Sinir Sistemi - Bilim Teknik
advertisement
Bilim ve Teknik Sinir Sistemi Ekim 2013 (551. sayının) ekidir. Çeviri: İlay Çelik Sinir sistemi beyne vücudun her bölümünden bilgi getirir ve beynin verdiği yanıtları bu bölümlere iletir. Farklı Alt Sistemlerden Oluşan Bir Bilgi Ağı ENSEFALON 1. MERKEZİ SİNİR SİSTEMİ İlişkilendirme işlevi, duyumsama ve hareketle ilgili işlevleri vardır. İstemlidir. Ensefalon Ensefalon ve Kafatasıyla omurilik sinirlerin korunur. Beyni, vücut içinde tüm beyinciği, beyin yönlere dallandığı sapını ve ponsu ekseni oluşturur. kapsar. Sinirler Omurilik Omurga tarafından korunur. Organizmadaki sinirlerin tamamıdır. 3. OTONOM SİNİR SİSTEMİ 3 Bitkisel hayat işlevlerini (dolaşım, solunum, sindirim) düzenler. İstemli değildir. Birbiriyle zıt yönde işlev gören iki büyük sistem yoluyla çalışır. A SEMPATİK Uyarıcı işlev. Omurganın her iki tarafında yer alan birer çift gangliyon zincirinden oluşur. Organizmanın her bölümüne giden lifleri vardır. KRANİAL SİNİRLER Doğrudan ensefalondan başlarlar. OMURİLİK GÖĞÜS SİNİRLERİ Göğüs duvarına ve karna doğru dallanırlar. B PARASEMPATİK Engelleyici işlev. Merkezi sinir sisteminden (beyin ve omurilik) çıkıp kranial sinirler ve kuyruk sokumu sinirleri boyunca dallanan sinirlerden oluşur. BEYİN Hareketleri kontrol eder ve denge sistemine yardımcı olur. BOYUN SİNİRLERİ Boyun, baş, göğüs ve kollara doğru dallanırlar. RADYAL SİNİR KÜBİTAL SİNİR KUYRUK SOKUMU SİNİRLERİ Leğen kemiğine, bacaklara ve ayaklara doğru dallanırlar. BACAK SİNİRLERİ Kuyruk sokumu sinirleri ile lumbal sinirlerin dallarıdırlar. SİYATİK SİNİRİ AYAK SİNİRİ _____ Mide _____ ____ Pankreas ____ 41x57_poster.indd 1 5 Sakral Sakral pleksus 1 Koksigeal Sakral koksigeal pleksus TABAN İÇ YAN SİNİRİ __ İncebağırsak__ _ Kalınbağırsak_ __ İdrar Kesesi __ Kuyruk sokumu bölgesi TABAN DIŞ YAN SİNİRİ KÜBİTAL SİNİR MEDYAN SİNİR Dışı beyaz maddeden, içi gri maddeden oluşur. 12 tanedirler ve ensefalonun alt kısmından dallanırlar. Baş, boyun, göğüs ve karındaki ilgili duyu nöronları ve motor nöronlarla ilişkilidir. I Koku siniri II Göz siniri V Trigeminal sinir VI Abdusens siniri VII Yüz siniri VIII İşitme denge siniri Omurilik Sinir 3 Elektriksel uyarı kaslara refleks hareketi yapma emri verir. 2 Elektrik akımı bir nöronu uyarır ve nöron elektriksel bir uyarı verir. Arka kök NÖRONLAR Sinir sisteminin hücreleri. Hücre gövdesinden çıkan dallanmış iplikçikler şeklindeki dendritlerden ve uzun aksondan oluşur. 1 AKSON Sinyalleri hücre gövdesine ileten uzantı KAN DAMARLARI IV Troklear sinir Ön kök REFLEKS HAREKETLERİ 1 Bir uyaran ilgili sinirde Deri elektrik akımı oluşturur. ENDONÖRAL ___ Akciğer ___ __ Eşey Bezleri __ Lumbar pleksus SİNİR LİFLERİ _ Tükürük Bezi _ Bel bölgesi 5 Lumbar SİNİR DEMETLERİ TİBİYAL SİNİR Dışı gri maddeden, içi beyaz maddeden oluşur. Beyaz madde Omurga Omuriliği çevreleyen bir zincir oluşturur. GEVŞEK BAĞ DOKU EL SİNİRLERİ ___ Salgı Bezi ___ Göğüs bölgesi Brakiyal pleksus SİNİR NEYE BENZER ? Omurilik III Oküler-motor siniri 12 Dorsal KAS Beyin ve beyincik KRANİAL SİNİRLER Gri madde MEDYAN SİNİR ______ İris ______ __ Gözyaşı Bezi __ Omurilik siniri Sinirsel uyarıları beyinden diğer Sinir köklerinin kısımlara ve diğer kısımlardan beyne birleşmesinden oluşur. ileten organ ve refleks hareketlerinin Ön kök merkezidir. 31 omurilik siniri omurilikten dallanarak vücudun geri Arka kalanına bağlanır. Bu sinirler pleksus kök denen beş ağ şeklinde gruplanır. OMURİLİK SİNİRLERİ 8 Boyun Servikal pleksus KOL SİNİRLERİ Çoğunlukla boyun sinirlerinin dallarıdırlar. LUMBAL SİNİRLER Omuzdan aşağı kısımlara, karna ve bacaklara doğru dallanırlar. 2. ÇEVRESEL SİNİR SİSTEMİ OMURİLİK Merkezi sinir sistemi BEYİN Nöronların ve vücuttaki başka mekanizmaların oluşturduğu sinirsel uyarılar sayesinde vücudu kontrol eder. SİNİR SİSTEMİNİ OLUŞTURAN MADDELER Gri Madde: Nöronların hücre gövdelerinden oluşur. Beyaz Madde: Aksonlardan ya da sinir liflerinden oluşur. 28 milyar Sinir sistemindeki nöronların sayısı Nöronlar sinir sisteminin işlevsel hücreleridir. Çoğalamadıkları için diğer hücrelerden farklıdırlar, dolayısıyla zarar gördüklerinde yenilenemezler. DALLANMA NOKTASI IX Dil-yutak siniri X Vagus siniri SİNAPSLAR Bilgilerin bir nörondan diğerine kimyasal ve elektriksel sinyaller biçiminde akışında işlev gören yapılar. Akson boyunca gelen elektriksel uyarımlar, akson sinaptik düğümü içindeki keseciklerde bulunan ve bilgi taşıyan nörotransmiter adlı maddelerin sinapsa salınmasını sağlar. 2 DENDRİTLER Sinyalleri alan ve hücre gövdesine getiren kısa, çoklu uzantılar 3 GÖVDE Çekirdeğin bulunduğu kısımdır. XII Hipoglossal sinir XI Spinal aksesuar sinir Almaçlar Sinaps Kesecik FARKLI NÖRON TÜRLERİ Duyu Nöronları Uyarımları omuriliğe ve beyne getirir. Motor Nöronlar Omurilikten ve beyinden gelen yanıtları toplar ve kaslara etki eder. Ara Nöronlar Pek çok nöronu birbirine bağlar. Çekirdek Hücrenin kontrol merkezi Nörotransmiter Sinaptik düğüm Çekirdekçik Miyelin kılıf Aksonu yalıtıp koruyarak uyarımın iletilme hızını artırır. EPİNÖRAL Tüm lifleri bir arada tutan dış tabaka 27.09.2013 17:04
