144 dikanın fiilen faaliyette bulunacağı alanla ilgili olar rak

M. G. Konseyi
B : 144
dikanın fiilen faaliyette bulunacağı alanla ilgili olar
rak bir zorlama değildir. Amaç, sendikanın işkoluna
giren tüm işlerde ve ülke çapında faaliyetini yaymasıdır.
BAŞKAN — Yani illaki Türkiye çapında olacak­
tır. manası taşımaz.
DENİZ ÖĞRETMEN ALBAY ERBERK İNAM
(Sosyal Güvenlik, iş ve işçi ilişkileri Komisyonu
Başkanı) — Hayır efendim.
'BAŞKAN — Tabiî ki işverenler için de durum
aynı; ikisinde de aynı şart var.
DENİZ ÖĞRETMEN ALBAY ERBERK İNAM
(Sosyal Güvenlik, tş ve işçi ilişkileri Komisyonu
Başkanı) — Evet efendim.
BAŞKAN — Başka söz isteyen var mı?
Buyurun.
ÇALIgMA BAKANI TURHAN ESENER —
Sayın Cumhurbaşkanım, bunun belirtilmesinde çok
büyük yarar var. Hakikaten bu yanlış tefsirlere se­
bep oluyordu. Zannediliyor ki, bu Fransızların «nasyo­
nal» dedikleri, bütün ülke çapında, yalnız ülke ça­
pında yapabilir, başka yapamaz. Halbuki, bizim ge­
tirdiğimiz sistemde, ülke çapında bütün işkolunda
yapabileceği gibi, bir işyerinde dahi (asıl işyerinde)
yapacaktır, özellikle bunun bu şekilde aydınlanma­
sında büyük yarar vardır.
Diğer bir husus ise şudur : Bu maddenin ikinci
fıkrasının ikinci cümlesi üzerinde de maruzatım ola­
cak. Buradaki ihtiyacı çok yakından biliyorum; iş­
veren sendikalarına hakikaten çok lazım bir şey. Fa­
kat bu kamu işveren sendikalarının muhtelif işkol­
larında faaliyette bulunması ve yine sendika sıfatını
alması teknik bakımdan sistemle bağdaşmıyor. Çün­
kü, teknik bakımdan sendikalar işkolunda kurulur
ve eğer muhtelif işkollarında faaliyette bulunursa,
o zaman federasyon veya konfederasyon olur. Ni­
tekim, bu özelliği sadece kamu işveren sendikaları­
na tanıyoruz, özel işveren sendikalarına tanımıyoruz,
işçi sendikalarına da tanımıyoruz. Aksi takdirde bun­
lar konfederasyon oluyor.
özellikle bizi burada bir parça düşündüren nok­
ta, sistemle ters düşmesidir. İşkolunda değil de, muh­
telif işkollarında kurulabildiği için bu bir parçacık
sisteme ters düşüyor gibi geliyor, bana.
'BAŞKAN — Buyurun Sayın Komisyon.
İDENİZ ÖĞRETMEN ALBAY ERBERK İNAM
(Sosyal Güvenlik, İş ve işçi ilişkileri Komisyonu
2 . 5 . 1983
O: 1
Başkanı) — Sayın Cumhurbaşkanını, Devlet en bü­
yük işverendir. Ancak, kamu kesiminde, yıllık prog­
ramlarda da amaçlandığı gibi kamu işverenlerine sendikalaşâbilme imkânının sağlanması için bu ilke ge­
tirilmiştir. Devlet, her işkolunda Dernekler Kanuna
göre yeterli sayıda işvereni bulup örgütlemesi müm­
kün olmadığından, işkolları ile bağlı olmaksızın ser­
bestçe kamu işveren sendikaları kurabilecek, gerek­
tiğinde ise tüm işkolları için kuracağı bir veya bir­
kaç kamu işveren sendikası ile kamu kesiminde üc­
retler ve sosyal yardımlar arasında adalet ve eşitlik
sağlayabilecektir.
Arz ederim.
BAŞKAN — Bir misal vermek gerekirse?..
ORGENERAL NECDET ÜRUĞ (Millî Güven­
lik Konseyi Genel Sekreteri) — Sayın Cumhurbaş­
kanım, şimdi malûm, doğrudan doğruya kamu iş­
verenleri ileri bir kuruluştur. Kamu işverenlerinin
içinde Sayın Çalışma Bakanımızın ifadesine göre an­
cak bir işkolunda sendikalaşma esası kabul edilebilir.
Halbuki burada işkoluna bakılmadan çeşitli işkolundaki kamu işverenleri bir sendika oluşturur.
Misal : Eğer Sayın Bakanın söylediği gibi yapar­
sak, enerji sektörü, kara taşımacılığı, demiryolu ta­
şımacılığı, deniz taşımacılığı, hava taşımacılığı, ha­
berleşme sahasının bir kısmı sendikalaşamaz. Bu işve­
renler bir sendikanın içine girmek hakkına sahip ola­
mazlar. Böyle olunca, bilfarz hava taşımacılığı; işçi­
lerin teşkil etmiş olduğu hava taşımacılığı işkölundaki sendikalara karşı sendikasız bir işveren olarak
kalacaktır.
Binaenaleyh, burada bu prensibi işverenler için
getirdik, «aynı işkolunda olsun» dedik, ama onların
birbirine benzer faaliyetleri, benzer işyerleri var;
ama kamu işyerlerinde böyle benzer bir işyeri yok.
Bir yerde «Devlet Demiryolları Taşımacılığı Sendi­
kası» diye böyle bir sendika yok, böyle bir işveren de
yok. Binaenaleyh, bu bir mecburî harekettir, kamu
işverenlerinin güçlü olması, işçi sendikaları karşısında
erimemesi bakımından ve bunlarda adaletli bir ücret
dengesinin temini bakımından mutlaka bir zaruret
vardır.
Takdirlerin'ize arz ederim.
BAŞKAN — Bunu daha evel de konuşmuştuk,
ama Sayın Çalışma Bakanımız bunda İsrar eder ve
bir önergesi de vardır; şimdi bu önergeyi okutuyo­
rum :
— 23 —