buyurun efendim. DEVLET BAKANI VE

T. B. M. M.
B : 56
2 . 1 . 1986
0:1
BAŞKAN — Devlet Bakanı ve Başbakan Yardım­
cısı Sayın Kaya Erdem; buyurun efendim.
DEVLET BAKANI VE BAŞBAKAN YARDIM­
CISI İSMET KAYA ERDEM (İzmir) — Sayın Baş­
kan, değerli milletvekilleri; Edirne Milletvekili Sayın
Türkân Turgut Arıkan'ın sözlü sorularına cevap arz
edeceğim.
Ticarî ilişkilerimizde dış ülkelere açılma politika­
mızın başarı ile uygulandığı bu dönemde, dış ticare­
timizin sağlıklı bir biçimde ve giderek daha da art­
ması yönünden, ihracat ve ithalatla iştigal eden fir­
malarımıza önemli görevler düşmektedir. Dolayısıy­
la, bu firmalarımızın faaliyetleri de hükümetimizce
dikkat ve itina ile takip edilmekte ve firmalarımızın,
Türkiye'nin dış itibarını sarsıcı nitelikte görülen ha­
talı davranışları tespit edildiğinde, süratle, gerekli ted­
birlerin alınması ve müeyyidelerin uygulanması yolu­
na gidilmektedir.
Bu çerçevede, Grasso Soğuk Hava Tesisleri Sa­
nayii Anonim Şirketi Firmasının, 9.12.1980 tarihli ve.
53533 sayılı ithal müsaadesini temdit edebilmek için
ibraz ettiği mücbir sebep belgesinin içeriğini tasdik
eden şerhlerin doğruluğu hususunda şüpheye düşül­
mesi sebebiyle yapılan ön araştırma sonunda, tedbir
olarak, anılan firmaya, 1980 yılı İthalat Yönetmeli­
ğinin 47 nci maddesi uyarınca 1 yıl süre ile ithal lis­
telerinden hiçbir tahsisat yapılmaması kararlaştırıl­
mıştır. Ancak, bu konuda yapılan tahkikatın tamam­
lanması sonucunda, ithalatçı Grasso Firmasının fiili­
nin, İthalat Yönetmeliğinin 47 nci maddesi hükmü­
nün ihlali mahiyetinde bulunmadığı kanaatine varıl­
dığından, firma hakkında daha önce uygulamaya ko­
nulan idarî müeyyidenin, 84/24 sayılı Sirküler ile kal­
dırılması cihetine gidilmiştir.
TÜRKÂN TURGUT ARIKAN (Edirne) — Sa­
yın Başkan, değerli milletvekilleri; sayın bakana, so­
ruma cevap verdikleri için her şeyden önce teşek­
kür etmek istiyorum; ama verilen cevap dış ticaret- iş­
lerinde uygulanan keyfiliğin âdeta
HT ikrarıdır.
Bakınız nasıl': Bu olay, dış ticaret işlerindeki keyfi­
liğin, yapılan uygulamaların, yapılan değişikliklerin
nedenindeki, niçiniindeki keyfiliğin ve sübjektifliğin çok
somut bir örneğidir; hem de teyple ispatlı değil, Res­
mî Gazeteyle ispatlıdır^
Dümer Hububat ve Bakliyat Ticaret Limitet Şir­
ketine gelince : Bu şirket, bir Suudi şirketine 20 bin
ton arpa satmış ve bu satışın kesin olduğunu, rücu
edilmeyeceğini teyit etmiş ve alıcı firmanın tüm ve­
cibelerini yerine getirmiş olmasına ve hatta malı nak­
ledecek gemi ismini alıcıya bildirmiş bulunmasına
rağmen; anlaşma konusu malı bir başka firmaya sa­
tarak, söz konusu Suudi firmasına karşı olan taah­
hüdünü yerine getirmemiştir.
Suudi Arabistan gibi, ülkemiz açısından büyük
önem arz eden ve büyük çabalarla kazanılan bir pi­
yasanın, bu gibi menfî durumlarla bozulmamasını
temin bakımından, ihtilafın barışçı yollarla çözüm­
lenmesi için, Hazine ve Dış Ticaret Müsteşarlığınca,
satıcı firmaya yapılan tüm telkinlerin sonuçsuz kalması
23 Şubat 1984 tarihli Resmî Gazetede yayınla­
nan ithalat 84/3 sayılı Sirkülere göre, Grasso Ano­
nim Şirketine «Sahte belge kullandığı anlaşıldığın­
dan» denilmek suretiyle, 1 yıl ithal yasağı müeyyi­
desi uygulanıyor; 5 ay sonra, 3 Temmuz 1984 tari­
hinde, ithalat 84/24 sayılı Sirkülerle bu müeyyide
kaldırılıyor; neden kaldırıldığı da sirkülerde belirtil­
miyor.
Sayın Başkan, değerli milletvekilleri; biraz önce
sayın bakan da açıkladılar; «Tedbir olmak üzere kor
nulduğunu» söylediler. Halbuki, birinci sirkülerde,
«Sahte belge kullandığı anlaşıldığından» deniliyor.
Daha sonra «Tahkikatın sonuçlandırılması sonucun­
da, böyle bir olayın vuku bulmadığı anlaşıldığından
müeyyidenin kaldırıldığını» belirttiler.
-n 202
üzerine, firmanın bu tutumu ve davranışı, meri ih­
racat rejimi kararının 18 inci maddesinde belirtilen
«Alıcılarına karşı taahhütlerini haksız olarak yerine
getirmeme» fiilî çerçevesinde mütalaa olunduğun­
dan, İhracat 84/3 sayılı Sirküler ile Dümer Hubu­
bat ve Bakliyat Ticaret Limited Şirketinin, 1 yıl sü­
re ile ihracattan men edilmesi kararlaştırılmıştır.
Daha sonra, Dümer Hububat ve Bakliyat Ticaret
Limited Şiriketi yetikiilileri ile Suudi firması yetkili­
leri, 17.4.1984 tarihinde Türkiye Odalar Birliği Ge­
nel Sekreter Yardımcısı, Suudi Arabistan Ticaret
Ataşesi dle yaptıkları ve Hazine ve Dış Ticaret Müs­
teşarlığından ilki personelin gözlemci olarak katıl­
dığı toplantıda, mevcut ihtilafı çözümler şekilde bir
protokol imzalanmış ve bu protokolde Dümer Hubu­
bat ve Bakliyat Ticaret Limited Şirketine, taahhüdü­
nü yerine getirme imkânı sağlamak düşüncesiyle,
mezkûr firma hakkında ihracat 84/3 sayılı Sirküler
ile yürürlüğe konulan 1 yıl süreyle ihracattan men
müeyyidesi, '26.4.1984 tarihli ve ihracat 8417 sayılı
Sirküler ile kaldırılmıştır.
Arz ederim. (ANAP sıralarından alkışlar)
BAŞKAN — Teşekkür ederim Sayın Bakan.
Sayın Ankan buyurun efendim.!