C. Senatosu B : 1 0 5 7.1965 0 : 1 — 60

C. Senatosu B : 1 0 5 7.1965 0 : 1
buraya kaçar; pek çok mahzurlar olur. Bina­
yorucs kitaplarda.» Hulâsa seçmenin seçeceği
enaleyh, bendenizin teklifim; bunu, sayın ko­
partiyi ve puslasını tâyin edememesi bir
misyonun teemmül etmesidir. Ancak bu oy pusmesele olmuştur, işaretler (konmuştur, renkli
lalarrnHi resmî şeklinin bu kanuna, burada tespuslalar teklif edilmiştir. Çünkü hu, birinci de­
bit edilerekten, kanuna «bir resmî vesika olarak
recede ehemmiyetli bir meseledir. Bugün okur leffini tensibetmezler mi? Bu (suretle renk mese­
yazar niısbetimiz yüzde 40 ı geçmiştir. İyi bir
lesi ayrıca düşünülebilir. Fakat benim asıl dü­
durumdayız o zamana nazaran, yine de seç­
şündüğüm, âti için kullanılacak oy puslalarınm
menin puslayı kolaylıkla bulması 'bir meseledir.
ebadının* şeklinin, satırlarının hangisinin hanOnun için işaretten başka renge de başvurma
gialjne aidolduğu ne şekilde tesbit edilecekse pe­
hakkındaki teklifi ben uygun görmekteyim. Ben
şinen tesbit edilip kanuna ilâve etmektir. Be­
okur - yazarlıkla ilgisi olnııyan ve ıgözü görür,
nini mâruzâtım bu idi.
her insanın her vatandaşım kolaylıkla kullanabi­
leceği 'bir şeydir. Her partimin bir rengi olabi­
BAŞKAN — Sayın Bamguoğlu, buyurun.
lir.
Bâzı arkadaşlammız, bumun masraflı ola­
TAHSİN BANGUOĞLU (Edirne) —Değerli
cağını
buyurdular. Zannetmiyorum. Pembe
arkadaşlarım, oy puslalarınm seçmenler tarafın­
kâğıtla,
san
kâğıtla, beyaz kâğıt arasında büyük
dan yanlışlığa mahal kalmadan kullanılması ve
bir
fiyat
farkı
yoktur. Onun için maddeye böyle
foütuya asılmıaısı meselesi 20 yıldan 'beri görüşü­
bir hüküm konmasında fayda olacağı kanaatin­
len bir şeydir. 20 yıldan beri (iddia edilir ki;
deyim.
Bunu arz etmek isterim.
seçmen, puslayı bulmakta ıgüçlük çeker ve yan­
lış yere atar ve ekseriya da aradığı puslayı bu­
BAŞKAN — Sayın Türkmen.
lamaması, seçmenin okuyup yazmaı bilmemesine
SALİH TÜRKMEN (Ağrı) — Muhterem
haımledilir. Hattâ hatırl&rım, "bu çok partili
Başkaraım, sayın arkadaşlarım; bendeniz renk
dıovreye girdiğimiz zaman bunun aleyhinde
konmasını isteyen takrir aleyhinde söz almış
olanların başlıca dayanakları daı 'bu idi. Bu
bulunuyorum. Evvelâ biz müşterek rey pusla­
memieketıte oku;r - yazar sayısı azdır, seçim pus­
sın! kabul etmekle epey bir müşkülât çıkarmış
lasın! fark edemez, yanlış pusla tatar, diye. Son 1 bulunuyoruz. Buna bir de renk mecburiyeti
tek pa$i MeclMnde münakaşa edilir bu. 1946 koyarsak, bu puslalan basrtırıp dağıtmakta hem
1947 yıllarında hatırlarımy çok partili hayata
masraf; hem de büyük müşkülât çıkarırız. Çün­
girmeyi istemiyenler varda. Eski Meclisin merkü 'bütün puslalan, aynı kâğıt üzerine bastıra­
d'l'vıenşleri altoda toplanırlrardı. Ve inönü'nün
cağımıza göre, her partiye ayrı renk vermenin
ftw- yola gidişini İtenkid ederlerdi. Bunlar yaşlı ve, ona uygun* şekilde bastırmanın müşkülâtı ve
arka&sşlarımızdı. Baızan da bizi çağırırlardı,
masrafı artırmakta olduğu ortadadır. Saniyen,
«CM hatalım Baaguoğlu, otur, sen bunun hak­
bazau ren'k 'körlüğüne mâruz kimseler bunu fark
kında me diyorsun?» diye. Sordukîıar* sual şu
etmiyebilir. Halbuki mevcuft kânunumuzda; her
idi ; Okuyup. - yazması hu kadar az olan bir
partinin kendisine mahsus ayrıca bir de alâmeti
mewilekebtje- serbest seçim olur mu Hatırlarım,
farikası vardır. Meselâ Adalet Partis'ininki ki­
hepsi ara* içinde yatsın, Ra&Oh Kaplam, Mu­
tap, Halk Partitslninki ok, bilmem falan partihitin Baha, Hasan Bjy gibi arkadaşlar oturup
ninki kartal veya terazidir; Okur - yazar olmasa
bu mevzu üzerinde konuşurlardı. Meselâ bana;
bile, işaretlerle bunların, hangi partiye aidoldu«Banguoğ'ltu, söyle 'bakalım* derlerdi, «bu mem­
ğunu tefrik etmek 'imkânına maliktir. Bu renk­
lekette okur - yazar mkfoeti nedir* 0> zaımana leri de karıştırmak suretiyle müşkülât artar ve
göre ben; «yüzde 30 derdim;», kendileri barna,
faydadaın ziyade müşkülât tevlideder. Bunun
«yanlışın ıtar» derlerdi. Kendiler1!, okur - yazar
bir fayda tevlidetaniyeceğine kaaniim.
miktarınla yüzda 10 olduğunu iddia ederlerdi.
Bir arkadaşım da puslalarda, partilerin baş
Pazarlık neticesinde yüzde 20 yi kabul ediyorlar­
harfleri nazara alınarak harf sırasına göre parti
dı; Sonra derleri ki; «yüzde 20 okur - yazarı
puslalarınm dizilmesini istemektedir, teklif et­
olan bu memlekette- serbest seçim olur mu?»
mektedir; Bu bence mahzurludur. Çünkü bu
Biz o. zaman 'bunun taraftart idik, evet ama
puslanın tanziminde başa gelmek veya sona kal­
derdik; «Fransız Iht'ilâli zamanında da- Fran­
mak bazan bir menfaat temin edebilir, tma bu
s a ' ^ yipde İtfc okur •> yazar varmış* diye ofca- menfaati bir inhisar aitma almak suretiyle kıs-
— 60 —