MEDENİ HUKUK-I "askıda geçerlilik": İşlemin gerçekleşmesinden

MEDENİ HUKUK-I
"askıda geçerlilik":
İşlemin gerçekleşmesinden sonra, onaylanmasına kadar süren döneme "askı dönemi" denir. Bu
süreç içerisinde işlem iptal edilebilir.
İşlemin gerçekleşmesi
İşlemin onaylanması
Askı dönemi
(işlem iptal edileblilir)
Eksiklik: Bir hukuki işlemin kurucu unsurların tamam olmakla birlikte işlemin hüküm ve
sonuçlarının doğması için bazı etkinlik unsurlarına ihtiyaç duyulması ve bunun sağlanmasıyla
birlikte işlemin geçerli hale gelmesidir.
İşlem, askıda geçersizdir
X çocuk
Y şahıs
Hukuki işlem
Anne ve/veya Baba'nın
onayı daha yok
HAK
Hak, hukuk düzeni tarafından kişilerce tanınmış olan ve kullanılması kişilere bırakılmış olan
menfaat ve yetkilerdir.
Cenin:Anne karnındaki varlık.
HAK
İrade teorisi:
Özürlüleri, veya cenin'i düşünerek bu
teori'nin yetersiz olduğunu kabul ederiz.
Menfaat teorisi:
Fazla geniş olduğundan, eleştirilir ve tek
başına kabul edilemeyeceğini kabul ederiz.
Karma teori:
İki teori'nin birleşiminden ortaya çıkan teori,
bu teori geçerlidir ve çalışma şekli söyledir:
Süje
(Sahip, kişi)
HAK
Obje
(Şeyler)
HAK:
I)Kamu Hakları: Birey ve Toplum/Devlet/Kamu ilişkilerinden doğan haklardır.
A)Kişisel Haklar:
-Yaşama Hakkı
-Miras Hakkı
-Din/Vicdan özgürlüğü Hakkı
-Mülkiyet Hakkı:
B)Sosyal ve Ekonomik Haklar:
-Sözleşme özgürlüğü Hakkı
-Eğitim/Öğrenim Hakkı
-Sosyal güvenlik Hakkı
-Aile'nin korunmasıyla ilgili haklar
C)Siyasal Haklar:
-Seçme/Seçilebilme Hakkı
-Vatandaşlık Hakkı
-Siyasi parti'ye girme/çıkma Hakkı
-Devlet memurietine girme Hakkı
-Dilekçe Hakkı
-Toplantı/Gösteri/Protesto/Yürüyüş yapma Hakkı
II)Özel Haklar: Bireyler arasındaki ilişkilerden doğan ve her hakkın arkasından bir
hükümlülük barındıran kurallardır.
Örnek: Sözleşme:
Satıcı
Teslim hükümlülüğü
Satış sözleşmesi
Alıcı
Ödeme hükümlülüğü
A)Mutlak Hak: Herkese karşı ileri sürülebilir hak(örnek: Mülkiyet). Mutlak Hak
sahibine mallar ve kişiler üzerinde en geniş yetkileri veren ve hakkı ihlal etmesi söz konusu
olabilecek herkese karşı ileri sürülebilen haklardır.
Malik
1)Mallar: Hukuki anlamda mal, parayla ölçülebilen ve başkalarına
devredilebilen şeylerdir.
a)Maddi: Elle tutulup, gözle görülebilen ve cismen varlığı bulunan
şeylerdir.
Ayni hak: Ayni hak, Eşyalar ve Bireyler arasındaki ilişkilerinden
doğan haktır. Ayni hak, kişinin eşya üzerinde 3 tane yetki verir:
-Kullanma: kişinin eşyayı bizzat kullanarak ondan istifade etmesi
-Yararlanma: başka birisine kullandırarak istifade etmesi
-Tasarrufta bulunma: eşya'nın üzerinde istediğini yapabilmesi
(bağışlama, satma, çöpe atma...)
Eğer bir kişi bir eşya üzerinde bu 3 hakka sahip ise, o kişi Malik'tir
(mülk sahibi, mülkiyet hakkı olan kişi)
Zilyedlik(hak değildir):Eşya üzerindeki fiili hakimiyet.
Ayni hak, kişiye eşya üzerinde doğrudan hakimiyet sağlar.
Ayni haklar sınırlı sayıdadır, kanunda öngörülen tipden ve türden
olabilir. Ayni haklar taşınırlarda zilyedliğin devriyle, taşınmazlarda ise tescil ile doğar. Ayni
haklar, mutlak kategorisinde olduğu için, herkese karşı ileri sürülebilir. Ayni hak ihlal edildiğinde,
onun iadesi, geri alım/istihkak davası açarak sağlanır. Ya da, taşınmaza karşı bir ihlalde, el atma
önlenmesi (men-i-müdahale) davası açarak ortadaki ihlal kaldırılır. Ayni haklar, kural olarak
zaman aşımına uğramazlar.
Eğer 3 etkiden biri veya ikisi eksikse, kişinin sahip olduğu hak
mülkiyet hakkı değil, sınırlı ayni haktır.
Ayni Hak
tki)
(3 ye
Mülkiyet:
(eğer kullanma, yararlanma ve tasarrufta
bulunma hakkı varsa.)
Rehin hakları:
Taşınmaz yükü
İpotek Hakkı
Üst Hakkı
Bir arazinin altına
veya üstüne bir
inşaat yapma ve
onu kararlaştırılan
süre boyunca
kullanma yetkisi
veren S.A.H'tır
(3 y
e
tkid
en a
z)
Sınırlı Ayni Hak:
(eğer kullanma, yararlanma ve tasarrufta bulunma
haklarının 1 veya 2 tanesi varsa.)
İrtifaklar:
Sahibine eşya üzerinde kullanma ve/veya
yararlanma yetkisini veren bir ayni haktır.
(İrtifak çeşitleri çok, biz aşağıda 4 tane örneğini göstereceğiz)
Oturma/Sühna Hakkı
Yol/Geçit Hakkı
Bir arsa'nın (x) yola (gri) erişimi
yoksa, yola erişimi sağlayacak en
yakın arsa'nın (y) üzerinde Yol/Geçit
(pembe) hakkı doğar, bunun bedeli
anlaşarak belirlenir.
x
y
x
Bit taşınmazın tamamında veya bölümünde
oturma yetkisini veren sınırlı ayni haktır
(sadece taşınmazlar için geçerlidir).
y
b)Maddi olmayan (gayri maddi)
İntifa Hakkı
Taşınırlarda, taşınmazlarda ve
alacaklarda kullanma ve
yararlanma yetkisini veren en
geniş irtifak hakkıdır.
B)Nısbi Hak: Herkese karşı değil, sadece belirli kişi veya kişilere karşı ileri
sürülebilen haklardır. Bu tür haklar, borç ilişkilerini, aile hukukukunun ilişkilerini, veya miras
hukukunun ilişkilerini oluşturabilir.
X
Y
I)Alacak Hakkı:
Ödeme
Satıcı
Alıcı
Satış sözleşmesi
Alacak hakkı (bedel)
Ödenen paranın
iadesi + tazminat
Alacak hakkı (ürün)
'ün
Ürün atı
teslim
2. Alıcı
Ödeme
Satıcı
Alıcı
Satış sözleşmesi
Ürün'ün teslimatı
İstihkap davası
Hırsız
Taşınır için:
Ürün'ün ilk
sahibi
Kira sözleşmesi
Ürün'ü
Kiralayan
Kira, kullanma
hakkı (Nısbi Hak)
t ış
Sa
söz
si
me
leş
Ürün'ün 2.
sahibi
Ürün'ü kiralayanın, kullanma hakkı gibi bir nısbi hak değilde mutlak
olan intifa hakkı olsaydı, Kira sözleşmesi 2. sahiple'de geçerli olurdu.
Taşınmaz için:
Ev'in ilk
sahibi
Ev'i
Kiralayan
Kira, kullanma
hakkı (Nısbi Hak)
tış
Sa
söz
si
me
le ş
Ev'in 2.
sahibi
Ev'i kiralayanın, kullanma hakkı gibi bir nısbi hak değilde mutlak olan
oturma hakkı olsaydı, Kira sözleşmesi 2. sahiple'de geçerli olurdu.