2007CB16IPO008 CCİ Nolu İPA Bulgaristan

2007CB16IPO008 CCI Nolu İPA Bulgaristan-Türkiye Sınır Ötesi İşbirliği
Programı
Istranca Bölgesinin Sürdürülebilir Gelişimi Amacıyla Ortak Korunması IRPSD
ORTAK WORKSHOPU
21-22 Ekim 2014, Malko Tırnovo
2007CB16IPO008 CCİ Nolu İPA Bulgaristan-Türkiye Sınır Ötesi
İşbirliği Programı
Istranca Bölgesinin Sürdürülebilir Gelişimi Amacıyla Ortak
Korunması
Sürdürülebilir gelişim:
 Sistemin daha yüksek çalışma seviyesi sağlayan sürdürülebilir
gelişim şekilleri zemininde kurulmuş konsept.
 Mantıklı tüketim dinamiğinden kopmayan süreç.
Sürdürülebilir gelişimin ana boyutları birbirine bağlı öğelerdir:
Ekonomik;
Sosyal;
Ekolojik,
Kurumsal, Kültür
Sürdürülebilir gelişim
“Her bir nesil sonraki nesillere
yüklemeden kendi sorunlarını kendisi
çözmeli-bu sürdürülebilir gelişimim
ana fikridir. Bu mutlaka küresel
perspektifi de kapsar.”
Gerhard Şröder
Sürdürülebilir gelişim
2007CB16IPO008 CCİ Nolu İPA Bulgaristan-Türkiye sınırötesi
işbirliği programı
İlk önce sürdürülebilir gelişim kavramı ormancılıktan kaynaklanıp
ormanın bulunduğu yer ve toprağın ekolojik durumunun bozulmadan
bir ağaçtan alınacak verimliliğinin uzun süreli en yüksek seviyesinin
garantili olduğu orman üretim gücü ile ağaç başına verimliliği arasında
uyum sağlandığı orman bakılması anlamına gelir.
Bu gidişle ek ormanlaştırma süreçleri yoluyla oluşturulabilecek ağaç
malzemesi kesilir. Özdeyiş olarak şu şekillendirilebilir: Malzemeden
değil verimlerden yaşansın!
Sürdürülebilir gelişimin ana noktaları
 Saadece halihazırdan değil gelecekten de yola çıkarken
insanların mantıklı gereksinimlerinin karşılanması..
 Demografik gelişme ekosistemin değişen potansiyeline
uyumlu olarak olsun.
 Genel gelişme ekonomik, ekolojik ve sosyal olmak üzere
evvelden
verilmiş
sınırlar
içinde
olmalı.
 Tarım iyi bir seviyede geliştirilmeli. Toprak belirli bir
seviye üzerinde yıpratılmamalı.
 Çevre kapsamında sağlamlaştırıcı tedbirlerin alınması.
Zaman dağılımlı çevrecilik giderlerinin belirlenmesi.
 Enerji üretimi ve inşaatta yeni çözümlerin aranması.
 Ana maksadı fakirliğin sorunlarının çözülmesi olurken
dağılım sisteminin iyileştirilmesi.
Sürdürülebilir gelişimin ilkeleri
 Sistemin hiç bir öğesine avantaj verilmeyince ekonomi, ekoloji ile
sosyo politika arasında karşılıklı bağımlılık.
 GLOBAL-ÖZEL zincirindeki sorunların bütünsel çözülmesi.
 Sorunların çözülmesi ile hepilerin uğraşması: uluslararası organlar,
hükümetler, şirketler, ayrı kişiler.
 Somut sorunlar çerçevesinde enformasyon saydamlığı.
 ‘Sürdürülebilir gelişim’ doktrininin geniş halk kitleleri nezdinde izah
edilmesi ve ilgili sorunların çözülmesinde onların katılmasının motive
edilmesi.
 Bu doktrinin ufak devlet ve siyaset amaçları için kullanılmasına izin
verilmemesi.
 Tüketiciden doğaya uygun yaşam tarzına kaçınılmaz değişme ile
ilgili
mantıklı
gereksinimlerin
tatmin
edilmesi.
Istranca – durum analizi
Istranca Bulgaristan’ın güney-doğu kısmı ve Türkiye’nin
Avrupa kısmından kuzey-doğu bölgesini kapsayan geniş
bir doğa – joğrafya ve kültür-tarih bölgesidir.
Istranca’nın 35%-i Sozopol, Primorsko, Tsarevo, Malko
Tarnovo, Sredets, Bolyarovo ve Elhovo olmak üzere 7
Bulgar belediyesi üzerinde ve geri kalan 65%-i Türk illeri
Kırklareli ve Edirne’de bulunur.
Sürdürülebilir gelişim göstergeleri
Sürdürülebilir gelişim spesifik göstergelerinin seçilmesi
sürdürülebilir planlama sürecinden ara aşaması olur. Onun öncesinden
bir taraftan sorunların ve iktisadi şansların belirlenmesi gelir ve gelişim
öğelerinin optimizasyon denemesi ile devam eder.
Istranca’da ana sorunları:
Demografik
Ekolojik
Altyapısı ile ilgili
Sosyo-ekonomik
Kurumsal
Istranca yönetim oybirliği
Göstergelerin seçilmesi işbu mantığa tabi tutulur: sürdürülebilir gelişim için kilit bölge
öğeleri belirlensin, onların durumu tespit edilsin, durumu ve değişimini ölçecek
göstergeler bulunsun. Bunun amacı refah yükseltme olanaklarının saptanmasının olduğu
gibi Istranca’da doğa ve insan sermayesinin sonraki kayıpları tehdidinin önlenmesidir.
Bölgenin şimdiki durum, Istranca denilen doğa, tarih ve insanlardan oluşan eşsiz
kompleksin ileri zamanda muhafaza edilmesi amacıyla kalmış olan insan ve doğa
potansiyelinin çabuk seferber edilmesini talep eder.
Istranca’nın tanımlanmış olan komple sorunlarına cevap veren ve Istranca’ya özgü
adapte edilebilecek bölge göstergeleri bir dizi teklifler ve listeleri var. Planlar, stratejiler
programlarda v.s. belgelerde teklif edilecek pratik tedbirler ve faaliyetler bölgenin genel
yönetilmesi konusunda varılan oybirliğinden sonra tanımlanmalı.
Birkaç on kurum ve idarenin Istranca genelinde veya onun kısımları ile ilgili karar
verdikleri mevcut yönetim kaynaklar israfı ve ölçek etki kayıplarına neden olur.
Yol hedeftir
Sürdürülebilir gelişim stratejileri ve planları
•
•
•
•
•
2012-2022 bölge gelişim milli stratejisi
2014-2020 Güney-Doğu Bölgenin Bölge Gelişim Planı
2014-2020 Burgas İl Gelişim Stratejisi
2014-2020 Yambol İl Gelişim Stratejisi
M.Tarnovo, Primorsko, Sredets, Sozopol, Tsarevo, Bolyarovo, Elhovo olmak
üzere 7 belediyenin Belediye Gelişim Planları.
•
•
•
•
•
•
2013-2020 Bulgaristan Orman Sektörü Gelişmesi Milli Stratejisi
2014-2010 Milli Turizm Gelişme Stratejisi
‘Istranca’ Doğa Parkı Yönetilmesi Planı
‘Ropotamo’ Doğa Rezervi Yönetilmesi Planı
2014-2020 Istranca Doğa Parkında Doğaya Dost Turizm Stratejisi
Belediyelerde sosyal hizmetlerle ilgili Belediye stratejileri
2012-2022 Bölgelerin Gelişimi Milli Stratejisi
2012-2022 BGMS’in vizyonu ve hedefleri anılan belgelerin işbu zemin ve hedef
koyan fikirlerin anlamında açıklanmıştır:
•Ulaştırmanın iyileştirilmesi, istihdam arttırılması, eğitimin seviyesi ve kalitesinin
artırılması, hizmetlerin artırılması ve doğa gengesi ile kültür kimliğinin
muhafaza edilmesi yoluyla bölgelerin oturma için daha cazip şekilde
dönüştürülmesi.
•Gelişimin iktisadi maksatlarının çevre kalitelerinin korunmasıyla
uyumlaştırılması.
•Bölgelerin ekolojik, peyzaj ve kültür değerlerinin birbirine bağlanması ve
onların gelişimin katma değeri olarak ele alınması;
•Bölgelerin küreselleşme, demografik değişimler, iklim değişimleri, enerji
bağımlılık meydan okumaları nezdinde güvenlik açığı derecesinin aydılatılması;
Bilim ve inovasiyon iktisadının teşviki ve desteklenmesi;
Gelişme stratejilerinde bölgesel boyutun kuvvetlendirilmesi;
Dengeli çok merkezli merkez şehirleri ağının desteklenmesi ve onları
çevreleyen köy arazileri ve periferi ile hudut bölgeleri ile işbirliğinin
iyileştirilmesi;
Sağlık, eğitim, yüksek hızlı internet ve enerji şebekelerine ulaşımı
garantileyen ulaştırma ve diğer altyapılarının iyileştirilmesi yoluyla irtibat
sağlanması;
Sınırötesi, milletlerarası ve bölgelerarası işbirliğinin günlük seyahatından
çevre korunması ve iyileştirilmesine kadar sorular olmak üzere geniş açıdan
bölgesel ve yerel sorunların çözülmesi için etkili bir alet olarak kullanılması;
Şehir bölgelerinin entegre gelişimi politikalarının gerçekleştirilmesi;
Bu kontekstte 2012-2022 dönemi bölgesel gelişim vizyonu
formüle edilmiş:
•Bulgaristan bölgeleri – yaşamaya cazip, sürdürülebilir
gelişim için kendi potansiyelini etkili olarak kullanan,
yeni iş yerlerinin açılması, iş ve turizm geliştirilmesi,
muhafaza edilmiş doğa ve kültür mirası.
Lider yaklaşımı
•
•
•
•
•
Elhovo ve Sredets yerel inisiyatif grupları (YİG) yerel gelişim stratejileri
Istranca YİG’i
‘Lider’ kısaltması ‘köy bölgelerinin geliştirilmesi amacıyla faaliyetlerin
arasında ilişkiler’. LİDER uygulanması gereken belirli bir dizi
tedbirlerinden ziyade yerel köy toplulukları içerisindeki köy bölgelerini
geliştirme yöntemidir.
Bu yöntemin köy bölgelerinde eski ve yeni problemlerinin yenilikçi
çözülmelerinin teşviki için önemli rol oynayabildiği gibi yerel
yeteneklerin geliştirilmesi ve köy bölgelerindeki topluluklarının
ihtiyaçlarının karşılanması amacıyla yeni yöntemlerin denenmesi için bir
nevi ‘laburatuvaya’ dönüşebilir.
Sozopol, Tsarevo, primorsko YİG’ leri
Istranca Doğa Parkı Yönetim Planı
 Doğa ekosistemlerinin,onlara özgü jen fonu ve hayati popülasyonları ile park
habitatları ve türleri çeşitliliğinin uzun vadeli korunması.
 Parktaki abiyotik öğelerin karakterlerinin uzun vadeli korunması;
 Doğaya uyumlu olan ve toplulukların sosyo ve kültür yapısını muhafaza eden
geleneksel kullanımlar ve geçim tarzlarının geliştirilmesinin yanı sıra
yenilenebilen doğa kaynaklarının sürdürülebilir kullanılmasına kavuşulması;
 Arazinin kimliğine katkıda bulunan yerel maddi ve manevi kültürün ve peyzajın
muhafaza edilmesi.
 Yerel nüfusun uzun vadeli refahına ve ekolojik eğitimine katkıda bulunan bilim,
eğitim ve yorumlama faaliyetlerinin geliştirilmesi
 Kurumsal gelişim ve yönetim hedeflerine ulaşma için geniş kamu desteğinin
oluşturulması.
Istranca’nın sürdürülebilir gelişimi politikaları
Istranca’nın sürdürülebilir gelişimi işbuna yönelik
tedbirleri içermeli:
 Demografik artırmanın sağlanması
 Eğitimin artırılması;
 Etnik entegrasyonu;
 ulaştırma ve irtibatlar;
 Hayat toplulukları;
 Depolar dahil evsel altyapısı;
Kaynakların muhafaza edilmesi
Doğa ekosistemlerinin,onlara özgü jen fonu ve hayati
popülasyonları ile park habitatları ve türleri çeşitliliğinin
uzun vadeli korunması
Parktaki abiyotik öğelerin karakterlerinin uzun vadeli
korunması- parktaki suların, havanın ve toprakların
karakterlerinin korunma koşullarının iyileştirilmesi,
bölgenin eşsiz iklim karakterlerinin muhafaza edilmesi,
parktaki maden çeşitliliğinin muhafaza edilmesi.
Yenilenebilen doğa kaynaklarının sürdürülebilir kullanılması
• Ormanların çok fonksiyonlu yetiştirilmesine dayalı sürdürülebilir
orman iktisadının geliştirilmesi.
• Ormanların yapısı ve yetiştirilmesinin onların konserve önemine
uyumlaştırılması.
• İktisat bakımından değerli olan yabani hayvan ve bitkiler
kaynaklarının sürdürülebilir kullanılması.
• İktisat bakımından değerli olan şifalı bitkiler, orman meyveleri ve
mantarlar kaynaklarının sürdürülebilir kullanılması için şartların
oluşturulması.
• Sürdürülebilir orman iktisadının geliştirilmesi.
• Eğlence balıkçılığının geliştirilmesi için koşulların oluşturulması.
• Yenilenebilen enerji kaynakları-belediye başkanları kongresi.
Eko işletme
Eko işletme aşağıda belirlendiği gibi her bir iktisadi faaliyeti kapsar:
•Üst sınır normlarından fazla sağlığa zarar veren öğeleri içermeyen ürünleri
üretir;
•Elde edilmesinde saadece hayat ortamı ve doğa dengesine zarar verilmediği
madde ve malzemeleri kullanır;
•Üretim personeline, hayat ortamına ve kullanıcılara zarar vermeyen teknoloji
ve süreçleri kullanlır;
•Geçmiş dönemlere nazaren ürün birimi için daha az miktarda mevcut anda
değiştirilemez doğa kaynakları kullanan veya uluslararası standartlarda tespit
edildiği zararlı emisyonlardan daha küçük seviyede kullanılmasında mal ve
hizmetler üretir;
•İnsanlara ve çevreye zarar vermeden teknoloji süreçlerinde ilkel doğa
kaynakları değiştirir.
•Hayata geri kazanmış veya geri kazandırdığı malzemeleri kullanıyor;;
•İlkel doğa kaynakları tasarrufu yaptığı atıksız teknolojileri kullanıyor.
Sürdürülebilir tarım ve hayvancılık
• Araziye özgü jen fonunun geri kazanması ve geliştirilmesinin
yanı sıra sürdürülebilir çevreye dost tarım ve hayvancılık
geliştirilmesi;
• Biyo tarım;
• Arıcılık;
• Küçük çiftlikler ve kısa ticaret zincirleri;
• Bölgede işletilmesi sayesinde katma değerinin arttırılması;
• Geleneksel sektör ve zenatların teşviki;
• Avrupa projeleri;
• ‘Istranca’ bölge markası.
Sürdürülebilir gelişmeye kavuşmak için
yenileşimler
Her bir genel durumda olduğu gibi eko-ürünlerin üretimi aşağıda
sıralandığından doğan yenileşimlerin neticesinde ortaya çıkar:
•Tüketici talebi ve çağdaş ölçütler ve teçhizatı temelinde ünlü eski teknolojilerin geri
kazanılması;
•Zayıf tüketici ilgisi neticesinde sunni öğeleri veya tüketiciler veya yaşam ortamı üzerinde
olumsuz etkisi olan teknolojilerden vazgeçilmesi ve aynı üretim güçleriyle imal edilen
temiz ürünlere yöneltilmesi-sözde ürün yeniden yapılandırılması;
• Ekolojik ve sürdürülebilir şartlarına uyma ve ürünün ve üreticinin kıymetlerini önceleme
yoluyla yenileşimler zemininde yeni ürünlerin imal edilme gereksinimi;
•Eko-ürün ve sürdürülebilir gelişme tabanı olan yeni bilgilerin oluşturulmasına izin veren
biriktirilmiş tecrübe ve bilgiler seviyesi;
•Piyasada belirli bir eko-ürün veya ekolojik üretim süreci için boş nişin bulunduğunda
lisanslar, know-haw, teçhizat ve teknolojilerin satın alınması;
•Kendi eko – teknoloji bilim ve bilim-uygulama geliştirmeleri ;
•Maksadlı geliştirme birimleri ile işbirliği;
Turizmin sürdürülebilir gelişimi
• Deniz turizmi;alternatif şekillerinde ihtisas turizmi в (etno,
eko, köy, macera, av, gurme, din turizmi);
• Bölgenin kültür-tarih mirasının muhafaza edilmesi ve
tanıtılması;
• Turizmde sertifikalanma ve eko-markalar
Turizmde eko-etiketler ve eko-standartlar iş teşkilatları arasında ve özellikle
şirketler ile turistler arasında irtibatın kolaylaştırılmasını mümkün yapıyor.
Onlar turist yerindeki her bir faaliyet ve ürün eko-ilkelere dayanarak bu
açıdan sürdürülebilir olduklarını garantiler. Dünyada turizmdeki ekoloji
uygunluğunu doğrulayan üzden fazla log ve alet var.
Turizm sınırötesi kümesi (cluster).
Какво да направим за устойчиво развитие?
Dikkatiniz için teşekkür ederiz!
MEVCUT YAYIN İPA BULGARİSTAN-TÜRKİYE SINIRÖTESİ İŞBİRLİĞİ PROGRAMI ÜZERİNDEN AVRUPA BİRLİĞİ
DESTEĞİ İLE YAPILMIŞTIR. YAYININ İÇERİĞİ SADECE İRPSD PROJE PARTNERLERİNİN SORUMLULUĞU
OLUP AVRUPA BİRLİĞİ’NİN VEYA PROGRAM YÖNETİM MAKAMININ GÖRÜŞLERİNİ HİÇBİR ŞEKİLDE
YANSITMAZ.