cumhuriyet dönemi etnik gruplar
advertisement
CUMHURİYET DÖNEMİ ETNİK YAPI VE SİYASİ PARTİLER ETNİK • Etnik kelimesi dilimize Fransızcadan girmiş olup, Toplum Bilimi, Kavimle İlgili, Budunsal (Ulusal), Kavmî anlamına gelmektedir. CUMHURİYET DÖNEMİ ETNİK GRUPLAR • Türk tarihi boyunca bir çok devlet kuran Milletimizin bünyesinde farklı etnik gruplar yaşamıştır. Osmanlı İmparatorluğu döneminde çok geniş topraklara yayılmış ve bir çok etnik grubu sınırlarımız içerisinde yaşatmıştır. İMPARATORLUK SINIRLARI Kuveyt mi daha büyük, Osmanlı mı? • Prof. Dr. Ahmet AKGÜNDÜZ Kuveyt Üniversitesinde bir konferansı sonrasında Kuveytli bir profesör aracılığıyla sorular almaya başlar . Kuveytli bir öğrenci; – “Kuveyt mi, yoksa Osmanlı mı daha büyük ve güçlüydü?” diye bir soru yöneltince Kuveytli Profesör: – “Böyle bir soru sormak ayıp ama hocamız ne der bilmiyorum” der. Prof. Dr. Ahmet AKGÜNDÜZ: – “Genç arkadaşımız hiç üzülmesin. Elbette Kuveyt Osmanlı’dan daha büyük ve güçlüdür ama şunu da bil ki…” der ve devam eder… Zaman zaman değişse de Osmanlı bir zamanlar 36 Eyaletti ve bu 36 Eyaletten birisi Bağdat Eyaleti idi. Bağdat Eyaletinin 29 Sancağı vardı ve bu sancaklardan birisi de Basra Sancağı idi, Basra Sancağının 31 Kazası vardı ve bu kazalardan birisi de Lahsa Kazası idi, Lahsa Kazasının 80′e yakın köyü vardı ve bu köylerden birisi de Ebul Hayr Köyü idi Ebul Hayr Köyünün 15-20 Mezrası vardı ve bu mezralardan birisi de Kuveyt Mezrası idi… CUMHURİYET DÖNEMİ ETNİK GRUPLAR • İmparatorluk dönemi mirası olarak farklı gruplarla vatan toprağımız içinde yaşamaya devam ediyoruz. • Fakat Cumhuriyetin ilanından günümüze kadar geçen dönemde etnik grup tartışmaları hızla artmıştır. • Türkiye'de yaşayan etnik gruplardan başlıcaları Türk, Boşnak, Arnavut, Kürt, Zaza, Gürcü, Çerkes, Çeçen, Dağıstanlı, Lezgi, Pomak, Çingene, Arap, Laz, Süryani, Ermeni, Yahudi, Rum, Asuri, Bahai, Leh, Malakan ve Dürzilerdir. • Günümüzde etnik grupların nüfusları hakkında yapılan bir çok çalışma vardır fakat çalışmalarda tarafsız davranılmamıştır. • 1927 yılından 1965 yılına kadar yapılan nüfus sayımlarında ’’anadil’’ sorusu sorulmuştur. 1965 yılından sonra yapılan sayımlarda ’’anadil’’ sorusu kaldırılmıştır. Bu yıllarda yapılan tespitler sadece bir etnik grup için şöyledir. 1927 yılından 1965 yılına kadar yapılmış olan genel nüfus sayımlarında "anadili" Kürtçe olanların sayısının genel nüfusa oranları şöyledir. Yılı Oranı Toplam Nüfus 1927 8.70% 13.648.987 1935 9.20% 16.158.567 1945 7.90% 18.790.987 1950 8.80% 20.947.155 1955 7.00% 24.065.543 1960 6.70% 27.755.532 1965 7.10% 31.391.651 Not: 1940 nüfus sayımı 2. Dünya Savaşının başlaması nedeniyle yapılmamıştır. • http://www.joshuaproject.net/ internet sayfasından ülkemizde ve diğer ülkelerde yaşayan etnik gruplara ait bilgileri görebilirsiniz. CUMHURİYET DÖNEMİ ETNİK SİYASİ PARTİLER • 1789 yılında gerçekleşen Fransız Devrimi ile dünyaya yayılan bağımsızlık duygusu sonucu Osmanlı İmparatorluğunda yaşanan milliyetçi çözülmeler nedeniyle ortaya çıkan Turancılık fikri bir etnik düşüncenin öze dönüşünü savunmuştur. Kurtuluş savaşı döneminde ise Mavi Mira, Pontus Rum, Hınçak ve Taşnak, Maccabi İsrail Alyans, Kürt Teali gibi zararlı cemiyetler etnik faaliyet çalışmalarında bulunmuştur. • 1923 – 1945 yılları arasında tek partili dönem yaşanmıştır. 1945 de kurulan Milli Kalkınma Partisi (MKP) ve 1946 yılında kurulan Demokrat Parti (DP) ile ilk çok partili döneme geçilmiştir. • 1933 yılında Avrupada Adolf Hitler’in üstün ırk ve 1921 yılında Benito Mussolini İtalya'nın ihtişamlı Roma Dönemine geri dönme fikirleri ile parti kurması etnik gruplara yönelik partilerdir. Bu partiler sonucunda 2. Dünya Savaşının çıkmasında büyük etkileri olmuştur. • Türkiye'de bir etnik gruba yönelik kurulan ilk siyasi parti Milliyetçi Hareket Partisi’dir. • Cumhuriyetçi Köylü Millet Partisi (CMKP), 16 Ekim 1958'de Cumhuriyetçi Millet Partisi ile Türkiye Köylü Partisi'nin birleşmesiyle kurulan siyasi partidir. 1965'te Alparslan TÜRKEŞ’in partiye dahil olması sonucu aynı yıl genel başkan seçilmiştir. CKMP'nin 8-9 Şubat 1969 tarihlerinde Adana'da yapılan olağanüstü kongresinde delegelerin büyük desteği ile "Milliyetçi Hareket Partisi" adı kabul edilmiştir. Büyük Kongreden sonra toplanan ilk genel idare kurulunda partinin amblemi "Üç Hilâl" olarak kararlaştırılmış ve aynı toplantıda MHP Gençlik Kolları için de "Hilâl içinde Kurt" amblemi benimsenmiştir. • Türk – İslam ülküsünü özelliklede Türk Milliyetçiğini savunan parti liderlerine Başbuğ (Eski Türkçede Başkomutan, Başkan, Önder ) unvanını vermiştir. • Türkiye Cumhuriyetinde etnik gruplara yönelik kurulan siyasi partilerden kürtlere ait olan siyasi partiler Halkın Emek Partisi'yle (HEP) 1990 yılından başlayarak, Özgürlük ve Eşitlik Partisi (ÖZEP), Özgürlük ve Demokrasi Partisi (ÖZDEP), Demokrasi Partisi (DEP), Halkın Demokrasi Partisi (HADEP), Demokratik Halk Partisi (DEHAP), Demokratik Toplum Partisi'ne (DTP), Halkların Demokratik Partisi (HDP) uzanan sekiz tanedir. Halkların Demokratik Partisi (HDP) faaliyetine devam eden tek siyasi partidir. Partilerin bir çoğu kapatılmış ya da dönüşmüştür. Kapatılma sebepleri Anayasa aykırılık bölücülük ve halkı kin ve nefrete ile bölme çalışmalarıdır. Parti isimlerinde her ne kadar demokrasi yazılsa da özlerinde bölücülük ve terörizm vardır. • Çoğulcu Demokrasi Partisi (ÇDP) 15 Ağustos 2015 tarihinde kurulan Çerkes etnik grubuna ait bir siyasi partidir. KARADENİZ TEKNİK ÜNİVERSİTESİ İKTİSADİ İDARİ BİLİMLER FAKÜLTESİ ÇALIŞMA EKONOMİSİ VE ENDÜSTRİ İLİŞKİLERİ Öğrenci Adı : Beyhan Ahsen ÇOBAN Öğrenci Numarası: Dinlediğiniz için teşekkür ederim.
