T.C. BAŞBAKANLIK HAZİNE MÜSTEŞARLIĞI ULUSLARARASI DOĞRUDAN YATIRIM VERİLERİ BÜLTENİ Temmuz 2010 YABANCI SERMAYE GENEL MÜDÜRLÜĞÜ İÇİNDEKİLER Sayfa no Tablolar Listesi ii 1) Uluslararası Doğrudan Yatırım Girişi 1 -2010 Yılı Mayıs Ayı Gelişmeleri 1 -2010 Yılı Ocak-Mayıs Dönemi Gelişmeleri 3 2) Uluslararası Sermayeli Şirketlerin Sayısı 5 -2010 Yılı Mayıs Ayı Gelişmeleri 5 -2010 Yılı Ocak-Mayıs Dönemi Gelişmeleri 5 -Türkiye’deki Uluslararası Sermayeli Şirketler 7 3) Yatırım Projeleri 11 4) Ek Tablolar 12 i TABLOLAR Sayfa no Tablo-1: Uluslararası Doğrudan Yatırım Girişi Bileşenleri-2010 Aylık 1 Tablo-2: Uluslararası Doğrudan Yatırım Girişlerinin Sektörlere Göre Dağılımı -2010 Aylık 2 Tablo-3: Uluslararası Doğrudan Yatırım Girişlerinin Ülkelere Göre Dağılımı -2010 Aylık 2 Tablo-4: Uluslararası Doğrudan Yatırım Girişi Bileşenleri- (2009-2010 Mayıs ) 3 Tablo-5: Tablo-6: Uluslararası Doğrudan Yatırım Girişlerinin Sektörlere Göre Dağılımı - (20092010 Mayıs) Uluslararası Doğrudan Yatırım Girişlerinin Ülkelere Göre Dağılımı -(2009-2010 Mayıs) 4 4 Tablo-7: Kuruluş Türlerine Göre Uluslararası Sermayeli Şirketler – (2009-2010 Aylık) 5 Tablo-8: Kuruluş Türlerine Göre Uluslararası Sermayeli Şirketler – (2009-2010 Mayıs) 5 Tablo-9: Tablo-10: Tablo-11: Tablo-12: Tablo-13: Tablo-14: Tablo-15: Tablo-16: Uluslararası Sermayeli Şirketlerin Sermaye Büyüklüğü Açısından Sektörlere Göre Dağılımı - (2009-2010 Mayıs ) Uluslararası Sermayeli Şirketlerin Sermaye Büyüklüğü Açısından Ülkelere Göre Dağılımı - (2009-2010 Mayıs) Yıllar İtibariyle Kuruluş Türlerine Göre Uluslararası Sermayeli Şirketlerin Sayısı Uluslararası Sermayeli Şirketlerin Sayılarının Sektörlere Göre Dağılımı - (20092010 Mayıs) Uluslararası Sermayeli Şirketlerin Sayılarının Ülkelere Göre Dağılımı - (20092010 Mayıs) Uluslararası Sermayeli Şirketlerin Sayılarının İllere Göre Dağılımı Uluslararası Sermayeli Şirketlerin Faaliyette Bulundukları İllerin Sektörlere Göre Dağılımı (1954-2010 Mayıs) Uluslararası Sermayeli Şirketlerin Yatırımlarına Verilen Teşvik Belgeleri – (2010 Aylık) 6 7 7 8 9 10 10 11 Tablo-ek1: Uluslararası Doğrudan Yatırım Girişleri (Fiili Girişler) 13 Tablo-ek2: Uluslararası Doğrudan Yatırım Girişlerinin Sektörlere Göre Dağılımı 14 Tablo-ek3: Uluslararası Doğrudan Yatırım Girişlerinin Ülkelere Göre Dağılımı 15 Tablo-ek4: Uluslararası Sermayeli Şirketlerin Kuruluş Türleri Açısından Sektörlere Göre Dağılımı - (2009 – 2010 Mayıs) 16 Tablo-ek5: Uluslararası Sermayeli Şirketlerin Sayılarının Sektörlere Göre Dağılımı 17 Tablo-ek6: Uluslararası Sermayeli Şirketlerin Sayısının Ülkelere Göre Dağılımı 18 Tablo-ek7: Uluslararası Sermayeli Şirketlerin Yatırımlarına Verilen Teşvik Belgeleri -(2005 2010 Mayıs) 19 ii ULUSLARARASI DOĞRUDAN YATIRIM VERİLERİ BÜLTENİ 1) Uluslararası Doğrudan Yatırım Girişi 1 2010 Yılı Mayıs Ayı Gelişmeleri 2010 yılı Mayıs ayında 303 milyon ABD Doları düzeyinde uluslararası doğrudan yatırım girişi (fiili giriş/net) gerçekleşmiştir. (Tablo-1) Tablo 1- Uluslararası Doğrudan Yatırım Girişi Bileşenleri – 2010Aylık (Milyon $) Ocak Uluslararası Doğrudan Yatırımlar Toplam (Net) Şubat Mart Nisan Mayıs 442 508 541 768 303 272 336 317 566 118 263 309 295 434 127 Giriş 264 310 296 436 131 Çıkış -1 -1 -1 -2 -4 Diğer Sermaye* 9 27 22 132 -9 Gayrimenkul (Net) 170 172 224 202 185 Uluslararası Doğrudan Sermaye Sermaye (Net) * Uluslararası Sermayeli Firmaların Yabancı Ortaklarından Aldıkları Kredi Geçici Veriler Kaynak : T.C.Merkez Bankası 1 Uluslararası doğrudan yatırım girişi, 4875 sayılı Doğrudan Yabancı Yatırımlar Kanunu’na göre Türkiye’de faaliyette bulunan şirketlerin yurtdışından yaptıkları, TCMB ödemeler dengesi istatistiklerinde sermaye ve diğer sermaye olarak sınıflandırılan kalemlere ilişkin transferlerin net tutarı ile yabancıların gayrimenkul edinimlerine istinaden transfer edilen tutarı içermektedir. Temmuz 2010 Uluslararası Doğrudan Yatırım Verileri Bülteni Uluslararası yatırımcıların Türkiye’deki yeni veya mevcut şirketleri ile iştirak ettikleri yerli sermayeli şirketlerdeki ortaklık paylarına ilişkin transferleri içeren sermaye girişi, 2010 Mayıs ayında 131 milyon ABD Doları düzeyinde gerçekleşmiştir. Sermaye girişinin; 36 milyon doları imalat sanayinden gelmiştir (Tablo-2). Tablo 2- Uluslararası Doğrudan Yatırım Girişlerinin Sektörlere Göre Dağılımı (2010 Aylık) (Milyon $) Sektörler Ocak Tarım, Avcılık ve Ormancılık Balıkçılık Madencilik ve Taşocakçılığı İmalat Sanayii Gıda Ürünleri ve İçecek İmalatı Tekstil Ürünleri İmalatı Kimyasal Madde ve Ürünlerin İmalatı B.Y.S. Makine ve Teçhizat İmalatı Elektrikli Optik Aletler İmalatı Motorlu Kara Taşıtı , Römork ve Yarı-Römork İmalatı Diğer İmalat Elektrik, Gaz ve Su İnşaat Toptan ve Perakende Ticaret, Oteller ve Lokantalar Ulaştırma, Haberleşme ve Depolama Hizmetleri Mali Aracı Kuruluşların Faaliyetleri Gayrimenkul Kiralama ve İş Faaliyetleri Sağlık İşleri ve Sosyal Hizmetler Diğer Toplumsal, Sosyal ve Kişisel Hizmet Faaliyetleri Toplam Şubat 1 0 55 18 1 1 1 1 0 1 13 17 40 28 0 4 52 32 1 17 264 Mart 0 0 2 156 4 2 11 0 4 1 134 18 61 28 0 7 30 6 0 2 310 6 0 1 93 3 5 13 4 0 6 62 19 69 24 0 48 17 9 0 10 296 Nisan 3 0 17 33 8 1 1 1 0 1 21 311 16 12 1 5 18 12 0 8 436 Mayıs 4 0 2 36 12 2 3 1 3 1 14 18 11 17 0 1 31 9 0 2 131 Geçici Veriler, Kaynak: T.C. Merkez Bankası 131 milyon dolar olan nakit sermaye girişinin; 86 milyon dolarlık bölümü AB ülkeleri kaynaklıdır (Tablo-3). Tablo 3- Uluslararası Doğrudan Yatırım G irişlerinin Ülkelere Göre Dağılım ı -20 10 Aylık (M ilyon $) Ülke AB Ülkeleri Almanya Fransa Hollanda İngiltere İtalya Diğer AB Ülkeleri Diğer Avrupa Ülkeleri (AB Hariç) Afrika Ülkeleri A.B.D. Kanada Orta -Güney Amerika ve Karayipler Asya Yakın ve Orta Doğu Ülkeleri Körfez Ülkeleri Diğer Yakın ve Ortadoğu Ülkeleri Diğer Asya Ülkeleri Diğer Ülkeler Toplam Ocak Şu bat 169 7 17 72 8 4 61 3 0 4 54 0 34 33 32 1 1 0 264 258 12 135 17 36 2 56 12 0 21 0 0 19 12 7 2 7 1 310 Geçici Veriler, Kaynak : T.C. Merkez Bankası 2 Mart 248 18 49 17 69 2 93 8 0 8 0 0 32 22 13 4 10 0 296 Nisan 396 16 19 12 6 2 341 21 0 6 0 0 13 12 11 1 1 0 436 Mayıs 86 13 16 14 12 3 28 4 0 16 0 0 25 19 19 0 6 0 131 Temmuz 2010 Uluslararası Doğrudan Yatırım Verileri Bülteni 2010 yılı Ocak-Mayıs Dönemi Gelişmeleri 2010 yılı Ocak-Mayıs döneminde net doğrudan uluslararası yatırım girişi (fiili giriş), 2.562 milyon ABD doları düzeyinde gerçekleşmiştir. (Tablo4). Uluslararası doğrudan yatırım girişleri kaleminde yer alan sermaye girişi 2010 yılının ilk beş ayında toplam 1.437 milyon ABD dolarına ulaşmıştır (Tablo-4). Tablo 4 : Uluslararası Doğrudan Yatırım Girişi Bileşenleri - (2009 -2010/Mayıs) (Milyon $) Ocak-Mayıs 2009 %Değişim 2010 3.861 2.562 -33,6 3.245 1.609 -50,4 2.916 1.428 -51,0 Giriş 2.917 1.437 -50,7 Çıkış -1 -9 -- 329 181 -45,0 616 953 54,7 Uluslararası Doğrudan Yatırımlar (Net) Uluslararası Doğrudan Sermaye Sermaye (Net) Diğer Sermaye* Gayrimenkul (Net) * Uluslararası Sermayeli Firmaların Yabancı Ortaklarından Aldıkları Kredi Geçici Veriler, Kaynak : T.C.Merkez Bankası 3 Temmuz 2010 Uluslararası Doğrudan Yatırım Verileri Bülteni 2010 yılı Ocak-Mayıs döneminde 1.437 milyon ABD Doları olan uluslararası doğrudan yatırım girişinin 383 milyon doları elektrik, gaz ve su sektöründen kaynaklanmıştır (Tablo 5). Tablo 5- Uluslararası Doğrudan Yatırım G irişle rinin Sektörlere Göre Dağılımı (2009-2010/Mayıs) (M ilyon $) Ocak-Mayıs Sektörler 2009 21 1 41 661 88 32 29 132 31 50 299 1.358 57 199 5 66 232 249 4 23 2.917 T arım, Avcılık ve Ormancılık Balıkçılık M adencilik ve T aşocakçılığı İmalat S anayii G ıda Ürünleri ve İçecek İm alatı T ekstil Ü rünleri İm alatı Kim yas al Madde ve Ür ünlerin İm alatı B .Y.S. Makine ve T eçhizat İm alatı E lektrikli Optik Aletler İm alatı M otorlu Kara Taşıtı , Röm ork ve Y ar ı-Römork İm alatı D iğer İmalat Elektrik, G az ve Su İnşaat T optan ve Perakende T icaret, O teller ve Lokantalar U laş tırma, H aberleşme ve D epolama Hizmetleri M ali Aracı Kuruluş ların F aaliyetleri G ayrim enkul K iralama ve İş F aaliyetleri S ağlık İşleri ve S os yal H izm etler D iğer Toplumsal, Sosyal ve Kişisel H izmet F aaliyetleri Toplam 2010 14 0 77 336 28 11 29 7 7 10 244 383 197 109 1 65 148 68 1 38 1.437 Geçici Veriler, Kaynak : T.C.Merkez Bankası 2010 yılı Ocak-Mayıs döneminde nakit sermaye girişinin %80,5’i AB ülkeleri kaynaklıdır (Tablo 6). T ab lo 6- U lu s lararas ı D oğru d an Y atırım G irişle rin in Ülk elere G öre D ağılım ı -( 2009-2010/M ayıs) ( M ily o n $ ) O ca k-M ay ıs Ül kel er 20 09 A B Ü lk eleri A lm an ya F r an sa H o lla nd a İ ng iltere İ ta lya D iğer A B Ülkeler i D iğer Av r up a Ü lkeleri ( AB Har iç) A frik a Ü lk eleri A .B .D . K anad a O rta - Gü n ey A m erik a v e K arayip ler A sya Y akın v e O rta D o ğu Ü lkeleri K ö rfez Ü lkeleri D iğ er Ya kın ve O rta d o ğu Ülkeler i D iğer A sya Ü lkeler i D iğer Ü lk eler T o pla m 2 010 2 .4 80 1 36 5 24 1 35 99 2 14 1 .3 72 58 0 1 29 0 3 2 35 1 38 41 57 97 12 2 .9 17 1.157 66 236 132 131 13 579 48 0 55 54 0 123 98 82 8 25 0 1.437 Geçici V eriler, K ay nak : T.C. Merk ez Bank ası 4 Temmuz 2010 Uluslararası Doğrudan Yatırım Verileri Bülteni 2) Uluslararası Sermayeli Şirketlerin Sayısı 2010 Yılı Mayıs Ayı Gelişmeleri 2010 yılı Mayıs ayında 176 adet uluslararası sermayeli şirket kurulmuş olup, 24 adet yerli sermayeli şirkete de uluslararası sermaye iştiraki gerçekleşmiştir (Tablo 7). Tablo 7- Kuruluş Türlerine Göre Uluslararası Sermayeli Şirketler - (2009-2010 Aylık) ( Şirket Sayısı) 2009 2010(Ocak-Mayıs) % Değişim Yeni Ocak Şubat Mart Nisan Mayıs Haziran Temmuz Ağustos Eylül Ekim Kasım Aralık Toplam İştirak 184 175 189 168 181 234 206 213 179 207 196 206 2.338 44 46 57 44 49 56 47 46 45 49 39 63 585 Şube Toplam 8 3 2 1 7 9 5 4 4 1 12 8 64 Yeni İştirak 201 199 251 204 171 -------1.026 236 224 248 213 237 299 258 263 228 257 247 275 2.985 46 46 42 35 24 -------193 Şube Toplam 6 7 9 6 5 -------33 253 252 302 245 200 -------1.252 7,2 12,5 21,8 15,0 -15,6 --------- Geçici Veriler, Kaynak: Hazine Müsteşarlığı 2010 yılı Ocak-Mayıs Dönemi Gelişmeleri 2010 yılı Mayıs ayı sonu itibariyle 1.059 adet uluslararası sermayeli şirket ve şube kurulmuş olup, 193 adet yerli sermayeli şirkete de uluslararası sermaye iştiraki gerçekleşmiştir (Tablo 8). Tablo 8- Kuruluş Türlerine Göre Uluslararası Sermayeli Şirketler - (2009 - 2010/Mayıs) ( Şirket Sayısı) Ocak-Mayıs 2009 % Değişim 2010 Yeni 897 1.026 14,4 İştirak 240 193 -19,6 Şube 21 33 57,1 1.158 1.252 8,1 Toplam Geçici Veriler, Kaynak: Hazine Müsteşarlığı 5 Temmuz 2010 Uluslararası Doğrudan Yatırım Verileri Bülteni 2010 yılı Ocak-Mayıs döneminde; 1.252 adet uluslararası sermayeli şirketin, başta toptan ve perakende ticaret sektörü olmak üzere, gayrimenkul kiralama ve iş faaliyetleri ile imalat sanayi sektörlerinde faaliyette bulundukları görülmektedir (Tablo 9). İmalat sanayiinde faaliyette bulunan uluslararası sermayeli şirketlerde gıda ürünleri ve içecek imalatı birinci sırada yer alırken, bunu kimyasal madde ve ürünleri imalatı ile makine ve teçhizat imalatı izlemektedir. 2010 yılı Ocak-Mayıs döneminde kayıtlı sermayesi 500.000 doların üzerinde olan 95 adet uluslararası sermayeli şirket, şube kuruluşu ile yabancı ortak iştirak gerçekleşmiştir. Bu şirketlerin 19 adedi toptan ve perakende ticaret sektöründe, 18 adedi imalat sanayinde, 16 adedi elektrik, gaz ve su sektörü ile sektöründe faaliyette bulunmaktadır (Tablo 9). Tablo 9- Uluslararası Sermayeli Şirketlerin Sermaye Büyüklüğü Açısından Sektörlere Göre Dağılımı- (2009-2010/Mayıs) ( Şirket Sa yısı) 2009 Sektörler <50.000$ Tarım, Avcılık,Ormancılık ve Balıkçılık Madencilik ve Taşocakçılığı İmalat Sanayii Gıda Ürünleri ve İçecek İmalatı Tekstil Ürünleri İmalatı Kimyasal Madde ve Ürünlerin İmalatı B.Y.S. Makine ve Teçhizat İmalatı Motorlu Kara Taşıtı , Römork,Yarı-Römork İm. Diğer İmalat Elektrik, Gaz ve Su İnşaat Toptan ve Perakende Ticaret, Oteller ve Lokantalar Ulaştırma, Haberleşme ve Depolama Hizmetleri Mali Aracı Kuruluşların Faaliyetleri Gayrimenkul Kiralama ve İş Faaliyetleri Diğer Toplumsal, Sosyal ve Kişisel Hizmet Faa. Toplam 50.000$ 200.000$ 2010 (Ocak-Mayıs) 200.000$ >500.000$ 500.000$ Toplam <50.000$ 50.000$ 200.000$ 200.000$ 500.000$ >500.000$ Toplam 30 33 174 24 6 19 9 9 107 76 124 473 82 139 9 292 110 21 26 129 15 6 13 7 5 83 29 125 323 60 92 2 130 42 3 8 40 3 1 3 4 3 26 4 23 82 15 21 3 18 7 6 4 41 7 5 4 4 1 20 23 30 55 17 16 4 36 10 60 71 384 49 18 39 24 18 236 132 302 933 174 268 18 476 169 9 17 70 15 3 8 6 0 38 17 45 215 43 77 1 120 47 4 7 55 14 2 9 3 0 27 13 48 157 23 42 1 48 15 3 0 21 0 1 4 0 0 16 2 4 23 5 6 0 11 8 2 4 18 2 0 6 0 2 8 16 12 19 3 9 0 8 4 18 28 164 31 6 27 9 2 89 48 109 414 74 134 2 187 74 1.542 979 224 242 2.987 661 413 83 95 1.252 Geçici Veriler, Kaynak: Hazine Müsteşarlığı 6 Temmuz 2010 Uluslararası Doğrudan Yatırım Verileri Bülteni 2010 yılı Ocak-Mayıs döneminde kurulan 1.252 adet uluslararası sermayeli şirketin, 517 adedi AB ülkeleri, 311 adedi Yakın ve Ortadoğu ülkeleri, 206 adedi ise diğer Avrupa ülkeleri ortaklı şirketlerdir (Tablo-10). Tablo 10- Uluslararası Sermayeli Şirketlerin Sermaye Büyüklüğü Açısından Ülkelere Göre Dağılımı - (2009 - 2010/Mayıs) ( Şirket Sayısı) 2009 Ülkeler AB Ülkeleri (27) Almanya Hollanda İngiltere Diğer AB Ülkeleri Diğer Avrupa Ülkeleri (AB Hariç) Kuzey Afrika Ülkeleri Diğer Afrika Ülkeleri Kuzey Amerika A.B.D. Kanada Orta ve Güney Amerika, Karayipler Yakın ve Orta Doğu Ülkeleri Azerbeycan Irak İran Diğer Diğer Asya Diğer Ülkeler Toplam <50.000$ 792 283 81 115 313 215 16 14 93 79 14 10 281 66 39 80 96 104 17 1.542 50.000$ 200.000$ 2010 (Ocak-Mayıs) 200.000$>500.000$ 500.000$ 424 161 36 60 167 143 16 13 31 22 9 5 258 65 48 78 67 83 6 979 82 32 10 12 28 41 5 0 14 8 6 0 52 23 9 8 12 29 1 224 125 37 19 18 51 32 2 0 10 7 3 2 48 14 10 7 17 23 0 242 Toplam <50.000$ 1.423 513 146 205 559 431 39 27 148 116 32 17 639 168 106 173 192 239 24 2.987 285 92 36 38 119 109 17 6 35 31 4 3 144 26 13 59 46 53 9 661 50.000$ 200.000$ 152 55 20 25 52 76 14 4 12 9 3 1 115 24 24 40 27 38 1 413 200.000$500.000$ >500.000$ 33 10 4 3 16 9 1 47 15 4 7 21 12 1 2 2 6 5 1 0 22 1 3 8 10 6 1 95 1 30 5 3 10 12 6 1 83 Toplam 517 172 64 73 208 206 33 10 55 47 8 5 311 56 43 117 95 103 12 1.252 Geçici Veriler , Kaynak : Hazine Müsteşarlığı Türkiye’deki Uluslararası Sermayeli Şirketler 2010 yılı Mayıs ayı sonu itibariyle 20.280 adet uluslararası sermayeli şirket ve şube kurulmuş olup, 4.644 adet yerli sermayeli şirkete de uluslararası sermaye iştiraki gerçekleşmiştir. Toplamda 24.924 adet uluslararası sermayeli şirket ülkemizde faaliyette bulunmaktadır (Tablo 11). T ab lo 1 1 - Y ıl la r İ tib a riy l e K u ru l u ş T ü rleri n e G ö re U lu sla ra ra sı S erm ay el i Ş i rk etl erin S a y ı sı ( Ş ir ke t S ay ısı) Yıl Y en i İş tira k Şube T opl am 1 9 54 -20 0 4 ( B iriki m l i ) 6.40 8 1 49 1 29 3 8 .1 92 2 0 05 2 0 06 2 0 07 2.04 0 2.38 7 2.82 3 459 625 644 52 63 63 2 .5 51 3 .0 75 3 .5 30 2 0 08 2 0 09 2.62 3 647 67 3 .3 37 2.33 8 58 5 64 2 .987 1.02 6 19 3 33 1 .252 1 9.64 5 4 .6 4 4 63 5 2 4 .9 24 2 0 10 /M a yı s G en el To p l a m Ge ç ic i V e riler , K ay na k : Ha z ine Mü ste şarlığ ı 7 Temmuz 2010 Uluslararası Doğrudan Yatırım Verileri Bülteni 24.924 adet uluslararası sermayeli şirketin, başta toptan ve perakende ticaret olmak üzere, imalat sanayi, gayrimenkul kiralama ve iş faaliyetleri sektörlerinde faaliyette bulundukları görülmektedir. İmalat sanayiinde faaliyette bulunan uluslararası sermayeli şirketlerde kimyasal madde ve ürünleri imalatı birinci sırada yer alırken, bunu gıda ürünleri içecek imalatı ile tekstil ürünleri imalatı izlemektedir (Tablo 12). Tablo 12- Uluslararası Sermayeli Şirketlerin Sayılarının Sektörlere Göre Dağılımı - (2009 - 2010/Mayıs) ( Şirket Sayısı) Ocak-Mayıs Sektörler 2009 24 29 161 22 3 16 12 9 99 42 105 351 78 111 9 191 57 1.158 Tarım, Avcılık,Ormancılık ve Balıkçılık Madencilik ve Taşocakçılığı İmalat Sanayii Gıda Ürünleri ve İçecek İmalatı Tekstil Ürünleri İmalatı Kimyasal Madde ve Ürünlerin İmalatı B.Y.S. Makine ve Teçhizat İmalatı Motorlu Kara Taşıtı , Römork,Yarı-Römork İm. Diğer İmalat Elektrik, Gaz ve Su İnşaat Toptan ve Perakende Ticaret, Oteller ve Lokantalar Ulaştırma, Haberleşme ve Depolama Hizmetleri Mali Aracı Kuruluşların Faaliyetleri Gayrimenkul Kiralama ve İş Faaliyetleri Diğer Toplumsal, Sosyal ve Kişisel Hizmet Faaliyetleri Toplam Geçici Veriler, Kaynak: Hazine Müsteşarlığı 8 (1954-2010/Mayıs) 2010 18 28 164 31 6 27 9 1 90 48 109 414 74 134 2 187 74 1.252 Genel Toplam 387 508 4.294 456 452 480 351 242 2.313 512 2.314 7.454 1.741 2.157 297 3.971 1.289 24.924 Temmuz 2010 Uluslararası Doğrudan Yatırım Verileri Bülteni 24.924 adet uluslararası sermayeli firmanın ülke gruplarına göre dağılımına bakıldığında ise AB ülkeleri ortaklı girişim sayısının 13.358 adet ile birinci sırada yer aldığı görülmektedir. AB ülkeleri ortaklı uluslararası sermayeli şirketlerin içinde Almanya 4.233 adet firma ile birinci sırayı alırken, onu İngiltere (2.251 adet) ve Hollanda (1.833 adet) izlemektedir (Tablo 13). Tablo 13- Uluslararası Sermayeli Şirketlerin Sayısının Ülkelere Göre Dağılımı (2009-2010/Mayıs) ( Şirket Sayısı) Ocak-Mayıs (1954-2010/Mayıs) Ülkeler 2009 AB Ülkeleri (27) Almanya Hollanda İngiltere Diğer AB Ülkeleri Diğer Avrupa Ülkeleri (AB Hariç) Afrika Ülkeleri Kuzey Amerika A.B.D. Kanada Orta ve Güney Amerika, Karayipler Yakın ve Orta Doğu Ülkeleri Azerbeycan Irak İran Diğer Diğer Asya Çin Halk Cum. Güney Kore Cum. Diğer Diğer Ülkeler Toplam 2010 565 203 48 90 224 168 27 46 37 9 8 243 63 44 63 73 90 16 7 67 11 1.158 517 172 63 73 209 206 43 55 47 8 5 311 56 43 117 95 103 16 5 82 12 1.252 Geçici Veriler, Kaynak : Hazine Müsteşarlığı 9 Genel Toplam 13.358 4.233 1.833 2.251 5.041 3.284 447 1.237 1.068 169 133 4.434 786 717 1.295 1.636 1.738 389 165 1.184 293 24.924 Temmuz 2010 Uluslararası Doğrudan Yatırım Verileri Bülteni 24.924 adet uluslararası sermayeli firmanın illere göre dağılımına bakıldığında; İstanbul ilinin 13.578 adet ile birinci sırada yer aldığı görülmektedir. İstanbul ilini Antalya (3.077 adet), Ankara (1.678 adet) ve İzmir (1.473 adet) illeri takip etmektedir (Tablo 14). T ablo 14- U lus lararas ı Sermay eli Şirketlerin Sayılarının İllere Göre D ağılımı (İ lk 10 İl) Şirket Sa yısı (1954-2010/M ay ıs) İl İSTA NB U L 13 .578 A N TA LY A 3 .077 A N KA R A 1 .678 İZMİR 1 .473 M UĞ LA 1 .373 B U RSA 494 A Y DIN 427 M ERSİN 418 K O CA ELİ A D AN A 295 182 D iğe r İller 1 .929 T oplam 24.924 Geçici Veriler, Kay nak : Hazine Mü steşarlığ ı İstanbul ilinde faaliyette bulunan 13.578 adet uluslararası sermayeli firmanın başta toptan ve perakende ticaret (4.822 adet) olmak üzere, imalat sanayi (2.453 adet), gayrimenkul kiralama ve iş faaliyetleri (2.020 adet) sektörlerinde faaliyette bulundukları görülmektedir (Tablo 15). Tablo 15- Uluslararası Sermayeli Şirketlerin Faaliyette Bulundukları İllerin Sektörlere Göre Dağılımı (1954-2010/Mayıs) ( Şirket Sayısı) Sektörler Tarım, Avcılık,Ormancılık ve Balıkçılık Madencilik ve Taşocakçılığı İmalat Sanayii Gıda Ürünleri ve İçecek İmalatı Tekstil Ürünleri İmalatı Kimyasal Madde ve Ürünlerin İmalatı B.Y.S. Makine ve Teçhizat İmalatı Motorlu Kara Taşıtı , Römork, Yarı-Römork İm. Diğer İmalat Elektrik, Gaz ve Su İnşaat Toptan ve Perakende Ticaret, Oteller ve Lokantalar Ulaştırma, Haberleşme ve Depolama Hizmetleri Mali Aracı Kuruluşların Faaliyetleri Gayrimenkul Kiralama ve İş Faaliyetleri Diğer Toplumsal, Sosyal ve Kişisel Hizmet Faaliyetleri Toplam İstanbul Antalya Ankara İzmir Muğla 100 183 2.453 220 294 319 204 97 1.319 285 820 4.822 570 1.280 253 2.020 792 75 22 191 27 6 16 3 -139 20 597 438 564 299 8 721 142 23 106 241 19 9 13 33 11 156 118 196 460 72 76 8 259 99 54 49 370 58 25 33 35 15 204 33 103 464 75 95 9 156 65 18 8 54 5 5 1 1 -42 1 201 105 280 164 7 488 47 13.578 3.077 1.678 1.473 1.373 Geçici Veriler, Kaynak : Hazine Müsteşarlığı 10 Temmuz 2010 Uluslararası Doğrudan Yatırım Verileri Bülteni 3) Yatırım Projeleri 2 2010 Mayıs ayında Hazine Müsteşarlığı tarafından yatırım teşvik belgesi düzenlenen 11 adet proje kapsamında yaklaşık 947 milyon ABD doları tutarında yatırım yapılması öngörülmüştür. Böylece 2010 yılının ilk beş aylık döneminde belgelendirilen yatırım projesi sayısı 77 adede, belge kapsamındaki yatırımların tutarı ise 2 milyar ABD dolarına ulaşmıştır (Tablo 16). Söz konusu yatırım teşvik belgelerinde öngörülen toplam yatırım tutarının (2 milyar ABD Doları) %11,3’ü uluslararası ortaklar tarafından karşılanacaktır. Tablo 16- Uluslararası Sermayeli Firmaların Yatırımlarına Verilen Teşvik Belgeleri -2010 Aylık Ocak Belge Adedi Şubat Mart Nisan Mayıs 16 16 13 21 11 Toplam Yatırım Tutarı* (Milyon $) 158,1 538,7 110,4 251,1 947,1 Toplam Yatırım Tutarı* (Milyon TL) 237,0 811,2 168,0 376,2 1.448,0 6,4 0,2 44,4 18,3 0,9 Yabancı Ortak Payı * Yabancı sermayeli firmalara düzenlenen yatırım teşvik belgelerinin öngörü değerleridir. Kaynak: Hazine Müsteşarlığı 77 adet Yatırım Teşvik Belgesinin 60 adedi imalat, 3 adedi madencilik ve taşocakçılığı, 14 adedi ise hizmetler sektörlerinde düzenlenmiştir. 2 Uluslararası yatırımcıların, yatırım teşvik mevzuatı kapsamında belgelendirilen Türkiye’deki yatırım projeleri 11 Temmuz 2010 Uluslararası Doğrudan Yatırım Verileri Bülteni EK TABLOLAR 12 Temmuz 2010 Uluslararası Doğrudan Yatırım Verileri Bülteni Tablo ek 1- Uluslararası Doğrudan Yatırım Girişleri (Fiili Girişler) (Milyon $) Ocak-Mayıs 2005 2006 2007 2008 10.031 20.185 22.047 18.269 7.955 3.861 2.562 8.190 17.263 19.121 15.332 6.135 3.245 1.609 8.134 16.982 18.394 14.698 5.988 2.916 1.428 Giriş 8.535 17.639 19.137 14.733 6.070 2.917 1.437 Çıkış -401 -657 -743 -35 -82 -1 -9 Diğer Sermaye* 56 281 727 634 147 329 181 Gayrimenkul (Net) 1.841 2.922 2.926 2.937 1.820 616 953 Uluslararası Doğrudan Yatırımlar Toplam (Net) Uluslararası Doğrudan Sermaye Sermaye (Net) * Uluslararası Sermayeli Firmaların Yabancı Ortaklarından Aldıkları Kredi Geçici Veriler, Kaynak : T.C.Merkez Bankası 13 2009 2009 2010 Temmuz 2010 Uluslararası Doğrudan Yatırım Verileri Bülteni Tablo ek 2- Uluslararası Doğrudan Yatırım Girişlerinin Sektörlere Göre Dağılımı (Milyon $) Sektörler Tarım, Avcılık ve Ormancılık Balıkçılık Madencilik ve Taşocakçılığı İmalat Sanayii Gıda Ürünleri ve İçecek İmalatı Tekstil Ürünleri İmalatı Kimyasal Madde ve Ürünlerin İmalatı B.Y.S. Makine ve Teçhizat İmalatı Elektrikli Optik Aletler İmalatı Motorlu Kara Taşıtı , Römork ve Yarı-Römork İmalatı Diğer İmalat Elektrik, Gaz ve Su İnşaat Toptan ve Perakende Ticaret, Oteller ve Lokantalar Ulaştırma, Haberleşme ve Depolama Hizmetleri Mali Aracı Kuruluşların Faaliyetleri Gayrimenkul Kiralama ve İş Faaliyetleri Sağlık İşleri ve Sosyal Hizmetler Diğer Toplumsal, Sosyal ve Kişisel Hizmet Faaliyetleri Toplam 2005 5 2 40 785 68 180 174 13 13 106 231 4 80 68 42 3.285 4.018 29 74 103 8.535 Geçici Veriler, Kaynak: T.C. Merkez Bankası 14 2006 2007 2008 5 1 122 1.866 608 26 601 54 53 63 461 112 222 1.166 23 6.696 6.957 99 265 105 17.639 6 3 337 4.211 766 232 1.109 48 117 70 1.869 568 285 165 33 1.117 11.662 560 177 13 19.137 23 18 152 3.931 1.252 189 200 226 236 77 1.751 1.068 331 2.084 24 170 6.069 656 149 58 14.733 2009 42 1 213 1.713 214 78 339 223 58 233 568 1.727 332 404 48 382 497 561 101 49 6.070 Ocak-Mayıs 2009 21 1 41 661 88 32 29 132 31 50 299 1.358 57 199 5 66 232 249 4 23 2.917 2010 14 0 77 336 28 11 29 7 7 10 244 383 197 109 1 65 148 68 1 38 1.437 Temmuz 2010 Uluslararası Doğrudan Yatırım Verileri Bülteni Tablo ek 3- Uluslararası Doğrudan Yatırım Girişlerinin Ülkelere Göre Dağılımı (Milyon $) Ülke 2005 2006 2007 2008 2009 Ocak-Mayıs 2009 2010 AB Ülkeleri 5.006 14.489 12.601 11.051 4.805 2.480 1.157 Almanya Fransa Hollanda İngiltere İtalya Diğer AB Ülkeleri Diğer Avrupa Ülkeleri (AB Hariç) Afrika Ülkeleri A.B.D. Kanada Orta -Güney Amerika ve Karayipler Asya Yakın ve Orta Doğu Ülkeleri Körfez Ülkeleri Diğer Yakın ve Ortadoğu Ülkeleri Diğer Asya Ülkeleri Diğer Ülkeler 391 2.107 383 166 692 1.267 1.646 3 88 26 8 1.756 1.678 1.675 2 78 2 8.535 357 439 5.069 628 189 7.807 85 21 848 121 33 1.927 1.910 1.783 3 17 115 17.639 954 367 5.442 703 74 5.061 373 5 4.212 11 494 1.405 608 311 196 797 36 19.137 1.211 679 1.343 1.336 249 6.233 291 82 863 23 60 2.361 2.199 1.978 96 162 2 14.733 485 617 840 346 284 2.233 308 1 254 52 19 619 306 167 78 313 12 6.070 136 524 135 99 214 1.372 58 0 129 0 3 235 138 41 57 97 12 2.917 66 236 132 131 13 579 48 0 55 54 0 123 98 82 8 25 0 1.437 Toplam Geçici Veriler, Kaynak : T.C. Merkez Bankası 15 Temmuz 2010 Uluslararası Doğrudan Yatırım Verileri Bülteni Tablo ek 4- Uluslararası Sermayeli Firmaların Kuruluş Türleri Açısından Sektörlere Göre Dağılımı - (2009 - 2010/Mayıs) ( Şirket Sayısı) Sektörler Tarım, Avcılık,Ormancılık ve Balıkçılık Madencilik ve Taşocakçılığı İmalat Sanayii Gıda Ürünleri ve İçecek İmalatı Tekstil Ürünleri İmalatı Kimyasal Madde ve Ürünlerin İmalatı B.Y.S. Makine ve Teçhizat İmalatı Motorlu Kara Taşıtı , Römork ve Yarı-Römork İm. Diğer İmalat Elektrik, Gaz ve Su İnşaat Toptan ve Perakende Ticaret, Oteller ve Lokantalar Ulaştırma, Haberleşme ve Depolama Hizmetleri Mali Aracı Kuruluşların Faaliyetleri Gayrimenkul Kiralama ve İş Faaliyetleri Diğer Toplumsal, Sosyal ve Kişisel Hizmet Faaliyetleri Toplam 2009 2010 (Ocak-Mayıs) Yeni İştirak Şube 47 59 288 35 13 27 18 16 179 97 230 757 124 209 13 388 126 2.338 13 10 86 13 5 12 6 1 49 32 67 154 48 49 5 80 41 585 0 2 10 1 0 0 0 1 8 3 5 22 2 10 0 8 2 64 Geçici Veriler, Kaynak: Hazine Müsteşarlığı 16 Toplam Yeni İştirak Şube 60 71 384 49 18 39 24 18 236 132 302 933 174 268 18 476 169 2.987 16 21 134 23 6 19 9 0 77 30 86 347 65 103 2 156 66 1.026 2 6 23 6 0 8 0 1 8 18 17 59 9 22 0 29 8 193 0 1 7 2 0 0 0 0 5 0 6 8 0 9 0 2 0 33 Toplam 18 28 164 31 6 27 9 2 89 48 109 414 74 134 2 187 74 1.252 Temmuz 2010 Uluslararası Doğrudan Yatırım Verileri Bülteni Tablo ek 5- Uluslararası Sermayeli Firmaların Sayılarının Sektörlere Göre Dağılımı ( Şirket Sayısı) Sektörler 1954-2004 Ocak-Mayıs 2005 2006 2007 2008 2009 ( Birikimli ) Tarım, Avcılık,Ormancılık ve Balıkçılık Madencilik ve Taşocakçılığı İmalat Sanayii Gıda Ürünleri ve İçecek İmalatı Tekstil Ürünleri İmalatı Kimyasal Madde ve Ürünlerin İmalatı B.Y.S. Makine ve Teçhizat İmalatı Motorlu Kara Taşıtı , Römork ve Yarı-Römork İmalatı Diğer İmalat Elektrik, Gaz ve Su İnşaat Toptan ve Perakende Ticaret, Oteller ve Lokantalar Ulaştırma, Haberleşme ve Depolama Hizmetleri Mali Aracı Kuruluşların Faaliyetleri Gayrimenkul Kiralama ve İş Faaliyetleri Diğer Toplumsal, Sosyal ve Kişisel Hizmet Faaliyetleri Toplam 2009 2010 19542010/Mayıs Toplam 131 138 1.937 218 242 232 145 141 959 89 338 3.048 710 691 121 658 331 34 50 400 39 66 37 27 21 210 9 312 708 162 222 19 487 148 42 48 441 43 50 39 54 17 238 42 404 752 194 266 48 660 178 49 82 497 38 49 58 46 23 283 75 477 808 207 284 43 828 180 53 91 471 38 21 48 46 21 297 117 372 791 220 292 46 675 209 60 71 384 49 18 39 24 18 236 132 302 933 174 268 18 476 169 24 29 161 22 3 16 12 9 99 42 105 351 78 111 9 191 57 18 28 164 31 6 27 9 1 90 48 109 414 74 134 2 187 74 387 508 4.294 456 452 480 351 242 2.313 512 2.314 7.454 1.741 2.157 297 3.971 1.289 8.192 2.551 3.075 3.530 3.337 2.987 1.158 1.252 24.924 Geçici Veriler, Kaynak: Hazine Müsteşarlığı 17 Temmuz 2010 Uluslararası Doğrudan Yatırım Verileri Bülteni Tablo ek 6- Uluslararası Sermayeli Firmaların Sayısının Ülkelere Göre Dağılımı ( Şirket Sayısı) Ülkeler 1954-2004 2005 2006 2007 2008 2009 ( Birikimli ) AB Ülkeleri (27) Almanya Hollanda İngiltere Diğer AB Ülkeleri Diğer Avrupa Ülkeleri (AB Hariç) Afrika Ülkeleri Kuzey Amerika A.B.D. Kanada Orta ve Güney Amerika, Karayipler Yakın ve Orta Doğu Ülkeleri Azerbeycan Irak İran Diğer Diğer Asya Çin Halk Cum. Güney Kore Cum. Diğer Diğer Ülkeler Toplam 4.182 1.405 652 536 1.589 981 146 496 453 43 54 1.657 177 249 540 691 574 191 74 309 102 8.192 1.513 462 189 297 565 311 52 104 90 14 14 375 54 56 118 147 159 30 16 113 23 2.551 1.926 540 257 453 676 356 42 132 111 21 11 396 82 70 104 140 163 24 13 126 49 3.075 Geçici Veriler, Kaynak : Hazine Müsteşarlığı 18 2.027 557 249 436 785 471 48 160 127 33 20 492 118 107 103 164 271 41 23 207 41 3.530 1.770 584 277 251 658 528 50 142 124 18 12 564 131 86 140 207 229 44 13 172 42 3.337 1.423 513 146 205 559 431 66 148 116 32 17 639 168 106 173 192 239 43 21 175 24 2.987 Ocak-Mayıs 2009 2010 565 203 48 90 224 168 27 46 37 9 8 243 63 44 63 73 90 16 7 67 11 1.158 517 172 63 73 209 206 43 55 47 8 5 311 56 43 117 95 103 16 5 82 12 1.252 19542010/Mayıs Toplam 13.358 4.233 1.833 2.251 5.041 3.284 447 1.237 1.068 169 133 4.434 786 717 1.295 1.636 1.738 389 165 1.184 293 24.924 Temmuz 2010 Uluslararası Doğrudan Yatırım Verileri Bülteni Tablo ek 7- Uluslararası Sermayeli Firmaların Yatırımlarına Verilen Teşvik Belgeleri (2005-2010/Mayıs) 2005 Belge Adedi 2006 2007 2008 2010 (Ocak-Mayıs) 2009 199 145 198 211 183 77 Toplam Yatırım Tutarı* (Milyon $) 3.266,7 1.721,5 3.917,7 5.394,4 10.810,0 2.005,4 Toplam Yatırım Tutarı* (Milyon TL) 4.415,0 2.516,5 5.187,0 7.152,8 16.653,2 3.040,4 51,7 36,1 49,1 50,2 62,2 11,3 Yabancı Ortak Payı * Yabancı sermayeli firmalara düzenlenen yatırım teşvik belgelerinin öngörü değerleridir. Kaynak : Hazine Müsteşarlığı 19