Designer by Yüksel Akgül ÜÇ FAZLI EL SARGISI

ÜÇ FAZLI EL SARGISI
Bobin Neye Denir?
İki oyuk arasında belirli bir adımla yerleştirilen, bir başlangıç ve bir bitim ucu bulunan,
çok sipirli iletken demetine Bobin denir. Birden fazla bobinin aynı kenarlarında aynı kutup
teşekkül ettirecek şekilde aralarında seri veya paralel bağlanmalarına ise Bobin Gurubu denir.
El sargısında her oyukta bir bobin kenarı bulunur. Bu nedenle sarılacak bobin sayısı
oyuk sayısının yarısına eşittir. El sargısında bobinler; farklı adımlarla teşkil edilen bobin
guruplarını meydana getirirler. Bu bobin gurupları da stator üzerinde 2 veya 3 kat teşkil
edecek şekilde oyuklara yerleştirilirler. Genellikle 2 kutuplu sarımlarda 3 kat, 4 ve 4 ten fazla
kutuplu sarımlarda 2 katlı olarak meydana gelir. Her iki katta da bobin kenarı bulunan
bobinajlara ise Kırık Bobinli Bobinaj adı verilir.
Bobin Guruplarının Teşkili
Üç fazlı el sargılarında bobin gurupları faz ve kutup başına düşen oyuk sayısına bağlı
olarak iç içe ikili, üçlü veya daha fazla sayıda bobinlerin seri veya paralel bağlanması ile oluşur.
Her bobin gurubunun bir başlangıç bir bitiş ucu vardır. Statora oyuk ve kutup sayısına göre
yerleştirilen bu bobin guruplarının her fazda eşit sayıda olmaları ve gerekli kutup sayısını teşkil
edecek şekilde bağlanmaları gerekir.
Bu bağlantılar küçük güçlü makinalarda akım küçük olduğu için seri, büyük güçlü
makinalarda ise akım büyük olduğu için paraleldir.
Faz Uçlarının Bulunması
Bobinler yerleştirilip kutup teşekkül edecek şekilde bağlandıktan sonra klemens
tablosuna çıkarılacak U,V,W,X,Y,Z uçlarının doğru olarak belirlenmesi gerekir. Bunun için
oyuklar arasındaki elektrik açısından yararlanılır.
Uçların doğru olarak çıkarılması; U, V, W uçları arasında 120o elektrik açısının olmasına
bağlıdır. Aksi takdirde statorda homojen bir döner alan olamayacağından motor normal bir
şekilde çalışmaz.
Üç Fazlı El Sargısı Örnek Çizim
X = 12
2p = 4
m=3
y=X/2p = 12/4=3
o
α =(360.P)/X = (360.2)/12=60
C=X/(2p.m) = 12/(4.3)=1
y= 1-4
o
o
α =60
C=1
120o
U Z V
120o
W
X
Y
Designer by Yüksel Akgül