XIII. Ulusal Eğitim Bilimleri Kurultayı, 6-9 Temmuz 2004 İnönü Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, Malatya BÖTE ÖĞRENCİLERİNİN JAVA PROGRAMLAMA DİLİ ÖĞRETİMİ KONUSUNDAKİ GÖRÜŞLERİ Mustafa Murat İNCEOĞLU Ege Üniversitesi Bilgisayar Mühendisliği Bölümü Bornova 35100 İZMİR Telefon: (232) 388 7221 / 220 [email protected] ÖZET Internet’in popüler olmasıyla birlikte, Internet üzerinden bilgiyi JAVA programlama dilini kullanarak yaymak isteyen öğrenciler için gerekli olan eğitimi ve öğretimi sağlamak gerekmektedir. İşverenler, Internet için geliştirilmiş bilgisayar dillerini ve araçlarını belirli bir yeterlik içinde kullanan adaylara şans vermektedir. Bu bildiri de, JAVA programlama dilinin Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Bölümünde (BÖTE) öğretimi için yol gösterebilecek öğrenci görüşleri incelenmiştir. Anahtar Kelimeler: BÖTE, JAVA programlama dili, nesneye yönelimli programlama dili. ABSRACT With the growth in the popularity of the World Wide Web (WWW), there is a need to provide education and hands-on training to students in preparing materials for presentation on the Web, developing software with JAVA applications. Employers seek candidates who are proficient in computer languages and tools used on the WWW. Keywords: CEIT, JAVA programming language, object oriented programming language. 1. GİRİŞ Java, Sun firması tarafından geliştirilmiş nesne yönelimli (object oriented) bir programlama dili ve yazılım geliştirme platformudur. Günümüzde, bilgisayar dünyasında ileri gelen birçok yazılım firması doğrudan ya da dolaylı yollardan Java ortamına destek vermekte ve bu destek gün geçtikçe daha da fazlalaşmaktadır. Java programlama dilinin en önemli özellikleri (Akın, 1998), (Bell, 1998), (Culwin, 1998), • yazılan programların Windows, MAC OS ya da UNIX gibi güncel ve yaygın işletim sistemleri üzerinde herhangi bir değişiklik yapılmadan çalıştırılabilmesi (Java programlama dilinin derleyicisi, Java kaynak kodunu, platform bağımsız bytecode şekline dönüştürür. bytecode, Java Sanal Makinası (Java Virtual Machine-JVM) için makine dili gibi düşünülebilir. Tıpkı gerçek donanımlardaki makine dilleri gibi, bytecode’lar da komutlar dizisinden ibarettir), • yazılan programların, masaüstü bilgisayarlardan cep telefonlarına ve diğer el cihazlarına kadar yaygın bir ortamda çalıştırılabilmesi, • geliştirilen yazılımların farklı işletim sistemlerinin yanı sıra farklı veri tabanı uygulamalarını destekleyebilmesi olarak sayılabilir. Java platformunun, cep telefonu, diğer el cihazları ve gömülü (embedded) cihazlarda çalışan mikro sürümü (Java Micro Edition-JME [4]), masaüstü bilgisayarlarda çalışan standart sürümü (Java Standart Edition-JSE [2]) ve sunucu ve bilgisayar ağları için geliştirilmiş kurumsal sürümü (Java Enterprise Edition-JEE [3]) olmak üzere üç farklı sürümü bulunmaktadır [1]. Son yıllarda yazılım alanında yapılan araştırmalar, nesne yönelimli programlama dillerinin daha da önem kazanacağını göstermektedir. Günümüzde, birçok yazılım firması, geliştirmekte oldukları ürünleri nesne yönelimli olarak üretmekte ya da daha önce piyasada bulunan ürünlerinin nesneye yönelik sürümlerini geliştirmektedir. Ülkemizde, BÖTE gibi önemli bir alanda görev yapacak olan öğretmen adaylarının, bu konuyla mümkün olduğunca çabuk karşılaşmaları, hem kendi ve hem de öğrencilerin gelecekleri açısından önem taşımaktadır. Gerçekte, ülkemizde, birçok eğitim fakültesinin BÖTE Bölümünde öğrenim gören öğrenciler Java programlama diline çok da yabancı değillerdir. Bu bölümlerin ders programlarında, halen Java programlama dilinin yazımına (syntax) benzeyen PASCAL ya da C programlama dili ile Java programlama dilinin nesneye yönelik kavramlarına benzeyen metot (method), nesne (object), sınıf (class) gibi kavramları içeren Visual BASIC programlama dili incelenmektedir. Bu durum, Java programlama dilinin öğretimi için bir alt yapının bulunduğu izlenimini de vermektedir. Ayrıca, Java programlama dili, yazılan programların Internet ortamında çalışması için applet denilen yapıyı da desteklemektedir. Java appletlerinin en önemli özelliği, her bilgisayara yüklemeye gerek kalmadan, programı doğrudan ilgili Internet sunucusundan yükleyerek çalıştırılabilmesidir. Bu özellik, öncelikle Internet üzerinden eğitim materyali geliştirmek isteyen öğretmenlerin (ya da öğretmen adaylarının) tek bir programlama aracıyla çalışarak oldukça zengin öğretim materyalleri geliştirilebilmesine ve yönetilip dağıtılabilmesine olanak sağlamaktadır. Bu öğretim materyalleri, sade ve basit uygulamalar olabileceği gibi, 3 boyutlu ve animasyonlu uygulamalar da olabilmektedir (Deitel, 2002). 2. METOT Bu çalışma da, Ege Üniversitesi Eğitim Fakültesi BÖTE Bölümünün, seçmeli olan Web Sayfası Tasarımı dersini alan üçüncü sınıf, zorunlu olan Programlama Dilleri-II dersini alan ikinci sınıf öğrencilerine ilk ders olan tanışma dersinde bir anket uygulanmış ve ardından JAVA programlama dilini anlatan birer tanıtım da gerçekleştirilmiştir. Ayrıca, daha önce nesne yönelimli programlama dili deneyimi olan öğrencilerle de görüşülerek, JAVA programlama dilinin BÖTE ders programları içerisine nasıl yerleştirilebileceği tartışılmıştır. Ankete, ikinci sınıflardan 79 öğrenci, üçüncü sınıflardan ise 41 öğrenci olmak üzere toplam 120 öğrenci katılmıştır. Anket, beş sorudan oluşmakta ve en sonunda bir yorum bölümünü de içermektedir. Anket Soru Bölümü Değerlendirmesi Soru-1: JAVA programlama dilini daha önce hiç duydunuz, kullandınız ya da kullanıldığı yerleri gördünüz mü? Yanıt Yüzde (%) Öğrenci Sayısı Evet 73.33 88 Hayır 26.67 32 Soru-2: JAVA programlama dilini öğrenmek ister misiniz? (beşli Likert ölçeği kullanılarak değerlendirilmiştir) Yanıt Yüzde (%) Öğrenci Sayısı Çok İsterim 10.83 13 İsterim 14.17 17 Bilmiyorum / Yanıt Yok 35.00 42 İstemem 30.83 37 Hiç İstemem 9.17 11 Soru-3: Daha önce, herhangi bir nesne yönelimli programlama dili ile çalıştınız mı? Yüzde (%) Öğrenci Sayısı Evet Yanıt 8.34 11 Hayır 91.66 109 Soru-4: JAVA programlama dilini hangi amaç için kullanmayı düşünüyorsunuz? Yanıt Yüzde (%) Öğrenci Sayısı Öğretmenlik mesleği için 46.67 56 Diğer 53.33 64 Soru-5: JAVA programlama dili, hangi düzeyde ve nasıl verilmeli? Yanıt Yüzde (%) Öğrenci Sayısı 3. sınıf (zorunlu) 15.00 18 3. sınıf (seçmeli) 25.00 30 4. sınıf (zorunlu) 19.17 23 4. sınıf (seçmeli) 30.83 37 Yüksek Lisans 10.00 12 Anketin yorum bölümünde ise, aşağıdaki ilginç öğrenci görüşleri elde edilmiştir: • “Henüz algoritma konusunu tam olarak anlayamadım, BASIC ile program yazamıyorum, JAVA gibi bir programlama dilini nasıl başarayım?” • “JAVA programlama dili, çağımızın gerektirdiği bir programlama dili olduğundan, lisans aşaması sırasında mutlaka öğrenilmeli ve bu ders zorunlu olmalıdır.” • “JAVA programlama dili, yüksek yazılım lisans ücretleri ödemeden de program geliştirebileceğini göstermektedir.” • “JAVA programlama dilinin taşınabilir aygıtlarda yaygınlaşması ve cep telefonlarında bile kullanılabilmesi, bunun daha da yaygın bir kitle tarafından benimseneceğini göstermekte ve gelecek konusunda bize fikir vermektedir.” • “Bu yaz ilk işim, JAVA ile cep telefonum için bir oyun programı geliştirmek olacaktır.” • “JAVA programlama dilinin öğretilmesine gerek yoktur, bunun yerine DELPHİ ya da Visual BASIC daha ayrıntılı olarak öğretilebilir.” • “Ankette, bu ders için seçmeli olabilir seçeneğini işaretlememe rağmen, JAVA programlama dilinin, bir ders gibi değil, Bilgisayar Klubünde bir kurs şeklinde gösterilmesini isterim.” • “Eğer, JAVA programlama dilini uzaktan öğretim amaçlarına uygun olarak kullanabilirsem, öğrencilerim için çok iyi bir çalışma yapmış olacağım.” 3. SONUÇ Günümüzde bilgi ve iletişim teknolojileri son derece hızlı bir şekilde gelişme göstermektedir. Bu hıza ek olarak birçok kanaldan da uluslar arası standartlaşma işlevleri devam etmektedir. Bilgisayar eğitimi konusunda da Association for Computing Machinery (ACM) ve IEEE ortak olarak yayımladıkları planlarında, nesne yönelimli, Internet yazılımlarının geliştirilebileceği programlama dilleri ve geleceği konusuna özel bir önem vermektedir [5-6]. BÖTE öğrencilerinin bir bölümünün de bu konuda istekli oldukları görülmektedir. Bu istek, öğrencilerin yetenekleri ile birleştirildiğinde, önemli kazanımların ortaya çıkacağı açıktır. JAVA programlama dili dersinin ilk aşama da bir dördüncü sınıf seçmeli dersi olarak denenmesi yararlı olabilecektir. Daha sonra, bu deneyimden elde edilenler kullanılarak ve öğrenci görüşleri alınarak dersin tam olarak hangi sınıfın programına yerleştirilebileceği bulunabilir. 4. KAYNAKÇA Elektronik Kaynaklar [1] www.java.sun.com (Son Erişim Tarihi: 1 Haziran 2004) [2] java.sun.com/j2se/index.jsp (Son Erişim Tarihi: 1 Haziran 2004) [3] java.sun.com/j2ee/index.jsp (Son Erişim Tarihi: 1 Haziran 2004) [4] java.sun.com/j2me/index.jsp (Son Erişim Tarihi: 1 Haziran 2004) [5] www.ieee.org (Son Erişim Tarihi: 1 Haziran 2004) [6] www.acm.org (Son Erişim Tarihi: 1 Haziran 2004) Basılı Kaynaklar (Akın, 1998) Cahit AKIN, “Java Uygulama Geliştirme Klavuzu 1.1”, Alfa Yayınları, 1998. (Bell, 1998) Douglas BELL, Mike PARR, “Java for Students”, Prentice Hall, 1998. (Culwin, 1998) Fintan CULWIN, “Java: An Object First Approach”, Prentice Hall, 1998. (Deitel, 2002) Harwey DEITEL ve diğerleri, “Java: How to Program”, 2. baskı, Prentice Hall, 2002. Teşekkür: Bu ankete katılıp destek vererek yayının ortaya çıkmasında emeği geçen tüm öğrencilerime teşekkür ederim.