TÜRK İMALAT SANAYİİ

TÜRK İMALAT SANAYİİ
(TEMEL BAZI ÖZELLİKLERİNE GÖRE AB ÜYESİ ÜLKELERLE KARŞILAŞTIRMALI BİR ANALİZ)
Oktay KÜÇÜKKİREMİTÇİ
TMMOB SANAYİ KONGRESİ 2013
20-21 ARALIK 2013
ANKARA
1
Türk İmalat Sanayii
TMMOB Sanayi Kongresi
(Temel Bazı Özelliklerine Göre AB Üyesi Ülkelerle Karşılaştırmalı Bir Analiz)
20-21 Aralık 2013
Teknoloji Skoru Yaklaşımı
İMALAT SANAYİ SEKTÖRLERİNİN TEKNOLOJİ DÜZEYLERİ (OECD SINIFLAMASI)
Sektör Kodu
15-16
17
18
19
20
21
22
23-24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36-37
Sektör Adı
Teknoloji Düzeyi
Gıda, İçki ve Tütün
Düşük
Tekstil
Düşük
Giyim Eşyası, Kürkün İşlenmesi ve Boyanması
Düşük
Derinin Tabaklanması, İşlenmesi, Deriden Mamul Eşya Düşük
Ağaç ve Mantar Ürünleri
Düşük
Kâğıt ve Kâğıt Ürünleri
Düşük
Bası+m ve yayın
Düşük
Kok Kömürü, Rafine Edilmiş Petrol, Kimyasal Maddeler Orta-Düşük
Plastik ve Kauçuk Ürünleri
Orta-Düşük
Metalik Olmayan Diğer Mineral Ürünler
Orta-Düşük
Ana Metal Sanayi
Orta-Düşük
Metal Eşya
Orta-Düşük
Bys Makine ve Teçhizat
Orta-Yüksek
Büro, Muhasebe ve Bilgi İşlem Makineleri
Yüksek
Bys Elektrikli Makine ve Cihazlar
Orta-Yüksek
Radyo, TV ve Haberleşme Cihazları
Yüksek
Tıbbi Aletler, Hassas ve Optik Aletler
Orta-Yüksek
Motorlu Kara Taşıtı ve Römork
Orta-Yüksek
Diğer Ulaşım Araçları
Orta-Yüksek
Mobilya; Bys Diğer İmalat ve Yeniden Değerlendirme
Düşük
2
Türk İmalat Sanayii
TMMOB Sanayi Kongresi
(Temel Bazı Özelliklerine Göre AB Üyesi Ülkelerle Karşılaştırmalı Bir Analiz)
20-21 Aralık 2013
Teknoloji Skoru Yaklaşımı
n
TS   w i s i
i1
Burada,
TS : teknoloji skorunu,
i : sektörleri,
si : i. sektörün teknoloji puanını,
s =1, sektör düşük teknoloji grubunda ise,
s =2, sektör orta-düşük teknoloji grubunda ise,
s =3 , sektör orta-yüksek teknoloji grubunda ise,
s =4, sektör yüksek teknoloji grubunda ise,
n : sektör sayısını,
wi : i. sektörün katma değerinin imalat sanayi katma değeri içindeki payını
ifade etmektedir. Dolayısıyla 1  TS  4 olacaktır. Bir ülkenin teknoloji skoru 4’e yaklaştıkça o
ülkenin yüksek teknoloji içeren sektörlerinin ekonomi içinde önemli paya sahip olduğu, 1’e
yaklaştıkça ise genellikle düşük teknolojili sektörlerin ekonomi içinde daha büyük pay tuttuğu
anlaşılacaktır.
3
Türk İmalat Sanayii
TMMOB Sanayi Kongresi
(Temel Bazı Özelliklerine Göre AB Üyesi Ülkelerle Karşılaştırmalı Bir Analiz)
20-21 Aralık 2013
İmalat Sanayinde Ne Üretiyoruz?
2003
Sektörler
Gıda&içecek
Tütün
Tekstil
Konfeksiyon
Deri Mamul.
Ağaç&Mantar
Kağıt
Basım&Yayın
Petrol Ürün.
Kimyasal Mad.
Plastik&Kauçuk
Taş&Toprak
Ana Metal
Metal Eşya
BYS Makine
Büro Mak.
BYS Elkt. Mak.
Kara Taşıtları
Diğ. Ulaşım Ar.
Mobilya vd
İmalat Sanayi
% Pay
13.1
1.4
13.8
9.1
1.1
0.9
1.6
1.8
2.1
9.7
4.5
6.1
7.4
3.4
6.4
2.5
2.4
8.5
1.0
3.2
100.0
2011
Sıra
2
17
1
4
18
20
16
15
14
3
9
8
6
10
7
12
13
5
19
11
% Pay
11.4
0.8
9.2
7.1
0.8
1.4
2.0
1.0
2.1
7.1
5.7
7.9
9.9
6.5
6.9
1.6
5.3
8.5
1.6
3.4
100.0
2003-2011 Ortalama
Sıra
1
20
3
6
19
17
14
18
13
7
10
5
2
9
8
16
11
4
15
12
12.2
1.3
10.5
7.0
1.0
1.3
1.9
1.7
2.3
7.6
5.1
7.9
8.6
5.0
7.0
2.0
4.1
8.7
1.6
3.3
100.0
1
19
2
8
20
18
15
16
13
6
9
5
4
10
7
14
11
3
17
12
Teknoloji Skoru
2003 : 1.77
2011 : 1.88
Ort : 1.85
Kaynak: TÜİK, Yıllık Sanayi ve Hizmet İstatistikleri, Sektörel Katma Değer Payları
4
Türk İmalat Sanayii
TMMOB Sanayi Kongresi
(Temel Bazı Özelliklerine Göre AB Üyesi Ülkelerle Karşılaştırmalı Bir Analiz)
20-21 Aralık 2013
İmalat Sanayinde Hangi Sektörlere Yatırım Yapıyoruz?
2003
Sektörler
Gıda&içecek
Tütün
Tekstil
Konfeksiyon
Deri Mamul.
Ağaç&Mantar
Kağıt
Basım&Yayın
Petrol Ürün.
Kimyasal Mad.
Plastik&Kauçuk
Taş&Toprak
Ana Metal
Metal Eşya
BYS Makine
Büro Mak.
BYS Elkt. Mak.
Kara Taşıtları
Diğ. Ulaşım Ar.
Mobilya vd
İmalat Sanayi
% Pay
9.5
4.0
18.7
5.4
0.5
1.8
1.3
5.2
1.0
6.1
18.1
5.0
6.1
2.5
3.6
1.3
1.3
6.3
0.7
1.6
100.0
2011
Sıra
3
10
1
7
20
13
15
8
18
5
2
9
6
12
11
16
17
4
19
14
% Pay
14.3
1.1
11.0
3.6
0.7
2.5
1.9
1.0
0.8
6.2
5.6
9.8
17.8
4.9
6.2
0.7
3.1
4.6
1.4
2.8
100.0
Kaynak: TÜİK, Yıllık Sanayi ve Hizmet İstatistikleri
Sıra
2
16
3
10
20
13
14
17
18
6
7
4
1
8
5
19
11
9
15
12
2003-2011 Ortalama
% Pay
Sıra
11.4
3
2.1
14
13.5
1
3.8
10
0.6
20
1.8
18
2.1
16
1.8
17
3.2
11
6.2
7
7.4
5
8.8
4
13.2
2
4.3
9
5.5
8
1.1
19
2.6
12
6.4
6
2.2
13
2.1
15
100.0
Teknoloji Skoru
2003 : 1.66
2011 : 1.78
Ort : 1.80
5
Türk İmalat Sanayii
TMMOB Sanayi Kongresi
(Temel Bazı Özelliklerine Göre AB Üyesi Ülkelerle Karşılaştırmalı Bir Analiz)
20-21 Aralık 2013
Ne Satıyoruz, Ne Alıyoruz?
Sektörler
Gıda&içecek
Tütün
Tekstil
Konfeksiyon
Deri Mamul.
Ağaç&Mantar
Kağıt
Basım&Yayın
Petrol Ürün.
Kimyasal Mad.
Plastik&Kauçuk
Taş&Toprak
Ana Metal
Metal Eşya
BYS Makine
Büro Mak.
BYS Elkt. Mak.
Kara Taşıtları
Diğ. Ulaşım Ar.
Mobilya vd
İmalat Sanayi
Teknoloji Skoru
X % Pay
6.0
0.2
15.4
18.4
0.6
0.3
0.8
0.2
2.1
4.3
3.3
4.1
8.8
3.4
7.0
4.8
2.8
12.3
2.3
3.0
93.9
1.89
2003
X Sıra M % Pay
6
2.9
19
0.1
2
5.6
1
0.8
17
0.8
18
0.4
16
2.4
20
0.4
15
5.1
8
20.2
11
2.6
9
0.9
4
13.1
10
2.0
5
14.6
7
10.2
13
3.7
3
11.5
14
0.9
12
1.7
80.3
2.36
M Sıra
9
20
6
16
17
19
11
18
7
1
10
15
3
12
2
5
8
4
14
13
X % Pay
7.1
0.2
10.3
9.2
0.6
0.5
1.1
0.1
4.9
5.4
5.0
3.2
13.5
4.9
8.8
2.2
4.7
13.5
1.6
3.2
93.4
2011
X Sıra M % Pay M Sıra
6
2.7
10
20
0.1
20
3
3.7
7
1
1.5
17
17
0.8
16
18
0.7
18
16
2.0
12
19
0.3
19
14
10.0
6
8
18.1
1
11
2.4
9
9
1.0
15
4
14.2
3
10
2.1
13
5
11.6
4
7
7.7
5
13
5.1
8
2
10.8
2
15
3.5
11
12
1.7
14
76.4
2.01
2.33
2003-2011 Ortalama
X % Pay
X Sıra
M % Pay M Sıra
5.9
6
2.4
10
0.2
19
0.1
20
11.5
3
4.2
8
12.4
2
1.1
17
0.6
17
0.9
16
0.4
18
0.6
18
0.9
16
2.2
11
0.1
20
0.4
19
4.0
11
7.5
6
4.5
8
18.5
1
3.9
12
2.4
9
3.7
9
1.0
15
12.8
4
14.5
2
4.2
10
2.2
12
7.8
5
12.3
4
3.5
7
9.2
5
3.7
14
4.8
7
14.6
1
11.6
3
2.3
15
2.4
13
3.0
13
1.7
14
93.8
78.8
2.00
2.36
6
Türk İmalat Sanayii
TMMOB Sanayi Kongresi
(Temel Bazı Özelliklerine Göre AB Üyesi Ülkelerle Karşılaştırmalı Bir Analiz)
20-21 Aralık 2013
Özetle (2003);
2003
Faaliyet
Üretim
Yatırım
İhracat
İthalat
1. Sıradaki Sektör
Tekstil
Tekstil
Konfeksiyon
Kimyasal Mad.
2. Sıradaki Sektör
Gıda&içecek
Plastik& Kauçuk
Tekstil
BYS Makine
3. Sıradaki Sektör
Kimyasal Mad.
Gıda&içecek
Kara Taşıtları
Ana Metal
…
…
…
…
…
18. Sıradaki Sektör
Deri Mamul.
Petrol Ürün.
Ağaç&Mantar
Basım&Yayın
Tütün
Ağaç& Mantar
Basım&Yayın
Tütün
19. Sıradaki Sektör Diğ. Ulaşım Araç Diğ. Ulaşım Araç.
20. Sıradaki Sektör
Ağaç& Mantar
Deri Mamul.
7
Türk İmalat Sanayii
TMMOB Sanayi Kongresi
(Temel Bazı Özelliklerine Göre AB Üyesi Ülkelerle Karşılaştırmalı Bir Analiz)
20-21 Aralık 2013
Özetle (2011);
2011
Faaliyet
Üretim
Yatırım
İhracat
İthalat
1. Sıradaki Sektör
Gıda&içecek
Ana Metal
Konfeksiyon
Kimyasal Mad.
2. Sıradaki Sektör
Ana Metal
Gıda&içecek
Kara Taşıtları
Kara Taşıtları
Tekstil
Tekstil
Tekstil
Ana Metal
…
…
…
…
Basım&Yayın
Petrol Ürün.
Ağaç&Mantar
Ağaç&Mantar
Deri Mamul.
Büro Mak.
Basım&Yayın
Basım&Yayın
Tütün
Deri Mamul.
Tütün
Tütün
3. Sıradaki Sektör
…
18. Sıradaki Sektör
19. Sıradaki Sektör
20. Sıradaki Sektör
8
Türk İmalat Sanayii
TMMOB Sanayi Kongresi
(Temel Bazı Özelliklerine Göre AB Üyesi Ülkelerle Karşılaştırmalı Bir Analiz)
20-21 Aralık 2013
Özetle (2003-2011);
2003-2011 Ortalama
Faaliyet
Üretim
Yatırım
İhracat
İthalat
1. Sıradaki Sektör
Gıda& içecek
Tekstil
Kara Taşıtları
Kimyasal Mad.
2. Sıradaki Sektör
Tekstil
Ana Metal
Konfeksiyon
Ana Metal
3. Sıradaki Sektör
Kara Taşıtları
Gıda&içecek
Tekstil
Kara Taşıtları
…
…
…
…
18. Sıradaki Sektör
Ağaç& Mantar
Ağaç& Mantar
Ağaç&Mantar
Ağaç&Mantar
19. Sıradaki Sektör
Tütün
Büro Mak.
Tütün
Basım&Yayın
20. Sıradaki Sektör
Deri Mamul.
Deri Mamul.
Basım&Yayın
Tütün
…
9
Türk İmalat Sanayii
TMMOB Sanayi Kongresi
(Temel Bazı Özelliklerine Göre AB Üyesi Ülkelerle Karşılaştırmalı Bir Analiz)
20-21 Aralık 2013
ÖNEMLİ KATSAYILAR – SEKTÖREL ETKİLEŞİM (TÜRKİYE TEKSTİL SEKTÖRÜ ÖRNEĞİ)
Sektör Ürününü Girdi Olarak
Girdi Kullandığı Sektörler Kullanan Sektörler
Meyve&Sebze
Petrol&Gaz Çıkarma
Hayvancılık
Sıvı&Katı Yağ
Tekstil&Dokuma
Tekstil&Dokuma
Diğer Tekstil Ür.
Diğer Tekstil Ür.
Rafine Petrol&Kok Köm. Örme
Ana Kimyasallar
Konfeksiyon
Zirai İlaç%Boya&Vernik
Deri Ürünler&İşleme
Temizlik Maddeleri
Ayakkabı&Terlik
Plastik
Ağaç Ürünleri
Elektrik
Kâğıt Ürünleri
Toptan Ticaret
Temizlik Maddeleri
Perakende Ticaret
Kauçuk
Karayolu Taşımacılık
Demiryolu Taşıtları
Mali Aracılık
Diğer Ulaşım Araçları
Mobilya
ARGE
Diğer İş Faaliyetleri
Diğer Hizmet
Üretimini Etkilediği
Sektörler
Meyve&Sebze
Hayvancılık
Petrol&Gaz Çıkarma
Taşocakçılığı
Diğer Tekstil Ür.
Kâğıt Ürünleri
Rafine Petrol&Kok Köm.
Ana Kimyasallar
Zirai İlaç&Boya&Vernik
Temizlik Maddeleri
Plastik
Demir-Çelik
Demir Dışı Metaller
Elektrik
Taşıt Satış&Bakım&Onar.
Toptan Ticaret
Perakende Ticaret
Karayolu Taşımacılık
Su Yolu Taşımacılık
Diğer Ulaştırma&Acente.
Mali Aracılık
Diğer İş Faaliyetleri
Hangi Sektörler Sayesinde
Üretimi Artıyor
Diğer Tekstil Ür.
Örme
Konfeksiyon
Kürk Mamulleri
Deri Ürünler&İşleme
Ayakkabı&Terlik
Kâğıt Ürünleri
Radyo&TV&Haberleş. Cih.
Demiryolu Taşıtları
Mobilya
10
Türk İmalat Sanayii
(Temel Bazı Özelliklerine Göre AB Üyesi Ülkelerle Karşılaştırmalı Bir Analiz)
TMMOB Sanayi Kongresi
20-21 Aralık 2013
ÖNEMLİ KATSAYILAR – DEĞER ZİNCİRİ (TÜRKİYE TEKSTİL SEKTÖRÜ ÖRNEĞİ)
TEDARİKÇİ SEKTÖRLER
ÜRETİCİ SEKTÖR
KULLANICI SEKTÖRLER
11
Türk İmalat Sanayii
TMMOB Sanayi Kongresi
(Temel Bazı Özelliklerine Göre AB Üyesi Ülkelerle Karşılaştırmalı Bir Analiz)
20-21 Aralık 2013
Biz Kime Benziyoruz ? – Üretim Yapısı (2002)
İrlanda
Slovakya
Slovakya
Macaristan
Romanya
Finlandiya
İtalya
Litvanya
Letonya
Avusturya
Türkiye
İngiltere
İsveç
Almanya
Belçika
Fransa
Portekiz
Polonya
Estonya
İspanya
Hollanda
Danimarka
Yunanistan
Tarım
3.5
4.4
2.7
4.2
12.8
3.2
2.7
5.3
4.6
1.7
11.8
1.7
1.9
1.1
1.5
2.5
3.7
5.1
4.6
4.0
2.7
2.1
6.1
Sektörel Paylar
Sanayi
31.3
30.1
28.9
27.8
27.4
26.2
23.9
23.0
22.9
22.5
22.4
22.2
22.1
22.0
21.8
21.6
21.0
21.0
19.3
18.9
17.3
17.3
13.4
Hizmetler
64.7
64.6
67.8
67.6
58.2
70.3
73.0
71.2
72.4
75.4
64.8
73.9
75.7
76.6
76.4
75.8
74.9
72.0
74.9
76.8
77.0
78.1
79.9
12
Türk İmalat Sanayii
TMMOB Sanayi Kongresi
(Temel Bazı Özelliklerine Göre AB Üyesi Ülkelerle Karşılaştırmalı Bir Analiz)
20-21 Aralık 2013
Ülkelerin Yapısal Özellikleri - "Teknoloji Skoru" Yaklaşımı (2002)
Teknoloji Düzeyi
Ülkeler
İrlanda
Hollanda
Danimarka
Avusturya
Belçika
İsveç
İngiltere
Fransa
Almanya
Finlandiya
İtalya
İspanya
Yunanistan
Slovenya
Portekiz
Macaristan
Slovakya
Estonya
Polonya
Litvanya
Letonya
Romanya
Türkiye
Düşük
24.9 (22)
42.7 (9)
36.9 (13)
37.0 (12)
29.5 (21)
32.1 (18)
34.5 (17)
31.2 (19)
23.2 (23)
35.8 (14)
38.7 (10)
34.6 (15)
52.4 (7)
38.6 (11)
59.5 (4)
29.9 (20)
34.5 (16)
61.6 (3)
43.5 (8)
70.9 (2)
75.0 (1)
56.0 (5)
53.1 (6)
Orta Düşük
46.3 (1)
35.6 (9)
31.8 (14)
32.3 (13)
44.8 (2)
29.1 (17)
34.2 (10)
37.3 (5)
31.8 (15)
24.9 (19)
33.4 (11)
39.9 (4)
35.8 (8)
36.6 (6)
23.4 (20)
33.1 (12)
40.0 (3)
21.6 (21)
35.9 (7)
15.3 (22)
14.7 (23)
25.3 (18)
30.1 (16)
Orta Yüksek
12.2 (20)
16.7 (16)
28.3 (3)
26.1 (6)
21.9 (11)
32.6 (2)
25.4 (7)
27.2 (5)
42.2 (1)
19.5 (13)
24.3 (8)
23.4 (9)
9.5 (21)
21.9 (12)
14.9 (18)
27.6 (4)
23.2 (10)
13.6 (19)
18.0 (14)
9.4 (22)
9.2 (23)
17.2 (15)
15.2 (17)
Yüksek
16.5 (2)
4.9 (6)
3.0 (13)
4.6 (7)
3.7 (10)
6.2 (4)
5.9 (5)
4.3 (9)
2.9 (15)
19.9 (1)
3.6 (11)
2.1 (20)
2.3 (17)
2.9 (14)
2.2 (19)
9.3 (3)
2.3 (18)
3.2 (12)
2.6 (16)
4.4 (8)
1.1 (23)
1.6 (21)
1.5 (22)
Düşük Toplam(1)
71.3 (15)
78.4 (9)
68.7 (18)
69.3 (16)
74.4 (13)
61.2 (21)
68.7 (17)
68.5 (19)
54.9 (23)
60.7 (22)
72.1 (14)
74.5 (12)
88.2 (2)
75.2 (10)
82.9 (6)
63.0 (20)
74.5 (11)
83.2 (5)
79.4 (8)
86.2 (3)
89.7 (1)
81.3 (7)
83.3 (4)
Yüksek Toplam(2)
28.7 (9)
21.6 (15)
31.3 (6)
30.7 (8)
25.6 (11)
38.8 (3)
31.3 (7)
31.5 (5)
45.1 (1)
39.3 (2)
27.9 (10)
25.5 (12)
11.8 (22)
24.8 (14)
17.1 (18)
37.0 (4)
25.5 (13)
16.8 (19)
20.6 (16)
13.8 (21)
10.3 (23)
18.7 (17)
16.7 (20)
Teknoloji Skoru
2.20 (3)
1.84 (15)
1.97 (10)
1.98 (9)
2.00 (8)
2.13 (5)
2.03 (7)
2.05 (6)
2.25 (1)
2.23 (2)
1.93 (13)
1.93 (12)
1.62 (19)
1.89 (14)
1.60 (20)
2.16 (4)
1.93 (11)
1.58 (21)
1.80 (16)
1.47 (22)
1.36 (23)
1.64 (18)
1.65 (17)
(*) Parantez içindeki değerler, ülkenin ilgili kategoride 23 ülke içinde kaçıncı sırada olduğunu göstermektedir (her kategoride en yüksek
ülke birinci sırada olmak üzere).
(1) Düşük ve Orta Düşük teknolojili sektörlerin yüzde payları toplamıdır.
(2) Orta Yüksek ve Yüksek teknolojili sektörlerin yüzde payları toplamıdır
13
Türk İmalat Sanayii
TMMOB Sanayi Kongresi
(Temel Bazı Özelliklerine Göre AB Üyesi Ülkelerle Karşılaştırmalı Bir Analiz)
20-21 Aralık 2013
Ülkelerin Yapısal Özellikleri – Kime Benziyoruz, Girdi Katsayıları Korelasyonu Yaklaşımı
(2002)
Sektörler
1. Sıradaki Ülke 2. Sıradaki Ülke 3. Sıradaki Ülke
Tarım
Yunanistan
Slovakya
Avusturya
Madencilik
Portekiz
Yunanistan
Estonya
Gıda, İçki ve Tütün
Danimarka
Macaristan
Estonya
Tekstil
Polonya
Portekiz
Romanya
Konfeksiyon
İspanya
Litvanya
Macaristan
Deri Eşya
Polonya
Danimarka
Avusturya
Ağaç ve Mantar Ürünleri
Litvanya
Polonya
Almanya
Kâğıt ve Kâğıt Ürünleri
Slovenya
Belçika
Macaristan
Basım ve yayın
Belçika
Letonya
İspanya
Rafine Petrol ve Kimyasallar
Portekiz
Hollanda
Avusturya
Plastik ve Kauçuk Ürünleri
Portekiz
Belçika
Avusturya
Metalik Olmayan Mineral Ürünler
Portekiz
Belçika
Polonya
Ana Metal Sanayi
Yunanistan
Slovenya
Fransa
Metal Eşya
İrlanda
İspanya
Letonya
Makine ve Teçhizat
Estonya
Letonya
Slovakya
Büro, Muhasebe ve Bilgi İşlem Mak.
Estonya
Portekiz
Fransa
Elektrikli Makine ve Cihazlar
İspanya
Portekiz
Slovakya
Radyo, TV ve Haberleşme Cihazları
Portekiz
Polonya
Macaristan
Tıbbi Aletler, Hassas ve Optik Aletler
İrlanda
İtalya
Danimarka
Motorlu Kara Taşıtı ve Römork
İspanya
İngiltere
Estonya
Diğer Ulaşım Araçları
Portekiz
Estonya
Belçika
Mobilya; Diğer İmalat ve Yen. Değ.
Belçika
Letonya
Yunanistan
Elektrik, Gaz, Su
Avusturya
Letonya
İngiltere
İnşaat
Macaristan
Yunanistan
Avusturya
Almanya
Slovakya
Fransa
Oteller ve Lokantalar
Ticaret, Bakım Onarım
Slovenya
Portekiz
Estonya
Ulaştırma, Depolama ve Haberleşme
Yunanistan
Portekiz
İspanya
Finansal Aracılık
Macaristan
Hollanda
Almanya
Gayrimenkul, Kiralama, ARGE
Macaristan
Estonya
Romanya
Kamu Yön., Savunma, Sosyal Güv.
İspanya
İtalya
Almanya
Eğitim Hizmetleri
Portekiz
İspanya
Finlandiya
Sağlık İşleri ve Sosyal Hizmetler
Finlandiya
İspanya
Avusturya
Diğer
Belçika
Almanya
İspanya
Düşük, Orta Düşük
Yüksek, Orta Yüksek
14
Türk İmalat Sanayii
TMMOB Sanayi Kongresi
(Temel Bazı Özelliklerine Göre AB Üyesi Ülkelerle Karşılaştırmalı Bir Analiz)
20-21 Aralık 2013
SONUÇ
• Türkiye İmalat sanayinde 2033-2011 döneminde üretim, yatırımlar ve dış ticaret
yapısı açısından belirgin bir dönüşüm emaresi görülmemektedir.
• Üretim bileşenlerinin yerli/ithal oranlarında bir değişme olmaksızın ithal bağımlı
sektörlerin rekabet gücünün artması ya da üretimlerinin artması neticesinde ithalat
gereksinimi daha da artacak ve katma değer zincirinin önemli bir kesimi yurtdışında
kaldığı için, bu sektörlerin gelişmesi yurtdışında bu sektörlere yönelik hammadde ve
ara malı üreten sektörlerin daha da gelişmesini ortaya çıkaracaktır.
•
Bunun yanında, bu sektörlerin sadece talep cephesine yönelik teşviklerle
özendirilmesi ya da doğrudan/dolaylı yöntemlerle üretim hacminin arttırılmasına
yönelik çabalar neticesinde yaratılacak katma değerin önemli bir bölümü kullanılan
girdiler nedeniyle yurtdışına transfer edilmek durumda kalınacağından, bu
sektörlerin gelişmesi ekonomide istenilen çoğaltan etkisini yaratmayacaktır.
• Netice olarak, ekonomi genişlemesine karşın istihdam yaratamayacak ve sektörlere
girdi tedarik eden yurt içindeki sektörler gelişemeyecektir.
15
Türk İmalat Sanayii
TMMOB Sanayi Kongresi
(Temel Bazı Özelliklerine Göre AB Üyesi Ülkelerle Karşılaştırmalı Bir Analiz)
20-21 Aralık 2013
SONUÇ
• Dış ticaret verileri kullanılarak yapılan “sektörel dış ticaret dengeleri ya da sektörel
ihracatın ithalatı karşılama oranları” analizinin bu ilişkisel yapıyı ortaya
koyamayacağının da belirtilmesi gerekmektedir. Ticarete konu olmayan sektörlerin
kullandıkları ithal girdiler dış ticaret verileri ile analiz edilemeyecektir.
• Bunun yanı sıra, örneğin; ülkenin otomotiv sektöründe dış ticaret fazlası vermesi,
bu sektörün dışa bağımlı olmadığını göstermeyecektir. Sadece nihai ürün bazında
ihracatın (dış talebin) ithalattan (yurtdışı üretimle karşılanan iç talep) fazla olması,
sektörün dış ticaret etkisinin pozitif olduğu anlamına gelmemektedir. Sektörün dış
ticaret etkisinin pozitif olduğunu söyleyebilmek için, sektörün üretim girdilerinin ne
kadarının ithal ne kadarının yurtiçi olduğunu belirlemek gerekmektedir.
• Tekstil sektöründe sürekli dış ticaret fazlası veren ülkemizde, sürekli değişen
teknolojiye uyum sağlayabilmek ve verimliliği artırabilmek amacıyla sık sık
yenilenmek zorunda kalınan makine parkı nedeniyle, önemli ve sürekli bir ithalat
gereksinimi bulunmakta, ithal edilen tekstil makineleri sektör sınıflamasında başka
bir fasılda sınıflandırıldığı için, tekstil sektörü dış ticaret fazlası verirken, bu fazlanın
önemli bir kısmı makine teçhizat sektöründe verilen dış ticaret açığı ile ortadan
kaybolmaktadır.
16
Türk İmalat Sanayii
TMMOB Sanayi Kongresi
(Temel Bazı Özelliklerine Göre AB Üyesi Ülkelerle Karşılaştırmalı Bir Analiz)
20-21 Aralık 2013
SONUÇ
• Türkiye, sanayi sektörünün GSYİH’den aldığı pay açısından AB üyesi ülkelerin
ortalamasına yakın bir yerlerde bulunmakta, hatta Türkiye’nin sanayi sektörünün payı
Almanya, İngiltere ve Fransa’nın üzerinde bulunmaktadır. Bu açıdan yapılacak bir
değerlendirme ile Türkiye’yi bu ülkelerden daha sanayileşmiş bir konumda düşünmek
mümkündür.
•
Oysa teknoloji skorları ve teknoloji düzeyine göre imalat sanayinin sınıflandırması
ülkelerin gerçek sanayileşme fotoğrafını daha açık bir şekilde ortaya koymaktadır.
• Türkiye’nin teknoloji skoru (dört üzerinden) 1.65 iken, Almanya’nın 2.25’dir. Türkiye’nin
ürettiği sanayi ürünlerinin yüzde 83’ü düşük ve orta düşük teknolojili sektörler, yüzde
16.7’si ise orta yüksek ve yüksek teknolojili sektörler tarafından gerçekleştirilirken; orta
yüksek ve düşük teknolojili malların toplam imalat sanayi katma değeri içindeki payları
Almanya için yüzde 45.1, İngiltere için yüzde 31.3, Fransa için yüzde 31.5’dir.
17
Türk İmalat Sanayii
TMMOB Sanayi Kongresi
(Temel Bazı Özelliklerine Göre AB Üyesi Ülkelerle Karşılaştırmalı Bir Analiz)
20-21 Aralık 2013
SONUÇ
• Ülkede istihdam potansiyelini artıracak, diğer sektörleri de tetikleyerek ülke
ekonomisinde bütüncül bir kalkınma yaratacak sanayileşme ve üretim
politikası için “katma değer zincirinin” mümkün olduğunca yurtiçine
kaydırılarak, önemli noktanın “yurt içinde yaratılan katma değer zinciri”
olduğunun hatırlanması gerekmektedir.
•
Aksi taktirde, bilhassa yüksek teknoloji gerektiren sektörlerdeki dışa
bağımlılık neticesinde, bu dışa bağımlılığın yaratacağı dış finansman ihtiyacı
ülke dış borcunu artıracak ve alınan dış kredilerle de aslında bu kredileri
veren ülkelerin ürettiği yatırım malları ve ara malları ithal edileceğinden,
yurtdışındaki üreticiler desteklenmiş olacaktır.
18
Türk İmalat Sanayii
TMMOB Sanayi Kongresi
(Temel Bazı Özelliklerine Göre AB Üyesi Ülkelerle Karşılaştırmalı Bir Analiz)
20-21 Aralık 2013
TEŞEKKÜRLER.
19