Depreme bilişsel hazıklık önemli

Depreme bilişsel hazıklık önemli
Ege denizinde dün meydana gelen deprem İzmir’in yanı sıra
aralarında İstanbul’un da bulunduğu birçok batı ilinde hissedildi.
Can kaybına neden olmayan deprem, pek çok kişide korku ve
endişeye sebep oldu. Şiddetli depremlerin bazı kişilerde travmalara
yol açabileceğini belirten uzmanlar, depreme bilişsel hazırlığın
önemine vurgu yapıyor.
Üsküdar Üniversitesi NPİSTANBUL Beyin Hastanesi Psikiyatri Uzmanı Yrd. Doç. Dr.
Semra Baripoğlu, depremin travmaya yol açabileceğini söyledi.
www.npistanbul.com / www.uskudar.edu.tr
Doğal bir afet olan depremin güçlü, şiddetli ve ciddi bir hasara neden olması halinde
psikolojik travmaya yol açabileceğini kaydeden Baripoğlu, “Bu travmanın belirtilerinde
kişi aşırı derecede korku yaşayabilir. Kişi ilk anda ve ilk dakikada şoka girebilir. Bazı
kişilerde görüldüğü gibi tehlikeli bir kurtuluş yolu seçilebilir. Örneğin pencereden
atlamak gibi. Çaresizlik ve panikleme duygusu yaşanabilir. Kişi kendini çaresiz
hissedebilir, tabi ki ölüm korkusu o anda kişiyi etkisi altına alır. Örneğin hayatını
kaybedeceği ya da bir şeylerin üzerine yıkılacağı ya da kendini sakat bırakacağı gibi
bir korku oluşur” diye konuştu.
Depremler travmaya yol açabilir
Yaşanan travmanın izleyen günlerde de depremin şiddeti, kişinin yaşına, depreme
nerede yakaladığına, bu deprem sırasında veya sonrasında herhangi bir sevdiğini
veya yakınını kaybedip kaybetmeyişine göre değişebildiğini ifade eden Yrd. Doç. Dr.
Semra Baripoğlu, “Deprem tabii ki kişinin psikolojik savunma sisteminin gücü ve
güçlülüğü baş etme becerilerine bağlı olarak da şiddeti belirlenecek bir psikolojik
travma etmenidir” dedi.
Yrd. Doç. Dr. Semra Baripoğlu, depremden en ağır ve en kötü şekilde etkilenenlerde
aşağıdaki belirtilerin ortaya çıkabileceğini ifade ederek “Sürekli bir korku, irkilme
tepkisi, en küçük bir sesten etkilenme, uyku bozukluğu, iştahta azalma, ağlamalar,
sürekli o anın gözünün önüne gelmesi kişi ve kimseyle konuşmak istememe gibi
belirtiler ortaya çıkabilir. Bu belirtiler kişiden kişiye değişir ama sıklıkla görülen belirtiler
bunlardır. Bazı kişilerde sık sık kendini kaybetmeye kadar belirtiler ortaya çıkabilir.”
Deprem sonrasında ve depremi çağrıştıran uyaranlardan korku da gelişebileceğini
kaydeden Yrd.Doç.Dr. Semra Baripoğlu, “Bazı kişiler eve günlerce giremeyebilirler.
Deprem sırasında bulundukları odaya giremeyebilirler. Çoğu kişi tabi ki çok ağır
şiddette olmayan bir depremde hafif bir sallantıyı günler içinde atlatır. Bir psikolojik
tablo gelişmeden o korkunun etkisinden kurtulabilir ama bazı kişilerde kalıcı bir
psikolojik sorun diyebileceğimiz durumlar yani Travma Sonrası Stres Bozukluğu
oturabilir ve yerleşebilir” dedi.
Travma Sonrası Stres Bozukluğu tedavi edilmelidir
Travma Sonrası Stres Bozukluğu belirtileri baş gösterdiyse muhakkak profesyonel
yardım, psikoterapi ya da ilaç tedavi destekli bir terapi almak gerektiğini vurgulayan
Yrd. Doç. Dr. Semra Baripoğlu, “Bu şikayetler birkaç haftayı geçmesine rağmen
azalmıyorsa, uyku bozukluğu, iştahsızlık, depresif belirtiler ya da en küçük bir sesten
irkilme hali, işine gücüne dikkatini verememe ve hayattan elini eteğini çekme gibi
isteksizlik ve ilgisizlik hali devam ediyorsa, uykudan kabuslarla uyanma bu gibi belirtiler
varsa mutlaka travmaya yönelik bir psikoterapi gerekiyorsa ilaç tedavisi ile destek
almak lazım. Çünkü beyinde bu travmatik yaşantıların kaydedildiği bölgeler var ve
bölgeler tetikleniyor.
Tekrarlanan veya depremi çağrıştıran uyaranlarla bile
tetiklenebiliyor. Bu yüzden etkili bir tedavi almak kişinin fonksiyonlarını daha da
www.npistanbul.com / www.uskudar.edu.tr
kaybetmesini engelleyecektir. Yaşam kalitesini hızlı bir şekilde eski düzeye
çevirecektir” dedi.
Depreme bilişsel hazırlık önemli
Depremde yaşanan daha hafif korku ve tedirginliğin olumlu tarafları olduğunu ve kişiyi
önlem almaya sevk ettiğini ifade eden Yrd.Doç.Dr. Semra Baripoğlu, “Deprem
gerçeğini bilerek önlem alarak yaşamak gerekiyor. Bu durumda kendimizi nasıl en iyi
koruruz? Yaşadığımız bölgeye bakacağız. Ne kadar riskteyiz? Uzmanların
açıklamalarına göre zihinsel olarak hazır olmak önemli. Evimizde önlemler almalıyız.
Depreme yönelik ufak tefek hazırlıklar olmalı bir köşede. Evde küçük çocuk varsa
onların güvenliği için gerekli önlemler alınmalı. Bunları yapan bireyler daha sakin daha
soğukkanlı kalabilirler deprem anında. Yurt dışında deprem simülasyonları yapılıyor.
Bu tür simülasyonlar kişiyi zihinsel olarak yani bilişsel olarak depreme hazırlanmada
aslında oldukça faydalı. Çocukların da depreme hazırlıklı olduğunu bilmek anne babayı
zihinsel olarak rahatlatır. Bu olguya ailece oturup hazırlanmak, kendi kontrolümüzde
olan saatleri belirlemek, ailedeki herkesin bulunduğu yere göre ne yapması gerektiğini
biliyor olması önemli. Bu durum olay anında da daha soğukkanlı kalmamız ve bilinçli
hareket etmemizi sağlayacak. Burada sadece aileler değil bu durumda işyerleri, iş
yerlerindeki güvenlik uzmanları, okullar ve devletin de bu noktada her vatandaşın
güvenliğine yönelik önlemler alması, eğitimleri yapması önemli” dedi.
Bilgi için: İletişim Ofisi Halkla İlişkiler Ajansı
Ayşegül Erben / [email protected] / 0212 324 80 17, 0536 572 27 88
www.npistanbul.com / www.uskudar.edu.tr