Güne Başlarken 15 Kasım 2016 Günaydın, ABD’de dün önemli bir veri açıklaması bulunmazken Fed yetkililerinin açıklamaları takip edildi. Richmond Fed Başkanı Jeffrey Lacker, ABD’de Başkan olarak seçilen Trump’ın gevşek maliye politikaları uygulaması halinde daha yüksek faiz gerektirebileceğini ancak Trump'ın potansiyel politika değişikliklerine tepki vermek için henüz erken olduğunu söyledi. Bir diğer Fed yetkilisi San Francisco Fed Başkanı Williams, Fed'in işsizlik ve enflasyon hedeflerine ulaşmaya odaklı olduğunu ve politikalarına karar verirken olası şokları hesaba kattığını belirtti. Dün dolar endeksi Aralık 2015’ten bu yana görülen en yüksek seviye olan 100 seviyesine kadar yükseldi. ABD 10 yıllık tahvil getirileri ise %2.30 seviyesine kadar yükselerek 2016 yılının en yüksek seviyesini gördü. ABD borsaları ise günü karışık kapattı. Fed yetkililerinden gelen açıklamaların da etkisiyle Fed’in Aralık ayında faiz artırımına gitme ihtimali dün %92 seviyesine yükseldi. Fed yetkililerinin sözlü yönlendirmelerle %20 seviyelerinde bulunan faiz artırımı ihtimalini %90’lara çıkardığını görüyoruz. Önümüzdeki dönemde gelişmekte olan ülkelere satışların hızlanması ve piyasalarda baskı yaratması durumunda Fed’in söylemlerini yumuşatması ve faiz artırımı ihtimalini tekrar düşürmesi söz konusu olabilir. Bu bağlamda, Fed yetkililerinden bu hafta gelecek açıklamalar piyasalar için önem arz edecektir. Öte yandan, ABD piyasaları Trump’ın başkan seçilmesinin ardından yön aramaya devam ediyor. Kısa vadede gelişmekte olan ülkelere gelen satışlar, şok etkisinin sona ermesi ve Trump’ın seçim sonrası yaptığı açıklamalarda daha yapıcı bir dil kullanmış olması nedeniyle bir miktar geri alınabilir. Ancak ABD ekonomisinin dünyanın en büyük ekonomisi olması nedeniyle piyasaların dengelenme süreci Brexit’ten daha uzun sürebilir. Uzun vadede Trump ile birlikte ABD ekonomisinin Fed’in para politikaları yerine hükümetin uygulayacağı maliye politikalarına ağırlık vermeye başlaması ve dış ticaret alanında korumacı politikalar uygulaması 2000’lerden bu yana yükselişte olan neoliberal politikaların sona ermesine ve yeni bir döneme girilmesine neden olabilir. Bugün Euro Bölgesi’nde ekonominin öncül verilerle üçüncü çeyrek büyüme verisi, Fransa ve İngiltere’nin Ekim ayı enflasyonları ile Almanya’nın Zew endeksi verileri takip edilecek. Asya tarafında endekslere bakıldığında genel olarak karışık bir görünüm hakim. Japonya Nikkei endeksi günü yatay tamamladı. Brexit sonrası sekteye uğrayan ve Trump’ın ABD Başkanı olarak seçilmesiyle darbe alan küreselleşmeyle birlikte dünya ekonomisinde yeni bir döneme girilmiş olması gelişmekte olan ülkelerde 2016 yılı ortalarında başlayan girişlerin tersine döndüğüne işaret ediyor. Son günlerde USD/TL kurunda yaşanan yükselişte de bu durum etkili oluyor. Ancak TL’nin Brezilya realine ve Güney Afrika randına göre daha az değer kaybettiğini görüyoruz. Diğer gelişmekte olan ülkelere kıyasla TL’nin dolar karşısında daha iyi bir performans sergilemesinde, Temmuz ayı sonrasında TL’nin iç dinamiklerin etkisiyle diğer gelişmekte olan ülke para birimlerine göre daha az değer kazanmış olması etkili oldu. BİST 100 endeksi ise dün günü yurtiçi gösterge faiz oranlarındaki ve USD/TL kurundaki yükselişin etkisiyle satıcılı tamamladı. Bugün iç piyasaların seyrinde dolar endeksinin seyrinin, ABD’de açıklanacak verilerin ve Fed yetkililerinin konuşmalarının etkili olmasını bekliyoruz. Döviz Dolar endeksi dün 2015 yılı Aralık ayından sonra gördüğü en yüksek seviyeye yükseldi. Dolar endeksindeki USD/TL 1 2 3 yükseliş gelişmekte olan ülke para birimlerinin dolar karşısında değer kaybetmesinde etkili olurken dün TL, Macaristan forintinin ardından dolar karşısında en çok değer kaybeden ikinci para birimi oldu ve günlük kapanışını 3.2901’dan yaptı. Yaklaşık 2-3 ay önceki raporlarımızda USD/TL kurunun yukarı yönlü çıkması 3.2500 3.2000 3.1500 Destek durumunda 3.25-3.30 seviyelerinin önemli direnç seviyeleri olacağını ifade etmiştik. O zamanki beklentimizde kullandığımız temel senaryo, Fed’in faiz artırımlarına bağlı olarak söz konusu seviyelerin Direnç 3.3000 3.3500 3.4000 görülebileceğiyle ilgiliydi. Bugün USD/TL kurunda 3.25-3.30 seviyelerine gelinmesinin sebebi ise farklı nedenlerle açıklanabilir. Brexit sonrası sekteye uğrayan ve Trump’ın ABD başkanı olarak seçilmesiyle darbe alan küreselleşmeyle birlikte dünya ekonomisinde yeni bir döneme girilmiş olması gelişmekte olan ülkelerde 2016 yılının başında başlayan girişlerin tersine döndüğüne işaret ediyor. Gelişmekte olan ülkelere gelen satışlar USD/TL kurunda 3.30 seviyelerine kadar yaşanan yükselişlerin temel nedeni olarak görünüyor. USD/TL kurunda 3.30 seviyesi test edilse de kırılamamış olmasının nedeni, Trump’ın seçimlerin ardından bir miktar yumuşak söylemler kullanması olarak değerlendirilebilir. Önümüzdeki günlerde USD/TL kurunda 3.30 seviyesinin nihai bir seviye olup olmadığını görmemiz gerekeceğini düşünüyoruz. USD/TL kurunun 3.30 seviyesinin üzerinde bir haftalık kapanış yapıp yapmayacağı önemli olacak. USD/TL kurunun 3.30 seviyesinin üzerindeki kararlı kapanışlarında kurda 3.55-3.60 seviyeleri teknik olarak görülebilir. USD/TL kurunun 3.30 seviyesini kalıcı olarak kırmaması halinde ise, kurun aşağı yönlü hareketlerinde 3.25 seviyesi önemli bir destek seviyesi olarak takip edilebilir. 3.25’in altındaki kapanışlarda 3.15 seviyesinin görülmesi durumunda kurda 3.10 – 3.07’ye kadar bir hareket olabilir. Ama yakın zamanda yaşanan gelişmeler nedeniyle kurda 3.07’nin altına bir hareketin zor olduğunu düşünüyoruz. Kur bu sabah 3.27 seviyelerinde hareket ediyor. Bugün USD/TL kurunun hareketlerinde dolar endeksinin seyri, ABD’de açıklanacak veriler ve Fed yetkililerinin konuşmaları takip edilecek. Yurtiçi gelişmeler kurun hareketleri açısından yakından izlenecek. USD/TL kurunun yukarı yönlü hareketlerinde ilk direnç seviyesi olarak 3.30 takip edilecekken, kurun aşağı yönlü hareketlerinde 3.25 takip edilebilir. Haftanın ilk işlem gününde günü ekside tamamlayan EUR/USD paritesi bugün sabah saatlerinde 1.0751 EUR/USD 1 2 3 seviyelerinde yataya yakın artıda seyretse de parite üzerindeki baskı devam ediyor. 50, 100 ve 200 günlük hareketli ortalama seviyelerinin üzerinde 100 seviyesine dayanmış olan dolar endeksi güçlü dolara işaret ederek parite üzerinde aşağı yönlü hareketleri tetikliyor. Geçmişten alarak geniş perspektiften Destek 1.0711 1.0638 1.0524 baktığımızda önceki yazılarımızda ifade ettiğimiz gibi paritede Mayıs 2013’de, dönemin Fed başkanı Bernanke’nin tahvil alım programını sonlandırabileceği sinyali ile başlayan ve Mayıs 2014’de hız kazanan Direnç 1.0923 1.1050 1.1130 düşüş sonrası EUR/USD paritesinin 1’e 1 seviyelerine hatta bu seviyenin de aşağısına inmesi beklentileri artmıştır. Ancak akabinde piyasaların koşullarına bağlı olarak ve Fed’in attığı adımlarla paritenin söz konusu seviyelere inemeyeceği, Fed’in faizleri korkulduğu gibi sert ve fazla artıramayacağı beklentileri piyasalarda hakim olurken paritenin yeniden daha önceki seviyesi olan 1.40’lara gelemese de 1’e 1 seviyesine kadar da inmeyeceğine inanç arttı. Ancak gelinen son durumda ABD başkanı olarak Trump’ın seçilmesiyle piyasalardaki belirsizlik ve karamsarlık artmış görünüyor. Şöyle ki yeni başkanın ABD açısından korumacı tavırları dünya ticaretini olduğu kadar ekonomisi ihracata ve özellikle ABD’ye olan ihracata dayalı olan Euro Bölgesini de olumsuz etkileyerek paritenin yeniden 1’e 1 seviyelerine gelme ihtimali olabilir mi sorularını akıllara getiriyor. Soruların cevabı ise kısa vadede netleşecek gibi durmuyor. Orta ve uzun vadede ise izlenmesi önem arz ediyor. Bugün günlük olarak pariteye baktığımızda ise Ocak 2016’dan buyana gördüğü en düşük seviyelerde hareket ettiğini görüyoruz. Paritede sabahki hafif artı seyrin devam etmesi günlük olarak 1.0923 ilk direncini gündeme getirebilir. VakıfBank Ekonomik Araştırmalar Müdürlüğü| İstanbul Faiz ABD’de Donald Trump’ın Başkan seçilmesinin ardından gelişmekte olan ülkelerden çıkış yaşanması yurtiçi tahvil Gösterge 1 2 3 bono piyasasında da satışlara neden oluyor. Ayrıca ABD seçimleri sonrası dolardaki değerlenme ve ABD tahvil Tahvil faizlerindeki yükseliş de yurtiçi tahvil faizlerinin yükselmesine neden oldu. Dün bir önceki güne göre 21 baz puan yükselerek %10.10’dan kapanan 2 yıllık gösterge tahvil getirisi 29 Mart’tan sonra ilk defa çift haneli seviyelerde Destek 10.00 9.50 9.00 kapanış yaptı. 10 yıllık tahvil getirisi de dün %11.04 ile 27 Ocak’tan bu yana görülen en yüksek seviyeden günü sonlandırdı. Fed’in 2015 Aralık’ta ilk faiz artırımını yapmasının ardından 2016 yılı içinde faiz artırımı yapıp Direnç 10.50 10.80 11.00 yapmayacağına ilişkin belirsizlik oluşmuştu. Ancak özellikle Brexit sonrasında Fed’in faiz artırımlarını yavaşlatacağı beklentilerinin artması piyasalarda risk iştahını yeniden artırarak gelişmekte olan ülkelere girişleri hızlandırmıştı. Bu dönemde yabancıların Türkiye’de en çok tahvil bono piyasasına giriş yaptığı görülüyor. Seçimleri Trump’ın kazandığının açıklanmasının ardından USD/TL kurunda hızlı yükselişler yaşanmasına karşın tahvil faizlerindeki yükseliş nispeten yavaş gerçekleşti. Söz konusu durum yabancıların yurtiçi piyasalardan henüz tamamen çıkmadıklarını göstermesi açısından önemli. Bununla birlikte dün yükselişin hızlanmaya başladığını gördüğümüz ve çift haneli seviyelere yükselen 2 yıllık gösterge tahvil getirisinde yükselişin sürmesi halinde yeni direnç seviyesi %10.50 olacaktır. Hisse Senedi Trump sonrası ABD’de yaşanacak enflasyondaki yükseliş Fed’in faiz artırımlarına beklenenden daha hızlı gitmesini de beraberinde getirebileceğinden ABD’de tahvil faizlerinin yükselmesine sebep oluyor. ABD BİST-100 1 2 3 tahvillerindeki artışın yurtiçi tahvil getirilerine yansımasının yanı sıra dolar endeksinin 1 yılın en yüksek seviyesine yükselmesiyle birlikte USD/TL kurunun yeni tarihi rekor seviyesini test etmesi BIST 100 endeksi Destek 74,000 73,000 72,400 üzerinde baskı yaratan temel parametreleri oluşturmakta. Söz konusu bu koşulların oluşması dünkü işlemlerde endeksin %1 değer kaybı yaşayarak 74,419 seviyelerinden günü kapatmasına sebep oldu. Bununla birlikte geçen Direnç 75,500 76,600 77,600 haftadan bu yana gelişmekte olan ülke piyasalarından çıkışların yaşanıyor olması iktisat teorisinin temel varsayımlarından biri olan “ceteris paribus” koşulunu aklımıza getirmekte. Bir diğer ifadeyle gelişmekte olan ülkelerin kendi içsel dinamiklerini sabit tuttuğumuzda Trump sonrası değişen yeni koşullar yurtiçi piyasalar üzerinde baskı yaratan en büyük parametre olarak karşımıza çıkıyor. Endeksin aşağı yönlü hareketlerinde dolar bazında 2.30 sent seviyesinin kırılmış olması satışların devam edebileceğine işaret ederken, dolar cinsi endeksteki yeni destek seviyesi 2.10 sent olarak takip edilmeli. Bununla birlikte TL cinsi endekste ise 74,000 seviyesinin altında kapanış olması halinde 71,000 seviyelerine kadar geri çekilmelerin devam ettiğini görebiliriz. Öte yandan, endeksin gördüğü düşük seviyelerinden olası tepki alımlarıyla karşılaşması ve gelişmekte olan ülke borsaları üzerindeki baskının hafiflemesi halinde görülebilecek yukarı yönlü hareketlerde ise 75,500 ilk direnç seviyesi olarak önemli görünmekte. Emtia Geçtiğimiz hafta ABD başkanlık seçimlerinin yarattığı dalgalanmanın etkisiyle oldukça zor bir hafta geçiren altın Altın 1 2 3 fiyatlarının bu haftaya daha sakin bir başlangıç yaptığını ve günü %0.51 düşüşle 1,221 dolar/ons seviyesinden tamamladığını görüyoruz. Piyasalarda Trump’ın izleyeceği politikaların ABD ekonomisine ve küresel ekonomiye 1,200 1,170 1,150 olası yansımalarına ilişkin fiyatlamaların etkisiyle hareketlilik sürüyor. Bununla birlikte Fed’in Aralık ayında faiz Destek artırımına gideceğine yönelik piyasa beklentisinin daha da artması piyasalardaki gerilimin azalmasını engelliyor. Direnç Söz konusu ortamda, geçtiğimiz hafta sert bir şekilde yükselen dolar endeksi ve ABD 10 yıllık tahvil faiz oranında 1,241 1,270 1,305 yükselişin devam etmesi altın fiyatlarında satış baskısının hissedilmesine yol açıyor. Dolar endeksi ve ABD 10 yıllık tahvil faiz oranında geri çekilme olmadığı sürece altın fiyatlarında aşağı yönlü hareketlerin sürebileceğini düşünüyoruz. Altın fiyatlarının 100 günlük basit hareketli ortalama seviyesi ve önemli bir psikolojik direnç seviyesi olan 1,200 dolar/ons’un altına sarkıp sarkmayacağı kritik olacak. Bu seviye altın fiyatlarının 2015 yılı Aralık ayı ile 2016 yılı Temmuz ayı dönemindeki yükselişinin %50 düzeltme seviyesi olması bakımından da önem arz ediyor. Altın fiyatları bu destek seviyesini aşağı yönlü olarak kırarsa düşüş devam edebilir. Ancak Fed tarafından gelecek sinyallerin altın fiyatlarının seyri açısından önemli olacağı gözden kaçırılmamalı. Fed yetkililerinden Aralık toplantısı öncesinde daha yumuşak tonda açıklamalar gelmesi ve Aralık ayında faiz artırımına gidileceğine yönelik piyasa beklentisinin gerilemesi halinde, altın fiyatlarında yükseliş denemeleri görülebilir. Böyle bir durumda, 1,241 dolar/ons ilk direnç seviyesi olarak takip edilebilir. Dün petrol fiyatları yükseliş gösterdi. ABD ham petrolü dün 43.32 dolar/varil seviyesine yükseldi. Petrol fiyatlarının yükselmesinde OPEC'in üretimi düşürme konusunda son bir diplomatik çabaya gireceği söylentileri etkili oldu. Bugün petrol fiyatları için ABD'de açıklanacak olan özel sektör stok verileri önemli olacak. Bu sabah petrol fiyatları 44.11 dolar/varil seviyesinde bulunuyor. ABD ham petrol fiyatlarının aşağı yönlü hareketlerinde 43.70 dolar/varil seviyesi, yukarı yönlü hareketlerinde ise 45 dolar/varil seviyesi takip edilmeli. Petrol 1 2 3 Destek 43.70 42.75 41.10 Direnç 45.00 50.60 51.60 Açıklanacak Veriler Ülke Açıklanacak Veriler Türkiye İşsizlik Oranı (Ağustos) Merkezi Yönetim Bütçe Dengesi (Ekim) New York Fed İmalat Endeksi (Kasım) Perakende Satışlar (Ekim, a-a) Dış Ticaret Dengesi (Eylül) GSYH (3.çeyrek, Mevs. Arınd., ç-ç) GSYH (3.çeyrek, Mevs. Arınd., ç-ç) Zew Endeksi (Kasım) TÜFE (Ekim, y-y) GSYH (3.çeyrek, Takv. Arınd., ç-ç) TÜFE (Ekim, y-y) ABD Euro Bölgesi Almanya Fransa İtalya İngiltere VakıfBank Ekonomik Araştırmalar Müdürlüğü| İstanbul Önemi Önceki Beklenti Orta Düşük Düşük Orta Düşük Yüksek Orta Yüksek Yüksek Orta Yüksek %10.7 -16.91 Milyar TL -6.8 %0.6 23.3 Milyar Euro %0.3 %0.4 59.5 %0.5 %0.0 %1.0 %11.3 (Açıklandı) --2 %0.6 22.1 Milyar Euro %0.3 %0.3 61.6 %0.5 %0.2 %1.1 FİNANSAL GÖSTERGELER VERİ Kapanış G.D. H.D. Y.B.D. YURT İÇİ DÖVİZ USD/TRY EUR/TRY Sepet (0.5$+0.5€) USD/TRY 3M Imp. Vol. USD/TRY Future 1.27 0.16 0.69 5.22 0.97 3.86 1.01 2.36 13.56 3.68 10.99 10.03 10.49 6.03 10.07 0.20 0.22 0.49 0.89 -0.94 0.89 3.49 10.45 6.79 -1.00 -0.96 -0.59 -0.94 -1.67 -1.73 -1.69 -1.53 5.53 5.62 7.55 5.46 1.06 -1.09 1.66 -0.84 1.02 0.56 2.38 -2.75 3.79 0.76 2.44 0.94 1.26 -0.87 -9.23 -15.13 -0.40 -10.02 0.09 0.11 -0.01 0.01 0.18 0.44 0.02 0.17 -0.03 0.02 -0.27 -0.25 1.58 16.44 15.36 0.00 6.56 11.54 3.15 6.28 3.02 6.26 0.00 6.58 19.15 18.93 0.00 11.01 17.17 3.15 18.85 6.63 16.52 0.00 6.17 88.47 37.91 87.44 66.21 -7.65 66.18 -36.11 -23.51 -21.56 -29.74 0.11 -0.01 -0.36 0.24 0.43 1.71 0.45 0.80 -1.48 2.19 3.34 1.53 1.01 2.26 1.06 2.88 2.46 -6.86 -1.94 -22.61 10.03 7.53 6.43 3.99 -0.31 -4.22 -2.61 41.57 3.83 -30.05 -0.51 -0.21 -0.72 -0.38 -4.70 -3.50 -3.73 1.51 13.66 17.85 19.37 9.73 FAİZ Gösterge Tahvil Getirisi* Gösterge Eurobond Getirisi(2030)* 5Y CDS BİST-100 BİST-30 BİST-Bankacılık BİST-30 Future Dolar Endeksi EUR/USD USD/JPY GBP/USD USD/CHF EUR/JPY 2Y ABD Hazine Tahvil Getirisi 10Y ABD Hazine Tahvil Getirisi 2Y Almanya Hazine Tahvil Getirisi 10Y Almanya Hazine Tahvil Getirisi YURT DIŞI 3.2901 3.5331 3.4116 14.4625 3.3192 iTraxx Crossover Almanya 5Y CDS Fransa 5Y CDS İngiltere 5Y CDS İtalya 5Y CDS İspanya 5Y CDS Portekiz 5Y CDS Brezilya 5Y CDS Rusya 5Y CDS Güney Afrika 5Y CDS Macaristan 5Y CDS Dow Jones S&P500 Nasdaq DAX CAC40 Nikkei Shanghai Bovespa MSCI GOÜ VIX Altın ($/ons) ABD Ham Petrolü ($/varil) Brent Petrol ($/varil) Emtia Endeksi 10.09 6.28 299.75 HİSSE SENEDİ 74419.10 90813.88 126566.50 91.80 DÖVİZ 100.11 1.07 108.42 1.25 1.00 116.41 FAİZ* 1.00 2.26 -0.62 0.32 KREDİ 349.74 24.25 36.39 35.76 161.64 83.14 283.38 320.72 241.33 270.34 115.11 HİSSE SENEDİ 18868.69 2164.20 5218.40 10693.69 4508.55 17672.62 3210.37 59657.46 453.96 14.48 EMTİA 1221.35 43.32 44.43 411.16 *: Puan Değişim LİBOR TL USD EUR ON 1 Hafta 1 Ay 2 Ay 3 Ay 6 Ay 1 Yıl 8.2489 8.2934 8.6574 8.9650 9.1200 9.7350 9.9416 0.4323 0.4592 0.5382 0.6949 0.9057 1.2621 1.5879 -0.4100 -0.3910 -0.3824 -0.3536 -0.3307 -0.2137 -0.0754 Vakıfbank Ekonomik Araştırmalar [email protected] Cem Eroğlu Müdür [email protected] 0212-398 18 98 Buket Alkan Müdür Yardımcısı [email protected] 0212-398 19 03 Fatma Özlem Kanbur Uzman [email protected] 0212-398 18 91 Bilge Pekçağlayan Uzman [email protected] 0212-398 19 02 Elif Engin Uzman [email protected] 0212-398 18 92 Sinem Ulusoy Uzman [email protected] 0212-398 19 05 Ezgi Şiir Kıbrıs Uzman Yardımcısı [email protected] 0212-398 18 93 Bu rapor Türkiye Vakıflar Bankası T.A.O. tarafından güvenilir olduğuna inanılan kaynaklardan sağlanan bilgiler kullanılarak hazırlanmıştır. Türkiye Vakıflar Bankası T.A.O. bu bilgi ve verilerin doğruluğu hakkında herhangi bir garanti vermemekte ve bu rapor ve içindeki bilgilerin kullanılması nedeniyle doğrudan veya dolaylı olarak oluşacak zararlardan dolayı sorumluluk kabul etmemektedir. Bu rapor sadece bilgi vermek amacıyla hazırlanmış olup, hiçbir konuda yatırım önerisi olarak yorumlanmamalıdır. Türkiye Vakıflar Bankası T.A.O. bu raporda yer alan bilgilerde daha önceden bilgilendirme yapmaksızın kısmen veya tamamen değişiklik yapma hakkına sahiptir.