DAHLİ ÇÖL SIÇANI (Meriones dahli Shidlovsky, 1962)`NIN

X. ULUSAL EKOLOJİ VE ÇEVRE KONGRESİ
04-07 EKİM 2011, Çanakkale
DAHLİÇÖLSIÇANI(MerionesdahliShidlovsky,1962)’NINEKOLOJİSİVE
BİYOLOJİSİÜZERİNEGÖZLEMLER
YasinDEMİRBAŞ,NahitPAMUKOĞLUveİrfanALBAYRAK
KırıkkaleÜniversitesi,FenEdebiyatFakültesi,BiyolojiBölümü,Yahşihan/KIRIKKALE
DünyaüzerindekiyayılışıoldukçasınırlıolanDahliçölsıçanı(Merionesdahli)
Rodentia takımının Gerbillidae familyasına ait bir türdür. Vücut büyüklüğü
bakımından diğer çöl sıçanlarından oldukça küçük olan Meriones dahli IUCN'e göre
nesli tehdit altında olan tür kategorisindedir. Bu araştırma 2010 yılında Aralık‐
Iğdır'daki Meriones dahli üzerine yapılan arazi çalışmalarına ve laboratuvar
gözlemlerine dayanmaktadır. Meriones dahli'nin Ağrı dağı'nın kuzeyinde seyrek bitki
örtülü kumluk düzlüklerde yaşadığı tespit edilmiştir. Kum öbeklerine yaptıkları
yuvaların 3‐4 giriş deliğine sahip olduğu belirlenmiştir. Örnek yakalamak için canlı
yakalama kapanları kullanılmıştır. Yakalanan 6 erkek ve 1 dişi örnek beslenme,
davranışvebiyolojiközellikleriincelenmeküzerelaboratuvaragetirilmiştir. Örnekler laboratuvarda kendi doğal ortamlarına uygun şekilde hazırlanan
terraryumlara ikişer ikişer yerleştirilmiştir. Gebe olan dişi birey ayrı bir kafeste
gözlemaltınaalınmıştır.Hayvanlarabesinolaraktazeot,çeşitlibitkilereaityaprakve
dal parçaları ile fıstık, ekmek ve su verilmiştir. Çöl sıçanlarının aynı yuvayı beraber
kullandıkları ve yuva yapımında birlikte çalıştıkları kaydedilmiştir. Yapılan yuvanın
üsttenvekenardanbirerolmaküzereikigirişdeliğibulunmaktadır.Çıkarkenyinebu
delikleri kullandığı tespit edilmiştir. Bireyler arasında besin ve yuva için rekabet
olmadığıbelirlenmiştir.Gözlemaltındakidişibirey5yavrudoğurmuşvebuyavrulara
aitbazıgelişimözelliklerikaydedilmiştir.
AnahtarSözcükler:Merionesdahli,ekoloji,biyoloji,terraryum,Aralık‐Iğdır
496