T T- EûOCûZ

T T- EûOCûZ
1. KULÜPLER
Yacht (Yat) Kulübü
irmi Üç Nisan Caddesi’nde (Nizam)
7324,50 m2Iik bir alanda yer alan 66
numaralı üç katlı bahçeli kârgir kulüp, ka­
yıkhane ve banyo mahalli, sarı ve beyaz
evler, satış yoluyla Yacht Kulübü
T.A.Ş.’ne (Ağustos 1927) geçtikten sonra
tevhid edilerek (8314,50 m2) Merkezi An­
kara’da bulunan Anadolu Kulübüne (9
Nisan 1962) geçmiştir.
Büyükada’ya ün kazandıran Ada’nın
XX. yüzyıl tarihinde önemli yeri olan
Yacht Kulübü, XX. yüzyılın başlarında
Leon Pearce adlı bir İngiliz Avukatı tara­
fından İngiltere’deki “Yacht Club’"m bir
şubesi olarak bugünkü Anadolu Kulübü’nün kapladığı alandaki “San £V”de ku­
rulmuştu (1906). Daha sonra köşk Lebbe
adındaki sahibinden satın alındı ve yanın­
daki “Giacomo”otelinin yanması üzerine,
125 000 İngiliz liralık bir sermaye ile “The
Bringhipo Yacht Club Company Limited”
Şirketi kuruldu (1908). Kulüp binalarının
ve tesislerinin kurulmak istendiği alan ise,
özel kişilere ait, örneğin; şimdi Tenis Kortu’nun bulunduğu yerde, Osmanlı uyruklu
bir Rum kadınma ait bir ev, evin arsası, bir
bahçe ve arabalıklı bir ahır vardı. “Beyaz
Ev» banker Yeoryios Zarifi’ye<2l) aitti. İn­
giliz uyruklu Henry adında biri, 1910’da
dört tapu senedine bağlı olan bu yerleri sa­
tın aldı ve Yacht Kulübü burada ahşap bir
ev ile kulüp binası ve bahçe ile tenis kortu
yapmıştır. Yacht Kulübü’nün kurulacağı
yerin deniz tarafında kalan saha ve üzerin­
deki binalar ise, Fransız uyruklu bir aileye
aitti. Yukarıda sözünü ettiğimiz Henry, bu
yerde dört tapu senedine bağlı olan ev ile
eklentilerini ve bahçe ile arsayı satın alıp
Yacht Kulübü sitesine katmıştır. Yacht
Kulübü Limited Şirketi bu alanda da ken­
dine ait binalar ve tesisler yaptı, ancak bü­
tün bu taşınmaz malların tapusu İngiliz uy­
ruklu Henry üzerinde idi.
Yacht Kulübü’nün ük müdürü Papadopulos (Titanik Faciası’nda hayatını kaybet­
ti; karısı kurtuldu), yardımcısı Sangas
(1916-1917 yıllarında basılmış bir rumca
Y
Yacht Kulübü arsasının ilk sahibi Banker Yorgo
Zarifi.
Büyük Yacht Kulübü ile limanın görünüşü ( 1906).
grameri vardır) y e ilk baş kâtibi Panayot
Magdalis idi. İlk kavgası Niko Yaloğlu
(1914-1918/, Yacht Kulübü’nde ailesi ile
birlikte ilk kalan Türk, Nihat HamamcıoğIu’nun babası Münir Rauf Bey olmuştur
(1918). Bu tarihten günümüze kadar sayı­
lan gittikçe artan Türk üyeleri ile müda­
vimleri arasında Devlet ve siyaset adamla­
rı, yazarlar, şairler, bilim adamlan, hekim­
ler, hukukçular, sanatçılar ve işadamlan
yer almıştır. 1914-1922 yılları arasında
Kulübün müdavimleri arasında Maliye
Nazırı Cavid Bey, Canbulad Bey, Necmeddin Molla, Nafıa Nazın Bedros Hallacyan
Efendi, Falih Rıfkı Atay, Celâl Sahir, Fazıl
Ahmet Aykaç, Âyan Azası Devlet Efeıidi,
Nurican Efendi gibi zamanın seçkin kişile­
rin adlanna rastlamaktayız.
Cumhuriyetin ilânından sonra (1923)
Kulübün murahhas üyeliğine Cafer Bey
(Dikmen) getirildi. Ancak 1935’de bu
görevine son verildi.
1922’de, Kurtuluş Savaşı zaferlere doğ­
ru gidip Ankara Hükûmeti’nin gücü mey­
dana çıkınca; İngiliz uyruklu Henry, İstan­
bul 4. Noterine başvurup, yukanda sözü
edilen yerlerin aslmda Yacht Kulübü’ne
ait olduğunu ve Türkiye’nin İngiltere üe
savaş halinde bulunması sebebiyle kendi
üstünde görünen bu yerleri Yacht Kulü­
büne devredemediğini söyleyerek bir ik­
rar senedi yaptırmıştı. 1923’de çıkan Ec­
nebi Anonim Şirketleri Kanunu gereğince
Yacht Kulübü Limited Şirketi de; tüzüğü­
nü bu kanuna uygun şekilde değiştirip adı­
nı “Büyükada Yacht Kulübü Osmanlı
Anonim Şirketi”yapmış ve İngiliz uyruklu
Henry adına kayıtlı olan mallarının Kulüp
adına tapuya geçirilmesi için mahkemeye
başvurmuştu.
Büyükada Yacht Kulübü Osmanlı Ano­
nim Şirketi’nin 1923’de İstanbul’da; Te­
şebbüs Matbaası’nda basılmış olan Tüzü­
ğüne göre; “Büyükada’da gezinti ve sosyal
yaşantı araçlarını teşvik etmek ve rağbetlendirmek amacı ile önce aşağıda açıklanan
kuruluşların her birinin sağlaması gereken
eğlence ve kolaylıkların elde edilmesi için
özel şirketler, kulüpler, gazinolar, kıraatha­
neler, oteller, lokantalar, barlar, tiyatrolar,
deniz hamamları ve benzerlerini yapmak ve
kurmak ve bunları işletmek veya işlettir­
mek, ikinci olarak, deniz gezintilerini ve
sporlarını teşvik ve rağbet kazanması için
Büyükada Yacht Kulübü Osmanlı Şirketi’nin 1923
yılında İstanbul’da basılmış olan nizamnamesinin
kapağı.
Kişisel Arşivlerde İstanbul Belleği
Taha Toros Arşivi