File

Nalan Tuhtakaya
12-275-030
ADI;
 Latin kaynaklarda – Alpetragius
 İbrani Kaynaklarda – Ebu İshak Nurüddin, El-Bitruci ya da
Nureddin el-Bitruci ve El-İşbili
DOĞUMU;
 Doğumu tam tarih olarak bilinmemekle birlikte 12. yy yarısı
ile 13. yy başlarında yaşamıştır. 1217 yılında ölmüştür.
YAŞAMI;
 Kurtuba’nın kuzeyinde bulunan Bitruc şehrinde doğmuştur.
Kurtuba (Cordoba) Endülüs Emevi Devleti’nin bir şehridir.
İspanya'daki İşbil'de (bugünkü adıyla Seville) yaşamıştır.
KATKIDA BULUNDUĞU MEDENİYETLER;
 İslam medeniyetinde ki katkısı çok büyüktür. Aynı zamanda
eserleri dönemin Hristiyan ve Yahudi bilimadamları
tarafından kaynak eser olarak kullanılmıştır.
 Bitruci tarih ve astronomiye ilgi duymuştur.
 Bitruci’nin bilinen tek yapıtı Kitabü’l –Heyettir.





(‘Astronomi Kitabı’)
Bitruci hocaları olan İbn Tufeyl’den ve Cabir İbn
Eflah’tan etkilenmiştir. Astronomi Kitabı adlı yapıtı’nda
Bitruci Aristoteles fiziğini temel alan Batlamyus
kuramlarını eleştirmiştir.
Bitruci gezegenlerin iki kutuplu olduğunu açıklamıştır.
Gök cisimlerinin hareketlerinin, doğudan batıya doğru
olduğunu kabul etmiştir.
Az yoğun gök cisimlerinin, çok yoğun gök cisimlerine
göre daha hızla döndüğünü açıkladı.
Hareketi, yer değişimi yanında, hız ve enerjinin bir
fonksiyonu olarak ifaade etti.
Bitruci’nin savunduğu diğer bir husus da, Batlamyus’un
sisteminde Ay, Merkür, Venüs, Güneş, Mars şeklinde
sıralanan gezegenlerin, Ay, Merkür, Güneş, Venüs, Mars
düzeninde sıralanmaları, yani Güneş’in Venüs’ten aşağıda
bulunması gerektiğidir. Çünkü hiçbir zaman Venüs’ün,
Güneşin önünden geçtiği görülmemişti.
SOSYAL AÇIDAN;
Bitruci hocası olan İbn Tufeyl’in etkisi altında kalmıştırr ve
hocasının verdiği bilgiler doğrultusunda çalışarak kendisini şöhrete
kavuşturan Kitabü’l Hey’e’yi kaleme almıştır.
HAKKINDAKİ FARKLI İDDAALAR;
Batılılar Bitruci’nin Hristiyan olduğu ve adının Alpetragius
olduğunu söylemektedirler. Fakat Bitruci’nin kaleme aldığı eseri
arapçadır ve etkilendiği hocaları bu durumun gerçek olmadığını
onun bir İslam bilimadamı olduğunu göstermektedir.Bu konu hala
tartışılmaya açıktır.
KARŞIT GÖRÜŞLER VE BİLİMSEL TARTIŞMALAR;
Bitruci’nin astronomiye kattıkları, Batlamyus’un sisteminin
yerini almıştır. Bitruci ve Batlamyus’un görüşleri birbirlerine
tamamen zıttır.Bitruci Aristoteles fiziğini ele alarak ortaya
konulmuş Batlamyus kuramlarını reddeder eleştirir ve yeni
kuramları bilim dünyasına sunar.
 l- Bütün gezegenlerin iki kutuplu olduğunu açıkladı.






Batlamyus ise, tek kutuplu kabul ediyordu.
2. Gök cisimlerinin hareketlerinin, doğrudan batıya doğru
olduğunu kabul etti. Batlamyus ise, gezegenlerin
hareketlerinin batıdan doğuya doğru olduğunu söylemişti.
3- Bütün gök cisimleri, gerçek ve aklın ereceği biçimde
mevcuttur dedi. Batlamyus ise, gök cisimlerini gerçek
olmayan varlıklar olarak farz ediyordu.
4- Gök cisimlerinin hareketinin kutuplar etrafında cereyan
ettiğini söyledi. Batlamyus ise, hareketin merkez etrafında
olduğunu söylüyordu
5- Az yoğun gök cisimlerinin, çok yoğun gök cisimlerine göre
daha hızla döndüğünü açıkladı.
6- Yıldızların bulunduğu gök tabakalarının değişken
olduğunu söyledi. Batlamyus ise, sabit olduğunu kabul
etmişti.
7- Gezegenler günlük dönüşe sahiptir. Batlamyus,
gezegenlerin günlük dönüşlerini kabul etmemişti.
 http://bilimdunya.blogspot.com.tr/2012/03/bitruci.ht
ml
 http://www.islamansiklopedisi.info/index.php?klme=
B%C4%B0TRUC%C4%B0