KimyaKongreleri.org

III. Eser Analiz Çalistayi (EsAn-2014), 15-18 Mayis 2014, Gaziosmanpasa Üniversitesi, Tokat
P126
İYONİK SIVI - DİSPERSİF SIVI-SIVI MİKROEKSTRAKSİYON İLE
ZENGİNLEŞTİRİLDİKTEN SONRA ÇEŞİTLİ GIDA ÖRNEKLERİNDE
KURKUMİN TAYİNİ
Yunus Emre Ünsala, Mustafa Tüzena, Mustafa Soylakb
a
Gaziosmanpaşa Üniversitesi, Fen Edebiyat Fakültesi, Kimya Bölümü, 60250 Tokat, Türkiye
b
Erciyes Üniversitesi, Fen Fakültesi, Kimya Bölümü, 38039 Kayseri, Türkiye
[email protected]
Kurkumin parlak sarı renkte olup, genellikle gıda boyar maddesi olarak kullanılır. E 100 gıda katkı
maddesi olarak da bilinir. Diyabetik hastalıklarda kurkumin takviyeli tedavilerin pozitif sonuçlar
verdiği gözlemlenmiştir. Literatürde üç aylık dönemde günlük doz alımının ve diğer potansiyel
kullanımlarda 12 g’a kadar güvenli olduğu belirtilmektedir [1]. 2008’den itibaren araştırmacılar
pankreas kanseri, kolon kanseri, sedef hastalığı ve Alzheimer hastalığı dahil olmak üzere çeşitli
hastalıklarda kurkuminin etkisini incelemek için klinik denemeler yapmaya başladılar [2,3]. Yapılan
denemeler sonucunda kurkuminin diğer antioksidanlar gibi antikanser ve antioksidan etkilerinin
yanı sıra kanserojen ve pro-oksidan etkilerinin de olduğu görülmüştür [4]. Ayrıca aşırı dozda
alındığında mide ve bağırsak hastalıklarına sebep olmaktadır. Aşırı mide bulantısı ve kusma en
yaygın belirtileridir.
Kurkumin demir ile kompleks oluşturarak demir metabolizmasını
bozabilmekte, bu nedenle de zayıf ve hassas hastalarda potansiyel olarak demir eksikliğine sebep
olabilmektedir. Ayrıca hamilelerde düşüğe ve embriyo ölümlerine sebep olduğu da bildirilmiştir
[REF]. Bu yüzden kurkuminin gıda örneklerinde tayini oldukça önemlidir. Çünkü potansiyel
toksisite ve patojenizedir. Ancak düşük derişim ve matriks etkilerinden dolayı bu boyanın
spektrofotometrik yöntemle tayini öncesi ayırma ve zenginleştirme metoduna gerek vardır.
Bu çalışmada gıda örneklerinde kurkumin boyar maddesinin tayini için yeni bir iyonik sıvı
kullanılarak dispersif sıvı-sıvı mikro ekstraksiyon metodu geliştirilmiştir. Dispersif sıvı-sıvı
mikroekstraksiyon yöntemi için iyonik sıvı olarak bmim (PF6) 1-N-butil-3-metilimidazolium
hekzaflorfosfat kullanılmıştır. Kurkumin 425 nm dalga boyunda UV-GB spektrofotometresi
kullanılarak tayin edildi. pH, iyonik sıvı miktarı, dispersif solvent tipi ve miktarı, ultrasonik banyo
süresi ve sıcaklığı, santrüfüj zamanı ve süresi, NaCl miktarı gibi bazı analitiksel parametrelerin
yöntem performansı üzerine etkileri incelendi. İlave olarak bazı alkali, toprak alkali, geçiş
metallerinin ve bazı boyaların kurkuminin geri kazanımına etkisi araştırıldı. Kurkuminin geri
kazanım değerleri % 95’den yüksek bulundu. Zenginleştirme faktörü 165, gözlenebilme sınırı 0.51
µg L-1 ve bağıl standart sapma % 4.1 olarak tayin edildi. Geliştirilen metodun doğruluğunu test
etmek amacıyla standart ekleme yöntemi uygulanmış ve son olarak yöntem çeşitli gıda
örneklerindeki eser düzeydeki kurkuminin tayinine başarılı bir şekilde uygulanmıştır.
KAYNAKLAR
[1] Maier, H.M., Ilich, J.Z., Kim, J.S., Spicer, M.T., Skinmed, 11, 217-24, 2013.
[2] Ajay, K., Ajaikumar, B., Aggarwal, B., Biochemical Pharmacology, 75, 787-809, 2008.
[3] Hatcher, H., Planalp, R., Cho, J., Torti, F. M., Torti, S. V., Cellular and Molecular Life Sciences, 65,
1631-52, 2008.
[4] Kawanishi, S., Oikawa, S., Murata, M., Antioxidants & Redox Signaling, 7, 1728-1739, 2005.
166
KimyaKongreleri.org