar. Bu sistemin amacı, çok karmaşık ve farklı
ışık koşullarının olduğu durumlarda diğer ölçüm sistemlerine göre daha kesin
pozlama değerlerine ulaşılabilmesidir.
Çözünürlük
Bir filmin veya objektifin ince detayları aktarabilme kapasitesidir. Filmin
düşük hızda olması daha yüksek çözünürlüğü beraberinde getirir. Dijital
makinelerde ise bir görüntüye dahil edilebilen bilgi miktarını (piksel olarak)
ifade eden ölçüdür.
Difüzör (Işık Yumuşatıcı)
1.Genellikle, ışık kaynağı ile obje arasına ışığı yumuşatmak amacıyla konulan
geçirgen malzeme.
2.Işığı yumuşatmak amacıyla flaş kafalarına takılan genellikle plastik ya da
kartondan aksesuar.
Dijital Fotomontaj
Dijital fotoğrafçılıkta, 2 veya daha fazla fotoğrafı veya bunların parçalarını
birleştirerek tek bir nihai görüntü oluşturmaktır.
Diyafram (f) Değeri
Objektifin açıklığını ifade eden sayısal değerdir. Objektifin odak uzaklığı veya
boyutu ne olursa olsun, eşit “f” değerlerinde filmin üzerine düşen ışık miktarı
her zaman aynı olacaktır. Diyafram değeri ne kadar küçük bir rakamsa
(örneğin f/2) objektif açıklığı o kadar büyük olur ve daha çok ışık girişine
olanak verir. Rakam büyüdükçe (f/22 gibi) metal levhalar kısılır ve
objektiften giren ışık azalır.
Diyafram Açıklığı
Objektifin içerisinde, ışığın geçtiği deliktir. Çapı diyafram vasıtasıyla
değiştirilebilir (aynalı objektifler ve az sayıdaki bazı diğer objektifler hariç) ve
"f" değeri ile ifade edilir.
Diyafram
Işığın filme ya da algılayıcıya ulaşmasını sağlayan objektifin ortasındaki
açıklığın boyutunu ayarlamaya yarayan, objektifin içerisinde yer alan ve üst
üste yerleştirilmiş metal levhalardan oluşan mekanizmadır.
Diyafram Öncelikli Pozlama
2
Bu yarı otomatik fonksiyon ile fotoğrafçı diyafram değerini belirler, fotoğraf
makinesi de doğru pozlama için bu değere karşılık gelen pozlama süresini
(enstantane=Anlık) otomatik olarak ayarlar.
Doğrusal Objektif
Balıkgözü objektiflerde sıklıkla karşılaşılan kenarlardaki bozunmayı (şişe dibi
etkisi) düzeltecek şekilde üretilmiş çok geniş açılı objektif.
Dolgu Flaş
Dış çekimlerde, sert gölgelerin yumuşatılmasında ana ışık kaynağı olmayacak
şekilde kullanılan ek flaş ışığıdır. Genel olarak, güneş ışığının yoğun olduğu
durumlarda, objenin üzerinde oluşan sert gölgelerin yumuşatılmasında
kullanılır.
Dolgu Işık
Dış çekimlerde, sert gölgelerin yumuşatılmasında esas ışık kaynağı teşkil
etmeyecek şekilde kullanılan ek flaş ışığıdır. Genel olarak, güneş ışığının
yoğun olduğu durumlarda, güneş ışığından daha zayıf bir ışık ile gölgelere,
yumuşaklıkları korunarak daha hafif bir etki sağlanmaktadır.
Doygunluk
Fotoğrafta yer alan diğer renklerin baskısı altında kalmamış, yoğun ve tam
renk.
dpi (dots per inch)
Bir cihaz tarafından üretilen dijital verinin yoğunluğunu belirtmeye yarayan
terimdir. Bu terim ile bir tarayıcı veya bir yazıcının çözünürlüğü ifade
edilmektedir. Bir birim içerisinde ne kadar çok nokta varsa, çözünürlük de o
kadar yüksek olmaktadır.
Enstantane
Fotoğraf makinesinin içindeki obtüratör perdesinin (bazı makinelerde metal
yaprakların) açık kaldığı sürenin saniyenin kesirleri olarak ifade edilmesidir.
Gelişmiş refleks makinelerin büyük bölümü 30 saniye ile 1/8000 saniye
arasında “enstantane=Anlık” değerleri sunmaktadır.
Enstantane Öncelikli Pozlama
Bu yarı otomatik fonksiyon ile fotoğrafçı enstantaneyi belirler, fotoğraf
makinesi de doğru pozlama için bu değere karşılık gelen diyafram değerini
otomatik olarak ayarlar.
Eşdeğerlik
Aynı pozlama için değişik poz süresi/diyafram açıklığı kombinasyonlarının
(bileşim) aynı ışık değerinde olmalarını ifade eder. Örneğin 125@f/8 ve
30@f/16.
Film Hızı
Filmlerin ışığa karşı duyarlılığını belirten sayısal değerdir. Rakam arttıkça
filmin duyarlılığı ve hızı artar.
Film İtme (Filmi Fazla Yıkama)
3
Bir siyah beyaz negatif veya renkli diyapozitif filmin çekim sırasında istemli
olarak az pozlandırılmasının banyo süresi uzatılarak dengelenmesidir. Bu
teknik genellikle mevcut filmin hızının yeterli gelmediği durumlarda kullanılır,
ancak bunun için özel üretilmiş filmler de vardır.
Filmi çok pozlayarak banyo süresinin kısaltılması da mümkündür.
Filtre
Objektifin önüne yerleştirilerek film yüzeyine ulaşan ışığın değiştirilmesini
sağlayan cam veya plastikten aksesuardır. Filtreler ışığın ve değişik
tonlarının rengini veya kalitesini değiştirmek, ışınlar ve yansımaları azaltmak
veya özel efektler (Etkileme) yaratmak amacıyla kullanılırlar.
Flaş Gücünü Dengeleme
Bazı yüksek teknoloji ürünü refleks fotoğraf makinelerinde ve/veya ışıklarda
bulunan ve flaş ışığının otomatik olarak gücünü değiştirmeye yarayan
ayardır. Temelde dolgu ışığının yoğunluğunu azaltmakta kullanılır.
Flaş Kızağı
Fotoğraf makinesinde flaşın takıldığı yuvadır ve flaş tabanına temas eden
elektronik bir yüzeyi bulunur. Bu, fotoğraf makinesi ile flaş arasında veri
alışverişini ve flaşın obtüratörle eşgüdümlü çalışabilmesini sağlar.
Flaş Senkron Hızı
Bir fotoğraf makinesinde, flaş ışığının enstantane ile eşgüdümlü olabileceği
en hızlı enstantane değeridir.
Flaş metre (Işık Ölçücü)
Elektronik flaşın yaydığı ışığın yoğunluğunu ölçmek için kullanılan bir
pozometre türüdür. Buradan okunan değer, doğru bir diyafram/flaş
senkronizasyonu kombinasyonu belirlemek için kullanılır.
Geniş açı Objektif
Bir formatta standart kabul edilen objektiften daha kısa odak uzaklığına
sahip objektiflerdir. 35mm makinelerde 40mm odak uzaklığının altındaki tüm
objektifler geniş açılı olarak adlandırılırlar. (Bu terim aynı zamanda alan açısı
50 derecenin üzerinde olan objektifler için de kullanılmaktadır).
GIF
Küçük boyutları nedeniyle internet üzerinde çok sık kullanılan bir dijital
dosya türüdür. Ancak zayıf renk paleti ve sıkıştırıldığında renk verilerinin
kaybolması nedeniyle fotoğraf için uygun bir dosya türü değildir.
Gren
Görüntüler, film üzerine ışığa duyarlı gümüş parçacıkları veya renk
molekülleri tarafından kaydedilirler ve bunların dokusu (gren)
büyütüldüklerinde (çok büyük baskılarda veya diapozitiflere lupla
bakıldığında) görülebilir hale gelir. Yavaş filmler genellikle, hızlı filmlere
oranla daha küçük grenlere sahiptirler.
4
Hâkim Renk
Bir tonun veya tek bir rengin diğer renklere nazaran baskın şekilde bir
fotoğrafa hâkim olmasıdır. Bu durum, ışığın kalitesinden dolayı meydana
gelebileceği gibi çekim koşullarına uymayan renk ısısında bir filmin
kullanılması, yanlış filtrenin takılması veya banyonun yanlış uygulanması gibi
etkenler sonucunda da ortaya çıkabilir.
Hızlı Objektif
Geniş açıklıkta maksimum diyafram değerleri olan çok ışık alabilen
objektiftir.
Hiperfokal (Maksimum Alan Derinliği)
Diyaframın açıklığına bağlı olarak, sonsuzluğu kapsayacak biçimde bir alan
derinliği elde etmek için mümkün olan en yakın netlenebilecek noktadır.
ISO
1.Filmlerin duyarlılığı ile ilgili standartları belirleyen International Standarts
Organization'ın kısaltmasıdır. ISO, ASA (American Standarts Association)
teriminin yerini almıştır.
2.Bir filmin ışığa duyarlılığını gösteren numara serisidir. Kural olarak
duyarlılık 25 ile 1600 ISO arasında değişmektedir. Örneğin 200 ISO bir film,
100 ISO bir filmin iki katı hassastır ve bu da ışığa iki kat daha duyarlı olduğu
anlamına gelir. 50 ISO bir film ise 100 ISO filmin yarı hızında olduğu gibi
ışığa hassasiyeti de yarısı kadardır.
İç Yansıma
Fotoğrafın oluşmasına katkıda bulunmayan ve ışık lekeleri oluşturarak
kontrastın (Zıtlık, Tezat, Karşıtlık) azalmasına neden olan ışığın sebep olduğu
görüntü kalitesinde düşüştür. Işığın objektif içerisinde mercekler arasında
yansıması nedeniyle oluşur. Özellikle ters ışıkta ve çok mercekli (daha fazla
yansıma yaratan yüzeyin bulunması nedeniyle) objektiflerde meydana gelir.
Yansımayı engelleyen katmanlarla kaplı mercek kullanımı gibi teknolojiler ve
parasoley (güneşlik) kullanımı ile azaltılabilmektedir.
İzleyici Otofokus
Bu son kuşak otofokus sistemi ile hareket halindeki bir obje
izlenebilmektedir. Deklanşöre basma anı ile makinenin tepki vermesi
arasında belirli bir gecikme olduğundan, bu sistem objenin bulunacağı yeri
önceden hesaplayarak obtüratör perdesinin açılması anında bu noktaya
netleme yapmaktadır.
JPEG
(Joint Photographic Experts Group) Neredeyse tüm dijital fotoğraf makineleri
tarafından görüntülerin küçük boyutlarda sıkıştırılarak saklanabilmesi
amacıyla kullanılan dosya türüdür. Bu nedenle ve tüm renk
skalasını(Gösterge çizelgesi) kapsaması nedeniyle, internette fotoğraf için
standart formattır. Değişik sıkıştırma dereceleri vardır ve sıkıştırma oranının
artması ile görüntü kalitesi de düşer.
Kablo Deklanşör
Titremeyi engellemek üzere tripod üzerindeki bir fotoğraf makinesine
dokunmadan, uzaktan fotoğraf çekmeyi sağlayan mekanik veya elektronik
kablo.
5
Keskinleştirme Filtresi (Unsharp Mask)
Dijital görüntü programlarında kullanılan bu özellik görüntünün dijital hale
dönüşürken kaybolan keskinliğinin yeniden orijinal haline gelmesine yardımcı
olur ancak net olmayan bir fotoğrafın net olmasını sağlamaz.
Kılavuz Sayı (GN)
Elektronik flaşların göreceli güçlerini ifade eden sayıdır. Bu sayı metre
ve/veya adım (foot) olarak ifade edilir ve her zaman belli hızdaki bir filmle
(genellikle 100 ISO) ilişkilendirilir. Manuel flaşlarda GN, objenin uzaklığına
göre kullanılması gereken diyafram açıklığını belirlemek amacıyla kullanılır.
Ancak günümüzde flaşların büyük çoğunluğu otomatik olduğundan, GN
genellikle çeşitli modellerin kıyaslanmasında bir veri olan maksimum gücü
ifade etmek için kullanılmaktadır.
Klonlamak
Dijital fotoğrafçılıkta, görüntünün bir bölümünün kopyalanarak çizik veya toz
taneleriyle bozulmuş diğer bir bölümünün düzeltilmesinde kullanılmasıdır.
Bu yöntem ayrıca görüntüdeki bir elemanı artırmak için de kullanılabilir (bir
dala daha fazla yaprak eklemek gibi).
Kompakt Fotoğraf Makinesi
Genellikle sabit objektifli, obtüratörün merceğin içerisinde bulunduğu ve
çoğunlukla manuel kontrol imkânının sınırlı olduğu 35mm'lik küçük fotoğraf
makineleridir.
Kontrast, Kontrastlık
1.Görüntünün en açık ve en koyu bölgeleri arasındaki farktır. Yüksek
kontrastlı görüntü hem ışığın çok güçlü olduğu bölgelere hem de çok koyu
gölgelik alanlara sahiptir.
2.Filmlerde, gölgeli alanlardan yoğun ışıklı alanlara kadar geniş bir ton
skalasının kaydedilebilme kabiliyetidir. Yüksek kontrastlı bir film her iki
alanda da detayların kaydedilmesinde daha az başarılı olur ancak keskinliği
artırarak görsel bir etkileyicilik sağlar. Genellikle, düşük kontrastlı filmler çok
kontrastlı durumlarda kullanılırken, yüksek kontrastlı filmler düz ışık
koşullarında daha faydalı olur.
Kromojen (Renkli madde içeren)
Renkli negatif filmlerin büyük çoğunluğu ve bazı siyah beyaz filmlerde
görüntünün renkli maddeciklerle oluştuğu film türüdür. C-41 veya diğer
markaların eşdeğer kimyasallarıyla banyo edilir.
Küresel Sapma
Geniş açı objektiflerin maksimum açıklıkta kullanımında sıkça karşılaşılan ve
fotoğrafın her bölgesinin aynı düzeyde net olmamasıyla sonuçlanan optik
bozukluktur. Görüntünün kenarlarında netliğin azalması sonucunu doğurur.
Küresel olmayan merceklerin veya daha kısık diyafram değerlerinin
kullanımıyla düzeltilebilen bir bozulmadır.
Kadraj
Çerçeveye alınan bir görüntüye dahil edilen unsurların tümünü ifade eder.
Kadraja fotoğraf çekilirken vizörden bakarak karar verilebileceği gibi,
çekilmiş bir fotoğraf da daha sonra farklı şekilde kadrajlanabilir.
6
Makro
Bu terim, hem çok yakın mesafeden netleme hem de bu özelliğe sahip
objektifler için kullanılmaktadır. Dar anlamda ise, objenin doğal
büyüklüğünün veya daha büyük olarak fotoğrafa yansıtılması olarak
tanımlanmaktadır (bu terim Nikon tarafından "mikro" olarak
adlandırılmaktadır).
Merkez Ağırlıklı Ölçüm
Fotoelektrik devrenin ağırlıkla karenin orta kısmı ve çevresinde objeden
yansıyan ışığı ölçtüğü sistemdir.
Monopod
Özellikle sportif veya hareketli çekimlerde kullanılan ve tek bir bacaktan
oluşan fotoğraf makinesi dayanağıdır.
Netleme (Fokus)
Bir optik sistemin muhtelif parçaları arasındaki uzaklığın maksimum netliğe
ulaşmak amacıyla ayarlanmasıdır.
Obtüratör
Poz süresini ayarlamaya yarayan mekanizmadır. Işığın film üzerine
düşmesini sağlamak üzere açılır ve pozlama sağlandığı zaman kapanır.
Objektifin içerisinde ya da filmin önünde bir perde şeklinde olabilir.
Odak Uzaklığı
Merceğin optik merkezi ile film yüzeyi arasındaki uzaklıktır. Odak uzaklığı,
objektifin büyütme oranı ile kapsadığı alanı belirlemektedir.
Optik Sapmalar
Objektifte, görüntüde deformasyon veya bulanıklık (fluluk) yaratan optik
bozukluklardır. Özel merceklerin kullanılması ile düzeltilebilir ve bazı hallerde
tamamen ortadan kaldırılabilirler. Ayrıca, diyafram açıklığının kısılması ile de
bazı sapma türlerinin etkilerinin azaltılması mümkündür.
Orta Ton Ölçümü (Orta Gri Ölçümü)
Ortalama bir tona sahip bir yüzeyden ışık ölçümü alındıktan sonra (ya da
%18'lik gri kart) bu değerlerin (poz süresi/diyafram açıklığı) yeniden kadraj
yapıldığında çekim için kullanılmasıdır.
Otofokus Kilidi
Fotoğraf makinesinin bu özelliği ile obje için yapılan netlik ayarı
sabitlenmekte ve kadraj değişse dahi netlik ayarı değişmemektedir. Bu
fonksiyon genellikle deklanşör düğmesinin kendisinde bulunmaktadır.
Otofokus
Objeyi otomatik olarak netlemeyi sağlayan özelliktir.
Otomatik Ölçüm
Fotoğraf makinesinin bu otomatik fonksiyonu ile sistem pozlama süresi ile
diyafram açıklığı değerlerinin en uygun bileşimini belirlemektedir.
7
Paralaks Hatası
Kompakt makineler ile telemetreli fotoğraf makinelerinde vizör ile objektif
arasında belirli bir mesafe olduğundan yakın mesafedeki objelerin yanlış açı
ile belirmeleri şeklinde ortaya çıkan kadraj hatasıdır.
Parasoley
Güneş ışınlarının, arka merceğe doğrudan ulaşmasına engel olarak iç
yansımayı engelleyen ve görüntülerin kontrastlığını koruyan aksesuardır.
Parlaklık
Bir objenin aydınlık ve karanlık bölgeleri arasındaki dengedir. Parlaklık,
değerler arasındaki farkların yoğunluğuna ilişkinken, kontrast en aydınlık ve
en karanlık değerler arasındaki farktır.
Perspektif Kontrollü Objektif
Objektifin bir kısmında yer alan optik grubunun kaydırılabildiği bir
mekanizmaya sahip, perspektifteki bozulmayı engellemeye ve optik aks ile
film yüzeyini paralel tutabilen yapısı sayesinde çizgilerin paralel olmasına
yarayan özel objektif tipidir.
Perspektif Kontrolü
Bazı objektif veya fotoğraf makinelerinde, film yüzeyini objeye paralel hale
getirmek üzere mercek kaydırılabilir. Böylece perspektif nedeniyle oluşan
belirgin bozunmalar engellenebilir. Bu özellik sayesinde, mimari
fotoğraflardaki "düşen çizgiler" engellenebilmekte veya manzara
fotoğraflarında alan derinliği maksimuma çıkarılabilmektedir.
Piksel
Picture (PIX) ve elements (EL), sözcüklerinin kısaltmasından oluşur. Dijital
bir görüntünün en küçük veri parçalarıdır. Bir görüntüde ne kadar çok piksel
bulunursa, çözünürlük o kadar yüksek olur.
Poz Dengeleme
Neredeyse tüm otomatik fotoğraf makinelerinde bulunan ve makinenin
ölçtüğü değere göre daha fazla ya da daha az fazla pozlamayı sağlayan
ayardır.
Poz Kilidi
Fotoğraf makinesinin bu özelliğiyle belirlenen poz değerleri bir düğmeye
basarak sabitlenir ve kadraj değiştirilse de aynı değerlerle fotoğraf çekilebilir.
Özellikle otomatik pozlamada orta ton değerinin sabitlenmesinde kullanılır.
Poz Taraması
Aynı karenin farklı poz değerleriyle seri çekimi ile en azından bir tanesinin
doğru pozlanmasını sağlamaktır.
Poz Toleransı
Bir filmin az veya çok pozlanmış olmasına rağmen kabul edilebilir bir görüntü
verme kapasitesini ifade eder. Negatif filmler genellikle daha fazla poz
genişliğine sahiptir ve iki stopluk az veya çok pozlamalarda dahi baskı
alınabilecek görüntüler oluşabilmektedir. Diapozitif filmlerde ise bu tolerans
daha az olduğundan, tatmin edici sonuçların alınabilmesi amacıyla daha
kesin poz değerleri kullanılmalıdır.
8
Pozometre
Işığın yoğunluğunu ölçen ve bu ölçüme göre pozlama değeri belirleyen
aksesuardır. Çalışma prensibine göre temel olarak ikiye ayrılır;
1) Düşen ışığı ölçenler: Objenin üzerine gelen ışığı ölçer. Önerdiği
enstantane/diyafram değerlerini ayrıca makinede ayarlamak gerekir.
2) Yansıyan Işığı Ölçenler: Bu pozometre türü objeden yansıyan ışığı
ölçmektedir. Makinenin içerisinde yer alabildiği gibi ayrıca bir araç olarak da
kullanılabilmektedir.
Refleks Fotoğraf Makinesi (Single Lens Reflex /SLR)
Fotoğraflanan objenin film üzerine görüntüyü ileten objektiften görülebildiği,
diğer bir deyişle filme yansıyan görüntü ile vizörden görülen görüntünün aynı
olduğu fotoğraf makinesi tipidir. Görüntünün netleme ekranına
yansıtılabilmesi için kalkabilen bir ayna kullanılır. Bu yansıtılan görüntünün
düzeltilmesi amacıyla da beşgen bir prizma bulunur.
Renk Isısı
Işık kaynaklarının Kelvin ile belirtilen renk ölçüsü. Günbatımı gibi "sıcak" bir
ışık düşük, bulutlu bir gün gibi "soğuk" (mavimtırak) bir ışık yüksek renk
ısısına sahiptir.
Renk Sapması
Bir objektifin skaladaki bütün renkleri film yüzeyine iletemediği ve renklerin
salkımlandığı (objenin çevresinde muhtelif renklerin belirmesi) ile netliğin
kaybolduğu optik bozukluktur. Genel olarak teleobjektiflerin maksimum
açıklıkta kullanılması halinde ortaya çıkar. Farklı teknolojileri kullanan
optiklerin kullanımı ile düzeltilebilmektedir.
Renk Süblimleştirme Yöntemiyle Çalışan Yazıcı
Süblimleşme yoluyla baskı alan yazıcılarda, mürekkep ısındığında renk verici
gazlar meydana getirmektedir. Fotoğraf jelâtinine benzer şekilde, yüksek
kalitede baskı alınabilmektedir.
Reflektör
Objenin karanlıkta kalan bölümlerine doğal ya da yapay başka bir kaynaktan
gelen ışığı yansıtmak için kullanılan açık renkli ya da yansıtıcı yüzeye sahip
aksesuar.
Sektirmeli (indirekt) Flaş
Duvar, tavan veya yansıtıcı nitelikteki diğer yüzeylerden yansıtılan ve
doğrudan objelerin üzerine verilmeyen flaş ışığıdır. Böylece daha yumuşak
ve yaygın bir ışıklandırma elde edilir. Bazı flaş kafaları yukarı-aşağı ve sağasola dönecek şekilde yapılarak bu özelliği kullanmak kolaylaştırılmıştır.
Silis Jel (Nem Alıcı)
Bu tuz nemi emen kristallerden oluşur ve fotoğraf makineleri ile diğer
araçları kuru tutmaya yarar.
9
Spotmetre (Noktasal Pozometre)
Bu pozometre, objenin çok küçük bir kısmından yansıyan ışığın yoğunluğunu
ölçmektedir. El pozometresi olarak ya da makine içerisinde bulunabilir. Bu
pozometrenin kullanımında doğru bir pozlama için ton değerlerinin
değerlendirilmesinde deneyim gerekir.
Stop
Diyafram veya enstantanenin içeri giren ışığı yarıya indirecek ya da iki katına
çıkaracak şekilde değiştirilmesi pozlamada bir stop'luk değişikliği ifade eder.
Tabaka (Büyük Format) Film
10x12cm veya daha büyük olan ve büyük format fotoğraf makinelerinde
kullanılan film tipi. Şaside bulunan film, çekim anında fotoğraf makinesinin
arkalığında bulunan yerine yerleştirilir.
Telekonvertör
Fotoğraf makinesi ile objektif arasına yerleştirilerek odak uzaklığını artıran
optik aksesuar. Günümüzde en yaygın olarak 2x ve 1.4x kullanılmaktadır.
Telemetre
Objenin fotoğraf makinesine olan uzaklığını İki farklı pozisyondan
görüntüsünü alarak belirleyen sistemdir. Obje net değilken her iki görüntü de
vizörden görülebilir, netleme yapıldığında ise iki görüntü üst üste binerek tek
görüntüymüş gibi net olarak görünür. (Bu kavram gerçek anlamda
telemetreli vizörü olmayan kompakt makineler için de kullanılmaktadır)
Teleobjektif
Standart objektiflerden daha büyük odak uzaklığına sahip objektiftir. 35mm
formatında, 65mm'den büyük odak uzaklığına sahip objektifler teleobjektif
olarak adlandırılır.
Ters Kare Kuralı
Obje ile ışık kaynağının (örneğin flaş) arasındaki mesafenin iki katına
çıkarılması halinde, objeye ulaşan flaş ışığı miktarı ilk durumun yalnızca
dörtte biri olacaktır.
T-Gren
Standart filmlerdekilerden daha düz ve ışığa daha duyarlı gümüş
parçacıklarından oluşan bir emülsiyona sahip ve çok yüksek detay
yakalayabilen filmler.
TIFF
(Tagged Image File Format) İmaj programları kullanılarak bilgisayarların
büyük bölümünde okunabilen bir dijital dosya türüdür. 16,8 milyon rengi
desteklediğinden fotoğraf için çok uygundur. TIFF dosyalarını "kayıpsız
sıkıştırma" ile görüntü kalitesini düşürmeden sıkıştırmak mümkündür.
TTL (Objektiften Işık Ölçümü)
Through the Lens'in baş harflerinden oluşan bu kısaltma, genellikle objektifin
içerisinden geçerek filmi pozlayan ışığın efektif miktarını ölçen, fotoğraf
makinesinin pozometresini ifade etmektedir. Bu sistem, özellikle filtre,
konvertör veya uzatma tüpü gibi ışık iletimini azaltan aksesuarların
kullanılması halinde çok faydalıdır.
10
Tungsten Aydınlatma
Tungsten kullanan lambadan yayılan sürekli ve yüksek renk ısısına sahip
ışıktır. Evde kullanılan ampullerin çoğu tungstendir. Fotoğraflarda amber
rengini hâkim renk olarak öne çıkarır, bunun önüne geçebilmek için mavi
renkli filtre veya tungsten ışık için özel olarak üretilmiş bir film kullanılabilir.
Dijital fotoğraf makineleri ise tungsten için beyaz ayarına sahiptir.
Tripod
Üç bacaktan oluşan fotoğraf makinesi dayanağıdır. Özellikle düşük
enstantane kullanılmasını gerektiren çekimlerde titremeyi engellemek için
kullanılır. Üçayak veya sehpa olarak da adlandırılmaktadır.
Uzatma Tüpü
Fotoğraf makinesi ile objektif arasına yerleştirilerek odak uzaklığını artıran ve
makro fotoğrafçılık için objenin büyütülmesini sağlayan tüplerdir. Otomatik
uzatma tüpleri, otomatik poz ölçümüne imkân verseler de nadiren otofokus
mümkündür.
Vizör (bakaç)
Fotoğraflanacak alanın izlenmesini sağlayan optik sistemdir. Bazıları
objektifin içerisinden geçen ve nihai fotoğrafla birebir aynı olan görüntüyü
verirlerken, bir kısmı objektife yakın konumlandırılarak çekilmekte olan
fotoğrafın yaklaşık bir önizlemesini sunarlar.
Yakın Çekim Filtresi
Objektif önüne eklenerek minimum netleme mesafesini kısaltan optik
malzemedir.
Yavaş/Hızlı Film
Bir filmin hızı, filmin ışığa duyarlılığına bağlı olarak ISO değeri ile ifade edilir:
Değer büyüdükçe duyarlılık artar ve daha düşük ışıkta çekim mümkün olur.
Zum (optik kaydırmalı) Objektif
Odak uzaklığının değiştirilebildiği objektiflerdir.
11