Haftalık Uluslararası Ekonomi Raporu

 Haftalık Uluslararası Ekonomi Raporu VakıfBank 08 – 15 Ağustos 2011
11 ABD’de Yürürlüğe Giren Borç Tavanı Yasa Tasarısının Ayrıntıları ve Ekonomik Etkileri 2007 yılının üçüncü çeyreğinde ABD’de konut piyasasında başlayan kriz, kısa sürede kredi ve likidite krizine dönüşerek ticaret ve finansal bağlantılar kanalıyla global ölçekte dünya ekonomisine büyük zarar vermiştir. 2010 yılının başlarından itibaren çevre Euro Bölgesi ülkelerinin (özellikle PIIGS ülkeleri) bütçe ve borçlanma problemleri piyasalarda endişe kaynağı olurken, 2011 yılının Mayıs ayında ABD’nin 14.3 milyar dolarlık borçlanma üst limitine ulaşılması ile son dönemde Euro Bölgesi ülkelerine ilişkin endişelere ABD’nin borçlanma problemine yönelik endişeler de eklenmiştir. Bu raporda, ABD’de artırılan borçlanma tavanının ayrıntıları ve ekonomik etkileri incelenmiştir. Vakıfbank Ekonomik Araştırmalar Uluslararası Ekonomide Geçtiğimiz Haftanın Önemli Gelişmeleri ABD • S&P, ABD’nin son 70 yıldır AAA seviyesinde bulunan uzun vadeli ülke kredi notunu bir kademe indirerek AA+’ya düşürdü. Önümüzdeki 10 yıl için 2.1 ile 2.4 trilyon dolar arasında tasarruf yapmayı öngören ABD Kongresi’nin bu tutarı 4 trilyon olarak belirlemesi gerektiğini savunarak alınan önlemleri yetersiz bulan S&P, ABD’nin görünümünü negatif olarak belirleyerek iki yıl içinde yeni bir indirim gelebileceği sinyalini verdi. • Moody´s, ABD´de ekonomik toparlanmanın devam etmesini beklediğini belirtirken, politik kutuplaşmanın ülkenin Aaa olan kredi notu için bir risk olmaya devam ettiğini bildirdi. • ABD Hazine Bakanlığı sözcüsü, S&P´nin ABD´nin kredi notunu ´´AA+´´ya çekme kararını ´´hatalı´´ olarak değerlendirerek, kuruluşun ABD´nin kamu harcamalarındaki kesintiye yönelik 2 trilyon dolarlık yanlış hesaplama yaptığını ve hatalı bir karar verdiğini belirtti. • Tarım dışı istihdam Temmuz'da 117,000 ile beklentilerin üzerinde artarken, işsizlik oranı %9.2’den %9.1'e düşerek beklentilerin altında açıklandı. • Haftalık işsizlik maaşı başvuruları beklentinin üstünde 400 bin kişi olarak açıklandı. • Planlı işten çıkarmalar Temmuz ayında bir önceki aya göre %60.3 artarak son 16 ayın en yüksek seviyesine çıktı. • Temmuz ayında ISM imalat endeksi bir önceki aya göre 4.4 puan düşerek 50.9 seviyesine geriledi. ISM imalat dışı sektörler endeksi ise %53.3´den %52.7´ye geriledi. • Haziran ayında kişisel gelirler %0.1 artarken, tüketici harcamaları %0.2 azaldı. • Haziran ayında fabrika siparişleri %0.8 düştü. AVRUPA • Euro Bölgesi’nde Temmuz ayında tüketici güven endeksi beklentilerin altında ‐11.4 açıklandı. • Euro Bölgesi’nde Temmuz ayında üretim aktivitesi durma noktasına geldi ve Euro Bölgesi PMI 52´den 50.4 seviyesine gerileyerek neredeyse iki yılın en düşük seviyesine indi. • Euro Bölgesi'nde işsizlik oranı Haziran ayında beklentilere paralel olarak %9.9 oranında artış gösterdi. • Euro Bölgesi'nde ÜFE yıllık bazda beklentilere paralel olarak %5.9 oranında arttı. • Euro Bölgesi Perakende Satışlar %0,9 ile beklentinin üstünde arttı. Beklentiler perakende satışların Haziran'da aylık %0,5 oranında artış göstereceğini işaret ediyordu. • Euro Bölgesi hizmet sektörü satın alma yöneticisi endeksi (PMI), Temmuz'da nihai 51.6 değerini alarak beklentilerin üzerinde, ancak Haziran ayı seviyesinin altında açıklandı. • Avrupa Merkez Bankası (ECB) politika faizini beklentilere paralel şekilde %1,50'de bıraktı. MB borç verme faiz oranı %9 düzeyinde sabit tutuldu. • Almanya hizmet sektörü PMI, Temmuz'da nihai 52.9 değerini alarak önceki aya göre düştü, ancak beklentiler seviyesinde gerçekleşti. • İngiltere Merkez Bankası (BOE) politika faizini beklendiği gibi yüzde 0.5'te tuttu. BOE, 200 milyar sterlinlik varlık alım programının büyüklüğünde de değişiklik yapmadı. • İngiltere hizmet sektörü PMI endeksi 53,2 beklentisine karşılık 55,4 değerini aldı. • S&P İrlanda'nın BBB+ olan notunu teyit ederek, görünümünü durağan olarak açıkladı. DİĞER ÜLKELER [email protected] Ankara, TÜRKİYE • Avustralya Merkez Bankası (RBA), faiz oranlarında bir değişikliğe gitmedi. • Çinli kredi derecelendirme kuruluşu Dagong Global Credit Rating, ABD´nin notunu bir kez daha düşürerek A+´dan A seviyesine indirdi ve daha fazla indirim olabileceği uyarısında bulundu. ABD’de Yürürlüğe Giren Borç Tavanı Yasa Tasarısının Ayrıntıları ve Ekonomik Etkileri 2007 yılının üçüncü çeyreğinde ABD’de konut piyasasında başlayan kriz, kısa sürede kredi ve likidite krizine dönüşerek ticaret ve finansal bağlantılar kanalıyla global ölçekte dünya ekonomisine büyük zarar vermiştir. Kriz döneminde kamu ve merkez bankaları tarafından alınan önlemler ve krizin etkilerini hafifletmek için yapılan harcamalar sonraki yıllarda krizi özel sektörden kamu sektörüne kaydırırken, bu doğrultuda 2010 yılından itibaren ülkelerin bütçe ve borç problemleri ön plana çıkmıştır. Bu doğrultuda 2010 yılının başlarından itibaren çevre Euro Bölgesi ülkelerinin (özellikle PIIGS ülkeleri) bütçe ve borçlanma problemleri piyasalarda endişe kaynağı olurken, 2011 yılının Mayıs ayında ABD’nin 14.3 milyar dolarlık borçlanma üst limitine ulaşılması ile son dönemde Euro Bölgesi ülkelerine ilişkin endişelere ABD’nin borçlanma problemine yönelik endişeler de eklenmiştir. Borçlanma tavanının yükseltilmesi Amerikan tarihinde politik anlaşmazlıklar nedeniyle bugüne kadar hiç olmadığı kadar pazarlık konusu yapılırken, ABD ve dünya için yeni bir ekonomik krizin başlamasına çok az kala borçlanma tavanının yükseltilmesi görüşmeleri son tarih olan 2 Ağustos’un hemen öncesinde anlaşmayla sonuçlanmıştır. Bu raporda, artırılan borçlanma tavanının ayrıntıları ve ekonomik etkileri incelenmiştir. ABD Bütçe Dengesi (çey.% değ.)
Kaynak: IMF, Bloomberg
03.2011
04.2010
05.2009
06.2008
07.2007
08.2006
09.2005
10.2004
11.2003
12.2002
01.2002
02.2001
03.2000
4
2
0
‐2
‐4
‐6
‐8
‐10
‐12
01.2000
09.2000
05.2001
01.2002
09.2002
05.2003
01.2004
09.2004
05.2005
01.2006
09.2006
05.2007
01.2008
09.2008
05.2009
01.2010
09.2010
05.2011
15
14
13
12
11
10
9
8
7
6
5
Borç Limiti
Brüt Borç Stoku
(Trilyon dolar)
Kaynak: Bloomberg
Hükümetin borçlanabileceği miktara sınır getiren borç limiti, ABD’de borç yönetiminden sorumlu kurum olan Hazine’nin Kongre’den yasal olarak onay çıkmadıkça yeniden borçlanmasını engellemeyi amaçlamaktadır. İlk kez 1917 yılında kullanılmaya başlanan borç limitinin ABD kongresinin kararıyla sık sık artırıldığı görülmüştür. 1962 yılından sonra borç limitinde 74 defa artırıma gidilirken, en son artırım 14 Şubat 2010’da yapılmış ve borç limiti 14.294 trilyon dolara çıkarılmıştır. Geçmiş yıllarda borç limitinde nispeten kademeli bir artış olduğu görülürken, 2010 yılında tek seferde 1.9 trilyon dolarlık bir artış yapıldığı da dikkat çekmektedir. 2002 yılından itibaren yıllık bazda ortalama 400‐500 milyar dolar civarında olan ABD borç stoku artışının, 2007 yılının üçüncü çeyreğinden itibaren ekonomiyi canlandırmak adına yapılan harcamaların artması nedeniyle 2007 yılından itibaren yıllık bazda ortalama 1.5 ‐ 2 trilyon dolar seviyesine yükselmesi borç limitinde yapılan bu sert artışın nedenini açıklamaktadır. Böylece ABD’de harcamaların artmasına bağlı olarak kriz öncesi %1.3 seviyelerinde olan bütçe ağının GSYH’ya oranı 2010 yıl sonu itibariyle %8.6 seviyelerine yükselirken, %62.1 seviyelerinde olan brüt borç stokunun GSYH içindeki payı %92.7 seviyesine yükselmiştir. Borç tavanı yasa tasarısı imzalanarak yürürlüğe girdi. Paket neler içeriyor? ABD’de haftalar süren borç limitinin artırılması hususu, uzun süren muhalefet‐iktidar partisi tartışmalarının ardından sonuçlanarak, hem ABD’nin temerrüde düşeceği endişelerini gidermiş hem de global piyasadaki artan kriz endişelerinin yerini piyasalarda hafif bir gevşemeye bırakmasını sağlamıştır. ABD yönetiminin gelecek 10 yılda harcamalarda 2.1 trilyon dolarlık kesinti yapılmasını öngören planı dört ana kalemden oluşmaktadır. 2 1.
Borçlanma limitinin artırılması ABD yönetimi 14.294 trilyon dolar olan borçlanma limitinin, 2.1 ile 2.4 trilyon dolar arasında artırılmasına karar vermiştir. Söz konusu artırımların üç kademede uygulanacağına karar verilmiştir: •
•
•
2.
İlk aşamada 400 milyar dolarlık bir artış yapılmış ve 14.294 olan borçlanma limiti 01.08.2011 tarihinden itibaren 14.694 triyon dolar seviyesine yükseltilmiştir. İkinci aşamada, kongreden geçmezse veya Başkan veto ederse 500 milyar dolarlık bir ek artırıma daha gidilmesi öngörülmüştür. Son olarak ise borçlanma otoritesinin yeniden 1.2 trilyon dolarlık ek bir artırıma gidebileceği, bu artırımın maksimum 1.5 trilyon dolara çıkabileceği öngörülmüş, fakat söz konusu artırımların yapılabilmesi için bu kararın yeniden bir kanun haline getirilmesi gerektiği belirtilmiştir. Harcama tavanı Mevzuatta önümüzdeki on yıl için harcamalarda toplamda 756 milyar dolarlık bir indirime gidilmesi öngörülürken, faiz gideri ile ilgili olan tasarrufların ve bazı diğer küçük politika değişikliklerinin etkisiyle söz konusu tasarrufun toplamda 917 milyar dolar seviyesine kadar ulaşabileceği tahmin edilmektedir. 3.
Açığın azaltılması için komite oluşturulması Borçlanma limitinin artırılmasına dair yapılan anlaşma, borçlanma tavanının 2012 yılı sonuna kadar yükseltilmesine, harcamaların 10 yılda 1.5 trilyon dolardan fazla azaltılmasına ve bütçe açığının ek olarak 1 trilyon dolardan fazla azaltılmasını tavsiye etmek için Kongre'de yeni bir “Borçlanma Komitesi” kurulmasına olanak sağlamıştır. Buna göre 14 Ekim’de Kongre’nin potansiyel reformlar konusunda yeni kurulan Komite’ye tavsiyelerde bulunması, 23 Kasım’da Komite’nin önerilere cevap vermesi, 23 Aralık’ta meclisin bu konuda oylama yapması ve 15 Ocak 2012 tarihine kadar Başkan Obama’ nın mevzuatı imzalaması öngörülmüştür. 4.
Harcama kısma mekanizması Borçlanma Komitesi’nin, tasarruf hedefine ulaştığından emin olması için bir zorlama mekanizması kullanması öngörülmüştür. Bu mekanizma, Komite’nin eğer hedeflediği tasarruf miktarında başarısız olursa, Komite’nin harcamalarda kısıntı yapmasını sağlamaktadır. Yapılacak olan otomatik kesintiler savunma ve sivil savunma harcamaları arasında eşit olarak paylaştırılacaktır. Bu yeterli gelmez ise diğer kesintiler sosyal güvenlik, yoksullar için sağlık yardımı, düşük gelirlilerle ilgili programlar, gaziler için uygulanan programlar, finansal istikrar programları ve net faiz hariç bazı yardım programlarının yanı sıra, yerel harcamalar arasında yapılacaktır. Son olarak ise, komite herhangi bir anlaşmaya varamazsa, 109 milyar dolarlık kesintinin 2013 finansal yılında uygulamaya konulabileceği belirtilmiştir. Büyüme yönlü kaygılar artıyor GSYİH (ç‐ç,%)
GSYİH'ya Kamu Harcamalarının Katkısı 5
4
3
ISM İmalat Endeksi
70
50.9
50
1
40
0
‐2
60
2
‐1
80
49.2
30
20
Kaynak: Bloomberg
Kaynak: Bloomberg
3 ABD ekonomisinin 2011 yılının ilk yarısında %1 oranının da altında büyümesi zayıf bir büyüme performansına işaret ederken, bu durum hali hazırda kriz öncesi seviyelerin çok üzerinde olan işsizlik oranı açısından da risk oluşturmaktadır. 2009 ve 2010 yıllarında krizin etkilerini hafifletmek amacıyla verilen mali desteklere son verilmesi ile mali desteklerin büyüme üzerindeki olumlu etkilerinin zamanla azaldığı görülürken, özellikle son 3 çeyrekte kamunun büyümeye katkısının negatife döndüğü dikkat çekmektedir. Bu bağlamda son dönemde getirilen planda yer alan harcama kısıntılarının büyüme üzerindeki riskleri artırabileceği endişeleri de artmıştır. Büyüme için öncül olarak kabul edilen ISM verisi incelendiğinde, Temmuz ayında ISM imalat endeksinin 50.9 ile beklentilerin altında açıklandığı görülürken, endeksin bileşenlerinden yeni siparişler endeksinin ise 49.2’ye gerileyerek resesyondan bu yana ilk kez yeniden 50 seviyesinin altına gerilediği görülmektedir. Şubat ayından sonra gerileme trendinde olan endeksin Haziran ayında yukarı döndüğü görülürken, Temmuz ayında endeksin aşağı yönlü hareketini devam ettirmesi, önümüzdeki dönem büyüme performansı açısından olumsuz bir görünüme işaret etmektedir. Bununla birlikte orta vadeli büyüme beklentilerinin de bozulduğu bir ortamda çift dip söylemlerinin yeniden alevlendiği görülmektedir. ABD’de borçlanma limitinin artırılması konusunda uzlaşma sağlanması orta vadede risklerin yatışmış görünmesine neden olmasına karşın, uzun vadede ABD’nin yüksek kamu borcu ve bütçe açığı risk oluşturmaya devam etmektedir. Bununla birlikte ABD’de büyüme yönlü risklerin realize olması, not indiriminin de gündeme gelmesine neden olmuştur. Uluslararası kredi derecelendirme kuruluşu S&P, ABD’nin son 70 yıldır AAA seviyesinde bulunan uzun vadeli ülke kredi notunu bir kademe indirerek AA+’ya düşürmüştür. Önümüzdeki 10 yıl için 2.1 ile 2.4 trilyon dolar arasında tasarruf yapmayı öngören ABD Kongresi’nin bu tutarı 4 trilyon olarak belirlemesi gerektiğini savunarak alınan önlemleri yetersiz bulan S&P, ABD’nin görünümünü negatif olarak belirleyerek iki yıl içinde yeni bir indirim gelebileceği sinyalini de vermiştir. Yeni plana duyulan güvensizliğin yanı sıra krizin başlamasına neden olarak gösterilen konut sektörüne ve Kas. 1973 ‐
Kas. 1973 ‐Mart 1975
Mart 1975
büyümeye yönelik öncül verilerin de olumsuz bir gidişata Tem. 1981 ‐
Tem. 1981 ‐Kas. 1982
Kas. 1982
Tem. 1990 ‐
Tem. 1990 ‐Mart 1991
Mart 1991
118
işaret etmesi, ABD’nin 3. niceliksel genişlemeyi (QE) 118
Mart 2001 ‐
Mart 2001 ‐Kas. 2001
Kas. 2001
uygulamaya koyabileceği yönündeki beklentileri yeniden Ara. 2007 ‐Haz. 09
113
gündeme getirmiştir. ABD’de büyüme verilerini 108
resesyonların ardından incelemek amacıyla resesyonların 108
bitiş tarihleri sıfır alınarak bir endeks oluşturulmuş, bitiş QE1 başladı
QE2 Başladı
Zaman
tarihinden 4 çeyrek öncesi ve 12 çeyrek sonrasındaki ABD 98
103
büyüme performansı incelenmiştir. Buna göre 2008 ‐4 ‐3 ‐2 ‐1 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12
QE2 başladı
yılında yaşanan son krizin ardından toparlanmanın önceki *Kriz bitiş tarihleri "0" alınarak endekslenmiştir.
Zaman
Kaynak: Bloomberg, Vakıfbank Ekonomik Araştırmalar
98
krizlerden ayrıştığı görülürken, özellikle 2011 yılında ‐4 ‐3 ‐2 ‐1 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12
büyümenin yatay hareketi dikkat çekmektedir. Alınan Kaynak: Bloomberg, Vakıfbank Ekonomik Araştırmalar
önlemlere karşın ABD’de büyümenin beklentilerin altında *Kriz bitiş tarihleri "0" alınarak endekslenmiştir.
kaldığının görülmesine karşın, ekonomide yaşanan toparlanmada FED’in uyguladığı QE politikalarının etkisi gözardı edilmemelidir. Son dönemde artan kırılganlıklar değerlendirildiğinde FED’in önümüzdeki dönemde 3. niceliksel genişlemeyi uygulamaya koyması yönünde sinyaller artmış durumdadır. 128
123
ABD GSYİH (Çeyreklik,%)*
ABD GSYİH (Çeyreklik,%)*
4 Açıklanacak Veriler (08 ‐ 15 Ağustos 2011) Ekonomi Gündemi Önceki Beklenti 08.08.2011 ‐‐ ‐‐ ‐‐ ‐‐ 09.08.2011 ABD FED Toplantısı ve Faiz Kararı %0.25 ‐‐ Almanya Dış Ticaret Dengesi (Haziran) 12.8 mlyr euro 13 mlyr euro İngiltere Sanayi Üretimi (Haziran) %0.9 %0.4 Japonya Güven Endeksi (Temmuz) %35.3 ‐‐ 10.08.2011 ABD Bütçe Dengesi (Temmuz) ‐43.08 mlyr 140.00 mlyr Haftalık Mortgage Verileri 565.3 ‐‐ Almanya TÜFE (Temmuz) %0.5 %0.5 Fransa Cari Denge (Haziran) ‐5.5 mlyr ‐‐ Japonya Makine Siparişleri (Haziran) %3.0 %1.8 11.08.2011 ABD Dış Ticaret Dengesi (Haziran) ‐50.2 mlyr ‐48 mlyr Haftalık İşsizlik Başvuruları 400 bin 403 bin 12.08.2011 ABD Perakende Satışlar (Temmuz) %0.1 %0.5 Euro Bölgesi Sanayi Üretimi (Haziran) %0.1 %0.0 İtalya Dış Ticaret Dengesi (Haziran) ‐2.407 mlyr ‐‐ TÜFE (Temmuz) %0.3 %0.3 Büyüme Oranı (2.çeyrek) %0.9 %0.3 TÜFE (Temmuz) %0.1 ‐%0.3 Fransa 5 ABD EKONOMİK GÖSTERGELERİ EKONOMİK AKTİVİTE GÖSTERGELERİ ABD Büyüme ABD Büyüme Beklentisi
10
3,3
8
3,2
6
3,1
4
2
3
0
2,9
‐2
2,8
‐4
2,7
‐6
12.2010
12.2009
12.2008
12.2007
12.2006
12.2005
12.2004
12.2003
12.2002
12.2001
12.2000
12.1999
12.1998
12.1997
12.1996
12.1995
12.1994
12.1993
12.1992
2,5
12.1991
2,6
‐10
12.1990
‐8
2011‐3Ç
2011‐4Ç
2012‐1Ç
2012‐2Ç
2012‐3Ç
ABD Büyüme Beklentisi (%, ç/ç)
ISM İmalat ve Büyüme
ISM Hizmetler ve Büyüme
65
8
60
6
4
55
65
8
60
6
4
2
55
50
0
50
0
45
‐2
45
‐2
‐4
40
2
‐4
40
‐6
‐6
ISM İmalat Endeksi
GSYİH (%, ç/ç, Sağ Eksen)
ISM Hizmetler Endeksi
04.2011
06.2010
08.2009
10.2008
12.2007
02.2007
04.2006
06.2005
08.2004
10.2003
12.2002
06.2011
12.2010
06.2010
12.2009
06.2009
12.2008
06.2008
12.2007
06.2007
12.2006
06.2006
12.2005
‐10
06.2005
30
12.2004
‐10
06.2004
‐8
30
12.2003
35
06.2003
‐8
12.2002
35
GSYİH (%, ç/ç, sağ eksen)
Öncül Göstergeler Endeksi
Empire State İmalat Endeksi
Philly FED İmalat Endeksi
Öncül Göstergeler Endeksi (6 aylık % Değ.)
07.2011
12.2010
11.2006
04.2011
11.2010
06.2010
01.2010
08.2009
03.2009
10.2008
05.2008
12.2007
07.2007
02.2007
09.2006
04.2006
11.2005
05.2010
10.2009
03.2009
08.2008
6
5
4
3
2
1
0
‐1
‐2
‐3
‐4
‐5
01.2008
50
40
30
20
10
0
‐10
‐20
‐30
‐40
‐50
06.2007
Bölgesel Aktivite Endeksleri
ENFLASYON GÖSTERGELERİ ÜFE %)
ÜFE (yıllık ‐
TÜFE ve Çekirdek Enflasyon
5
4
4
3
3,5
2
2
3
1,5
1
2,5
2
0
1,5
‐1
0,5
‐2
1
0
‐3
0,5
0
06.2011
Çekirdek Enflasyon (Gida ve Enerji Disi) (%, y/y)
ÜFE (yıllık ‐ %)
TÜFE (%, y/y)
Petrol ve Petrol Ürünleri Enflasyonu
Gıda Enflasyonu
4,5
160
7
4
140
6
3,5
120
5
100
4
80
3
3
2,5
2
60
1,5
1
40
0,5
20
0
05.2008
0
05.2009
05.2010
02.2011
06.2010
07.2010
06.2009
12.2009
06.2008
05.2009
06.2007
06.2006
06.2006
10.2008
1
03.2008
2,5
5
4,5
08.2007
3
6
01.2007
3,5
05.2011
2
1
0
‐1
‐2
06.2007
06.2008
Benzin Fiyatlari (Dolar)
06.2009
06.2010
06.2011
Gıda Fiyatları (%, y/y)
Ham Petrol Fiyatlari (Dolar, Sag Eksen)
Piyasa Enflasyon Beklentisi
Michigan Enflasyon Beklentisi
0
05.2007
05.2008
05.2009
05.2010
05.2011
Michigan 1 yillik Enf. Endeksi
Michigan 5 yillik Enf. Endeksi (Sag Eksen)
2,8
2,7
2,6
2,5
‐0,5
0
‐1
5 Yıllık Başabaş (Breakeven) Enflasyon Beklentisi
06.2011
1
1
0,5
11.2010
2,9
2
1,5
04.2010
3,1
3
3
2
09.2009
4
02.2009
3,3
3,2
07.2008
5
3
2,5
12.2007
3,4
05.2007
3,5
6
DIŞ TİCARET GÖSTERGELERİ ABD Menkul Kiymetlerine Net Yabanci Yatirimi
ABD Dis Ticaret Dengesi
150
0
‐10
100
‐20
‐30
50
‐40
‐50
0
‐60
‐70
‐50
‐80
‐90
‐100
05.2007
05.2008
Dis Ticaret Dengesi
05.2009
05.2010
05.2011
03.2007
Dis Ticaret Dengesi (Petrol Hariç)
03.2008
03.2009
03.2010
03.2011
ABD Net Menkul Kiymet Yatirimi (Milyar $)
TÜKETİM GÖSTERGELERİ Haftalik Perakende Satis Verileri
Perakende Satislar
15
6
10
5
4
5
3
0
2
‐5
1
0
‐10
‐1
‐15
06.2007
‐2
06.2008
06.2009
06.2010
06.2011
06.2009
12.2009
06.2010
12.2010
06.2011
Perakende Satislar (%, y/y)
ICSC Magaza Zinciri Satislari (%, y/y)
Perakende Satislar (Oto Hariç, %, y/y)
Perakende Satislar (Gaz Hariç, %, y/y)
Michigan Tüketici Güven Endeksi
5
95
90
4
85
3
80
2
75
1
70
0
65
60
‐1
55
‐2
50
05.2007
Tüketim Harcamalari
‐3
05.2008
05.2009
05.2010
Michigan Ünv. Tüketici Güven Endeksi
05.2011
06.2002
06.2004
06.2006
06.2008
06.2010
Reel Tüketim Harcamalari (%, y/y)
KONUT PİYASASI GÖSTERGELERİ Yeni Konut Arzi (mlyn adet)
Yeni Konut Arzi
Konut Satislari
115
7
110
6,5
13
12
105
6
11
100
5,5
10
9
95
5
90
4,5
85
4
80
3,5
75
3
70
2,5
03.2007
03.2008
03.2009
03.2010
8
7
6
5
4
3
03.2011
05.2007
05.2008
Bekleyen Konut Satislari Endeksi
05.2009
05.2010
05.2011
Yeni Konut Arzi (mlyn adet)
Ikinci El Konut Satislari (Milyon, Sag Eksen)
İpotekli Konut Kredisi Faizleri
Konut Fiyatlari
Case Shiller Konut Fiyat Endeksi
10
7
5
6,5
0
7,5
7
6
‐5
6,5
5,5
‐10
‐15
Case Shiller Konut Fiyat Endeksi
05.2011
11.2010
05.2010
11.2009
06.2011
05.2009
06.2010
11.2008
06.2009
05.2008
06.2008
11.2007
06.2007
5
05.2007
4
‐25
5,5
4,5
‐20
06.2006
6
5
Mortgage Faiz (Sabit Faizli)
Mortgage Faiz (Değişken Faizli, Sağ Eksen)
İŞGÜCÜ PİYASASI GÖSTERGELERİ Tarım Dışı İstihdam
İşsizlik Başvuruları
700
500
650
300
600
100
550
500
‐100
450
‐300
400
‐500
350
300
‐700
250
‐900
10.2008 03.2009 08.2009 01.2010 06.2010 11.2010 04.2011
03.2007 10.2007 05.2008 12.2008 07.2009 02.2010 09.2010 04.2011
Haftalık İşsizlik Başvuruları (Bin)
Tarım Dışı İstihdam Aylık Değişim (Bin Kişi)
Haftalık İşsizlik Başvuruları (4 Haf. H.O.)
İşsizlik Oranı
Ortalama Saatlik Ücret
11
4,5
10
4
9
8
3,5
7
3
6
2,5
5
2
4
3
1,5
03.2007
01.2008
11.2008
09.2009
İşsizlik Oranı (%)
07.2010
05.2011
04.2007 11.2007 06.2008 01.2009 08.2009 03.2010 10.2010 05.2011
Ortalama Saatlik Ücret (%, y/y)
EURO BÖLGESİ AKTİVİTE GÖSTERGELERİ Büyüme (Çeyreklik)
Büyüme Tahminleri
%
3
3,5
2
3
1
2,5
0
2
‐1
1,5
‐2
1
‐3
0,5
0
06.11
02.11
10.10
06.10
02.10
10.09
06.09
02.09
10.08
06.08
02.08
10.07
06.07
02.07
10.06
06.06
‐4
2011‐2Ç 2011‐3Ç 2011‐4Ç 2012‐1Ç 2012‐2Ç 2012‐3Ç
Euro Bölgesi
Euro Bölgesi(ç/ç)
Almanya(ç/ç)
Almanya
İngiltere
Fransa(ç/ç)
Sanayi Üretimi ve Güven Endeksi
Hizmetler PMI
10
10
65
5
60
5
0
‐5
0
55
‐10
‐5
‐15
50
‐20
‐10
‐25
‐30
45
‐15
40
‐35
‐20
‐40
35
2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011
2003
Euro Bölgesi Sanayi Güveni (2 ay ileri)
Sanayi Üretim Endeksi (% ‐ 3ay Ort/3 ay Ort, sağ eksen)
İmalat Sanayi PMI
65
60
55
50
45
40
35
30
2003
2004
2005
2006
Euro Bölgesi
Almanya
2007
2008
2009
2010
İngiltere
Fransa
2011
2004
2005
2006
2007
2008
2009
Euro Bölgesi İngiltere Fransa
Almanya 2010
DIŞ TİCARET GÖSTERGELERİ Dış Ticaret Dengesi
25
İthalat‐İhracat
40
40
30
30
10
20
20
5
10
10
15
0
‐5
0
2011
2010
2010
2009
2008
2008
2007
2006
2006
2005
‐30
2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011
2004
‐30
‐15
2004
‐20
2003
‐20
‐10
2002
‐10
2002
0
‐10
2
1
0
‐1
‐2
‐3
‐4
‐5
‐6
‐7
‐8
20
Almanya Dış Ticaret Dengesi (milyar euro)
Euro Bölgesi İthalat (%‐y/y)
Euro Bölgesi Dış Ticaret Dengesi (milyar euro)
Euro Bölgesi İhracat (%‐y/y,Sağ Eksen)
Fransa Dış Ticaret Dengesi (milyar euro,sag eksen)
ENFLASYON GÖSTERGELERİ ÜFE ve Çekirdek Enflasyonu
TÜFE ve Çekirdek Enflasyonu
10
3
4,5
3
8
3,5
2,5
6
2,5
4
2,5
2
2
2
1,5
0
1,5
1,5
‐2
0,5
1
‐4
1
‐0,5
‐6
0,5
‐8
‐1,5
0,5
‐10
Euro Bölgesi TÜFE (% ‐ y/y)
Euro Bölgesi ÜFE (y/y)
Çekirdek Enflasyon (% ‐ y/y, sağ eksen)
Çekirdek Enflasyon (y/y, Sağ Eksen)
Ülkeler Bazında TÜFE
6
5
4
3
2
1
0
‐1
İspanya TÜFE(y/y)
İtalya TÜFE(y/y)
Almanya TÜFE(y/y)
Fransa TÜFE(y/y)
01.08.2011
01.03.2011
01.10.2010
01.05.2010
01.12.2009
01.07.2009
01.02.2009
01.09.2008
01.04.2008
01.11.2007
01.06.2007
01.01.2007
01.08.2006
01.03.2006
01.10.2005
01.05.2005
01.12.2004
01.07.2004
‐2
0
İŞGÜCÜ GÖSTERGELERİ İşsizlik Oranı
11
İstihdam ve PMI
65
2,5
2
10
60
1,5
1
9
0,5
8
‐0,5
55
50
0
7
‐1
45
‐1,5
40
Temmuz 11
Eylül 10
Şubat 11
Nisan 10
Kasım 09
Ocak 09
Haziran 09
Ağustos 08
Ekim 07
Mart 08
Aralık 06
Mayıs 07
Temmuz 06
Eylül 05
Şubat 06
Nisan 05
Kasım 04
Ocak 04
Haziran 04
‐2
‐2,5
35
2007
2008
2009
2010
2011
Bileşik PMI (sol eksen)
Euro Bölgesi İstihdam (% ‐ y/y)
TÜKETİM GÖSTERGELERİ Özel Tüketim
1,5
Krediler
1
0,5
‐0,5
10
15
0
12
20
8
10
6
5
4
‐1
‐1,5
‐2
2
0
2011Ç1
2010Ç4
2010Ç3
2010Ç2
2010Ç1
2009Ç4
2009Ç3
2009Ç2
2009Ç1
2008Ç4
2008Ç3
2008Ç2
2008Ç1
2007Ç4
2007Ç3
2007Ç2
2007Ç1
‐2,5
Euro Bölgesi Özel Tüketim Almanya Özel Tüketim
Fransa Özel Tüketim
0
‐5
‐2
2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011
Reel Sektör Kredileri (% ‐ y/y)
Hanehalkı Kredileri (% ‐ y/y, Sağ Eksen)
Tüketici Kredileri
Perakende Satışlar ve Özel Tüketim
2
10
1,5
8
1
6
0,5
4
0
2
‐0,5
‐1
0
‐1,5
‐2
Euro Bölgesi Perakende Satışlar (% ‐ ç/ç)
Tüketici Kredileri ( % ‐ y/y)
Özel Tüketim (% ‐ ç/ç)
10Ç4
10Ç2
09Ç4
09Ç2
2011
08Ç4
2010
08Ç2
2009
07Ç4
2008
07Ç2
2007
06Ç4
2006
06Ç2
2005
05Ç4
2004
05Ç2
2003
04Ç4
2002
04Ç2
‐2
‐4
Perakende Satışlar
Tüketici Güven Endeksi ve Özel Tüketim
5
2,5
0
2
‐5
1,5
‐10
1
‐15
0,5
‐20
4
3
2
1
0
0
‐1
‐30
‐0,5
‐2
‐35
‐1
‐3
‐40
‐1,5
‐4
‐25
1993
1996
1998
2000
Tüketici Güveni
2002
2004
2006
2008
2010
Özel Tüketim (% ‐ y/y, Sağ Eksen) Euro Bölgesi Perakende Satışları (%, ç/ç)
Almanya Perakende Satışları (%, ç/ç)
Fransa Perakende Satışları (%, ç/ç)
LİKİDİTE GÖSTERGELERİ ABD Kısa Vadeli Faiz Oranları
LIBOR ve OIS Spreadleri
400
bps
6
350
%
5
300
4
250
200
3
150
2
100
1
50
USD Spread
GBP Spread
FED Faiz Oranı
3 ay USD Libor
Euro Spread
AUD Spread
3 ay Haz. Bon. Getirisi
3 ay ABCP Getirisi
23.07.2011
23.03.2011
23.11.2010
23.07.2010
23.03.2010
23.11.2009
23.07.2009
23.03.2009
23.11.2008
23.07.2008
23.03.2008
23.07.2011
23.03.2011
23.11.2010
23.07.2010
23.03.2010
23.11.2009
23.07.2009
23.03.2009
23.11.2008
23.07.2008
23.03.2008
23.11.2007
23.11.2007
0
0
3 ay USD OIS
İngiltere Kısa Vadeli Faiz Oranları
Euro Bölgesi Kısa Vadeli Faiz Oranları
%
6
7
5
6
%
5
4
4
3
3
2
ECB Faiz Oranı
3 ay Euro Libor
3 ay Göst. Haz. Bon. Getirisi
3 ay Euro OIS
BoE Faiz Oranı
3 ay Göst. Haz. Bon. Getirisi
3 ay GBP Libor
3 ay GBP OIS
04.05.2011
04.01.2011
04.09.2010
04.05.2010
04.01.2010
04.09.2009
04.05.2009
04.01.2009
04.09.2008
04.05.2008
30.07.2011
30.03.2011
30.11.2010
30.07.2010
30.03.2010
30.11.2009
30.07.2009
30.03.2009
30.11.2008
30.07.2008
0
30.03.2008
0
30.11.2007
1
04.01.2008
2
1
Vakıfbank Ekonomik Araştırmalar [email protected]
0312‐455 70 87 Serkan Özcan Baş Ekonomist [email protected] Cem Eroğlu Kıdemli Ekonomist [email protected]
Nazan Kılıç Ekonomist [email protected]
Bilge Özalp Türkarslan Ekonomist [email protected]
0312‐455 84 88 Ümit Ünsal Ekonomist [email protected]
0312‐455 84 18 0312‐455 84 80 0312‐455 84 89 Seda Meyveci Doğanay Ekonomist [email protected]
0312‐455 84 85 Halide Pelin Kaptan Araştırmacı [email protected]
0312‐455 84 83 Emine Özgü Özen Araştırmacı [email protected] 0312‐455 84 87 Naime Doğan Araştırmacı [email protected] 0312‐455 84 86 Fatma Özlem Kanbur Araştırmacı [email protected]
Elif Artman Araştırmacı [email protected] 0312‐455 84 90 Senem Güder Araştırmacı [email protected]
0312‐455 84 76 İbrahim Taha Durmaz Araştırmacı [email protected] 0312‐455 84 93 0312‐455 84 82 Bu rapor Türkiye Vakıflar Bankası T.A.O. tarafından güvenilir olduğuna inanılan kaynaklardan sağlanan bilgiler kullanılarak hazırlanmıştır. Türkiye Vakıflar Bankası T.A.O. bu bilgi ve verilerin doğruluğu hakkında herhangi bir garanti vermemekte ve bu rapor ve içindeki bilgilerin kullanılması nedeniyle doğrudan veya dolaylı olarak oluşacak zararlardan dolayı sorumluluk kabul etmemektedir. Bu rapor sadece bilgi vermek amacıyla hazırlanmış olup, hiçbir konuda yatırım önerisi olarak yorumlanmamalıdır. Türkiye Vakıflar Bankası T.A.O. bu raporda yer alan bilgilerde daha önceden bilgilendirme yapmaksızın kısmen veya tamamen değişiklik yapma hakkına sahiptir. Vakıfbank Ekonomik Araştırmalar