T. Halkbank A.S. Hazine Yönetimi....Meclisi-i Mebusan Cad. No: 13 Salıpazarı/İSTANBUL 212 393 0395-0358 GÜNE BAŞLARKEN 5 Haziran 2009 ....... ...............................................ekonomikarastirma@halkbank.com.tr. YURTİÇİ GELİŞMELER Yurtiçi Piyasalar-Döviz Bankalararası döviz piyasasında dolar kuru bugün açılışta, küresel piyasalarda toparlanma beklentisinin 1,8 artmasına ve euro dolar paritesinin tekrar 1.42’li 1,7 seviyelere yükselmesine paralel olarak düne göre gerileyerek, 1.5350/1.5400 TL seviyelerinden işlem 1,6 spot 1,5 kapanışında en iyi dolar alış ve satış kotasyonları 1,4 görüyor. Bankalararası 1.5415/1.5455 piyasanın olmuştu. dünkü Merkez Bankası dün gösterge dolar kurunu 1.5335/1.5409, euro kurunu 2.1750/2.1855 TL, pariteyi ise 1.4183 olarak ilan etti. Bu kurlara göre TL yılbaşından bu yana dolar karşısında yüzde 0.77, euro karşısında yüzde 1.96 USD/YTL 1,3 1,2 1,1 Oca.05 Şub.06 Mar.07 Nis.08 May.09 değer kaybetti. Bugün döviz piyasasında ABD işsizlik ve tarım edilecek. dışı istihdam verileri yakından takip Yurtiçi Piyasalar – Borsa İMKB 100 endeksi, yurtdışı borsalardaki satışların etkisiyle, dünü yüzde 1.19 azalışla 34,268.89 puandan kapattı. İMKB üzerinde ağırlığı yüksek olan bankacılık endeksi dünü yüzde 3.26 azalışla 72,554.04 puandan kapattı. İMKB’de işlem hacmi ise bir önceki güne göre yaklaşık yüzde 14 azalarak 2.24 milyar TL seviyesinde gerçekleşti. Endeks 60.000 55.000 50.000 45.000 40.000 35.000 dün 30.000 itibariyle, geçen hafta sonuna göre yüzde 2.1 değer 25.000 27.56 değer kazandı. 15.000 kaybederken, 2008 yılsonu kapanışına göre yüzde Bugün yurtdışı piyasalardaki yükselişe paralel yukarı yönlü seyir bekleniyor. IMKB-100 ENDEKSİ 20.000 10.000 Oca.05 Şub.06 Mar.07 Nis.08 May.09 1 T. Halkbank A.S. Hazine Yönetimi....Meclisi-i Mebusan Cad. No: 13 Salıpazarı/İSTANBUL 212 393 0395-0358 27 Yurtiçi Piyasalar – Faiz 25 kıymet, dün spot piyasada yüzde 12.70, valörlüde yüzde 21 Bono-tahvil piyasasında, 2 Şubat 2011 vadeli gösterge 12.67 seviyesinden kapandı. Bu sabah itibariyle ise 23 19 yüzde 12.72 seviyesinden işlem görüyor. Gösterge 17 tahvil yüzde 9.69 olan fonlama maliyetinin üstünde 15 seyrediyor. 13 GÖSTERGE TAHVİL FAİZİ % 11 TCMB FAİZİ(bileşik)% 9 Oca.05 Eyl.05 Haz.06 Mar.07 Kas.07 Ağu.08 May.09 Yurtiçi Piyasa Gelişmeleri Başbakan Tayyip Erdoğan dün bir basın toplantısı düzenleyerek, 4 milyar TL’lik yeni teşvik sisteminin ve istihdam önlemlerinin ayrıntılarını açıkladı. Erdoğan’ın açıklamasının satır başları aşağıdaki gibidir. · · · · · · · · · Yeni teşvik sistemi çalışması yeni yatırımları desteklemek amacıyla hazırlandı. Yeni yatırım teşvik sisteminden sadece 2010 yılına kadar başlanmış olan yatırımlar faydalanacak. Yeni teşvik sistemi çalışması sektörel kümelenmeyi destekleyecek. Kullanılacak teşvik araçları, bölgelere ve büyük yatırımlara farklı uygulanacak. Yeni teşvik sistemiyle kalıcı istihdam sağlanacak. Büyük proje yatırımları için 12 sektör belirlendi. Tutarı 250 milyon lira olan yatırım projeleri, büyük yatırımlar olarak desteklenecek. Madencilik yatırımları büyük yatırımlar kapsamına alınacak. Büyük proje yatırımları için kurum ve gelir vergisi indirimi, bölgelere ve büyük proje yatırımlarına farklı uygulanacak. · · · · Altyapısı mevcut olan hava araçlarındaki makine imalatları desteklenecek. SSK priminde işveren hissesi belli süre Hazine tarafından karşılanacak. Az gelişmiş bölgelerde yatırımların kredi faizinin bir bölümü karşılanacak. Ağırlıklı olarak doğu ve güneydoğu bölgesinde tarım ve tarıma dayalı imalat sanayi, konfeksiyon gibi emek yoğun sektörler teşvik edilecek. · · Yatırım yeri tahsisi teşvik kapsamında olacak. Büyük yatırım ve bölgeler kapsamına girmeyen yatırımlar da KDV istisnası ve gümrük vergisi istisnası ile desteklenecek. · Birinci bölgede yüzde 10, ikinci bölgede yüzde 8, üçüncü bölgede yüzde 4, dördüncü bölgede yüzde 2 oranında kurumlar vergisi ödenecek. · · · · Üçüncü ve dördüncü bölgede yatırım yapanların lira cinsi kredi faizlerinin, üçüncü bölgede 3, dördüncü bölgede ise 5 puanını Hazine karşılayacak. Kredi garanti kurumlarına ilk etapta 1 milyar lira kaynak aktarılacak. KOBİ'lere sağlanan destek önümüzdeki iki yıl içinde sağlanan kredilere uygulanacak. Kredi Garanti Fonu'na Hazine'nin sağlayacağı destek yüzde 65 olacak, riskin yüzde 35'i bankalarca üstlenilecek. IMF ile görüşmelere de değinen Erdoğan IMF ile görüşmelerin devam ettiğini ve görüşme noktasında sıkıntı olmadığını belirtti. IMF’den gelen önerilerin siyasi içerik taşıması halinde buna olumlu bakamayacaklarını söyleyen Erdoğan, bu ay sonuna kadar bazı karşılıklı görüş alışverişlerini yeni ekonomi koordinasyonunun yapacağını belirtti. Erdoğan ayrıca henüz kesilip atılmış bir şey söz konusu olmadığını, görüşmelerin sürdüğünü söyledi. 2 T. Halkbank A.S. Hazine Yönetimi....Meclisi-i Mebusan Cad. No: 13 Salıpazarı/İSTANBUL 212 393 0395-0358 YURTDIŞI GELİŞMELER Yurtdışı Piyasalar – Döviz Avrupa Merkez Bankası ECB’nin faizleri yüzde 1 seviyesinde değiştirmeden bıraktığı toplantı sonrası yapılan açıklamalar euro dolar paritesine sınırlı da olsa alım getirdi. ECB Başkanı Trichet’in faizlerin sabit kalmaya devam edeceğini belirtmesi euronun dün dolar karşısında yüzde 0.25 değer kazanmasına neden oldu. Euro dolar paritesi dün en düşük 1.4067, en yüksek EUR/USD 1,60 1,50 1,40 1.4240 aralığında seyretmesinin ardından günü 1.4187 1,30 ise 1.4200 seviyesinden işlem görüyor. Bugün ABD 1,20 seviyesinden kapattı. Euro dolar paritesi sabah itibariyle işsizlik oranı ve tarım dışı istihdam verileri parite üzerinde etkili olacaktır. Japon yeni ise dün dolar karşısında en aralığında seviyesinden düşük 95.85 seyretmesinin kapattı. ve en ardından Sabah seviyesinden işlem görüyor. yüksek 96.97 günü 96.57 itibariyle ise 1,10 Oca.05 Şub.06 Mar.07 Nis.08 May.09 96.80 Yurtdışı Piyasalar – Borsalar 1.600 DOW JONES VE S&P BORSA ENDEKSLERİ 14.000 1.500 1.400 12.000 1.300 10.000 1.200 1.100 8.000 1.000 6.000 900 800 700 S&P 500 (sol eksen) Dow Jones (sağ eksen) 4.000 600 Oca.05 2.000 Şub.06 Mar.07 Nis.08 May.09 3 T. Halkbank A.S. Hazine Yönetimi....Meclisi-i Mebusan Cad. No: 13 Salıpazarı/İSTANBUL 212 393 0395-0358 ABD borsaları, petrol fiyatlarındaki artışın enerji hisselerine destek olması ve bir aracı kurumun bankacılık hisseleri hakkındaki tavsiyesini yükseltmesi sonrasında gelen alımlarla dünü yükselişle kapattı. Dow Jones dün yüzde 0.86, S&P yüzde 1.15ve Nasdaq yüzde 1.32 değer kazandı. ABD borsa vadeli işlemleri ise sabah itibariyle artı seviyelerde seyrediyor. RBC Capital Markets isimli aracı kurum, bankacılık sektörü ve hisselerinin birkaç yıl sürebilecek yükseliş trendine girdiğini belirtti. JP Morgan hisseleri dün yüzde 4, Bank of America hisseleri yüzde 6, Wells Fargo hisseleri yüzde 4, KBW bankalar endeksi yüzde 4.8 yükseldi. Petrol fiyatlarındaki ve emtia fiyatlarındaki yükseliş ekonomik düşüşün sonuna yaklaşıldığına yönelik beklentilerle doğal kaynaklarla ilgili faaliyet gösteren şirketleri yukarı taşıdı ve endekslere destek oldu. ABD piyasaları bugün işsizlik oranı ve tarım dışı istihdam verilerine odaklanacak. İşsizlik rakamının mevcut yüzde 8.9 seviyesinden yüzde 9.2’ye çıkması, tarım dışı istihdamın ise 520,000 kişi azalması bekleniyor.Asya borsaları ise bugün ABD’de açıklanacak işsizlik verileri öncesinde karışık bir seyir izledi. Japon Nikkei endeksi yüzde 1 değer kazandı. Avrupa borsaları vadeli işlemleri ise Avrupa borsalarının güne yükselişle başlayacağını işaret ediyor. Yurtdışı Piyasalar – Petrol/Altın Petrol fiyatları, Goldman Sachs'ın yılsonu petrol fiyatı tahmini varil başına 85 dolara yükseltmesi ve ekonomide istikrar ile arz darlığının fiyatları destekleyeceği açıklamasının ardından dünü yükselişle varil başına 68.81 dolar seviyesinden kapattı. Sabah itibariyle ise varil başına 69.4 dolar seviyesinden işlem görüyor. Altın fiyatları ise doların değersiz seyrini sürdürmesi ve petrol fiyatlarındaki yükselişe paralel olarak dünü yükselişle ons başına 979.1 dolar seviyesinden kapattı. Sabah itibariyle de aynı seviyelerden işlem görüyor. Yurtdışı Piyasa Gelişmeleri - ABD ABD Çalışma Bakanlığı tarafından dün yapılan açıklamaya göre 30 Mayıs’ta sona eren haftada işsizlik maaşı almak için başvuranların sayısı 621,000 seviyesinde gerçekleşerek beklentilere paralel geldi. Açıklamada ayrıca bir önceki hafta 623,000 olarak açıklanan veri 625,000 olarak revize edildi. İşsizlik sigortası hakkını sürdürenlerin sayısı ise bir hafta öncesine göre 15,000 kişi azalarak 6.74 milyon oldu. İstihdam piyasasındaki eğilimi daha iyi gösteren dört haftalık hareketli ortalama ise bir hafta önceye göre 4,000 kişi artarak 631,250 kişi seviyesine yükseldi. Yurtdışı Piyasa Gelişmeleri - Diğer FAİZ ORANLARI KARŞILAŞTIRMASI 7,00 6,00 5,00 4,00 3,00 2,00 1,00 1,00 0,50 0,25 0,00 Eki.99 Eyl.01 ABD Ağu.03 Tem.05 Euro Bölgesi Haz.07 May.09 İngiltere İngiltere Merkez Bankası BOE ve Avrupa Merkez Bankası ECB faiz konulu para politikası toplantılarını dün gerçekleştirdi. BOE faiz oranlarını piyasa beklentileri doğrultusunda rekor düşük seviye olan yüzde 0.50 seviyesinde değiştirmeden bıraktı. En son Mart ayında 50 baz puan indirim yapan BOE, 2008 yılı Ekim ayından bu yana faizlerde toplamda 4.5 puan indirim yaptı. BOE, faiz indirimi kararının ardından yaptığı açıklamada, 125 milyar sterlin büyüklüğündeki nicel gevşeme programının devam ettiğini ve büyüklüğünün değiştirilmediğini belirtti. Reuters anketine göre BOE’nin 2010 yılının ortalarına kadar faizleri yüzde 0.5 seviyesinde tutması bekleniyor. BOE’nin bir sonraki faiz konulu toplantısı 8-9 Temmuz tarihlerinde yapılacak. ECB de faiz oranlarını piyasa beklentilerine paralel olarak değiştirmeden yüzde 1 seviyesinde bıraktı. En son geçen ay 25 baz puan indirim yapan ECB, 2008 yılının Ekim ayından bu yana gösterge faiz oranında 325 baz puan indirim yaptı. ECB 4 T. Halkbank A.S. Hazine Yönetimi....Meclisi-i Mebusan Cad. No: 13 Salıpazarı/İSTANBUL 212 393 0395-0358 Başkanı Jean-Claude Trichet faiz kararının nedenlerinin açıklandığı basın toplantısında, enflasyonun yıl ortasında bazı aylarda eksi olabileceğini ancak yıl sonunda artıda olacağını belirtti. Mart ayında yüzde 2.2 ile yüzde 3.2 arası daralma olarak tahmin edilen Euro Bölgesi 2009 GSYH büyüme tahminlerinin, yüzde 4.1 ile yüzde 5.1 arasında daralma olarak revize edildiğini açıklayan Trichet, 2009 için enflasyon tahminlerinin ise Mart ayındaki yüzde 0.1 ile yüzde 0.7 aralığından yüzde 0.1 ile yüzde 0.5 aralığına revize edildiğini söyledi. Trichet ayrıca 60 milyar euro büyüklüğündeki tahvil alımının Euro bölgesinin tümünde yapılacağını söyledi. Reuters anketine göre ECB’nin faizleri 2009 ve 2010 son çeyreğine kadar yüzde 1 seviyesinde tutması bekleniyor. ECB’nin bir sonraki faiz konulu toplantısı 2 Temmuz’da yapılacak. Bugün Açılışlar Sabah itibariyle EUR/USD 1.4163–1.4214, GBP/USD 1.6055–1.6162, USD/JPY 96.58–96.90, USD/CHF 1.0665-1.0698, altın fiyatları ons başına 977.00–982.40 dolar, ABD ham petrolü 69.4 dolar ve Brent ham petrolü 69.2 dolar seviyelerinde işlem görüyor. LIBOR oranları; 1 ay 0.31750, 3 ay 0.62938, 6 ay 1.18000, 1 yıl 1.54750, EURIBOR oranları; 1 ay 0.923, 3 ay 1.260, 6 ay 1.457, 1 yıl 1.621, TRYIBOR oranları 1 ay 9.4188, 3 ay 10.2500, 6 ay 11.1500, 1 yıl 12.2000, gösterge 10 yıllık ABD Hazine tahvili getirisi %3.7353, 2030 vadeli Türkiye tahvili 149.563/150.438 seviyelerinde bulunuyor. Orkide SALTIK/Bölüm Müdürü..............0212 [email protected]... Mustafa TEMİZKAN/Uzman Yrd. ........... 0212 [email protected]........ Türkiye Halk Bankası A.Ş. Hazine Yönetimi, bilgilendirme amacıyla sunduğu bu yayının hazırlanmasında gerekli özeni ve dikkati göstermesine rağmen, oluşabilecek hata ve eksikliklerden ve yayının ticari amaçlı kullanımından doğabilecek zararlardan sorumlu tutulamaz. Sunulan bilgi, görüş ve veriler herhangi bir yatırım aracını alım veya satım önerisi olarak kabul edilemez. Bilgiler Reuters’dan alınmıştır. 5