uluslararası doğrudan yatırım verileri bülteni

T.C.
BAŞBAKANLIK
HAZİNE MÜSTEŞARLIĞI
ULUSLARARASI
DOĞRUDAN YATIRIM VERİLERİ
BÜLTENİ
Kasım 2010
YABANCI SERMAYE GENEL MÜDÜRLÜĞÜ
İÇİNDEKİLER
Sayfa no
Tablolar Listesi
ii
1) Uluslararası Doğrudan Yatırım Girişi
1
-2010 Yılı Eylül Ayı Gelişmeleri
1
-2010 Yılı Ocak-Eylül Dönemi Gelişmeleri
3
2) Uluslararası Sermayeli Şirketlerin Sayısı
5
-2010 Yılı Eylül Ayı Gelişmeleri
5
-2010 Yılı Ocak-Eylül Dönemi Gelişmeleri
5
-Türkiye’deki Uluslararası Sermayeli Şirketler
7
3) Yatırım Projeleri
11
4) Ek Tablolar
12
i
TABLOLAR
Sayfa no
Tablo-1:
Uluslararası Doğrudan Yatırım Girişi Bileşenleri-2010 Aylık
1
Tablo-2:
Uluslararası Doğrudan Yatırım Girişlerinin Sektörlere Göre Dağılımı -2010 Aylık
2
Tablo-3:
Uluslararası Doğrudan Yatırım Girişlerinin Ülkelere Göre Dağılımı -2010 Aylık
2
Tablo-4:
Uluslararası Doğrudan Yatırım Girişi Bileşenleri- (2009-2010 Eylül )
3
Tablo-5:
Tablo-6:
Uluslararası Doğrudan Yatırım Girişlerinin Sektörlere Göre Dağılımı - (20092010 Eylül)
Uluslararası Doğrudan Yatırım Girişlerinin Ülkelere Göre Dağılımı -(2009-2010
Eylül)
4
4
Tablo-7:
Kuruluş Türlerine Göre Uluslararası Sermayeli Şirketler – (2009-2010 Aylık)
5
Tablo-8:
Kuruluş Türlerine Göre Uluslararası Sermayeli Şirketler – (2009-2010 Eylül)
5
Tablo-9:
Tablo-10:
Tablo-11:
Tablo-12:
Tablo-13:
Tablo-14:
Tablo-15:
Tablo-16:
Uluslararası Sermayeli Şirketlerin Sermaye Büyüklüğü Açısından Sektörlere Göre
Dağılımı - (2009-2010 Eylül )
Uluslararası Sermayeli Şirketlerin Sermaye Büyüklüğü Açısından Ülkelere Göre
Dağılımı - (2009-2010 Eylül)
Yıllar İtibariyle Kuruluş Türlerine Göre Uluslararası Sermayeli Şirketlerin Sayısı
Uluslararası Sermayeli Şirketlerin Sayılarının Sektörlere Göre Dağılımı - (20092010 Eylül)
Uluslararası Sermayeli Şirketlerin Sayılarının Ülkelere Göre Dağılımı - (20092010 Eylül)
Uluslararası Sermayeli Şirketlerin Sayılarının İllere Göre Dağılımı
Uluslararası Sermayeli Şirketlerin Faaliyette Bulundukları İllerin Sektörlere Göre
Dağılımı (1954-2010 Eylül)
Uluslararası Sermayeli Şirketlerin Yatırımlarına Verilen Teşvik Belgeleri – (2010
Aylık)
6
7
7
8
9
10
10
11
Tablo-ek1:
Uluslararası Doğrudan Yatırım Girişleri (Fiili Girişler)
13
Tablo-ek2:
Uluslararası Doğrudan Yatırım Girişlerinin Sektörlere Göre Dağılımı
14
Tablo-ek3:
Uluslararası Doğrudan Yatırım Girişlerinin Ülkelere Göre Dağılımı
15
Tablo-ek4:
Uluslararası Sermayeli Şirketlerin Kuruluş Türleri Açısından Sektörlere Göre
Dağılımı - (2009 – 2010 Eylül)
16
Tablo-ek5:
Uluslararası Sermayeli Şirketlerin Sayılarının Sektörlere Göre Dağılımı
17
Tablo-ek6:
Uluslararası Sermayeli Şirketlerin Sayısının Ülkelere Göre Dağılımı
18
Tablo-ek7:
Uluslararası Sermayeli Şirketlerin Yatırımlarına Verilen Teşvik Belgeleri -(2005 2010 Eylül)
19
ii
ULUSLARARASI DOĞRUDAN YATIRIM VERİLERİ
BÜLTENİ
1) Uluslararası Doğrudan Yatırım Girişi 1
2010 Yılı Eylül Ayı Gelişmeleri
2010 yılı Eylül ayında 279 milyon ABD Doları düzeyinde uluslararası doğrudan yatırım
girişi (fiili giriş/net) gerçekleşmiştir. (Tablo-1)
Tablo 1- Uluslararası Doğrudan Yatırım Girişi Bileşenleri – 2010Aylık
(Milyon $)
Ocak
Uluslararası Doğrudan Yatırımlar Toplam (Net)
Uluslararası Doğrudan Sermaye
Sermaye (Net)
Giriş
Çıkış
Şubat
Mart
Nisan
Mayıs
Haziran
Temmuz
Ağustos
Eylül
455
454
522
756
467
590
1.004
675
279
305
302
318
492
159
246
873
507
151
284
329
315
455
151
270
856
377
227
285
330
316
457
155
271
856
378
236
-1
-1
-1
-2
-4
-1
0
-1
-9
Diğer Sermaye*
21
-27
3
37
8
-24
17
130
-76
Gayrimenkul (Net)
150
152
204
264
308
344
131
168
128
* Uluslararası Sermayeli Firmaların Yabancı Ortaklarından Aldıkları Kredi
Geçici Veriler Kaynak : T.C.Merkez Bankası
1
Uluslararası doğrudan yatırım girişi, 4875 sayılı Doğrudan Yabancı Yatırımlar Kanunu’na göre Türkiye’de faaliyette
bulunan şirketlerin yurtdışından yaptıkları, TCMB ödemeler dengesi istatistiklerinde sermaye ve diğer sermaye olarak
sınıflandırılan kalemlere ilişkin transferlerin net tutarı ile yabancıların gayrimenkul edinimlerine istinaden transfer
edilen tutarı içermektedir.
Kasım 2010
Uluslararası Doğrudan Yatırım Verileri Bülteni
Uluslararası yatırımcıların Türkiye’deki yeni veya mevcut şirketleri ile iştirak ettikleri yerli
sermayeli şirketlerdeki ortaklık paylarına ilişkin transferleri içeren sermaye girişi, 2010 Eylül
ayında 236 milyon ABD Doları düzeyinde gerçekleşmiştir. Sermaye girişinin; 51 milyon doları
imalat sanayinden gelmiştir (Tablo-2).
Tablo 2- Uluslararası Doğrudan YatırımGirişlerinin Sektörlere Göre Dağılımı (2010 Aylık)
(Milyon $)
Sektörler
Ocak
Tarım, Avcılık ve Ormancılık
Balıkçılık
Madencilik ve Taşocakçılığı
İmalat Sanayii
Gıda Ürünleri, İçecek ve Tütün İmalatı
Tekstil Ürünleri İmalatı
Kimyasal Madde ve Ürünlerin İmalatı
B.Y.S. Makine ve Teçhizat İmalatı
Elektrikli Optik Aletler İmalatı
Motorlu Kara Taşıtı , Römork ve Yarı-Römork İmalatı
Diğer İmalat
Elektrik, Gaz ve Su
İnşaat
Toptan ve Perakende Ticaret,
Oteller ve Lokantalar
Ulaştırma, Haberleşme ve Depolama Hizmetleri
Mali Aracı Kuruluşların Faaliyetleri
Gayrimenkul Kiralama ve İş Faaliyetleri
Sağlık İşleri ve Sosyal Hizmetler
Diğer Toplumsal, Sosyal ve Kişisel Hizmet Faaliyetleri
Toplam
Şubat
Mart
0
0
2
145
3
3
11
0
4
0
124
43
61
27
0
7
37
6
0
2
330
1
0
55
7
1
1
1
0
0
1
3
42
41
27
0
4
59
32
1
16
285
Nisan
Mayıs
Haziran
Temmuz
Ağustos
Eylül
3
0
18
22
7
2
1
0
0
1
11
335
17
10
1
5
25
12
1
8
457
4
0
2
26
13
2
3
1
3
0
4
43
12
16
0
1
39
10
0
2
155
1
0
3
27
3
2
0
0
5
10
7
66
6
57
7
4
66
8
0
26
271
1
0
3
69
0
26
25
1
0
1
16
76
91
19
6
27
537
8
2
17
856
1
0
2
62
47
2
0
0
0
6
7
61
8
83
35
8
34
16
50
18
378
1
0
15
51
35
6
1
0
0
4
5
35
6
10
6
18
46
44
1
3
236
7
0
1
82
2
5
12
4
0
5
54
43
68
22
1
49
24
9
0
10
316
Geçici Veriler, Kaynak: T.C. Merkez Bankası
236 milyon dolar olan nakit sermaye girişinin; 162 milyon dolarlık bölümü AB ülkeleri
kaynaklıdır (Tablo-3).
Tablo 3- Uluslararası Doğrudan Yatırım Girişlerinin Ülkelere Göre Dağılımı -2010 Aylık
(Milyon $)
Ülke
AB Ülkeleri
Almanya
Fransa
Hollanda
İngiltere
İtalya
Diğer AB Ülkeleri
Diğer Avrupa Ülkeleri (AB Hariç)
Afrika Ülkeleri
A.B.D.
Kanada
Orta -Güney Amerika ve Karayipler
Asya
Yakın ve Orta Doğu Ülkeleri
Körfez Ülkeleri
Diğer Yakın ve Ortadoğu Ülkeleri
Diğer Asya Ülkeleri
Diğer Ülkeler
Toplam
Ocak
188
7
17
81
8
5
70
3
0
5
54
0
35
35
33
1
0
0
285
Şubat
Mart
276
13
135
25
36
3
64
12
0
21
0
0
21
14
8
2
7
1
330
266
19
49
25
69
3
101
8
0
8
0
0
34
24
14
4
10
0
316
Geçici Veriler, Kaynak : T.C. Merkez Bankası
2
Nisan
Mayıs
Haziran
414
17
19
20
6
4
348
21
0
7
0
0
15
14
12
1
1
0
457
106
14
15
24
13
4
36
4
0
17
0
0
28
20
19
0
8
0
155
186
45
1
48
2
7
83
1
0
66
0
3
15
14
10
3
1
0
271
Temmuz
610
67
28
40
27
6
442
1
0
76
0
0
169
166
164
1
3
0
856
Ağustos
Eylül
275
105
0
69
7
3
91
7
0
20
0
0
76
73
60
0
3
0
378
162
9
9
24
14
3
103
20
0
10
1
2
41
13
11
1
28
0
236
Kasım 2010
Uluslararası Doğrudan Yatırım Verileri Bülteni
2010 yılı Ocak-Eylül Dönemi Gelişmeleri
2010 yılı Ocak-Eylül döneminde net doğrudan uluslararası yatırım girişi (fiili giriş), 5.202
milyon ABD doları düzeyinde gerçekleşmiştir. (Tablo4).
Uluslararası doğrudan yatırım girişleri kaleminde yer alan sermaye girişi 2010 yılının ilk
dokuz ayında toplam 3.284 milyon ABD dolarına ulaşmıştır (Tablo-4).
Tablo 4 : Uluslararası Doğrudan Yatırım Girişi Bileşenleri - (2009 -2010/Eylül)
(Milyon $)
Ocak-Eylül
2009
%Değişim
2010
6.577
5.202
-20,9
5.344
3.353
-37,3
4.861
3.264
-32,9
Giriş
4.920
3.284
-33,3
Çıkış
-59
-20
--
483
89
-81,6
1.233
1.849
50,0
Uluslararası Doğrudan Yatırımlar (Net)
Uluslararası Doğrudan Sermaye
Sermaye (Net)
Diğer Sermaye*
Gayrimenkul (Net)
* Uluslararası Sermayeli Firmaların Yabancı Ortaklarından Aldıkları Kredi
Geçici Veriler, Kaynak : T.C.Merkez Bankası
3
Kasım 2010
Uluslararası Doğrudan Yatırım Verileri Bülteni
2010 yılı Ocak-Eylül döneminde 3.284 milyon ABD Doları olan uluslararası doğrudan
yatırım girişinin 867 milyon doları mali aracı kuruluşların faaliyetlerinden kaynaklanmıştır (Tablo
5).
T ablo 5- U lus lararas ı D oğrudan Y atırım G irişle rinin Sektörlere Göre Dağılımı (2009-2010/E ylül)
(M ily o n $)
Ocak-Ey lül
Sektörler
2 009
28
1
79
1 .3 06
1 35
52
3 33
2 12
52
2 23
2 99
1 .8 39
1 40
2 67
20
2 43
5 14
4 41
8
34
4 .9 20
T ar ım, Av cılık ve Or mancılık
B alıkçılık
M ad encilik v e T aşocak çılığ ı
İ malat S anay ii
G ıd a Ürü n leri, İ çecek ve T ütü n İm a latı
T ekstil Ü rü n leri İm ala tı
K im yas al M a dd e ve Ür ün lerin İm a la tı
B .Y.S . M a kin e ve T eçhiza t İm a latı
E lektrikli Op tik Aletler İ m ala tı
M oto rlu K ara Ta şıtı , Rö m o rk ve Y ar ı- Rö mo rk İm a la tı
D iğ er İ ma lat
Elek tr ik, G az ve Su
İ nşaat
T op tan ve Per aken de T icar et,
O teller ve Lok an talar
U laş tır m a, H ab erleşme v e D ep olama Hizmetler i
M ali Ar acı Ku r uluş lar ın F aaliy etleri
G ayr im en k ul K iralama v e İ ş F aaliyetleri
S ağlık İ şleri v e S os yal H izm etler
D iğer To p lumsal, So sy al ve Kişisel H izmet F aaliyetleri
T o pla m
20 10
19
0
10 1
49 1
11 1
49
54
6
12
28
23 1
74 4
31 0
27 1
56
12 3
86 7
14 5
55
10 2
3.28 4
Geçici V eriler, K ay nak : T.C.Merkez Ban kası
2010 yılı Ocak-Eylül döneminde nakit sermaye girişinin %75,6’sı AB ülkeleri kaynaklıdır
(Tablo 6).
T ab lo 6- U lu s lararas ı D oğru d an Y atırım G irişle rin in Ülk elere Göre D ağılım ı -( 2009-2010/E ylül)
( M ily o n $ )
Oc ak-E y lül
Ül kel er
20 09
A B Ü lk eleri
A lm an ya
F r an sa
H o lla nd a
İ ng iltere
İ ta lya
D iğer A B Ülkeler i
D iğer Av r up a Ü lkeleri ( AB Har iç)
A frik a Ü lk eleri
A .B .D .
K anad a
O rta - Gü n ey A m erik a v e K arayip ler
A sya
Y akın v e O rta D o ğu Ü lkeleri
K ö rfez Ü lkeleri
D iğ e r Ya kın ve O rta d o ğu Ülkeler i
D iğer A sya Ü lkeler i
D iğer Ü lk eler
T o pla m
2 010
3 .8 99
3 53
6 01
5 83
2 67
2 56
1 .8 39
2 62
0
1 82
51
10
5 04
2 40
1 10
68
2 64
12
4 .9 20
2.483
296
273
356
182
38
1.338
77
0
230
55
5
434
373
331
13
61
0
3.284
Geçici V eriler, K ay nak : T.C. Merk ez Bank ası
4
Kasım 2010
Uluslararası Doğrudan Yatırım Verileri Bülteni
2) Uluslararası Sermayeli Şirketlerin Sayısı
2010 Yılı Eylül Ayı Gelişmeleri
2010 yılı Eylül ayında 139 adet uluslararası sermayeli şirket kurulmuş olup, 23 adet yerli
sermayeli şirkete de uluslararası sermaye iştiraki gerçekleşmiştir (Tablo 7).
Tablo 7- Kuruluş Türlerine Göre Uluslararası Sermayeli Şirketler - (2009-2010 Aylık)
( Şirket Sayısı)
2009
2010(Ocak-Eylül)
% Değişim
Yeni
Ocak
Şubat
Mart
Nisan
Mayıs
Haziran
Temmuz
Ağustos
Eylül
Ekim
Kasım
Aralık
Toplam
İştirak
178
171
187
164
177
230
205
208
179
207
219
213
2.338
44
45
57
44
47
55
44
48
43
49
45
64
585
Şube
Toplam
8
3
2
2
7
9
6
4
4
1
10
8
64
Yeni
İştirak
203
198
249
221
252
214
186
159
135
---1.817
230
219
246
210
231
294
255
260
226
257
274
285
2.987
46
46
42
42
48
52
36
49
23
---384
Şube
5
7
9
6
5
5
4
9
4
---54
Toplam
254
251
300
269
305
271
226
217
162
---2.255
10,4
14,6
22,0
28,1
32,0
-7,8
-11,4
-16,5
-28,3
-----
Geçici Veriler, Kaynak: Hazine Müsteşarlığı
2010 yılı Ocak-Eylül Dönemi Gelişmeleri
2010 yılı Eylül ayı sonu itibariyle 1.871 adet uluslararası sermayeli şirket ve şube kurulmuş
olup, 384 adet yerli sermayeli şirkete de uluslararası sermaye iştiraki gerçekleşmiştir (Tablo 8).
Tablo 8- Kuruluş Türlerine Göre Uluslararası Sermayeli Şirketler - (2009 - 2010/Eylül)
( Şirket Sayısı)
Ocak-Eylül
2009
Yeni
% Değişim
2010
1.699
1.817
6,9
İştirak
427
384
-10,1
Şube
45
54
20,0
2.171
2.255
3,9
Toplam
Geçici Veriler, Kaynak: Hazine Müsteşarlığı
5
Kasım 2010
Uluslararası Doğrudan Yatırım Verileri Bülteni
2010 yılı Ocak-Eylül döneminde; 2.255 adet uluslararası sermayeli şirketin, başta toptan ve
perakende ticaret sektörü olmak üzere, gayrimenkul kiralama ve iş faaliyetleri ile imalat sanayi
sektörlerinde faaliyette bulundukları görülmektedir (Tablo 9). İmalat sanayiinde faaliyette bulunan
uluslararası sermayeli şirketlerde gıda ürünleri, içecek ve tütün imalatı birinci sırada yer alırken,
bunu kimyasal madde ve ürünleri imalatı ile makine ve teçhizat imalatı izlemektedir.
2010 yılı Ocak-Eylül döneminde kayıtlı sermayesi 500.000 doların üzerinde olan 189 adet
uluslararası sermayeli şirket, şube kuruluşu ile yabancı ortak iştirak gerçekleşmiştir. Bu şirketlerin
43 adedi imalat sanayinde, 35 adedi toptan ve perakende ticaret sektöründe, 22 adedi inşaat
sektöründe faaliyette bulunmaktadır (Tablo 9).
Tablo 9- Uluslararası Sermayeli Şirketlerin Sermaye Büyüklüğü Açısından Sektörlere Göre Dağılımı- (2009-2010/Eylül)
( Şirket Sa yısı)
2009
Sektörler
<50.000$
Tarım, Avcılık,Ormancılık ve Balıkçılık
Madencilik ve Taşocakçılığı
İmalat Sanayii
Gıda Ürünleri, İçecek ve Tütün İmalatı
Tekstil Ürünleri İmalatı
Kimyasal Madde ve Ürünlerin İmalatı
B.Y.S. Makine ve Teçhizat İmalatı
Motorlu Kara Taşıtı , Römork,Yarı-Römork İm.
Diğer İmalat
Elektrik, Gaz ve Su
İnşaat
Toptan ve Perakende Ticaret,
Oteller ve Lokantalar
Ulaştırma, Haberleşme ve Depolama Hizmetleri
Mali Aracı Kuruluşların Faaliyetleri
Gayrimenkul Kiralama ve İş Faaliyetleri
Diğer Toplumsal, Sosyal ve Kişisel Hizmet Faa.
Toplam
50.000$ 200.000$
2010 (Ocak-Eylül)
200.000$ >500.000$
500.000$
Toplam
<50.000$
50.000$ 200.000$
200.000$ 500.000$
>500.000$
Toplam
30
33
174
24
6
19
9
9
107
76
124
473
82
139
9
292
110
21
26
129
15
6
13
7
5
83
29
125
323
60
92
2
130
42
3
8
40
3
1
3
4
3
26
4
23
82
15
21
3
18
7
6
4
41
7
5
4
4
1
20
23
30
55
17
16
4
36
10
60
71
384
49
18
39
24
18
236
132
302
933
174
268
18
476
169
20
23
130
22
6
13
9
1
79
31
96
362
64
129
2
235
76
9
18
101
21
7
13
6
0
54
20
79
261
35
81
2
90
32
7
2
29
0
2
6
2
0
19
5
20
50
8
17
0
22
10
4
7
43
8
2
10
3
1
19
21
22
35
5
16
1
21
14
40
50
303
51
17
42
20
2
171
77
217
708
112
243
5
368
132
1.542
979
224
242
2.987
1.168
728
170
189
2.255
Geçici Veriler, Kaynak: Hazine Müsteşarlığı
6
Kasım 2010
Uluslararası Doğrudan Yatırım Verileri Bülteni
2010 yılı Ocak-Eylül döneminde kurulan 2.255 adet uluslararası sermayeli şirketin, 939
adedi AB ülkeleri, 573 adedi Yakın ve Ortadoğu ülkeleri, 355 adedi ise diğer Avrupa ülkeleri
ortaklı şirketlerdir (Tablo-10).
Tablo 10- Uluslararası Sermayeli Şirketlerin Sermaye Büyüklüğü Açısından Ülkelere Göre Dağılımı - (2009 - 2010/Eylül)
( Şirket Sayısı)
2009
Ülkeler
AB Ülkeleri (27)
Almanya
Hollanda
İngiltere
Diğer AB Ülkeleri
Diğer Avrupa Ülkeleri (AB Hariç)
Kuzey Afrika Ülkeleri
Diğer Afrika Ülkeleri
Kuzey Amerika
A.B.D.
Kanada
Orta ve Güney Amerika, Karayipler
Yakın ve Orta Doğu Ülkeleri
Azerbeycan
Irak
İran
Diğer
Diğer Asya
Diğer Ülkeler
Toplam
<50.000$
792
283
81
115
313
215
16
14
93
79
14
10
281
66
39
80
96
104
17
1.542
50.000$ 200.000$
2010 (Ocak-Eylül)
200.000$>500.000$
500.000$
424
161
36
60
167
143
16
13
31
22
9
5
258
65
48
78
67
83
6
979
82
32
10
12
28
41
5
0
14
8
6
0
52
23
9
8
12
29
1
224
125
37
19
18
51
32
2
0
10
7
3
2
48
14
10
7
17
23
0
242
Toplam
<50.000$
50.000$ 200.000$
1.423
513
146
205
559
431
39
27
148
116
32
17
639
168
106
173
192
239
24
2.987
509
178
53
61
217
188
25
14
62
53
9
6
262
55
19
109
79
90
12
1.168
266
94
31
38
103
116
23
6
22
13
9
2
225
41
37
93
54
66
2
728
200.000$500.000$
66
21
11
7
27
28
3
1
5
3
2
2
52
11
5
21
15
11
2
170
>500.000$
98
26
18
12
42
23
1
0
16
14
2
0
34
3
5
12
14
14
3
189
Toplam
939
319
113
118
389
355
52
21
105
83
22
10
573
110
66
235
162
181
19
2.255
Geçici Veriler , Kaynak : Hazine Müsteşarlığı
Türkiye’deki Uluslararası Sermayeli Şirketler
2010 yılı Eylül ayı sonu itibariyle 21.092 adet uluslararası sermayeli şirket ve şube
kurulmuş olup, 4.835 adet yerli sermayeli şirkete de uluslararası sermaye iştiraki gerçekleşmiştir.
Toplamda 25.927 adet uluslararası sermayeli şirket ülkemizde faaliyette bulunmaktadır (Tablo 11).
T a b l o 1 1 - Y ıl la r İ tib a r iy l e K u r u l u ş T ü r le r i n e G ö r e U l u sl a r a r a sı S e r m a y e l i Ş i r k e tl e r in S a y ı sı
( Ş ir k e t S ay ı sı )
Yıl
1 9 5 4 -2 0 0 4 ( B i rik i m l i )
Y en i
İş tir a k
Şube
T op l am
6 .4 0 8
2 .0 4 0
1491
2 005
459
293
52
8 .1 9 2
2 .5 5 1
2 006
2 007
2 .3 8 7
2 .8 2 3
625
644
63
63
3 .0 7 5
3 .5 3 0
2 008
2 009
2 .6 2 3
647
67
3 .3 3 7
2.33 8
58 5
64
2 .987
1.81 7
38 4
54
2 .255
2 0 .4 3 6
4 .8 3 5
656
2 5 .9 2 7
2 0 1 0 /E yl ü l
G en el Top lam
Ge ç ic i V e rile r , K ay na k : Ha z ine M ü ste şa rlığ ı
7
Kasım 2010
Uluslararası Doğrudan Yatırım Verileri Bülteni
25.927 adet uluslararası sermayeli şirketin, başta toptan ve perakende ticaret olmak üzere,
imalat sanayi, gayrimenkul kiralama ve iş faaliyetleri sektörlerinde faaliyette bulundukları
görülmektedir. İmalat sanayiinde faaliyette bulunan uluslararası sermayeli şirketlerde kimyasal
madde ve ürünleri imalatı ile gıda ürünleri, içecek ve tütün imalatı birinci sırada yer alırken, bunu
tekstil ürünleri imalatı izlemektedir (Tablo 12).
Tablo 12- Uluslararası Sermayeli Şirketlerin Sayılarının Sektörlere Göre Dağılımı - (2009 - 2010/Eylül)
( Şirket Sayısı)
Ocak-Eylül
Sektörler
2009
43
53
288
37
7
30
23
17
174
91
216
665
140
196
15
351
113
2.171
Tarım, Avcılık,Ormancılık ve Balıkçılık
Madencilik ve Taşocakçılığı
İmalat Sanayii
Gıda Ürünleri, İçecek ve Tütün İmalatı
Tekstil Ürünleri İmalatı
Kimyasal Madde ve Ürünlerin İmalatı
B.Y.S. Makine ve Teçhizat İmalatı
Motorlu Kara Taşıtı , Römork,Yarı-Römork İm.
Diğer İmalat
Elektrik, Gaz ve Su
İnşaat
Toptan ve Perakende Ticaret,
Oteller ve Lokantalar
Ulaştırma, Haberleşme ve Depolama Hizmetleri
Mali Aracı Kuruluşların Faaliyetleri
Gayrimenkul Kiralama ve İş Faaliyetleri
Diğer Toplumsal, Sosyal ve Kişisel Hizmet Faaliyetleri
Toplam
Geçici Veriler, Kaynak: Hazine Müsteşarlığı
8
(1954-2010/Eylül)
2010
40
50
303
51
17
42
20
2
171
77
217
708
112
243
5
368
132
2.255
Genel Toplam
409
530
4.433
495
463
495
362
243
2.375
541
2.422
7.748
1.779
2.266
300
4.152
1.347
25.927
Kasım 2010
Uluslararası Doğrudan Yatırım Verileri Bülteni
25.927 adet uluslararası sermayeli firmanın ülke gruplarına göre dağılımına bakıldığında ise
AB ülkeleri ortaklı girişim sayısının 13.780 adet ile birinci sırada yer aldığı görülmektedir. AB
ülkeleri ortaklı uluslararası sermayeli şirketlerin içinde Almanya 4.380 adet firma ile birinci sırayı
alırken, onu İngiltere (2.296 adet) ve Hollanda (1.883 adet) izlemektedir (Tablo 13).
Tablo 13- Uluslararası Sermayeli Şirketlerin Sayısının Ülkelere Göre Dağılımı (2009-2010/Eylül)
( Şirket Sayısı)
Ocak-Eylül
Ülkeler
2009
AB Ülkeleri (27)
Almanya
Hollanda
İngiltere
Diğer AB Ülkeleri
Diğer Avrupa Ülkeleri (AB Hariç)
Afrika Ülkeleri
Kuzey Amerika
A.B.D.
Kanada
Orta ve Güney Amerika, Karayipler
Yakın ve Orta Doğu Ülkeleri
Azerbeycan
Irak
İran
Diğer
Diğer Asya
Çin Halk Cum.
Güney Kore Cum.
Diğer
Diğer Ülkeler
Toplam
(1954-2010/Eylül)
2010
1.025
377
103
151
394
316
53
112
85
27
10
467
121
80
114
152
171
25
17
129
17
2.171
Geçici Veriler, Kaynak : Hazine Müsteşarlığı
9
939
319
113
118
389
355
73
105
83
22
10
573
110
66
235
162
181
32
9
140
19
2.255
Genel Toplam
13.780
4.380
1.883
2.296
5.221
3.433
477
1.287
1.104
183
138
4.696
840
740
1.413
1.703
1.816
405
169
1.242
300
25.927
Kasım 2010
Uluslararası Doğrudan Yatırım Verileri Bülteni
25.927 adet uluslararası sermayeli firmanın illere göre dağılımına bakıldığında; İstanbul
ilinin 13.842 adet ile birinci sırada yer aldığı görülmektedir. İstanbul ilini Antalya (3.143 adet),
Ankara (1.681 adet) ve İzmir (1.500 adet) illeri takip etmektedir (Tablo 14).
T ablo 14- U lus lararas ı Sermay eli Şirketlerin Sayılarının İllere Göre D ağılımı (İ lk 10 İl)
İl
Şirket Sa yısı
(195 4-20 10/Ey lül)
İSTA NB U L
13 .842
A N TA LY A
3 .143
A N KA R A
1 .681
İZMİR
1 .500
M UĞ LA
1 .367
B U RSA
497
A Y DIN
443
M ERSİN
424
K O CA ELİ
A D AN A
301
194
D iğe r İller
2 .535
T oplam
25.927
Geçici Veriler, Kay nak : Hazine Mü steşarlığ ı
İstanbul ilinde faaliyette bulunan 13.842 adet uluslararası sermayeli firmanın başta toptan ve
perakende ticaret (4.880 adet) olmak üzere, imalat sanayi (2.480 adet), gayrimenkul kiralama ve iş
faaliyetleri (2.082 adet) sektörlerinde faaliyette bulundukları görülmektedir (Tablo 15).
Tablo 15- Uluslararası Sermayeli Şirketlerin Faaliyette Bulundukları İllerin Sektörlere Göre Dağılımı (1954-2010/Eylül)
( Şirket Sayısı)
Sektörler
Tarım, Avcılık,Ormancılık ve Balıkçılık
Madencilik ve Taşocakçılığı
İmalat Sanayii
Gıda Ürünleri, İçecek ve Tütün İmalatı
Tekstil Ürünleri İmalatı
Kimyasal Madde ve Ürünlerin İmalatı
B.Y.S. Makine ve Teçhizat İmalatı
Motorlu Kara Taşıtı , Römork, Yarı-Römork İm.
Diğer İmalat
Elektrik, Gaz ve Su
İnşaat
Toptan ve Perakende Ticaret,
Oteller ve Lokantalar
Ulaştırma, Haberleşme ve Depolama Hizmetleri
Mali Aracı Kuruluşların Faaliyetleri
Gayrimenkul Kiralama ve İş Faaliyetleri
Diğer Toplumsal, Sosyal ve Kişisel Hizmet Faaliyetleri
Toplam
İstanbul
Antalya
Ankara
İzmir
Muğla
104
190
2.480
229
291
318
208
93
1.341
300
849
4.880
576
1.324
252
2.082
805
77
22
192
27
6
17
3
-139
23
604
447
563
319
8
741
147
23
104
238
17
9
15
32
10
155
116
198
465
72
74
8
264
119
54
53
378
71
25
36
33
16
197
30
109
466
72
97
8
166
67
17
9
52
5
5
1
1
-40
1
199
106
281
172
7
483
40
13.842
3.143
1.681
1.500
1.367
Geçici Veriler, Kaynak : Hazine Müsteşarlığı
10
Kasım 2010
Uluslararası Doğrudan Yatırım Verileri Bülteni
3) Yatırım Projeleri 2
2010 Eylül ayında Hazine Müsteşarlığı tarafından yatırım teşvik belgesi düzenlenen 12 adet
proje kapsamında yaklaşık 294,7 milyon ABD doları tutarında yatırım yapılması öngörülmüştür.
Böylece 2010 yılının ilk dokuz aylık döneminde belgelendirilen yatırım projesi sayısı 140 adede,
belge kapsamındaki yatırımların tutarı ise 3,1 milyar ABD dolarına ulaşmıştır (Tablo 16). Söz
konusu yatırım teşvik belgelerinde öngörülen toplam yatırım tutarının (3,1 milyar ABD Doları)
%32’si uluslararası ortaklar tarafından karşılanacaktır.
Tablo 16- Uluslararası Sermayeli Firmaların Yatırımlarına Verilen Teşvik Belgeleri -2010 Aylık
Ocak
Şubat
16
16
Toplam Yatırım Tutarı* (Milyon $)
158,1
Toplam Yatırım Tutarı* (Milyon TL)
Belge Adedi
Yabancı Ortak Payı
Mart
Nisan
Mayıs
Haziran Temmuz Ağustos
Eylül
13
21
11
20
20
11
12
538,7
110,4
251,1
947,1
353,0
107,0
306,4
294,7
237,0
811,2
168,0
376,2
1.448,0
558,0
165,5
459,7
405,6
6,4
0,2
44,4
18,3
0,9
45,8
67,5
64,3
76,9
* Yabancı sermayeli firmalara düzenlenen yatırım teşvik belgelerinin öngörü değerleridir.
Kaynak: Hazine Müsteşarlığı
140 adet Yatırım Teşvik Belgesinin 103 adedi imalat, 26 adedi hizmetler, 5 adedi
madencilik ve taşocakçılığı, 6 adedi ise tarım ve ormancılık sektörlerinde düzenlenmiştir.
2
Uluslararası yatırımcıların, yatırım teşvik mevzuatı kapsamında belgelendirilen Türkiye’deki yatırım projeleri
11
Kasım 2010
Uluslararası Doğrudan Yatırım Verileri Bülteni
EK TABLOLAR
12
Kasım 2010
Uluslararası Doğrudan Yatırım Verileri Bülteni
Tablo ek 1- Uluslararası Doğrudan Yatırım Girişleri (Fiili Girişler)
(Milyon $)
Ocak-Eylül
2005
2006
2007
2008
10.031
20.185
22.047
18.269
8.403
6.577
5.202
8.190
17.263
19.121
15.332
6.621
5.344
3.353
8.134
16.982
18.394
14.698
6.316
4.861
3.264
Giriş
8.535
17.639
19.137
14.733
6.398
4.920
3.284
Çıkış
-401
-657
-743
-35
-82
-59
-20
Diğer Sermaye*
56
281
727
634
305
483
89
Gayrimenkul (Net)
1.841
2.922
2.926
2.937
1.782
1.233
1.849
Uluslararası Doğrudan Yatırımlar Toplam (Net)
Uluslararası Doğrudan Sermaye
Sermaye (Net)
* Uluslararası Sermayeli Firmaların Yabancı Ortaklarından Aldıkları Kredi
Geçici Veriler, Kaynak : T.C.Merkez Bankası
13
2009
2009
2010
Kasım 2010
Uluslararası Doğrudan Yatırım Verileri Bülteni
Tablo ek 2- Uluslararası Doğrudan Yatırım Girişlerinin Sektörlere Göre Dağılımı
(Milyon $)
Sektörler
Tarım, Avcılık ve Ormancılık
Balıkçılık
Madencilik ve Taşocakçılığı
İmalat Sanayii
Gıda Ürünleri, İçecek ve Tütün İmalatı
Tekstil Ürünleri İmalatı
Kimyasal Madde ve Ürünlerin İmalatı
B.Y.S. Makine ve Teçhizat İmalatı
Elektrikli Optik Aletler İmalatı
Motorlu Kara Taşıtı , Römork ve Yarı-Römork İmalatı
Diğer İmalat
Elektrik, Gaz ve Su
İnşaat
Toptan ve Perakende Ticaret,
Oteller ve Lokantalar
Ulaştırma, Haberleşme ve Depolama Hizmetleri
Mali Aracı Kuruluşların Faaliyetleri
Gayrimenkul Kiralama ve İş Faaliyetleri
Sağlık İşleri ve Sosyal Hizmetler
Diğer Toplumsal, Sosyal ve Kişisel Hizmet Faaliyetleri
Toplam
2005
5
2
40
785
68
180
174
13
13
106
231
4
80
68
42
3.285
4.018
29
74
103
8.535
Geçici Veriler, Kaynak: T.C. Merkez Bankası
14
2006
2007
2008
5
1
122
1.866
608
26
601
54
53
63
461
112
222
1.166
23
6.696
6.957
99
265
105
17.639
6
3
337
4.211
766
232
1.109
48
117
70
1.869
568
285
165
33
1.117
11.662
560
177
13
19.137
23
18
152
3.931
1.252
189
200
226
236
77
1.751
1.068
331
2.084
24
170
6.069
656
149
58
14.733
2009
48
1
210
1.565
196
77
337
220
58
225
452
2.124
239
389
54
391
666
557
106
48
6.398
Ocak-Eylül
2009
28
1
79
1.306
135
52
333
212
52
223
299
1.839
140
267
20
243
514
441
8
34
4.920
2010
19
0
101
491
111
49
54
6
12
28
231
744
310
271
56
123
867
145
55
102
3.284
Kasım 2010
Uluslararası Doğrudan Yatırım Verileri Bülteni
Tablo ek 3- Uluslararası Doğrudan Yatırım Girişlerinin Ülkelere Göre Dağılımı
(Milyon $)
Ülke
2005
2006
2007
2008
2009
Ocak-Eylül
2009
2010
AB Ülkeleri
5.006
14.489
12.601
11.051
5.077
3.899
2.483
Almanya
Fransa
Hollanda
İngiltere
İtalya
Diğer AB Ülkeleri
Diğer Avrupa Ülkeleri (AB Hariç)
Afrika Ülkeleri
A.B.D.
Kanada
Orta -Güney Amerika ve Karayipler
Asya
Yakın ve Orta Doğu Ülkeleri
Körfez Ülkeleri
Diğer Yakın ve Ortadoğu Ülkeleri
Diğer Asya Ülkeleri
Diğer Ülkeler
391
2.107
383
166
692
1.267
1.646
3
88
26
8
1.756
1.678
1.675
2
78
2
8.535
357
439
5.069
628
189
7.807
85
21
848
121
33
1.927
1.910
1.783
3
17
115
17.639
954
367
5.442
703
74
5.061
373
5
4.212
11
494
1.405
608
311
196
797
36
19.137
1.211
679
1.343
1.336
249
6.233
291
82
863
23
60
2.361
2.199
1.978
96
162
2
14.733
496
616
870
350
314
2.431
306
2
260
52
19
670
358
206
78
312
12
6.398
353
601
583
267
256
1.839
262
0
182
51
10
504
240
110
68
264
12
4.920
296
273
356
182
38
1.338
77
0
230
55
5
434
373
331
13
61
0
3.284
Toplam
Geçici Veriler, Kaynak : T.C. Merkez Bankası
15
Kasım 2010
Uluslararası Doğrudan Yatırım Verileri Bülteni
Tablo ek 4- Uluslararası Sermayeli Firmaların Kuruluş Türleri Açısından Sektörlere Göre Dağılımı - (2009 - 2010/Eylül)
( Şirket Sayısı)
Sektörler
Tarım, Avcılık,Ormancılık ve Balıkçılık
Madencilik ve Taşocakçılığı
İmalat Sanayii
Gıda Ürünleri, İçecek ve Tütün İmalatı
Tekstil Ürünleri İmalatı
Kimyasal Madde ve Ürünlerin İmalatı
B.Y.S. Makine ve Teçhizat İmalatı
Motorlu Kara Taşıtı , Römork ve Yarı-Römork İm.
Diğer İmalat
Elektrik, Gaz ve Su
İnşaat
Toptan ve Perakende Ticaret,
Oteller ve Lokantalar
Ulaştırma, Haberleşme ve Depolama Hizmetleri
Mali Aracı Kuruluşların Faaliyetleri
Gayrimenkul Kiralama ve İş Faaliyetleri
Diğer Toplumsal, Sosyal ve Kişisel Hizmet Faaliyetleri
Toplam
2009
2010 (Ocak-Eylül)
Yeni
İştirak
Şube
47
59
288
36
13
27
18
16
178
97
230
757
124
209
13
388
126
2.338
13
10
86
13
5
12
6
1
49
32
67
154
48
49
5
80
41
585
0
2
10
1
0
0
0
1
8
3
5
22
2
10
0
8
2
64
Geçici Veriler, Kaynak: Hazine Müsteşarlığı
16
Toplam
Yeni
İştirak
Şube
60
71
384
50
18
39
24
18
235
132
302
933
174
268
18
476
169
2.987
34
42
246
40
15
32
19
1
139
54
173
586
95
175
5
298
109
1.817
6
6
48
9
1
10
1
1
26
22
36
108
17
60
0
58
23
384
0
2
9
2
1
0
0
0
6
1
8
14
0
8
0
12
0
54
Toplam
40
50
303
51
17
42
20
2
171
77
217
708
112
243
5
368
132
2.255
Kasım 2010
Uluslararası Doğrudan Yatırım Verileri Bülteni
Tablo ek 5- Uluslararası Sermayeli Firmaların Sayılarının Sektörlere Göre Dağılımı
( Şirket Sayısı)
Sektörler
1954-2004
2005
2006
2007
2008
2009
( Birikimli )
Tarım, Avcılık,Ormancılık ve Balıkçılık
Madencilik ve Taşocakçılığı
İmalat Sanayii
Gıda Ürünleri, İçecek ve Tütün İmalatı
Tekstil Ürünleri İmalatı
Kimyasal Madde ve Ürünlerin İmalatı
B.Y.S. Makine ve Teçhizat İmalatı
Motorlu Kara Taşıtı , Römork ve Yarı-Römork İmalatı
Diğer İmalat
Elektrik, Gaz ve Su
İnşaat
Toptan ve Perakende Ticaret,
Oteller ve Lokantalar
Ulaştırma, Haberleşme ve Depolama Hizmetleri
Mali Aracı Kuruluşların Faaliyetleri
Gayrimenkul Kiralama ve İş Faaliyetleri
Diğer Toplumsal, Sosyal ve Kişisel Hizmet Faaliyetleri
Toplam
Ocak-Eylül
2009
2010
1954-2010
/Eylül
Toplam
131
138
1.937
233
242
232
145
141
944
89
338
3.048
710
691
121
658
331
34
50
400
39
66
37
27
21
210
9
312
708
162
222
19
487
148
42
48
441
44
50
39
54
17
237
42
404
752
194
266
48
660
178
49
82
497
38
49
58
46
23
283
75
477
808
207
284
43
828
180
53
91
471
40
21
48
46
21
295
117
372
791
220
292
46
675
209
60
71
384
50
18
39
24
18
235
132
302
933
174
268
18
476
169
43
53
288
37
7
30
23
17
174
91
216
665
140
196
15
351
113
40
50
303
51
17
42
20
2
171
77
217
708
112
243
5
368
132
409
530
4.433
495
463
495
362
243
2.375
541
2.422
7.748
1.779
2.266
300
4.152
1.347
8.192
2.551
3.075
3.530
3.337
2.987
2.171
2.255
25.927
Geçici Veriler, Kaynak: Hazine Müsteşarlığı
17
Kasım 2010
Uluslararası Doğrudan Yatırım Verileri Bülteni
Tablo ek 6- Uluslararası Sermayeli Firmaların Sayısının Ülkelere Göre Dağılımı
( Şirket Sayısı)
Ülkeler
1954-2004
2005
2006
2007
2008
2009
( Birikimli )
AB Ülkeleri (27)
Almanya
Hollanda
İngiltere
Diğer AB Ülkeleri
Diğer Avrupa Ülkeleri (AB Hariç)
Afrika Ülkeleri
Kuzey Amerika
A.B.D.
Kanada
Orta ve Güney Amerika, Karayipler
Yakın ve Orta Doğu Ülkeleri
Azerbeycan
Irak
İran
Diğer
Diğer Asya
Çin Halk Cum.
Güney Kore Cum.
Diğer
Diğer Ülkeler
Toplam
4.182
1.405
652
536
1.589
981
146
496
453
43
54
1.657
177
249
540
691
574
191
74
309
102
8.192
1.513
462
189
297
565
311
52
104
90
14
14
375
54
56
118
147
159
30
16
113
23
2.551
1.926
540
257
453
676
356
42
132
111
21
11
396
82
70
104
140
163
24
13
126
49
3.075
Geçici Veriler, Kaynak : Hazine Müsteşarlığı
18
2.027
557
249
436
785
471
48
160
127
33
20
492
118
107
103
164
271
41
23
207
41
3.530
1.770
584
277
251
658
528
50
142
124
18
12
564
131
86
140
207
229
44
13
172
42
3.337
1.423
513
146
205
559
431
66
148
116
32
17
639
168
106
173
192
239
43
21
175
24
2.987
Ocak-Eylül
2009
2010
1.025
377
103
151
394
316
53
112
85
27
10
467
121
80
114
152
171
25
17
129
17
2.171
939
319
113
118
389
355
73
105
83
22
10
573
110
66
235
162
181
32
9
140
19
2.255
1954-2010
/Eylül
Toplam
13.780
4.380
1.883
2.296
5.221
3.433
477
1.287
1.104
183
138
4.696
840
740
1.413
1.703
1.816
405
169
1.242
300
25.927
Kasım 2010
Uluslararası Doğrudan Yatırım Verileri Bülteni
Tablo ek 7- Uluslararası Sermayeli Firmaların Yatırımlarına Verilen Teşvik Belgeleri (2005-2010/Eylül)
2005
Belge Adedi
2006
2007
2008
2010
(Ocak-Eylül)
2009
199
145
198
211
187
140
Toplam Yatırım Tutarı* (Milyon $)
3.266,7
1.721,5
3.917,7
5.394,4
10.810,0
3.066,5
Toplam Yatırım Tutarı* (Milyon TL)
4.415,0
2.516,5
5.187,0
7.152,8
16.662,2
4.629,3
51,7
36,1
49,1
50,2
62,2
32,0
Yabancı Ortak Payı
* Yabancı sermayeli firmalara düzenlenen yatırım teşvik belgelerinin öngörü değerleridir.
Kaynak : Hazine Müsteşarlığı
19