00-–n ve arka kapak (Page 3)

SERXWEBÛN Temmuz 2008
48
“Yeni bir yaflam aray›fl› olan
Rönesans’›n, Reform’un geliflmesi
ilk baflta kültür sanat, edebiyat
olarak topluma yans›t›lmas›yla
bafllam›flt›r. E¤er bu yeni
düflünceler topluma kültür-sanat
ve edebiyatla tafl›r›lmasayd›,
toplumun bu düflüncelerle
mayalan›p uyan›fl› ortaya
ç›kar›lmasayd›, ortaça¤
despotizmine, kilisenin despotik
bask›s›na karfl› ayaklanan,
halk topluluklar› ortaya ç›kmazd››”
flöyle yap›lmas›n›, flöyle davran›lmas›n›
istiyor, flunlar yap›lmas›n diyor, denilerek topluma flekil verilmekte ya da toplum bu ayetlerde belirtilenlere göre
kendini ayarlamaktad›r. Yine Muhammed flurada flunu söyledi, burada bunu söyledi, denilerek ‹slami yaflam sürdürülmekte ve bunun etraf›nda bir
topluluk oluflmaktad›r. Ayn› fley Yahudilik için, H›ristiyanl›k için de geçerlidir. Halen onlar› ayakta tutan ‹ncil’dir,
Tevrat’t›r. ‹ncil ve Tevrat’›n toplumda
yayg›nl›ğ›d›r. Bugün H›ristiyanl›ğ›n
dünyada en büyük din olduğu söylenir.
Bunun yan›nda dünyada en fazla sat›lan ve bas›lan, bas›m› yap›lan kitab›n
ise ‹ncil olduğu söylenir. H›ristiyanl›ğ›n
günümüzde etkinliğini sürdürmesiyle
‹ncil’in en fazla bas›lan kitap olmas›
aras›nda bire bir bağ vard›r. ‹ncil, her
yerde kendi etkisini hissettirmezse,
okutulmazsa tabi ki giderek ‹ncil ve H›ristiyanl›k yerine baflka düflüncelere
b›rak›r, baflka düflünceler yerleflir. Bu
nedenle de H›ristiyanl›ğ›n toplum içinde zay›flamamas› için kilise, misyonerler, papazlar ve din adamlar› incili bas›p dağ›tmay› en temel görevleri olarak
görürler. Yine Tevrat ve Kuran’›n bas›lmas› ve dağ›t›lmas› da ‹slamiyetin ve
Yahudiliğin toplumda etkin olmas›n›
sağlayan kurumlar için birincil görevdir. Hem dağ›tmalar› birinci görevdir,
hem de Kuran içindeki ayetlerin söylediklerinin ve hadislerin topluma tafl›n-
mas› birincil görevdir. ‹deolojik görevler, düflünce görevleri yerine getirilmeden hiçbir imam›n, papaz›n ya da haham›n görevini yerine getirmifl olmas›
düflünülemez.
‹deolojiler iletiflim araçlar› etkin
biçimde kullan›larak yayg›nlafl›r
Dinlerin, din adamlar›n›n ve kurumlar›n birincil görevi, bu dini kitaplar›,
broflürleri, dergileri, gazeteleri, risaleleri, bildirileri topluma dağ›tmakt›r. Bunlar› yeni araçlar› da kullanarak topluma
yayg›nca ulaflt›rmakt›r. Günümüzde kitaplar›n yan›nda, televizyonlar, radyolar, internet siteleri önemli rol oynamaktad›r. Yine bütün dinler kendi
inançlar› ve düflünceleriyle ilgili birçok
CD setleri üreterek dağ›tmaktad›rlar.
Neredeyse günümüzde propagandan›n
en önemli araçlar›ndan biri de CD’ler olmufltur. Propaganda CD’leri elden ele
dolaflmaktad›r. ‹deolojiler ve düflünceler
tabi ki ortaya ç›kan her türlü iletiflim
arac› etkin biçimde kullan›larak yayg›nlaflt›r›l›r. Bireylere, topluluklara en ekili
ulaflma araçlar› ayn› zamanda en etkili
propaganda ve ajitasyon araçlar›d›r. Tarihte inananlar, dervifller “bir lokma, bir
h›rka” misali dağ tafl dolaflarak, köy köy
dolaflarak kendi düflüncelerini yaym›fllard›r. Yine toplumun sanatç›lar›, ozanlar› dağ tafl dolaflarak kendi düflüncelerini, inançlar›n›, değer yarg›lar›n› topluma yedirmeye çal›flm›fllard›r. Tarihteki
en önemli çal›flmalar›n da, bu ozanlar›n,
din adamlar›n›n, dervifllerin, bilgelerin
ideoloji ve düflünce tafl›rma çal›flmalar›
olduğu bilinmektedir. Yeni düflünce sistemlerinin, yeni felsefelerin, dinlerin, yeni siyasal sistemlerin bunlar›n çal›flmalar› taraf›ndan mayalanarak ortaya ç›kar›ld›ğ›n› bilmeyen yoktur. Bunlar olmadan yeni dinleri, felsefeleri, yeni yaflamlar› ve yaflam aray›fllar›n› anlatmak
ya da izah etmek mümkün değildir.
Avrupa’da orta çağdan ç›k›flta yeni
bir yaflam aray›fl› olan Rönesans’›n, reformun geliflmesi ilk baflta kültür sanat, edebiyat olarak topluma yans›t›lmas›yla bafllam›flt›r. Bu dönemde kültür-sanat, edebiyat yeni düflüncelerin
topluma tafl›r›lma araçlar›d›r. Eğer bu
yeni düflünceler topluma kültür-sanat
ve edebiyatla tafl›r›lmasayd›, toplumun
bu düflüncelerle mayalan›p uyan›fl› ortaya ç›kar›lmasayd›, ortaçağ despotizmine, krallar›n zulmüne, kilisenin despotik bask›s›na karfl› ayaklanan, harekete geçen halk topluluklar› ortaya ç›kmazd›. Rönesans ve reform; toprağ›n
pullukla alt üst edilmesi gibi, bu tür
çal›flmalarla toplumun düflünce ve
duygu dünyas›n› alt üst etmifltir. ‹nsanlar›n duygu ve düflünce dünyas›
böyle nadasland›ğ› için yeni yaflam aray›fllar› giderek bireylerin düflüncesi olmaktan ç›km›fl, genifl topluluklar›n yeni yaflam anlay›fl›, aray›fl› ve yaflam biçimi olmufltur. Rönesans ve reform olmadan, düflünceler topluma yay›lmadan birileri gidip her hangi bir örgütlenme yapabilir mi? Peflimizden gelin
flöyle bir sistem kuracağ›z deselerdi o
insanlar› pefllerinden sürükleyebilirler
miydi? Çok yayg›n düflünsel ve ideolojik çal›flma olmadan, yeni düflünceler,
yeni ideolojiler daha cazip, daha etkin
hale getirilmeden, Rönesans’›n ortaya
koyduğu özgür ve demokratik yaflam
duruflu ve anlay›fl› Avrupa toplumunda
yayg›nlaflabilir miydi? Daha özgür düflünceli, daha demokratik fikirli Avrupa
toplumu ortaya ç›kabilir miydi? Rönesans ve reformun Avrupa toplumunda
yaratt›ğ› etkiler, düflüncelerin, ideolojilerin, duygular›n topluma tafl›r›lmas›n›n yaratt›ğ› sonuçlar bak›m›ndan çok
çarp›c›d›r. Yeni bir sistem ve toplum
yaratmak isteyenlerin, topluluklar› yeni amaçlar etraf›nda örgütlemek isteyenlerin böyle bir örgütlenmenin zemininin nas›l ortaya ç›kt›ğ›n› ve her fleyden önce neyin yap›lmas› gerektiğini
bu örnekte rahatl›kla görebilirler.
Rönesans ve reform toplumun
düflünce dünyas›n› alt üst etmifltir
Kürt halk önderi Rêber Apo; orta
çağdan ç›k›flta Rönesans’tan hangi düflüncelerin ç›kacağ›n›n önceden bilinmediğini söylemektedir. Demokratik
güçlerin mi, yoksa sömürücü sistemin
geliflerek bireyciliği k›flk›rtan kapitalist
toplumun mu hakim olacağ›n›n ç›k›flta çok net olmad›ğ›n› vurgulamakta ve