kahve multipl skleroz hastalığına iyi mi geliyor?

röportaj
KAHVE MULTİPL SKLEROZ
HASTALIĞINA İYİ Mİ GELİYOR?
Kahvenin farklı etkileri üzerine araştırmalar sürdüğünü söyleyen Prof. Dr.
Mehmet Zülküf Önal, “Günde 6 bardak, yoğun kahve tüketimi Multipl
Skleroz gelişme riskini belirgin olarak
azaltabiliyor” dedi.
bozukluğu ile başlar. Bu önemli konu
ile ilgili soruları yanıtlayan Prof. Dr.
Mehmet Zülküf Önal, hem araştırma
hem de Multipl Skleroz hastalığı hakkında bilgi verdi.
Multipl Skleroz değişik yakınmalara
neden olabilir. Görsel problemler en
sık görülen yakınmalardır. Dört MS
hastasının birinde, ilk sorun görme
Multipl Skleroz hastalığı nedir?
Multipl Skleroz (MS) beyin veya omurilikte
inflamasyon(iltihaplanma)
odakları ile seyreden bir hastalıktır.
MS neden olur?
MS otoimmün bir hastalıktır. Bağışıklık sisteminin hücreleri normalde
bakterilere, virüslere karşı vücudu
korumak için saldırırlarken bu hastalık sürecinde dışardan gelen zararlı
organizmalar yerine vücudun sinir
sistemine karşı atağa geçerler ve hastanın kendi kendine zarar vermesine
neden olurlar.
Miyelin kılıfı ile sarılı olan sinir liflerinin sağladığı elektriksel ileti bu
yangısal (inflamasyon) sürece bağlı
olarak harabiyete uğrar ve hastanın
yakınmaları ortaya çıkar. Yangısal
süreç ortadan kalkınca miyelin kılıf
iyileşir ve sinir lifleri tekrar çalışmaya
başlar. Bununla beraber yangısal süreç tekrarladıkça sinir liflerinde kalıcı
hasara neden olan skar (skleroz) dokusuna neden olur. Skar cildin kesilmesiyle oluşan yara izi gibi değerlendirilebilir.
MS nasıl seyreder?
Hastalık başladıktan sonra dört şekilde ilerleyebilir. İyileşen-tekrarlayan
tip, sekonder ilerleyici tip, primer
ilerleyici tip, iyi huylu tip olarak farklı
seyirler gösterebilir.
MS kimlerde görülür?
MS herhangi bir yaşta görülmekle
beraber çocuklarda nadir görülür.
Sıklıkla 30 yaş civarında ortaya çıkar.
Dünyada genç yetişkinlerde sakatlığa neden olan en sık görülen hastalıktır. Kadınlarda iki kat daha fazla
görülür.
MS değişik yakınmalara neden olabilir. Görsel problemler en sık görülen
yakınmalardır. Dört MS hastasının birinde, ilk sorun görme bozukluğu ile
başlar. Hastalarda görme bulanıklığı
ile beraber gözde ağrı olur. Bulanık
görmeye çift görme eklenebilir. Kas
spazmları, kaslarda sertlik, titremeler görülebilir. Kol, bacaklarda kas ve
eklemlerde ağrılar olabilir. MS hasta-
48
SAĞLIK ve İNSAN / MAYIS 2016
larında aşırı yorgunluk veya halsizlik
sık görülen yakınmaların başında
gelir. MS hastalarında duygusal sorunlar, depresyon ve kaygı bozukluğu da sık görülür. MS hastalarında
sebepsiz ağlama ve gülme atakları
olabilir.
MS hastalarında ayrıca ciltte karıncalanma veya uyuşma ilk tekrarda sıklıkla karşımıza çıkar. Ataklar sırasında
kas güçsüzlüğü veya felçler olur. Hastanın hareket kabiliyetini kısıtlar.
Kahvenin MS hastalığına iyi geldiği
ile ilgili araştırma hakkında bilgi verir
misiniz?
Journal of Neurol Neurosurg Psychiatry Dergisi’nde yayınlanan araştırmaya göre, günde 6 bardak, yoğun
kahve tüketimi Multipl Skleroz gelişme riskini belirgin olarak azaltabiliyor. Kahve özellikle kafein Multipl
Skleroz riskini azalttığı gibi Alzheimer ve Parkinson Hastalığı’nın da
görülme riskini azalttığı deneysel çalışmalarda gösterilmiştir.
İsveç’te bin 620 MS hastası ile 2 bin
788 sağlıklı birey üzerinde ve ABD ortaklığı bin 159 MS hastası ile bin 172
sağlıklı birey ile yürütülen çalışmada
hastaların günlük kahve tüketimleri sorgulanmıştır. Kahveyi az tüketenlerde MS’in daha çok görüldüğü
tespit edilmiştir. Kafeinin adenozin
reseptörleri üzerinden anti-inflamatuar etki gösterdiğini düşünen araştırmacılar, elde ettikleri sonuçların
başka çalışmalarla da desteklenmesi
gerektiğini belirtmişlerdir.
Prof. Dr. Mehmet Zülküf Önal
Bazı araştırmacılar kahve içilmesini
önerirken, bazıları içmeyin diyor. Peki ne
yapmalıyız?
MS hastası olmamak için veya MS
hastalığının seyrini olumlu olarak
etkilemek için bu çalışmadan elde
edilen sonuçların, sağlıklı ve hasta
bireylere olmazsa olmaz kesin kanıta
dayalı bir öneri haline gelmesi için
zamana ihtiyacımız olduğunu söyleyebilirim. Sanırım tükettiğimiz her
türlü gıda maddesinin benzer şekilde
değerlendirilmesinde fayda var.
Kahvenin içinde birçok vitamin ve antioksidan olarak bildiğimiz maddeler
bulunmaktadır. Bunların yararları tartışmasız olmakla birlikte aşırı kahve
tüketiminin de uykuyu bozduğunu
bilmekteyiz. Uyku bozukluğu da birçok hastalığın ve yaşam kalitesinin
bozulmasına neden olduğu da aşikardır. Kararında olmak kaydı ile kahvenin hem keyif verici hem de sağlıklı
bir madde olduğunu söylemekte ise
sakınca olduğunu sanmıyorum.
SAĞLIK ve İNSAN / MAYIS 2016
49