KOMİSYONLAR ÇEVRE KOMISYONU Birleşmiş Milletler Türkiye Dai­ mi Temsilcisi ve BM Kalkınma Prog­ ramı yetkilisi Edmund CAIN, 16 Şu­ bat 1994 günü İsparta Milletvekili Ertekin DURUTÜRK'ün başkanlığında toplanan Türkiye Büyük Millet Meclisi Çevre Komisyonunu ziyaret etti. Birleşmiş Milletler ve bağlı ku­ ruluşlarıyla ülkemiz arasında bilgi akı­ şını, sağlamak ve belli program ve projeleri yürütmekle görevli Türkiye'­ deki en üst Birleşmiş Milletler yetkilisi olan Edmund CAIN ve Çevre Komis­ yonu üyeleri ile yapılan bu görüşme­ nin ana temasını, BM genelinde ve TBMM'de yapılan çevre faaliyetleri hakkında detaylı bilgi alışverişi oluş­ turdu. Çevre kavramının evrime uğ­ radığı, bu anlamda kalkınma ve çevre arasındaki karşılıklı etkileşimin ulu­ sal, bölgesel ve global düzeydeki tüm ilişkilerde gözetilmesini gerektiren yeni bir çevre anlayışının hakim olduğu vurgulanan görüşmede; CAIN, Hazi­ ran 1992 tarihinde Rio De Jenario'da yapılan ve ülkemizin Cumhurbaşkanı Süleyman DEMİREL'in başkanlığın­ da bir heyetle temsil edildiği "Birleşmiş Milletler Çevre ve Kalkınma Konfe­ ransı" ve sonuçları hakkında ayrıntılı açıklamalarda bulundu. Edmund CAIN, Rio Konferansı'nın, çevre konularının küresel öl­ çekte yeniden ele alınarak ortak çö­ züm yollarının belirlendiği ve "sürekli ve dengeli kalkınma" kavramının dünya gündeminde canlılığının ko­ runmasına katkı sağlandığı birdönüm noktası olduğunu vurguladı. CAIN, Kon­ feransta çevre politikaları ve strateji­ lerinde önceliklerin, kaynak ayırma ile diğer ortak hedef ve ilkelerin belir­ lendiğini açıklayarak, kalkınma ve çevre politikalarının ulusal, bölgesel ve glo­ bal ölçüde entegrasyonuna yönelik olarak alınan önemli ve yeni kararlar­ dan sözetti. Çevre ile kalkınmanın enteg­ rasyonu ve çevresel değerlerin gelişti­ rilerek korunması konusunda alınan Rio Konferansı sonuçlarının hayata geçirilmesinde uluslararası örgütler ve finans kurumlarının da rolüne değinen CAIN, küresel ölçekte BM Kalkınma Programı, BM Çevre Prog­ ramı ve Dünya Bankası donörlüğünde kurulan "Global Çevre Kolaylığı Fonu-GEF" hakkında Çevre Komis­ yonu üyelerine açıklamalarda bulun­ du. Öte yandan söz konusu Fon'u Türk Hükümetinin de Karadeniz'in kirliliğe karşı korunması, biyolojik çe­ şitliliğin korunması ve C 0 ve sera gazı emisyonlarının azaltılması ile ilgili projeler için kullandığını, ayrıca aynı kaynaktan Türkiye'deki bazı gönüllü kuruluşların da yararlandığını belirtti. 2 Ülkemizin uluslararası çevre faaliyetlerine aktif bir katılımcı olduğu vurgulanan görüşmede, Türkiye'nin özellikle bölgesel d üzeyde çevre işbir­ liği çalışmalarını güçlendirdiğine dik­ kat çekildi. Gerek Avrupa'da ve ge­ rekse Akdeniz ve Karadeniz'de bölge ülkeleri ile ortaklaşa faaliyetler sürdü­ ren ve bu meyanda bir dizi çevre ile ilgili uluslararası proje yürüten Türki­ ye açısından özel bir önemi olan "Karadeniz Çevre Yönetim Projesi" hakkında detaylı bilgi alışverişinde bulunuldu. Söz konusu projenin Bir­ leşmiş Milletler adına Türkiye'de taki­ binden sorumlu olan yetkili; Türkiye'­ nin bölgede çevre faaliyetlerinin yürü­ tülmesinde aldığı insiyatifin ve rolün bir göstergesi olarak, projenin yöne­ tim merkezinin 10 gün önce İstanbul'­ da resmen hizmete açıldığını hatırla­ tarak Türkiye'nin bu konudaki liderliği­ ni kutladı. T B M M Çevre Komisyonu Başkanı Ertekin DURUTÜRK top­ lantıda, Türkiye'nin çevre konusunda gerekli hukuki, mali ve kurumsal ya­ pılanmaları süratle hayata geçirme­ ye devam ettiğinden, Çevre Bakanlı­ ğı 'nın fonksiyonlarından ve kuruluşlararası işbirliği ve eşgüdüm ihtiyacın­ dan bahsetti. DURUTÜRK, Türkiye'­ de çevre alanında halen ç ö z ü m bek­ leyen bazı darboğazların olduğunu, ancak Çevre Kanunu'nun çağdaş de­ ğişikliklerle yeniden düzenlenmekte olduğunu belirterek, Bakanlığın böl­ gesel kurumsallaşmaya gitmesinin yararları hakkındaki değerlendirme­ lerini açıkladı. Türkiye'de çevre politikasının sürekliliğe kavuşması için gerekli olan çevre yönetimi stratejilerinin esasla­ rının belirlenmesinde, Parlamento'ya önemli görevler düştüğünü vurgulayan Ertekin DURUTÜRK, T B M M Çevre Komisyonu'nun temel fonksiyonları hakkında BM yetkilisine bilgi sundu. Çevre konusunun Parlamento'da sürekli temsili ve takibine imkan verecek bir yapı oluşturulması ama­ cıyla 1992 yılında daimi bir komisyon olarak kurulan bu Komisyonun; çevre konusunun hukuki, ekonomik, kültü­ rel, siyasi ve idari açılardan taşıdığı önemi ulusal ve uluslararası boyutla­ rı ile birlikte dikkate alarak, Parla­ mento düzeyinde yapılması gereken çalışmaları yönlendirdiğine işaret etti. Ertekin DURUTÜRK , Parlamento'da çevre ile ilgili yürütülen faa­ liyetlerde BM ile birlikte bazı projele­ rin ve çalışmaların desteklenmesi amacıyla işbirliği yapma imkanlarının araştırılmasının yararlı olacağını açık­ ladı. DURUTÜRK, daimi komisyo­ nun yanısıra, başkanı olduğu çevre ile ilgili bir Araştırma Komisyonu bulun­ duğunu ve komisyonda Türkiye'nin sahip olduğu çevre değerlerini koru­ mak, çevre sorunlarının sebepleri ile bu konuda alınması gerekli tedbirleri tesbit etmek amacıyla kapsamlı bir rapor hazırlığı içersinde olduklarını ve raporun Mart 1994 de tamamlana­ rak, Türkiye Büyük Millet Meclisi Baş­ kanlığına sunulacağını açıkladı. TBMM BÜLTENİ O 19