Bülent Ecevit Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü
advertisement
BÜLENT ECEVİT ÜNİVERSİTESİ SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ Türkçe Eğitimi Enstitü Anabilim Dalı (Sakarya Üniversitesi ile Ortak Yüksek Lisans) Tez Başlığı Ortaögretim 1992 ve 2005 Egitim Programlarında Ses Bilgisi Ögretiminin ncelenip Karsılastırılması Tez Yazarı Zafer İncebacak Danışman Yrd.Doç.Dr. Aziz Gökçe Mezuniyet Yılı 2010 Anahtar Kelimeler Egitim, Ortaögretim Programları, Ses Bilgisi, Davranıssal Ögrenme, Yapılandırmacı Ögrenme. Özet Günümüzde bilgi birikiminin artmasıyla yeni bilgileri yeni nesillere planlı bir sekilde aktarmak, dinamik bir yapıya sahip olan egitim programlarıyla saglanabilir. Ülkelerin egitim programlarında dil ögretiminin ayrı bir önemi vardır. Egitim programları, dil ögretiminde istenilen amaçlara ulasmak için farklı ögretme yaklasımlarını kullanarak planlı bir egitimin gerçeklestirilmesini saglamaktadır. Egitim-ögretim faaliyetlerinde, dile ait becerilerin kazanılması ve dil ögretimi kalitesinin artması uygulanan programın basarısıyla ölçülmektedir. Bu arastırmada, dil ögretiminin en önemli ögelerinden biri olan ses bilgisi, 1992 Egitim Programının Türk Dili Edebiyatı Türk Dili dersi ve 2005 Egitim Programının Dil ve Anlatım dersi ögretim programlarında ele alınmıstır. Bilimsel arastırma yöntemlerinden genel tarama modeli esas alınarak arastırmanın problemi, alt problemleri, sınırlılıkları, önemi ve sayıltıları belirlendikten sonra ses bilgisine ait kuramsal bilgilere yer verilmistir. Arastırmaya genislik kazandırmak ve ses bilgisinin tarihî süreç içindeki gelisimini görebilmek için, Tanzimat’tan Cumhuriyet’e kadar çesitli egitim kurumlarında ders kitabı olarak okutulan baslıca gramerlerde ses bilgisinin ögretimi incelenmistir. Ardından, yapılandırmacı ve davranısçı ögrenme kuramları açıklanmıstır. Arastırmanın son bölümünde davranısçı ögrenme kuramıyla olusturulan 1992 Lise Türk Dili ve Edebiyatı Programı ile yapılandırmacı ögrenme kuramıyla olusturulan 2005 Ortaögretim Dil ve Anlatım Programlarında, ses bilgisi ögretimindeki benzerlikler ve farklılıklar tespit edilmeye çalısılmıstır. Bu amaç dogrultusunda her iki programda ses bilgisinin ögretiminde anlamlı sayılabilecek farkların olup olmadıgını, yapılandırmacı yaklasımın ses bilgisi ögretiminde ne gibi degisiklikler meydana getirdigi saptanmaya çalısılmıstır. Bunun için öncelikle ortaögretim kurumlarında uygulanan ögretim programları, hedef (amaçlar) ve kazanımlar açısından incelenip karsılastırılmıstır. 1992 ve 2005 Egitim Programlarının ders kitapları, ses bilgisi ünitelerinin konu içerikleri, ögretme-ögrenme süreçleri ve ölçme degerlendirme nitelikleri bakımından ele alınıp karsılastırılmıstır. Arastırmada son olarak ders kitaplarındaki ses bilgisinin ögretiminde rastlanan bilgi hatalarına deginilerek tespit edilen yanlıs bilgilerin dogruları verilerek gerekli düzeltmeler yapılmıstır. Sonuç olarak 2005 Dil ve Anlatım Programı ve yapılandırmacı anlayıs, ses bilgisinin ögretiminde bazı farklılıklar meydana getirmistir. Bu farklılıklar daha çok ögretim sürecinde kullanılan strateji, yöntem ve tekniklerin çesitliliginden kaynaklanmaktadır. Yapılandırmacı modele göre hazırlanan programda ön bilgiler harekete geçirilmis, yeni bilgilerin kazandırılmasında tartısma, arastırma, elestirel düsünme gibi metotlar kullanılmıstır. 2005 Egitim Programında ses bilgisi bölümüne söyleyis, imlâ kuralları ve noktalama isaretleri eklenmistir.
