REHBERLİK VE İLETİŞİM 4 Yrd. Doç. Dr. M. İsmail BAĞDATLI [email protected] İletişim Süreci KAYNAK Kodlama MESAJ KANAL Geri Besleme Kod Açma ALICI KAYNAK Kaynak nedir? Kaynak; Hedeflediği kişi veya grupta (alıcıda) davranış değişikliği oluşturmak üzere iletişim sürecini başlatan kişidir. Kaynağın Başarısını Etkileyen Faktörler 1- Kendisi alıcısı ve ileteceği konu hakkındaki bilgi ve becerileri: Kaynağın kendini tanıması. İletişime girdiği kişi ve kişileri tanıması. Konusunu (alanını) çok iyi bilmelidir. Alanındaki yenilikleri takip etmelidir. 2- Kendisine alıcısına ve ileteceği konuya karşı tutumu: Kendisi ile iç dünyasında çatışan bireyin bir başkası ya da başkalarıyla sağlıklı bir iletişime girmesi beklenemez. “insan sevgisi” temel duygu olmalıdır. İnsanlara hizmet götürürken güler yüzlü, sevecen, anlayışlı davranmalıdır. Bir konuyu sevme ya da sevmeme gibi bir tercih söz konusu olmamalıdır. 3- Yetişmiş olduğu ve halen içinde bulunduğu toplumsal ve kültürel ortamın etkileri: Hiçbir kaynak içinde bulunduğu toplumsal, kültürel yapıdan ve bu yapıda sahip olduğu yerden (pozisyondan) bağımsız olarak iletişimde bulunamaz. Kaynak ile davranış değişikliği oluşturmayı hedeflediği kişi ya da grup (alıcısı) arasında az ya da çok mutlaka ortak yaşantılar vardır. Toplumun değer yargıları dikkate alınmalıdır. 4- Dile dayalı iletişim becerileri: Kodlama becerileri: Konuşma ve yazma. Kod çözme: dinleme ve okuma. düşünme 5- Kaynağın güvenilirliği: Öğrencinin öğretmeni güvenilir görmesi önemlidir. Singlekary (1976) güvenilir kişinin özellikleri ile alakalı bir araştırma yapmış: bilgili, ilgi çekici, inanılır, iyi anlaşılabilen, esprili konuşan ve dengeli. 6- Uzmanlık: Kaynak hangi konudan niçin söz ettiğini biliyor mu? Alıcı kaynağın konu hakkında gerekli bilgiye, deneyime ve zekaya sahip olduğuna inanıyor mu? Konuşmacıyı uzman olarak görürlerse dinleyiciler söylenenleri ya da anlatılanları kabule daha hazır olurlar. Kamuoyu önderleri kitle iletişim araçlarını daha iyi takip ederek, buralardan edindikleri bilgilerle yığınları etkileyebilirler. 7- İnanılırlık: Kaynak iletişime girdiği konularda tarafsız olamıyorsa, kendi çıkarları için tartışıyor izlenimini veriyorsa alıcı bu kişiye kuşku ile yaklaşacak ve belki de iletişime girmekten kaçınacaktır. Öğretmen tek çıkarının öğrencisinin mutluluğu olduğu imajını vermelidir. Daha inanılır ve güvenilir olacaktır. Düşük güvenilirliği olan mesaja az ilgi gösterilir. (gazetede okulların tatil olduğunun yazılması ile milli eğitim bakanının söylemesi gibi) “Mesajı kimin verdiği” yanı sıra “mesajın ne olduğu” konusuna da alıcı yönelebilir. O zaman çok farkı olmaz. 8- Kaynağın çekiciliği: Kaynak ile alıcı arasında paylaşılan benzerlikler ne kadar çok olursa çekicilik artar. Öğrenci öğretmen ile benzer değerler ve inançlar taşıdığına inanırsa çekicilik artar. Öğretmen öğrencilerin kişiliğine ve değerlerine saygı gösterirse aynı değerleri paylaşmasa bile öğrenci üzerindeki etkisi arttırabilir. TEŞEKKÜR EDERİM... [email protected]