Slayt 1 - Biyoloji Kutusu

PROTEİN
SENTEZİ
Protein Sentezi’nin
Basamakları
1.TRANSKRİPSİYON
2.TRANSLASYON
Gen2
DNA
molekülü
Gen1
Gen3
DNA zinciri
(Kalıp)
Transkripsiyon
mRNA
Translasyon
PROTEİN
Amino asit
TRANSKRİPSİYON
(YAZMA)

DNA’da bulunan genetik şifre kalıp
olarak kullanılarak,
RNA polimeraz enzimi ile mRNA
molekülü sentezlenmesidir.
Ribonükleotitler
RNA Polimeraz enzimi, DNA’nın
belirli bir bölümününden
başlayarak DNA’nın iki zinciri
arasındaki hidrojen bağlarını
koparır.
 Yani DNA’nın belirli bir kısmını
açar.

 RNA
polimeraz
enzimi,DNA’nın açılan
kısmındaki bir zinciri kalıp
olarak kullanarak yeni bir
mRNA sentezler.
mRNA sentezi sona erer.
 mRNA serbest kalır.
 DNA’nın açılan kısmı tekrar
ikili sarmal haline geçer.

Kodon 1
Kodon 2
Kodon:
Kodon 3
Kodon 4
Kodon 5
Kodon 6
Kodon 7
Ribonükleik Asit
mRNA üzerinde
her bir aminoasit’i
temsil eden
baz üçlüsüne
kodon adı verilir.
Dur
Dur
(başlat)
Dur
Peki, DNA’nın hangi zinciri kalıp olarak
kullanılır ?

Hangi tarafın kullanılacağı canlıdan canlıya
değişebilir ama BİR CANLIDA HER ZAMAN
SADECE BİR ZİNCİR KALIP OLARAK
KULLANILIR.
RNA
Polimeraz
Tamamlayıcı Zincir
Anlamlı Zincir
Anlamlı Zincir

mRNA sentezinin
gerçekleştiği DNA zinciridir.
 Diğer zincir ise sadece
anlamlı zincir ile birlikte
durur.Bu zincire ise
tamamlayıcı zincir adı verilir.
Transkripsiyon sonucu meydana
gelen mRNA’ya ne olur ?
Translasyon basamağına katılmak
üzere çekirdekten sitoplazmaya
geçer.
TRANSLASYON
(ÇEVİRME)
mRNA
tRNA Aminoasit
Ribozom
TRANSLASYON
Protein
Amino asit
Ribozom hareket yönü
Antikodon
mRNA’daki kodon’a
karşılık gelen, tRNA’daki
üçlü baz dizisidir.
 Bir
Amino asit
Ester bağı
tRNA molekülü
Antikodon
Kodon
TRANSLASYON
Ribozomun iki alt birimi, ilk aminoasit taşıyan
tRNA ve mRNA bir araya gelir.

Önce;
Ribozomun küçük alt birimi ile mRNA birleşir.
 Daha sonra;
Başlangıç antikodonuna sahip ve metiyonin taşıyan
tRNA ribozom’un P bölgesine yerleşir.
 Ve son olarak;
Ribozom büyük alt birimi, küçük alt birimine
bağlanır.



mRNA’daki kodonu tamamlayacak şekilde
bir tRNA taşıdığı aminoasit ile birlikte,
ribozom’un A bölgesine bağlanır.
A bölgesinde tRNA’ya bağlı aminoasit
hemen P bölgesinde bulunan tRNA’nın
aminoasitine peptit bağı ile bağlanır.
Bağlanmadan sonra P bölgesine geçer.Bu
bölgede A bölgesine yeni gelen bir
aminoasit ile peptit bağı kurar.

Son olarak E bölgesine geçer.E
bölgesinde tRNA bağlı olduğu
aminoasitten ayrılır.
 Artık aminoasit oluşmakta olan
polipeptit’in bir parçası haline gelmiştir.

A’dan,P’ye ve P’den E’ye geçişlerde
tRNA ile birlikte mRNA’da 3 baz ileriye
gider.
Ribozom küçük alt birimi üzerinde A
bölgesi hizasına UAA,UAG VE UGA
kodonları gelirse;
 Bu kodonların hiçbiri tRNA ile uyum
göstermez.
 Bunun yerine ayrılma faktörü bu Dur
kodonlarına bağlanır.
 Ayrılma faktörü, P bölgesindeki
tRNA’yı bağlı olduğu aminasitten
ayırır.

Meydana gelmiş olan polipeptit
ribozom’dan ayrılır.
 Ribozom büyük ve küçük alt
birimleri ile mRNA
birbirlerinden ayrılır.

Her polipeptit yapılırken
metiyonin ile başlandığına göre
her polipeptit’in başında
metiyonin amino asiti var mıdır ?
 Hayır.Bazen
translasyon
sonucu oluşan polipeptit’in
başındaki metiyonin özel bir
enzim ile alınır.
2010-LYS
2011-LYS
(2011-LYS)
(1997-Öys)
(2006-ÖSS)
SANTRAL
DOGMA

Bilginin DNA’dan proteine doğru
meydana getirdiği akışa santral
dogma adı verilir.
Transkripsiyon
Replikasyon
Translasyon
Bir Gen-Bir Enzim Hipotezi
A Geni
B Geni
Öncü
madde A enzimi
Ornitin B enzimi
C Geni
Sitrualin
C enzimi Arjinin





Bir gen bir enzim hipotezi doğrudur
ama….
Eksiktir.
Sonuçta her enzim bir protein olduğuna
göre..
Bir gen bir protein hipotezi şeklinde
yeniden ifade edilmelidir.
Fakat …

Gerçekte her bir gen bir polipeptit’i ifade
eder.

Bir protein 1,2,3 veya daha çok
polipeptit’den meydana gelebilir.

Aslında en doğrusu
BİR GEN BİR POLİPEPTİT HİPOTEZİDİR
yani
“Gerçekte her bir gen bir polipeptit’i ifade
eder.”
