ağ temelleri - WordPress.com

AĞ TEMELLERİ
2.HAFTA
1
KONULAR
1. Ağlarının Sınıflandırılması
2
Bilgisayar Ağlarının Sınıflandırılması
 Bilgisayar ağları
1. Kapsadıkları alana,
2. İletişim teknolojilerine,
3. Ağ yapılarına,
göre sınıflandırılmaktadır.
3
1) Kapsadıkları Alana Göre Bilgisayarların
Sınıflandırılması
 Kapsadıkları alana göre bilgisayar ağlarını genel
olarak 3 sınıfa ayırmak mümkündür:
a) Yerel Alan Ağları (Local Area Networks-LAN)
b) Metropolitan Alan Ağları (Metropolitan Area
Networks-MAN)
c) Geniş Alan Ağları (Wide Area Networks WAN)
4
1.a) Yerel Alan Ağları (LAN) - I
 Yüksek hızlı ve genelde tek bir bina yada yerleşke
içerisinde (1-1000m arasındaki) kurulan ağları
tanımlar.
 Yerel ağ içinde bilgisayarlar, workstation, yazıcılar,
çiziciler, disk sürücüleri ve diğer çevre birimleri yer
alabilir.
5
1.a) Yerel Alan Ağları (LAN) - II
 Kablolu veya kablosuz olarak kurulabilir.
 LAN’lar bilgisayar kullanıcılarına uygulamalara ve
cihazlara ulaşım, bağlı kullanıcılar arasında dosya
değişimi, elektronik posta ve diğer uygulamalar
yoluyla haberleşme gibi çeşitli avantajlar sağlarlar.
6
1.a) Yerel Alan Ağları (LAN) - III
 Bir oda yada bir ev içindeki çeşitli cihazların
birbirleri ile yada bir bilgisayar ile haberleşmesini
sağlayan küçük çaplı LAN’lara PAN (Personal Area
Network) adı verilir.
 Türkçesi kişisel alan ağı olan PAN’lar bluetooth
gibi limitli alanı kapsayan kablosuz veya bunun
benzeri kısa menzilli
oluşturduğu ağlara denir.
kablolu
cihazların
7
1.b) Metropol (Şehir) Alan Ağı (MAN) - I
 MAN’lar LAN’ların şehir çapındaki büyük
türleridir.
 LAN’larla benzer teknolojileri kullanırlar.
 Üniversitelerde,
büyük
iş yerlerinde
oluşturulan ağlar bu kategoriye girer.
8
1.b) Metropol (Şehir) Alan Ağı (MAN) -II
 Genellikle şehrin bir kısmını (1-100km) kapsayan
yerleşkeler arası veri alışverişini sağlayan ağlardır.
 Mesafeye ve coğrafyaya göre kablolu yada kablosuz
veri transferi seçilebilir.
9
1.c) Geniş Alan Ağları (WAN) - I
 Bir ülke ya da dünya çapında yüzlerce veya binlerce
kilometre mesafeler arasında iletişimi sağlayan
ağlardır.
 Coğrafi olarak birbirinden uzak yerlerdeki
(şehirlerarası/ülkelerarası) bilgisayar sistemlerinin
veya yerel bilgisayar ağlarının (LAN) birbirleri ile
bağlanmasıyla oluşturulur.
10
1.c) Geniş Alan Ağları (WAN) - II
 Genellikle kablo ya da uydular aracılığı ile uzak
yerleşimlerle iletişimin kurulduğu bu ağlarda çok
sayıda iş istasyonu kullanılır.
11
WAN…
 Genelde WAN için iki ayrım yapılır;
 Enterprise WAN
 Bir kuruluşun tüm LAN’lerini bağlar.
 Çok büyük ya da bölgesel sınırları olan ağları kapsar.
 Global WAN

Tüm dünyayı kaplayan bir ağ olabileceği gibi, bir çok
ulusal sınırları ve pek çok kuruluşun ağını kapsar.
12
LAN-MAN-WAN Karşılaştırılması
WAN
MAN
LAN
Coğrafi Büyüklük
1.000’lerce km
1-100 km arası
0-5 km
Düğüm Sayısı
10.000’lerce
1-500
1-200
Bit Hızı
0.1-100 kbits/s
1-100 Mbits/s
1-100 Mbits/s
Gecikme
> 0.5 sn
100-1000 ms
1-100 ms
Yönlendirme
Karmaşık
Basit
Yok
Bağlantı Aygıtı
Yönlendiriciler
Köprüler
Köprüler
13
14
2) İletim Teknolojilerine Göre Ağların
Sınıflandırılması
 Veri iletimi sırasında kullandığı teknolojiye göre
değerlendirildiğinde ağlar;
a) Yayın ağları (Broadcast Network)
b) Anahtarlamalı ağlar (Switched Networks)
olarak iki grupta toplanmaktadır.
15
2.a) Yayın ağları (Broadcast Networks)
 Yayın ağlarında tek bir iletişim ortamı ağa bağlı
tüm bilgisayarlar tarafından paylaşılır.
 Bir bilgisayarın yaptığı yayın,
bilgisayarlar tarafından dinlenir.
diğer
tüm
 Yayın yapacak olan, çoğu zaman önce ortamı
dinler. Başka yayın yapan yoksa göndermek
istediği bilgiyi paketler halinde iletişim ortamına
aktarır.
16
Yayın ağları…
 Her bir pakette, gönderilmesi hedeflenen
bilgisayar ya da bilgisayar adresleri vardır.
 İlgili bilgisayarlar, iletişim ortamından kendilerine
gelen paketi alırlarken, diğer bilgisayarlar paketin
adres kısmında olmadıklarını gördükten sonra
paket için başka bir işlem yapmazlar.
17
Yayın ağları…
 Bir paket sadece bir bilgisayara gönderiliyorsa tekli
yayın (unicasting)
 Birden fazla bilgisayara gönderiliyorsa çoklu yayın
(multicasting)
 Tüm bilgisayarlara gönderiliyorsa da genel yayın
(boardcasting) olarak adlandırılır.
18
Yayın ağları…
 Yayın
ağlarına
örnek
olarak paket radyo ağları
ve uydu ağları verilebilir.
 Bu ağlarda bilgisayarlar bir
anten aracılığı ile aktarım
yapar ve tüm bilgisayarlar
aynı kanalı yada aynı
radyo frekansını paylaşır.
19
2.b) Anahtarlamalı Ağlar (Switched Networks)
 Anahtarlamalı ağlar, yayın ağlarından farklı bir
prensipte çalışmaktadır.
20
Anahtarlamalı Ağlar…
 Bu ağlarda veri, alıcı-verici bilgisayarlar arasında bir
dizi düğüm ile iletilir.
 Bir birimi ağa bağlayan düğümler genellikle noktadan
noktaya (peer to peer) özel (dedicated) bağlantılardır.
 Alıcı ve verici dışındaki diğer düğümler verinin içeriği
ile ilgilenmez.
 Amaç, iki nokta arasında veriyi hedefe varana kadar bir
düğümden diğerine aktararak taşımaktır.
21
Anahtarlamalı Ağlar…
 Bu ağlarda, kullanılan düğümler arasında bir bağlantı
kurulur.
 Kurulan bağlantının niteliğine göre anahtarlamalı
ağlar,
i.
ii.
Devre Anahtarlamalı Ağlar
Paket Anahtarlamalı Ağlar
olmak üzere ikiye ayrılır.
 Anahtarlamalı ağların kullanıldığı, bilinen bir örnek
Geniş Alan Ağları(WAN)’dır.
22
2.b-i) Devre Anahtarlamalı Ağlar
 Bu
ağlarda, iki bilgisayar arasındaki düğümler
üzerinden yalnız gönderilen verinin kullanımına
ayrılmış bir iletişim yolu kurulur.
 Her linkteki bir mantıksal kanal, kurulan bağlantı için
ayrılmaktadır.
 Kaynak bilgisayarın ürettiği veri , bu ayrılmış yol
üzerinden hızlı bir biçimde gönderilmektedir.
23
Devre Anahtarlamalı Ağlar…
 Gelen
veri düğümlerde herhangi bir gecikme
olmaksızın uygun kanala yönlendirilir ya da
anahtarlanır.
 Devre anahtarlamalı ağlara örnek olarak telefon ağları
verilebilir.
24
2.b-ii) Paket Anahtarlamalı Ağlar
 Paket anahtarlamalı ağlarda ise veri, paket olarak
adlandırılan küçük parçalar halinde gönderilir.
 Ağın aktarım kapasitesi aynı anda gönderim yapan
birden fazla bilgisayar tarafından kullanıma uygundur.
 Her bir paket kaynaktan hedefe varıncaya kadar
düğümden düğüme aktarılır.
25
Paket Anahtarlamalı Ağlar…
 Her bir düğümde paketin tamamı alınır, depolanır ve
tekrar aktarılır.
 Paket anahtarlamalı ağların en karmaşık ve gerekli
özelliklerinden biri yönlendirmedir. Bu işlem de çeşitli
ağ cihazlarının yardımıyla gerçekleştirilir.
26
3) Ağ Yapılarına (Topoloji) göre Ağların
Sınıflandırılması
 Topoloji, bir ağdaki bilgisayarların nasıl yerleşeceğini,
nasıl bağlanacağını, veri iletiminin nasıl olacağını
belirleyen genel yapıdır.
27
Temel Topoloji Türleri
 Doğrusal (Bus Topology)
 Halka (Ring Topology)
LAN
 Yıldız (Star Topology)
 Ağaç (Tree Topology)
 Örgü (Mesh Topology)
WAN
* 1. hafta sunusunda ağ topolojileri anlatılmıştır.
28
 Ağ cihazları hakkında araştırma yapınız…
29