Bülent Ecevit Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü

BÜLENT ECEVİT ÜNİVERSİTESİ
SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ
İşletme Enstitü Anabilim Dalı (Doktora)
Tez Başlığı
Camels yaklaşımıyla finansal performansta etkili rasyolar: Türkiye'de ticari bankalarda panel regresyon
uygulaması
Tez Yazarı
HAKKI YAVUZ TOPLU
Danışman
Doç.Dr. MEHMET PEKKAYA
Mezuniyet Yılı
2016
Anahtar Kelimeler :Bankalar = Banks ; CAMELS = CAMELS
Özet
Günümüzde finansal sistem içerisinde önemli bir yer tutan bankaların finansal performanslarının ölçülmesi,
bankaların sağlam bir yapıya sahip olmaları ve ekonomik istikrarın sağlanması açısından hayati önem
taşımaktadır. Banka performans değerlendirmesinde kullanılabilecek çok fazla sayıda rasyonun varlığı,
bankaların performansının ölçümündeki belirleyicilerin tespitinde önemli bir problem olarak gözlemlenmektedir.
Bu çalışmada ticari bankaların finansal performansına etki eden faktörler, ilgili alanda yaygın olarak kullanılan
CAMELS performans değerlendirme sistemi temel alınarak tespit edilmiştir. Çalışmanın amacı, CAMELS
boyutlarına ait finansal rasyolardan hangilerinin banka finansal performansında etkili olduğunun ortaya
konulmasıdır. Bu çerçevede, Türkiye Bankalar Birliği (TBB)'nin 2003-2013 döneminde faaliyette olan 23 ticari
bankaya ait rasyolardan, CAMELS yaklaşımı temel alınarak finansal performansa etki edenler panel regresyon
kullanılarak tespit edilmiştir. Yapılan analizde, ticari bankalarda finansal performansı etkileyen faktörlerin
tespiti için üç farklı model kurulmuştur. Bu modellerde bağımlı değişken olarak, özkaynak kârlılığı, aktif kârlılığı
ve faiz marjı rasyoları kullanılmıştır. Kullanılan üç model ile yapılan analiz neticesinde CAMELS bileşenlerinden
kârlılık (toplam gelir/toplam gider), aktif kalitesi (takipteki krediler/toplam kredi ve alacakları), yönetim (şube
başına net kâr), piyasa risklerine duyarlılık (faiz geliri/toplam aktifler) bileşenlerinin ve kontrol değişkenlerinin
(grup payı ve bankanın faaliyet yılı) banka finansal performansında etkili faktörler olduğu ortaya çıkmıştır.
Diğer yandan CAMELS bileşenlerinden sermaye (sermaye yeterliliği), likidite (likit aktifler/kısa vadeli
yükümlülükler) ve döviz kurlarındaki değişimin bankanın kârlılık ve sermayesine olan etkisini anlayabilmek
amacıyla modele eklenen bilanço içi döviz pozisyonu/özkaynak rasyosunun banka finansal performansında
etkili olmadığı ortaya çıkmıştır. Bankacılık sektörünün ve dolayısıyla bankaların geleceğine dair CAMELS
yaklaşımıyla incelenen üç modelin sonuçlarına bakıldığında banka finansal performansları açısından en anlamlı
faktörün kârlılık bileşeni olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Diğer taraftan CAMELS yaklaşımının yönetim ve piyasa
duyarlılığı bileşenlerinin de banka finansal performanslarında etkili olduğu kabul edilebilir. Anahtar Kelimeler:
Banka, Finansal Performans, CAMELS, Panel Regresyon Analizi