Temel Bilgisayar Bilimleri BİL181 - BİL 181 Temel Bilgisayar Bilimleri

9/24/2013
Temel Bilgisayar Bilimleri
BİL181
Yrd.Doç.Dr. Alev Elçi
Yönetim Bilişim Sistemleri Bölümü
İİBF
Aksaray Üniversitesi
23.09.2013
1. Ünite
Bilgisayara Giriş
2013-2014 Güz
Bilgisayar okur-yazarlığı
Bilgisayarların Tarihçesi
 Bilgisayarların Yapısı ve Bileşenleri
 Bilişim Sistemleri
 Bilgisayarların Önemi


2
Amaçlar
◦ Bilgisayarların gelişim süreci ve tarihçesini
tanımlamak
◦ Bilgisayarların ana özelliklerini ve bileşenlerini
açıklamak
◦ Bilgisayarların ve bilişim sistemlerinin günümüz
dünyasında iş ve özel yaşamımıza etkilerini
açıklamak
◦ Bilgisayarların faydalarını ve kısıtlarını
tanımlamak

◦ Bilgisayar ve kariyerler
◦ Geleceğin teknolojileri
Bilgisayara Giriş
Bilgisayara Giriş
2013-2014 Güz
Bilgisayar ile neler
yapabileceğinizi ve
sınırlarınızı bilmek
 Bilgisayar kullanmayı
bilmek
 Başarılı yaşam için bir
adım…
3


Bilgisayar
okur-yazarlığı

2013-2014 Güz
İyi bir bilgisayar kullanıcısı olmak için
•
•
•
•
•
•
•
•
Hacker ve virüslerden
korunma
Gizliliğinizi korumak
Karşılaşabileceğiniz
risklerin farkındalığı
Interneti bilinçli
kullanma
Çevrimiçi verilen
rahatsızlıklardan
korunma
Bilgisayarınızın bakımını
yapma
Bilgisayar almak için
doğru seçim yapma
En son teknolojiyi
bütünleştirme
2013-2014 Güz
4
İlk bilgisayarlar
ENIAC (Elektronik Sayısal Birleştirici ve
Hesaplayıcı) 1943 John Mauchly, John
Presper Eckert tarafından 2.Dünya Savaşında
ABD savunma amaçlı (lambalı-vacuum)
◦ 30 ton, 18000 lamba,140 m2,140kw,
saniyede 5000 toplama işlemi, onluk düzen
◦ Programlama elle ve zor yapılıyor: anahtar aç/kapa
ve kablo tak/çıkart

IAS - Neumann Makinası 1945 John von
Neumann “Kayıtlı Program Kavramı”
◦ İkilik düzen
Bilgisayarların Tarihçesi
5
2013-2014 Güz
6
1
9/24/2013
Ana Hafıza
Program
Kontrol
Birimi
IAS Neumann Bilgisayar Yapısı
2013-2014 Güz


Ticari bilgisayarlar
UNIVAC1 1947 Echert ve Mauchy



Sperry
IBM 701 1953 Elektronik Hafızalı Bilgisayar
NCR, RCA 1950 lerin sonunda transistör
kullandı

Üst düzey programlama dilleri, Sistem
yazılımları
7
2013-2014 Güz
Entegre Devreler ve Mikroişlemciler
Entegre devreler üzerinde birden fazla birçok
transistör var 1958
 DEC PDP-8, IBM System/360
 Intel kurucusu Gordon Moore


◦ 1950 ABD Nüfus sayımında kullanıldı
◦ Aynı birimde işlem ve hafıza kapasitesinin maliyeti
azaldı
◦ Bileşenler küçüldü arada mesafe azaldığı için işlem
hızı arttı
◦ Bilgisayarlar küçüldüğü için farklı ortamlarda
kullanılabildi
◦ Enerji ve soğutma ihtiyaçları azaldı
◦ Bağlantılar lehimli olduğu için daha güvenilir
◦ Ucuz, az ısınan, dayanıklı
Bilgisayarların Tarihçesi
2013-2014 Güz
8
Bilgisayarların Tarihçesi
9
2013-2014 Güz
10
Mikroişlemciler
Fairchild firması 1970 Hafıza elemanları yarı
iletken tabanlı üretilmiştir
 Merkezi İşlem Birimi (CPU) tüm işlevleri tek
bir yonga (chip) toplanmıştır
 Intel 1971 4004 yongası ile ilk
mikroişlemcidir
 Günümüzde


◦ Çok çekirdekli işlemciler (çoklu görev bilgi işlem
gücünü artıran ve çok kademeli uygulamaların
kapasitesini yükseltmektedir)
◦ Mobil işlemci mimarileri (ARM, vb.)
Bilgisayarların Tarihçesi
Entegre devre
2013-2014 Güz
11
2013-2014 Güz
12
2
9/24/2013


Kişisel Bilgisayarlar
Mikroişlemciler: uygun
◦
◦
◦
◦
Fiyat, Boyut, İşlem kapasitesi
Altair 8800 1970 Intel 8080 işlemcisini kullanan
Apple 1 Steve Jobs, Steve Wozniak
“Her masa üstünde ve her evde bir bilgisayar” Bill
Gates
◦ Mobil teknoloji (cep telefonu, tablet bilgisayar)
◦ Gömülü sistemler bilgisayarın kendisini kontrol
eden cihaz tarafından içerildiği özel amaçlı bir
sistemlerdir. Genel maksatlı kendisi için önceden
özel olarak tanımlanmış görevleri yerine getirir.
Bilgisayarların Tarihçesi
Intel Core i7 Extreme İşlemci
2013-2014 Güz
13
2013-2014 Güz
14
Günümüzde içinde
bilgisayarların yer aldığı
kullanım alanlarımıza
örnek verebilir misiniz?
Sıra sizde
Gömülü Sistemler
2013-2014 Güz
 İşletme
 Bankacılık
 Satış
 Kargo
 Sanat
 Eğitim
 İnşaat
15
–Sağlık
–Hukuk
–Ziraat
–Fen
–Finans
–Ulaştırma
–Savunma

16
Çok büyük veri toplulukları
◦
◦
◦
◦
Veri Tabanı Yönetim Sistemlerinde saklanmakta
Sorgulanmakta
İşlenmekte
Tüm bileşenler Veri Ağları üzerinde
paylaşılabilmekte
Bilgi Teknolojisi + İletişim
Bilgisayarlar her alanda
2013-2014 Güz
2013-2014 Güz
17
2013-2014 Güz
18
3
9/24/2013
Veri
aktarım
birimi
Giriş/çıkış
birimi
Kontrol
birimi
Yazmaçlar
Ana
Hafıza
Aritmetik
/ mantık
Birimi
Ana İşlemci
Veri
saklama
birimi
Veri
işleme
birimi
Kontrol
birimi
Bilgisayarın Yapısı ve Bileşenleri
2013-2014 Güz
USB
HDMI
Bilgisayar ana Mimarisi ve bileşenleri
19
Bluetooth
2013-2014 Güz

20
Bilişim Sistemleri donanım, yazılım,bunları
kullanan, girdi sağlayan veya çıktılarını
kullanan insanlar ve tüm bunların bir
arada işlem görmesini sağlayan
süreçlerden oluşmaktadır.
Çevresel Faktörler
Müşteriler
Ara Yüzler
Tedarikçiler
Bilişim Sistemi
Girdiler
İşleme
Çıktılar
İkincil Birimler
Düzenleyici kurumlar
Hissedarlar
Rakipler
Bilişim Sistemleri
2013-2014 Güz
21
2013-2014 Güz
22
•
•
•
•
•
•
Bilişim Sistemi Çeşitleri
2013-2014 Güz
İletişim
Elektronik
Tablolama
Veri
madenciliği
İş zekası
Kaynak
planlama
Müşteri
ilişkileri
yönetimi
İşletme > Finans
23
2013-2014 Güz
24
4
9/24/2013

İletişim
◦ Örgütün birimlerini mali
durumdan haberdar
etmek
◦ Mali durumla ilgili karar
mercilerine raporlar ve
stratejileri göndermek
◦ İşletmeyi ilgilendiren
borsa hareketlerini ve
fiyat farklılıkları gibi
değişiklikleri öğrenmek
◦ mali sorumlular
tarafından ürünler ve
mallardaki fiyat farklılığı
gibi değişikliklerin eposta ile diğer birimlere
yada tüketicilere
duyurulması

Elektronik Tablolama

◦ Mali verilerin girilmesi ve
organize edilmesi
◦ Günlük mali işlemlerin
yapılması
◦ Veriyi düzenli sunacak
tablo ve grafiklerin
hazırlanması
◦ Karmaşık hareketlerin
bütçelerinin ve
hesaplamalarının
yapılması
İşletme > Finans
Veri madenciliği
◦ Daha az hacimli ve
yönetilebilir veriyi
depolama sağlar
◦ Daha az yerde daha çok
bilgi bulundurma
◦ Geçmiş tarihli verilerin
izlenmesini sağlar
◦ Önemli mali kayıtlar:
ödeme kayıtları, borçlar,
satın almalar, banka
hareketleri

◦ Mali birimler hesap
hareketlerin takibi için
hazır uygulama
paketleri kullanır
◦ Zamandan ve iş
güçünden kazanç sağlar

İşletme > Finans
2013-2014 Güz
25
İşletme, parekende
ve kargoda
bilgisayarlar
Uygulama
Programları
Mali Bilgiler
◦ Internet aracığı ile mali
bilgilere erişilebilir
◦ İş adamları yatırım
olanaklarını araştırabilir
◦ Uluslararası fiyatlar,
vergi farklılıkları,
enflasyon katsayıları,
döviz kurları
2013-2014 Güz
26
Sanatta
bilgisayarlar
Web sitesinde
sanat galeriler
• Sanal dans
• Bilgisayar ile
yaratılan sanat
•
http://www.youtube.com/watch?v=toeZbWMiRIU
http://www.youtube.com/watch?v=lF2AR_y9s3s
2013-2014 Güz
27
2013-2014 Güz
28
http://www.youtube.com/watch?v=rU2iTUeCfkI
http://www.youtube.com/watch?v=fae5LiUCiTA
Geleceğin Teknolojileri
http://aksaray.neyiyelim.com/
2013-2014 Güz
29
2013-2014 Güz
30
5
9/24/2013
Olumlu etkiler





İşletme içi işlemlerin ve kağıt
tabanlı süreçlerin çok daha
hızlı gelişmesi
Müşterilerin tüketim
alışkanlıklarını belirlemede ve
firmaları yönlendirmede
yardımcı olmak
İnternet tabanlı çözümler,
ATM/ kiosklar, mobil işlemler
gibi hayatı müşteriler için
kolaylaştıran çözümler
Cerrahi, radyoloji, genetik, vb.
konularda sağlanan ilerlemeler
Kablolu ve kablosuz ağlar ile
verinin milyonlarca insan ile
paylaşımı
Olumsuz etkiler





Önceden insanların yaptığı
işleri devir alarak çalışanların
yerini almak
Kişisel veriler ile ilgili
mahremiyet sorunları
Birçok sürecin tümü ile bilişim
sistemlerine bağlı hale gelmesi
sonucu kesinti durumunda
hayatın da durması
Bilişim sistemlerinin yoğun
kullanımı kaynaklı sağlık
sorunları
İstenmeyen içeriklerin veya
kötücül yazılımların yine bu
ağlar ile dağıtımı
Özgür Yılmazel (Ed.) (2012). Temel Bilgi Teknolojileri-I. TC
Anadolu Üniversitesi Yayını. ISBN 978-975-06-0156-5.
http://ue.anadolu.edu.tr/eKitap/BIL101U.pdf
Uses of computers in Finance
http://www.ehow.com/info_8398199_uses-computers-finance.html
Bilişim Sisteminin Etkileri
2013-2014 Güz
References
31
2013-2014 Güz
32
6