kekemelık

KEKEMELIK
Kekemelik, çocuklarda genellikle okul öncesi yaslarda ortaya çikan, altini islatma, kiskançlik,
yeme bozukluklari, tirnak yeme, parmak emme gibi bir uyum ve davranis bozuklugudur.
Kekemelik, eger herhangi bir organik bozukluga bagli degilse, psikolojik kökenlidir. Psikolojik
kökenli olmayan kekemelik ve konusma problemleri bir uyum ve davranis bozuklugu olarak
kabul edilemez.
Genellikle, erkek çocuklarda ve 2-4 yaslari arasinda ortaya çikan kekemeligin farkli sebepleri
vardir. Bu sebepler çok çesitli olmakla birlikte asagidaki gibi 4 ana baslikta özetlenebilir;
Travmatik yasantilar ve korkular
- yangin, deprem gibi olaylar
- tüp patlamasi, bina çökmesi gibi olaylar
- trafik kazalari
- hastalik ve ameliyatlar
- bir kavgaya tanik olma
- hayvandan korkma
- sesle korkutulma
Aile içi sorunlar
- evdeki kavgalar ve huzursuzluklar
- çocuga uygulanan siddet
- anne-baba arasindaki siddet
Kayip ve ayrilik
- ölüm nedeniyle aileden birinin kaybi
- bosanma nedeniyle anne-babadan ayrilma
- beklenmedik seyahatler nedeniyle ayrilik
- evcil hayvanin ölümü veya hayvandan ayrilma
Hatali anne-baba tutumlari
- baskici, asiri disiplinli aile tutumlari
- asiri koruyucu aile tutumlari
- alayci, asagilayici aile tutumlari
Psikolojik kökenli kekemeliklerin bir kismi geçicidir, büyük bir çogunlugu ergenlik dönemine
kadar devam eder, bir kismi ise 20 yaslarindan sonra azalir ancak dönem dönem yeniden ortaya
çikar. Çocukluk döneminden sonra devam eden kekemelikler stres, kaygi ve heyecan nedeniyle
zaman zaman artabilir. Çocuklarda da, kekemelik sürekli olmayabilir; kaygi ve heyecanla zaman
zaman artabilir, bazen kisa sürelerle de olsa tamamen ortadan kalkabilir.
Çocuklarda görülen psikolojik kökenli kekemelik, çocugun çevresindeki kisilerin yanlis
tutumlariyla iyice kuvvetlenebilir ve pekisebilir. Anne-baba bu konuda dikkatli davransa bile,
çocugun etkilesimde oldugu diger aile bireyleri, okul arkadaslari, ögretmenleri ve komsularin
yaptigi hatalar nedeniyle çocugun kekemeligi artabilir veya kekemelik nedeniyle baska sorunlar
ortaya çikabilir. Kekemelik nedeniyle ortaya çikabilen diger sorunlardan bir kaçi; öz-güven
eksikligi, basarisizlik kaygisi, çesitli korkular, okul basarisizligi ve içe kapanikliktir. Bu nedenle,
ailelerin, kekemeligin kendiliginden geçmesini beklemeleri dogru degildir. Kekemelik kendisi bir
sorun olmanin ötesinde, yeni sorunlara da sebep olabildigi için, anne-babalarin en kisa zamanda
bir uzmandan yardim almalari gerekir. Aileler gittikleri uzmandan, yalniz kekemeligin tedavisi
için degil, kekeme çocuga karsi tutumlar ve kekemelige bagli gelisebilecek yeni sorunlarin
önlenmesi için yapilmasi gerekenlerle ilgili de yardim almalilar.
Kekemelik sorunu olan çocuk bir uzmanin kontrolünde olsa bile, anne-babalara ve çocukla
etkilesimde olan herkese düsen görevler vardir. Kekemeligi olan çocuklarda asagidaki noktalara
dikkat etmek gerekir;











Çocuk konusurken, konusmasi düzeltilmemelidir.
Konusmasini dinlerken sabirsiz ve sinirli davranmamali, baska seylerle ilgilenilmemelidir.
Konusmasiyla alay edilmemeli, çocuk küçümsenmemelidir.
Konusmalari taklit edilmemeli, baskalarinin taklit etmesi de önlenmelidir.
Dikkatini konusmasina vermesi önlenmelidir; sik sik konusturmak, güzel konusmasini
ögretmeye çalismak gibi davranislar, konusma sorununun altini çizecegi için kekemeligi
artirir.
Kendine güven kaybini önlemek için diger alanlarda yaptigi olumlu seyler övülmeli,
küçük sorumluluklar vererek yaptiklari onaylanmalidir.
Anne-baba olarak asiri baskici ve koruyucu tutumlardan uzak durulmalidir.
Çocuk, kardeslerle ve diger çocuklarla kiyaslanmamalidir.
Çocuk sik sik elestirilmemeli ve azarlanmamalidir.
Heyecanlandigi durumlarda sakinlestirmeye çalisilmalidir.
Baskalarina onun yaninda kekemeliginden sözedilmemelidir.
Uzman Psikolog Şebnem KARTAL