Slide 1 - WordPress.com

BİLGİSAYAR PROGRAMCILIĞI BÖLÜMÜ
AÇIK KAYNAK İŞLETİM SİSTEMİ DERSİ
LINUX KURULUMU
Takas Alanı (swap)

Takas alanı (swap) nedir?
Komplike hesaplama işlemleri için anabellek yetmezse
Linux bunun yerine sabit diskin bir bölümünü sanal bellek
olarak kullanır.
 Linux belleğe yapılan erişimleri göz önünde bulundurarak
mümkün oldukça bu veri bloklarını RAM’de tutulmasını
sağlar. Bilgisayarda çalışan çok sayıda süreç varsa, çekirdek
RAM’de tutulan bu sayfaları disk üzerinde bulunan, bu
işlem için ayrılmış alana taşıyarak, RAM’in boşaltılmasının
sağlar.
 RAM’in okuma yazma hızına göre diskin I/O (giriş/çıkış) hızı
çok yavaş olduğu için takas alanı bir ek bellek görevi
üstlenemez.

Takas Alanı (swap)

Takas Alanı Ne Kadar Büyük Olmalıdır?
Genellikle takas alanının RAM miktarı kadar büyüklükte
olması önerilir. Bu büyüklüğün belirlenmesinde esas olan
sistemde çalışan süreçlerin göz önünde bulundurulmasıdır.
 Sunucularda masaüstü bilgisayarları yada iş istasyonlarına
kıyasla daha fazla takas alanı (genellikle RAM miktarının 2
katı kadar) ayrılır. Bunun sebebi ise sunucunun çok fazla
bellek kullanımına gereksinim duyacak karşılaşma
olasılığıdır.


Takas Alanı nerede olmalıdır?
Mümkünse farklı bir sabit disk üzerinde olmalıdır.
 Farklı bir disk yoksa varolan diskler üzerine dağıtılmalıdır.

Linux Kurulum Yöntemleri






CD ile kurulum
Sabit disk ile kurulum
FTP sunucusu üzerinden kurulum
NFS sunucusu üzerinden kurulum
HTTP sunucusu üzerinden kurulum
Kickstart kurulum
Linux Kurulumu


İstenilen dağıtım versiyonu seçildikten sonra
bilgisayar DVD’den başlatılır (boot) edilir.
Sonraki adımlar karşımıza çıkan sihirbaz sayfalarına
göre takip edilir.
Linux Kurulumu
Pardus
önyükleyicisi ile
kurulum için
donanımınıza en
uygun seçeneği
seçebilir, hafıza
testi yapabilir ya
da sabit
diskinizde
bulunan bir
yükleyiciyi
çağırabilirsiniz.
Linux Kurulumu
Pardus'u
yüklemek için
Genel Kamu
Lisansı'nı ve diğer
özgür yazılım
lisanslarını
onaylamalısınız.
Lisans
metinlerine bu
pencereden
ulaşabilirsiniz.
Linux Kurulumu
Bu aşamada
DVD'den ya da
USB gibi bir
kurulum
medyasından
sisteminize
yüklenecek olan
dosyaların
bütünlüğünü
yani doğru
kaydedilip
kaydedilmediğini
kontrol
edebilirsiniz.
Linux Kurulumu
Bu adımda
bilgisayarınızın
klavye haritasını
seçip anında
deneyerek doğru
çalışıp
çalışmadığını da
kontrol
edebilirsiniz.
Linux Kurulumu
Bu ekranda tarihi,
saati ve içinde
bulunduğunuz
zaman dilimini
düzenleyebilirsiniz.
Yaptığınız ayarlar
donanım saatinizin
ayarlarını da
güncelleyecektir.
Linux Kurulumu
Sabit diskinizi nasıl
kullanmak istediğinize
karar vereceğiniz
aşama burası.
Pardus'u tek işletim
sisteminiz olarak
kullanabileceğiniz gibi
bir diğer işletim
sistemiyle birlikte de
kullanabilirsiniz. İki ya
da daha fazla işletim
sistemini aynı
bilgisayarda
kullanmayı
istiyorsanız, "Kendi
Düzenini Yarat"
seçeneğini
seçmelisiniz.
Linux Kurulumu
Disk bölümlendirme
aşamasında
yapacağınız ayarlar
diskinizin üzerinde
yer alan verileri
silebileceğinden,
ayarların
doğruluğundan ve
mevcut diskinizde
yer alan bilgilerin
mutlaka bir yedeğini
aldığınızdan emin
olun.
EXT
Ext dosya sistmei 1992 yılında Unix tabanlı olan
Andrew Tanenbaum tarafından geliştirilmiş
Minix isimli işletim sistemine port edilerek adını
duyurdu.Fakat kısıtlı algoritma yapısı ve
içerdiği yetersizlikler sebebiyle bir süre sonra yerini
Ext2 ve ardı ardına gelen Ext3 ve Ext4
isimli efektif bir jourmaling yapısına sahip olan
gelişmiş dosya sistemlerine bıraktı
EXT3





- Ext3, diğer dosya sistemleri gibi modern bir
yapıya sahip olup dinamik inode atamaları ve
extending yapısına sahiptir.
- Ext3, toplamda 2 TB dosya boyutu ve 32 TB dosya
sistemi boyutuna ulaşabilir.
- LVM(Mantıksal Disk Yönetimi) yapısını destekler.
- Veri bütünlüğü ve verinin geri dönüşüm özelliğini
sağlama yapılarına sahiptir.
- 32.000 adet sub-directory(alt klasör) destekler.
Ext3 Journaling Yapıları:



Writeback Journaling: Ext2 dosya sistemlerde
varsayılan olarak çalışır vaziyette bulunan ilgili
günlükleme algoritması, limitli de olsa veri bütünlüğü
teminatı sunarak veri bozulmaları meydana
geldiğinde eski dataların elde edilmesine izin verir.
Ordered Journaling: Dosya sistemi içerisinde var
sayılan mod’da çalışır.Dosya sistemi ve verilerin
tutarlılığını sağlar.
Data Journaling: İşletim sisteminin düzgün
kapatılmadığı durumlarda veri recovering yapar
EXT4

-Ext3 üzerine geliştirilmiş yeni bir dosya sistemi olan ext4 özellikle
enterprise tabanlı uygulamalar ve veri depoları tabanında çalıştırılmakta
oluo aşağıdaki temel özelliklere sahiptir.

- Limitsiz alt klasörleme yapılabilir.

- Toplamda her size için 16 TB veri depolar.

- Büyük çaplı dosya sistemleri üzerinde performans oranını artırmak adına
metadata segmenti’nde küçültülme işlemi uygulanmıştır.

- Sistem checking esnasında blok grupları ve inode bölümleri geçildiği için
daha hızlı bir checking işlemi gerçekleştirir.

- Güvenirliği artırmak adına “Journal Checksum” işlemi yapar.
EXT4 (Devamı)


Ext4 dosya sistemi ext serisi dosya sisteminin 4. nesline ait bir
dosya sistemidir. İleri günlükleme kabiliyetleri ile diskte veri
kaybını minimum seviyeye indirmektedir. ext4 yeni bir sistem
olmakla birlikte, son derece yaygın kullanılmaktadır. Ayrıca
bazı ileri özelliklerini gözardı ederek kolayca eski ext
sürümlerindeki bir disk bölümü olarak da görülebilir. Dolayısı
ile çeşitli kurtarma CD’leri ile de kolayca erişilebilir.
Linux aynı zamanda Windows işletim sistemi ailesinde
kullanılan FAT ve NTFS serisi dosya sistemlerini de kullanabilir,
ancak bu dosya sistemlerinde ext ailesinde bulunan bazı
özellikler bulunmadığı için ext ailesinin kullanılması daha
pratik bir karardır.
LVM


Mantısal Hacim Yönetimi modüler disk veri kümesi
oluşturmamıza böylelikle de mevcut disk alanımız
üzerinde dilediğimiz zaman dilediğimiz
boyutlandırmayı yeniden yapabilmemize, olanak
sağlayan bir yapıdır.
Disk alanımızın yetersiz kaldığı durumlarda LVM ile
oluşturduğumuz disk veri kümesine, kolaylıkla yeni
disk veya disk bölümleri ilave edebilir, çıkarabilir
mevcut ihtiyaçlarımıza göre disk alanımızı
şekillendirebiliriz.
LVM ne zaman tercih edilir?



Özellikle yansı tutulan ve büyük disk alanı ihtiyacı
olan sistemlerde çok büyük boyutlu disk veri
kümesi oluşturmak için.
Şeritleme veya Anlık görüntü (snapshot) gibi LVM
tarafından sunulan bazı özelliklere kolayca sahip
olup kullanabilmek için.
Nadirde olsa disk alanını dinamik olarak yönetmek
isteyen ev kullanıcıları tarafından.
Linux Kurulumu
Bilgisayarınızı
başlattığınızda
sistem yükleyici
ekranı (Grub) ile
karşılaşacak ve
başka işletim
sistemleri kuruluysa
hangisinden
açacağınıza karar
verebileceksiniz.
Eğer ikinci bir işletim
sistemi
kullanıyorsanız,
gelişmiş ayarları
tercih etmelisiniz.
Linux Kurulumu
Şu ana kadar
yaptığınız tüm
ayarların özetini
burada
görebilirsiniz.
Yanlış olduğunu
düşündüğünüz bir
tercih yaptıysanız,
korkmayın. Geri
dönüp ayarlarınızı
düzeltebilirsiniz.
Linux Kurulumu
Tebrikler! Pardus
kurulumuna
başlamış
durumdasınız.
Yaklaşık 20-35
dakika süren
kurulum işlemi
süresince, Pardus'un
temel teknolojilerini
anlatan slayt
gösterisini takip
edebilirsiniz.
Linux Kurulumu
Kurulum
aşamasında ya da
sonrasında
sormak
isteyeceğiniz her
türlü konuda
topluluk kaynakları
size yardıma
hazırdır.
Linux Kurulumu
Kurulumu başarıyla
tamamladınız.
Bilgisayarınız tekrar
başlattıktan sonra
kullanıcıları
ekleyebilirsiniz.
Sisteminiz tekrar
başlatmadan önce
kurulum yaptığınız
medyayı (DVD ya
da USB) çıkarmayı
unutmayın.
Grub (GRand Unified Bootloader)

Unix işletim sistemi
kurulan bir
makinada başka bir
işletim sistemi
olduğu taktirde
bilgisayarın
açılması sırasında
seçim yapmayı
sağlayan bir ön
yükleyicidir.
LILO (Linux Loader)



Diskin başına yerleşerek bilgisayarın düzgün bir
şekilde Linux ile açılmasını sağlayan programdır.
Bilgisayarın Windows ve Linux ile birlikte
dönüşümlü olarak açılabilmesini sağlayan bir
sisteme sahiptir.
Bilgisayar açılırken LILO sayesinde istediğiniz işletim
sistemini açabilirsiniz.
PARDUS Kaynakları



http://www.pardus.org.tr/
http://tr.pardus-wiki.org
http://www.ozgurlukicin.com/