Haftalık Görünüm

HAFTALIK RAPOR
16 Mayıs 2016
Geçtiğimiz hafta yurtiçinde Mart ayı sanayi üretimi ve cari işlemler dengesi verileri açıklandı. Mart ayında Şubat
ayına kıyasla arındırılmamış ve arındırılmış verilerle yıllık bazda sanayi üretiminin artış hızı azalarak devam etti.
Arındırılmamış ve arındırılmış verilerle yıllık bazda sanayi üretiminin farklılaşmasında ise Mart ayında iyileşme
gösteren küresel finansal koşulların ve gelişmekte olan ülkelere sermaye girişlerinin artmasının etkili olduğunu
düşünüyoruz. 2016 yılının ilk çeyreğinde bir önceki yılın aynı dönemine göre %5.6 oranında artan sanayi üretiminin
yılın ilk çeyreğinde büyümeye önemli ölçüde katkıda bulunmasını bekliyoruz. Hafta içinde açıklanan bir diğer veri
olan cari işlemler açığında ise yıllık bazda daralma yaşanmaya devam etse de hem mevsimsellikten arındırılmış
hem de ham verilerle cari işlemler açığındaki toparlanma ivme kaybetti. Turizm gelirlerindeki azalış sebebiyle net
hizmet gelirlerinin cari açığa yaptığı katkının azaldığı Mart ayında küresel piyasalardaki iyimser havanın etkisiyle
sermaye girişlerindeki artış dikkat çekici oldu. Bu haftaki raporumuzda sanayi üretimi ve cari işlemler dengesinde
yaşanan gelişmeleri yakından ele alacağız.
Sanayi Üretim Endeksi Mart ayında yıllık bazda arındırılmamış verilerle %4.7 arttı.
Arındırılmamış Sanayi Üretim Endeksi (Yıllık % Değişim)
Takvim Etkisinden Arındırılmış Sanayi Üretim Endeksi (Yıllık % değişim)
15
10
4.73
2.94
5
0
-5
Mar.16
Kas.15
Oca.16
Eyl.15
Tem.15
May.15
Oca.15
Mar.15
Eyl.14
Kas.14
Tem.14
Mar.14
May.14
Oca.14
Eyl.13
Kas.13
Tem.13
Mar.13
May.13
Oca.13
Eyl.12
Kas.12
Tem.12
Mar.12
May.12
-10
Kaynak: TÜİK
Sanayi üretim endeksi, 2016 yılının Mart ayında
arındırılmamış verilerle yıllık bazda %4.73
(a-a, %)
momentum
(Vakıfbank beklentisi: %1.05) ve arındırılmış
10.00
verilerle yıllık bazda %2.94 (Vakıfbank
5.00
beklentisi: %1.15) arttı. Mevsim ve takvim
4.8
etkisinden arındırılmış sanayi üretim endeksi
0.00
ise bir önceki aya göre %0.53 düştü (Vakıfbank
-0.53
beklentisi: %0.10). Sanayi üretiminin Mart
-5.00
ayında baz etkisinin katkısıyla yavaşlamasını
bekliyorduk. Sanayi üretimi baz etkisinin
Kaynak: TÜİK, Vakıfbank
katkısıyla yavaşlasa da Mart ve Nisan aylarında
küresel finansal koşulların iyileşme göstermesi
ve gelişmekte olan ülkelere sermaye girişlerinin artmasıyla küresel piyasalarda oluşan iyimser havanın yurtiçi
göstergelere de yansıması sonucu sanayi üretiminin beklentimizin üzerinde gerçekleştiğini düşünüyoruz. Mart
ayı gerçekleşmesiyle birlikte 2015 yılının ilk çeyreğinde %1.2 olan arındırılmamış verilerle sanayi üretiminin, 2016
yılının ilk çeyreğinde %5.6’ya; 2015 yılının son çeyreğinde %4.2 olan arındırılmış verilerle sanayi üretiminin ise
2016 yılının ilk çeyreğinde %4.7’ye yükseldiği görülüyor. Bu bağlamda, 2016 yılının ilk çeyreğinde geçen yılın aynı
dönemine göre arındırılmamış verilerle sanayi üretiminin çok iyi performans sergilediği ve arındırılmış verilerle
bir önceki çeyreğe göre ise hızının bir miktar arttığı görülüyor. Mevsim ve takvim etkisinden arındırılmış sanayi
üretim endeksinin ise bir önceki aya göre %0.53 düşüş kaydetmesiyle sanayi üretim endeksinin momentumu
beklentimiz doğrultusunda gerçekleşti. Böylece son 4 aydır yükselen momentum Mart ayında beklentimize
paralel şekilde yavaşlama göstermiş oldu. Aylık bazdaki söz konusu yavaşlamada Mart ayında imalat sanayi
sektöründeki ve madencilik ve taşocakçılığı sektörlerindeki yavaşlama etkili oldu. Aylık bazdaki yavaşlama ve
momentumun yönünü aşağı çevirmesi sanayi üretimdeki yavaşlamanın ilk işareti olabilir. Sanayi üretimi açısından
Ara.15
Mar.16
Eyl.15
Haz.15
Mar.15
Eyl.14
Ara.14
Haz.14
Ara.13
Mar.14
Eyl.13
Haz.13
Mar.13
Eyl.12
Ara.12
Haz.12
Mar.12
Mevsim ve Takvim Etkisinden Arındırılmış Sanayi Üretim
Endeksi
VakıfBank Ekonomik Araştırmalar Müdürlüğü | İstanbul
1
önemli öncül göstergelerden biri olan ve 2016 yılına iyi başlangıç yapmayan ihracat ve ara malı ithalatında Şubat
ayında görülmeye başlanan iyileşmenin Mart ayında da devam etmesinin, Mart ayında sanayi üretimini olumlu
yönde etkilediği görülüyor.
Sanayi üretimi Mart ayında arındırılmış
verilerle yıllık bazda %2.9 arttı. Endekse ana
sanayi grupları bazında bakıldığında en yüksek
9.0
Şubat
Mart
artışın Mart ayında da %3.8 ile sermaye malı
7.0
5.8
5.1
imalatında yaşandığı görülüyor. Sermaye malı
3.8
3.4
2.9
2.7
2.7 2.2
haricindeki diğer ana sanayi gruplarının sanayi
2.1
1.2
üretimine yıllık bazdaki katkısı ise bir önceki aya
kıyasla Mart ayında azaldı. Özellikle dayanıklı
Ara Malı Dayanıklı Dayanıksız Enerji
Sermaye Toplam
tüketim malı imalatının ve enerji grubunun
Tük. Malı Tük. Malı
Malı
yıllık artış hızının bu yılın başından beri
Kaynak:TÜİK
yavaşlamaya devam ettiği görülüyor. Ancak
daha öncede belirttiğimiz gibi dayanıklı tüketim malı imalatının volatil olması nedeniyle bunun bir geri dönüş
olduğunu söyleyemeyiz.
Ana Sanayi Grupları Bazında Yıllık % Değişim
(Takvim Etkisinden Arındırılmış Endeks)
Beyaz Eşya Üretimi (adet)
Otomobil Üretimi (adet- sağ eksen)
Kapasite Kullanım Oranı (y-y, puan)
PMI (y-y, %, sağ eksen)
Nis.16
Şub.16
Ara.13
Mar.16
Ara.15
Eyl.15
Haz.15
Mar.15
Ara.14
Eyl.14
Haz.14
Mar.14
Kaynak: Hazine Müsteşarlığı
Eki.15
-15
Ara.15
-10
-2
20000
Ara.13
1200000
Ağu.15
-5
-1
40000
Nis.15
1600000
Haz.15
0
0
Ara.14
1
60000
Şub.15
5
Eki.14
80000
Ağu.14
10
2
Nis.14
3
Haz.14
2000000
100000
Şub.14
2400000
Kaynak: TCMB, Bloomberg
Sanayi üretiminde önemli bir yere sahip olan otomobil ve beyaz eşya üretiminin Mart ayında da sanayi üretimine
pozitif katkısının devam ettiğini görüyoruz. Otomobil üretiminin yıllık bazda %5.9 ve beyaz eşya üretiminin de
yıllık bazda %8.9 artması Mart ayında sanayi üretimini destekledi. Kapasite kullanım oranı ise Mart ayında hem
aylık hem de yıllık bazda yükseldi. İmalat PMI’ın Mart ayında 50 seviyesinin altına gerilemesi sanayi üretimi
açısından olumsuz görünse de bir önceki yıla göre yükselmiş olması ve kapasite kullanım oranındaki artış, Mart
ayında da sanayi üretiminin olumlu bir görünüm sergilemesinde etkili oldu. İmalat PMI’ın Mart ayının ardından
Nisan ayında da 50 kritik değerinin altında kalmaya devam etmesi sanayi üretiminde önümüzdeki ay bir miktar
aşağı yönlü baskı yaratabilir ancak kapasite kullanım oranının Nisan ayında da olumlu bir görünüm çizmesi
nedeniyle aşağı yönlü baskının hafiflemesi olası görünüyor.
Sanayi üretimi ile reel GSYH arasındaki
korelasyonun %90 seviyelerinde olduğu ve sanayi
15
üretiminin
reel
GSYH’nın
en
önemli
10
kalemlerinden biri olduğu değerlendirildiğinde
5
0
sanayi üretiminin 2016 yılının ilk çeyreğinde de
-5
büyümeye önemli ölçüde katkıda bulunmasını
-10
bekliyoruz. Bu bağlamda 2016 yılının ilk
-15
çeyreğinde bir önceki yılın aynı dönemine göre
-20
%5.6 oranında artan sanayi üretiminin yılın ilk
çeyreğinde %5 seviyesine yakın bir büyüme oranı
Kaynak: TÜİK, Vakıfbank
yakalanmasına
katkıda
bulunacağını
düşünüyoruz. 2014 yılının ilk çeyreğinde sanayi üretimi sergilediği başarılı performans ile yılın ilk çeyrek
2016Q1
2015Q3
2015Q1
2014Q3
2014Q1
2013Q3
2013Q1
2012Q3
2012Q1
2011Q3
2011Q1
2010Q3
2010Q1
2009Q3
2009Q1
2008Q3
2008Q1
Sanayi Üretim Endeksi (y-y, 3 Ay.Ort.)
Reel GSYH (y-y, %)
VakıfBank Ekonomik Araştırmalar Müdürlüğü | İstanbul
2
büyümesine destek vermişti. Bu duruma benzer şekilde, 2016 yılı ilk çeyreğinde sanayi üretimindeki performansın
ilk çeyrek büyümesine pozitif yansıyabileceğini düşünüyoruz.
Sonuç olarak, Mart ayında Şubat ayına kıyasla arındırılmamış ve arındırılmış verilerle yıllık bazda sanayi üretiminin
artış hızının azalarak devam ettiği görülüyor. Arındırılmamış ve arındırılmış verilerle yıllık bazda sanayi üretiminin
farklılaşmasında ise Mart ayında iyileşme gösteren küresel finansal koşulların ve gelişmekte olan ülkelere
sermaye girişlerinin artmasının etkili olduğunu düşünüyoruz. Takvim etkisinden arındırılmış sanayi üretiminin
artış hızının yavaşlamasında, sermaye malı imalatı haricinde tüketim malı ve ara malı imalatı ve enerji grubunun
yıllık bazdaki artış hızının bir önceki aya göre yavaşlaması etkili oldu. Mevsim ve takvim etkisinden arındırılmış
sanayi üretiminde ise bir önceki aya göre en yüksek düşüş enerji ana sanayi grubunda yaşandı. Önümüzdeki
dönemde sanayi üretimine ilişkin olarak, Gümrük ve Ticaret Bakanlığı tarafından yayımlanan Nisan ayı öncül
istatistiklerine göre ihracatta yıllık bazdaki %10’luk azalışla birlikte ara malı ithalatındaki yavaşlama ve imalat
PMI’ın Nisan ayında da gerilemeye devam etmesi Nisan ayı sanayi üretiminde aşağı yönlü baskı yaratabilir. Ancak
anket yöntemiyle tahmin edilen öncül göstergelerin sanayi üretimi ile olan korelasyonun düşük olduğu
değerlendirildiğinde ve Mart ayında iyileşme gösteren finansal koşulların ve gelişmekte olan ülkelere sermaye
girişlerinin Nisan ayında da artarak devam ettiği göz önünde bulundurulduğunda Nisan ayında sanayi üretiminin
olumlu bir görünüm sergilemesini bekliyoruz. Ayrıca sanayi üretimine doğrudan etkisi olmasa da reel kesim güven
endeksi ve tüketici güven endeksinin Nisan ayında yükseliş göstermiş olması da sanayi üretimi açısından olumlu
görünüyor. Mart ayı gerçekleşmesiyle birlikte büyümenin öncülü olan sanayi üretiminin 2016 yılının ilk
çeyreğinde geçen yılın aynı dönemine göre arındırılmamış verilerle çok iyi bir performans sergilediği ve
arındırılmış verilerle ise bir önceki çeyreğe göre hızının bir miktar arttığı görülüyor. Sanayi üretimindeki söz
konusu iyileşmenin %4 olan 2016 yılı büyüme beklentimizi destekleyeceğini düşünüyoruz.
Cari işlemler açığı Mart ayında 3.7 milyar dolar seviyesinde gerçekleşti.
Cari İşlemler Açığı (milyar $)
Enerji-Altın Hariç Cari İşlemler Açığı (milyar $,
sağ eksen)
85
35
25
65
15
45
5
Eyl.15
Mar.16
Eyl.14
Mar.15
Eyl.13
Mar.14
Mar.13
Eyl.12
Eyl.11
Mar.12
Eyl.10
Mar.11
Mar.10
Eyl.09
-15
Eyl.08
5
Mar.09
-5
Mar.08
25
Kaynak: TCMB
Cari İşemler Dengesi (milyar dolar, 3 aylık ort.)
0
Mevsimsellikten Arındırılmış
Arındırılmamış
-2
-4
-6
2008M01
2008M06
2008M11
2009M04
2009M09
2010M02
2010M07
2010M12
2011M05
2011M10
2012M03
2012M08
2013M01
2013M06
2013M11
2014M04
2014M09
2015M02
2015M07
2015M12
-8
2
0
-2
-4
-6
-8
-10
Mart ayında cari işlemler açığı geçen yılın aynı
dönemine göre %23 gerileyerek 3.7 milyar dolar
ile 3.8 milyar dolar olan beklentimize yakın
gerçekleşti (piyasa beklentisi: 3.7 milyar dolar).
Cari işlemler açığı Mart ayında geçen yılın aynı
dönemine göre gerilemeye devam etse de hem
ham verilerle hem de mevsimsellikten
arındırılmış verilerle ivme kaybı yaşadı. Yıllık cari
işlemler açığı ise geçen yılın aynı dönemine göre
%31.6 gerileyerek 29.5 milyar dolar oldu. Cari
işlemler açığı yıllık bazda gerilemesine karşın,
yıllık enerji ve altın hariç cari işlemler açığı 2015
yılının Mart ayında 4.7 milyar dolar fazla
verirken bu yıl 2.9 milyar dolar açık verdi. Ayrıca
enerji hariç cari işlemler açığında Mart ayında
artış yaşanmış olması dikkat çekici oldu.
Bununla birlikte son dönemde cari açıkta bir
toparlanma yaşanıyor gibi görülse de, aynı
verilere mevsimsellikten arındırıp bakıldığında
cari açıkta bir bozulma yaşandığı dikkat çekiyor.
Bu durumun önümüzdeki aylarda da devam
edip etmeyeceği “cari işlemler açığında bir
dönüş var mı?” sorusunun da yanıtı olabilir. Ocak-Mart dönemini kapsayan ilk çeyrek verilerine göre cari işlemler
açığı geçen yıla göre %25.1 gerileyerek 7.9 milyar dolar açıklandı. Çeyreklik verilere göre dış ticaret açığında
toparlanma görülürken, net hizmet gelirlerinde %46’lık sert gerileme yaşandı. Hizmet gelirlerindeki azalışta ise
Kaynak: TCMB, Vakıfbank
VakıfBank Ekonomik Araştırmalar Müdürlüğü | İstanbul
3
jeopolitik gelişmeler sebebiyle ilk çeyrekte net turizm gelirlerinde yaşanan %33’lük gerileme belirleyici oldu.
Geçen yılın ilk çeyreğinde 2.5 milyar dolarlık kar transferleri kanalıyla döviz çıkışı yaşanırken 2016 yılının ilk
çeyreğinde söz konusu bu çıkış 600 milyon dolar azalarak 1.9 milyar dolarda kaldı. Bu durumun yaşanmasında
özellikle Mart - Nisan aylarında küresel piyasalarda risk alma iştahının artışıyla gelişmekte olan ülke piyasalarına
ilginin artması sonucu hem TL varlıklarda hem de hisse senetlerinde girişlerin yaşanması belirleyici oldu.
Mart-2015
Mart-2016
2015-1.Çeyrek
2016-1. Çeyrek
Cari İşlemler Dengesi
-4.8
-3.7
-10.5
-7.9
Finansman Hesabı*
-4.7
-2.6
-6.6
-5.0
Ödemeler Dengesi Bilançosu (Milyar dolar)

Doğrudan Yatırımlar
0.8
0.7
3.2
1.3

Portföy Yatırımları
-3.1
2.7
-1.7
2.6

Diğer Yatırımlar
0.5
0.7
1.5
3.3

Rezervler
-6.6
1.5
-3.6
2.1
0.0
1.1
4.0
2.8
Net Hata Noksan
*Finansman hesabında (-) işaret sermaye girişinin olduğunu, (+) işaret ise sermaye çıkışının olduğunu gösteriyor. Bu durum uluslararası
standartlara göre bilanço kaydının tutulması amacıyla TCMB’nin metodoloji olarak 5. El kitabından 6. El kitabına geçişindeki farklılıktan
kaynaklanmaktadır.
Ödemeler bilançosunun pasif tarafında yer alan
finansman hesabında Mart ayında geçen aydan
farklı olarak yukarıda da değindiğimiz gibi küresel
piyasalarda risk alma iştahının artmasıyla
beraber 1.1 milyar dolarlık sermaye çıkışının
yerine 2.6 milyar dolarlık sermaye girişi yaşandığı
dikkat çekti. Bu durumun görülmesinde portföy
Kaynak: TCMB, Vakıfbank
yatırımları kanalıyla 2.7 milyar dolarlık döviz girişi
yaşanması belirleyici oldu. Şubat ayında diğer
yatırımlar kanalıyla 1.7 milyar dolarlık döviz çıkışı
yaşanmıştı. Mart ayında ise geçen aya göre 2.4
milyar dolarlık döviz artışı ile diğer yatırımlar
kanalıyla 718 milyon dolarlık döviz girişi
yaşanması bir diğer önemli gelişme oldu. Mart
ayında doğrudan yatırımlar kanalıyla ise 650
milyon dolarlık sermaye girişi yaşandı. Sermaye
girişlerindeki performansa baktığımızda, yıllık
verilerle doğrudan yatırımlarda iyileşme
olduğunu ancak 3 aylık toplamda bu görünümün
devam etmediği dikkat çekiyor. Portföy
yatırımları ve diğer yatırımların ise yıllık performanslarında düşüş yaşanırken, 3 aylık toplamda iyileşme olduğunu
görüyoruz. Küresel piyasalarda Nisan ayında artan risk iştahıyla gelişmekte olan ülke piyasalarına girişlerin devam
ettiği bir ay olması sebebiyle Mart ayı kadar olmasa da finansman hesabı tarafında döviz girişinin devam ettiğini
görebiliriz. Finansman hesabının bir diğer alt kalemi olan ve TCMB nezdinde tutulan rezerv varlıklar Mart ayında
1.5 milyar dolarlık artış gösterdi. 2015 yılının ilk çeyreğinde 3.6 milyar dolarlık azalış gösteren rezerv varlıklar bu
çeyrekte ise 2.1 milyar dolarlık artış yaşadı. Rezerv varlıklarda 2015 yılı Ağustos ayında başlayan azalışın 2016 yılı
Şubat ayında ilk kez artışa dönmesinin ardından Mart ayında rezerv varlıklardaki artış hızlanarak devam etti. Net
Sermaye Girişlerindeki Performans
12 Aylık Toplam
3 Aylık Toplam
(Milyar Dolar)
Mar.15 Mar.16
2015 Ç1 2016 Ç1
Doğrudan Yatırımlar
5.6
9.8
3.2
1.3
Portföy Yatırımları
20.8 -11.1
-1.7
2.6
Diğer Yatırımlar
19.5
16.5
1.5
3.3
VakıfBank Ekonomik Araştırmalar Müdürlüğü | İstanbul
4
hata noksan kalemi ile yaşanan döviz girişi ise Şubat ayında sert yükseliş yaşamasının ardından Mart ayında 1.1
milyar dolar tutarında gerçekleşti.
Sonuç olarak, Mart ayında cari işlemler açığı geçen yılın aynı dönemine göre %23 azalarak 3.7 milyar dolar ile 3.8
milyar dolar olan beklentimize yakın gerçekleşti (piyasa beklentisi: 3.7 milyar dolar). Yıllık cari işlemler açığı ise
2010 yılının Temmuz ayından bu yana en düşük seviye olan 29.5 milyar dolara geriledi. Mart ayında ham petrol
fiyatlarının 33 dolar/varil’den 38 dolar/varil seviyesine yükselmesinin enerji ticaretine yansıması 206 milyon dolar
olmasına karşın, enerji faturasının geçen yılki seviyelerinden oldukça aşağıda olması dış ticaret kanalıyla cari
işlemler açığına olumlu yansıdı. Ancak geçen yıldan bu yana cari işlemler açığına olumlu yansıyan ham petrol
fiyatlarının Nisan ayında 45 dolar/varil seviyelerine kadar yükseliş göstermesi cari işlemler açığına önümüzdeki
ay bozulma olarak yansıyabilir. Bununla birlikte turizm gelirlerindeki zayıf seyrin devam etmesi önümüzdeki
dönemde cari işlemler açığı üzerinde baskı yaratabilecek bir diğer unsur olarak karşımıza çıkıyor. Mart ayında
küresel piyasalardaki iyimser havanın etkisiyle finansman hesabı tarafında sermaye girişlerinin yaşanmasında
portföy yatırımları öncülük ederken, bu durumun Nisan ayında da devam etmesini ancak Mart ayındaki kadar
yüksek olmayacağını tahmin ediyoruz. Özellikle Mayıs ayı başında küresel piyasalarda başlayan satış baskının
Türkiye üzerindeki etkisi göz önünde bulundurulduğunda yılın ilk çeyreğinde cari işlemler açığında yaşanan
toparlanmanın önümüzdeki çeyrekte bir miktar bozulma ihtimali bulunduğunu düşünüyoruz. Şu an için 30.5
milyar dolar seviyesindeki yıllık cari işlemler açık beklentimizi korusak da özellikle turizm kaynaklı gelişmeler
nedeniyle cari işlemler açığı beklentimiz üzerinde yukarı yönlü riskler olduğunu belirtmek isteriz.
VakıfBank Ekonomik Araştırmalar Müdürlüğü | İstanbul
5
Haftalık Veri Takvimi (16 - 20 Mayıs 2016)
Tarih
16.05.2016
Ülke
Türkiye
Açıklanacak Veri
İşsizlik Oranı (Şubat)
Merkez Yönetim Bütçe Dengesi (Nisan)
17.05.2016
18.05.2016
19.05.2016
Beklenti
%11.1
%10.9 (açıklandı)
-6.57 Milyar TL
5.4 Milyar TL
(açıklandı)
9.56
7.00
ABD
New York Fed İmalat Endeksi (Mayıs)
Japonya
ÜFE (Nisan, y-y)
-%3.8
-%3.7
ABD
Yeni Başlayan Konut İnşaatları (Nisan)
-%8.8
%2.9
İnşaat izinleri (Nisan, a-a)
-%8.6
%4.8
TÜFE (Nisan, y-y)
%0.9
%1.1
Sanayi Üretimi (Nisan, a-a)
-%0.6
%0.3
Kapasite Kullanım Oranı (Nisan)
%74.8
%75.0
Euro Bölgesi
Dış Ticaret Dengesi (Mart)
19.0 Milyar Dolar
--
İtalya
Dış Ticaret Dengesi (Mart)
3856 Milyon Euro
--
İngiltere
TÜFE (Nisan, y-y)
%0.5
%0.5
Japonya
Sanayi Üretimi (Mart, a-a)
%3.6
--
Kapasite Kullanım Oranı (Mart, a-a)
-%5.4
--
--
--
ABD
26-27 Nisan Tarihli Fed Toplantı Tutanakları
Euro Bölgesi
TÜFE (Nisan, y-y)
-%0.2
-%0.2
İngiltere
İşsizlik Oranı (Mart)
%5.1
%5.1
Japonya
GSYH (1. çeyrek, Mevs. Arınd., ç-ç)
-%1.1
%0.3
ABD
Chicago Fed Aktivite Endeksi (Nisan)
-0.44
--
Euro Bölgesi
Haftalık İşsizlik Maaşı Başvuruları
294 Bin Kişi
--
Philadelphia Fed Endeksi (Mayıs)
-1.6
2.5
Öncül Göstergeler Endeksi (Nisan)
%0.2
%0.4
19.0 Milyar Dolar
--
--
--
%10.3
%10.3
Cari İşlemler Dengesi (Mart)
ECB Toplantısı Tutanakları
20.05.2016
Önceki
Fransa
İşsizlik Oranı (1. çeyrek)
İngiltere
Perakende Satışlar (Nisan, y-y)
%2.7
%2.6
Japonya
Makine Siparişleri (Mart, a-a)
-%9.2
-%1.9
Türkiye
Merkezi Yönetim Borç Stoku (Nisan)
683.5 Milyar TL
--
ABD
Bekleyen Konut Satışları (Nisan, a-a)
%5.1
%1.3
Almanya
ÜFE (Nisan, y-y)
-%3.1
-%3.0
İtalya
Dış Ticaret Dengesi (Mart)
1377 Milyon Euro
--
VakıfBank Ekonomik Araştırmalar Müdürlüğü | İstanbul
6
TÜRKİYE
Türkiye Büyüme Oranı
Sektörel Büyüme Hızları (y-y, %)
Reel GSYH (y-y, %)
Sektörel Büyüme Hızları (y-y, %)
14
15
12
10
10
8
5
6
0
4
-5
2
0
-10
-2
-4
-20
-6
2005Ç2
2005Ç4
2006Ç2
2006Ç4
2007Ç2
2007Ç4
2008Ç2
2008Ç4
2009Ç2
2009Ç4
2010Ç2
2010Ç4
2011Ç2
2011Ç4
2012Ç2
2012Ç4
2013Ç2
2013Ç4
2014Ç2
2014Ç4
2015Ç2
2015Ç4
2011-III
2011-IV
2012-I
2012-II
2012-III
2012-IV
2013-I
2013-II
2013-III
2013-IV
2014-I
2014-II
2014-III
2014-IV
2015-I
2015-II
2015-III
2015-IV
-15
Tarım
Kaynak:TÜİK
Kaynak:TÜİK
Sanayi
Ticaret
Ulaştırma
Sanayi Üretim Endeksi
Harcama Bileşenlerinin Büyüme Hızları (y-y, %)
Takvim Etkisinden Arındırılmış Sanayi Üretim Endeksi (y-y, %)
Harcama Bileşenleri Büyüme Hızları (%)
35
30
25
20
15
10
5
0
-5
-10
İnşaat
Mevsim ve Takvim Etkisinden Arındırılmış Sanayi Üretim
Endeksi (a-a, %) (Sağ Eksen)
20
7
15
5
3
10
1
Kaynak: OSD, VakıfBank
Mar.16
Kas.15
Aylık Sanayi Ciro Endeksi (2010=100)
230
210
190
170
150
130
110
90
70
Mar.11
Haz.11
Eyl.11
Ara.11
Mar.12
Haz.12
Eyl.12
Ara.12
Mar.13
Haz.13
Eyl.13
Ara.13
Mar.14
Haz.14
Eyl.14
Ara.14
Mar.15
Haz.15
Eyl.15
Ara.15
Mar.16
Nis.03
Eki.03
Nis.04
Eki.04
Nis.05
Eki.05
Nis.06
Eki.06
Nis.07
Eki.07
Nis.08
Eki.08
Nis.09
Eki.09
Nis.10
Eki.10
Nis.11
Eki.11
Nis.12
Eki.12
Nis.13
Eki.13
Nis.14
Eki.14
Nis.15
Eki.15
Nis.16
80000
70000
60000
50000
40000
30000
20000
10000
0
Tem.15
Sanayi Ciro Endeksi
Toplam Otomobil Üretimi
Toplam Otomobil Üretimi (Adet)
(12 aylık Har. Ort.)
Mar.15
Kaynak: TÜİK
Kas.14
İthalat
Tem.14
İhracat
Kaynak: TÜİK
Mar.14
Yatırım
-5
Kas.13
Devlet
-3
-5
Tem.13
Tüketim
-1
0
Mar.13
2011-II
2011-III
2011-IV
2012-I
2012-II
2012-III
2012-IV
2013-I
2013-II
2013-III
2013-IV
2014-I
2014-II
2014-III
2014-IV
2015-I
2015-II
2015-III
2015-IV
5
Kaynak:TÜİK
7
Beyaz Eşya Üretimi
Kapasite Kullanım Oranı
Kapasite Kullanım Oranı (%)
Beyaz Eşya Üretimi (Adet)
85
2700000
2500000
2300000
2100000
1900000
1700000
1500000
1300000
1100000
900000
700000
80
75
70
65
60
Kaynak:TCMB
Kaynak:Hazine Müsteşarlığı
PMI Endeksi
PMI Imalat Endeksi
60
48.90
55
50
45
40
35
Nis.06
Eki.06
Nis.07
Eki.07
Nis.08
Eki.08
Nis.09
Eki.09
Nis.10
Eki.10
Nis.11
Eki.11
Nis.12
Eki.12
Nis.13
Eki.13
Nis.14
Eki.14
Nis.15
Eki.15
Nis.16
30
Kaynak:Reuters
8
Nis.16
Eyl.15
Şub.15
Tem.14
Ara.13
May.13
Eki.12
Ağu.11
Mar.12
Haz.10
Oca.11
Kas.09
Eyl.08
Nis.09
Şub.08
55
ENFLASYON GÖSTERGELERİ
TÜFE ve Çekirdek Enflasyon
ÜFE
TÜFE (y-y, %)
ÜFE (y-y, %)
Çekirdek-I Endeksi (y-y, %)
14
12
10
8
6
4
2
0
25.0
20.0
15.0
10.0
5.0
Kaynak: TCMB
Nis.05
Eki.05
Nis.06
Eki.06
Nis.07
Eki.07
Nis.08
Eki.08
Nis.09
Eki.09
Nis.10
Eki.10
Nis.11
Eki.11
Nis.12
Eki.12
Nis.13
Eki.13
Nis.14
Eki.14
Nis.15
Eki.15
Nis.16
Nis.05
Eki.05
Nis.06
Eki.06
Nis.07
Eki.07
Nis.08
Eki.08
Nis.09
Eki.09
Nis.10
Eki.10
Nis.11
Eki.11
Nis.12
Eki.12
Nis.13
Eki.13
Nis.14
Eki.14
Nis.15
Eki.15
Nis.16
0.0
-5.0
Kaynak: TCMB
Dünya Gıda ve Emtia Fiyat Endeksi
Gıda ve Enerji Enflasyonu (y-y, %)
5
0
Eki.15
Nis.16
Eki.14
Nis.15
Eki.13
Nis.14
Nis.13
Eki.12
Kaynak: TCMB
9
Nis.16
Eki.15
Nis.15
Eki.14
Nis.14
Eki.13
Nis.13
Kaynak: TCMB
Eki.12
5.5
100.22
Nis.12
6
Nis.11
6.5
TÜFE Bazlı (2003=100)
135
130
125
120
115
110
105
100
95
90
Eki.10
7
Nis.12
Reel Efektif Döviz Kuru
Nis.10
7.5
Eki.11
Kaynak: TCMB
12 Ay Sonrasının Yıllık TÜFE Beklentisi (%)
8
Nis.11
Eki.10
Nis.10
-5
Enflasyon Beklentileri
24 Ay Sonrasının Yıllık TÜFE Beklentisi (%)
TÜFE
10
Eki.11
Kaynak: Bloomberg
Enerji
15
Eki.09
2300
2100
1900
1700
1500
1300
1100
900
700
500
31.08.2010
31.12.2010
30.04.2011
31.08.2011
31.12.2011
30.04.2012
31.08.2012
31.12.2012
30.04.2013
30.08.2013
31.12.2013
30.04.2014
31.08.2014
31.12.2014
30.04.2015
31.08.2015
31.12.2015
30.04.2016
260
240
220
200
180
160
140
120
100
Gıda
20
Nis.09
UBS Emtia Fiyat Endeksi (sağ eksen)
BM Dünya Gıda Fiyat Endeksi
İŞGÜCÜ GÖSTERGELERİ
İşsizlik Oranı
İşgücüne Katılım Oranı
Mevsimsellikten Arındırılmış İşsizlik Oranı (%)
İşgücüne Katılma Oranı (%)
İşsizlik Oranı (%)
14.0
İstihdam Oranı (%)
53
51
49
47
45
43
41
39
37
35
13.0
12.0
11.0
10.0
9.0
8.0
7.0
Kaynak: TÜİK
Kaynak: TÜİK
Kurulan-Kapanan Şirket Sayısı
Kurulan-Kapanan Şirket Sayısı (Adet)
6,700
5,700
4,700
3,700
2,700
1,700
700
Kaynak: TOBB
10
DIŞ TİCARET GÖSTERGELERİ
İthalat-İhracat
Dış Ticaret Dengesi
İhracat (milyon dolar)
Dış Ticaret Dengesi (milyon dolar)
İthalat (milyon dolar)
25000
0
20000
-2000
15000
-4000
-6000
10000
-8000
5000
-10000
Mar.04
May.04
Kas.04
Mar.05
May.05
Kas.05
Mar.06
May.06
Kas.06
Mar.07
May.07
Kas.07
Mar.08
May.08
Kas.08
Mar.09
May.09
Kas.09
Mar.10
May.10
Kas.10
Mar.11
May.11
Kas.11
Mar.12
May.12
Kas.12
Mar.13
May.13
Kas.13
Mar.14
May.14
Kas.14
Mar.15
May.15
Mar.16
Kas.15
Mar.04
Eyl.04
Mar.05
Eyl.05
Mar.06
Eyl.06
Mar.07
Eyl.07
Mar.08
Eyl.08
Mar.09
Eyl.09
Mar.10
Eyl.10
Mar.11
Eyl.11
Mar.12
Eyl.12
Mar.13
Eyl.13
Mar.14
Eyl.14
Mar.15
Eyl.15
Mar.16
-12000
0
Kaynak: TCMB
Kaynak: TCMB
Cari İşlemler Dengesi
Sermaye ve Finans Hesabı
6000
-4000
-14000
-24000
-34000
-44000
-54000
-64000
-74000
-84000
3000
1000
-1000
-3000
-5000
-7000
-9000
-11000
60000
50000
40000
30000
20000
10000
0
-10000
-20000
-30000
Cari İşlemler Dengesi (12 Aylık-milyon dolar)
Doğrudan Yatırımlar (12 aylık-milyon dolar)
Cari İşlemler Dengesi (milyon dolar-sağ eksen)
Portföy Yatırımları (12 aylık-milyon dolar)
Diğer Yatırımlar(12 aylık-milyon dolar)
Kaynak: TCMB
Kaynak: TCMB
TÜKETİM GÖSTERGELERİ
Tüketici Güveni ve Reel Kesim Güveni
Tüketici Güven Endeksi
Reel Kesim Güven Endeksi (sağ eksen)
105.0
140
95.0
120
85.0
100
75.0
80
65.0
60
55.0
40
Kaynak: TCMB
11
KAMU MALİYESİ GÖSTERGELERİ
Bütçe Dengesi
Faiz Dışı Denge
Faiz Dışı Denge (12 aylık-milyar TL)
Bütçe Dengesi (12 aylık toplam-milyar TL)
10000
57
0
47
-10000
37
-20000
Nis.16
Kaynak:TCMB
Kaynak: TCMB
Türkiye’nin Net Dış Borç Stoku
İç ve Dış Borç Stoku
Kaynak: Hazine Müsteşarlığı
Kaynak: Hazine Müsteşarlığı
12
2015
2014
2013
2012
60
2011
200
2010
110
2001
250
2009
160
2008
300
2007
210
350
35.3
2006
260
45
40
35
30
25
20
15
10
5
0
2005
400
310
2004
450
Türkiye'nin Net Dış Borç Stoku/GSYH (%)
2003
500
İç Borç Stoku (milyar TL)
Dış Borç Stoku (milyar TL-sağ eksen)
2002
Eki.15
Eki.14
Nis.15
Nis.14
Eki.13
Nis.13
Eki.12
-3
Eki.11
7
-60000
Nis.12
17
-50000
Nis.11
-40000
Eki.10
27
Nis.10
-30000
LİKİDİTE GÖSTERGELERİ
TCMB Faiz Oranı
Reel ve Nominal Faiz
Borç Alma Faiz Oranı (%)
Reel Faiz
Borç Verme Faiz Oranı (%)
20
20
15
15
10
10
5
5
0
0
-5
Eki.04
Nis.05
Eki.05
Nis.06
Eki.06
Nis.07
Eki.07
Nis.08
Eki.08
Nis.09
Eki.09
Nis.10
Eki.10
Nis.11
Eki.11
Nis.12
Eki.12
Nis.13
Eki.13
Nis.14
Eki.14
Nis.15
Eki.15
Nis.16
Nis.07
Eki.07
Nis.08
Eki.08
Nis.09
Eki.09
Nis.10
Eki.10
Nis.11
Eki.11
Nis.12
Eki.12
Nis.13
Eki.13
Nis.14
Eki.14
Nis.15
Eki.15
Nis.16
25
Nominal Faiz
Kaynak:TCMB, VakıfBank
Kaynak:TCMB
Dünya Piyasalarında Son Açıklanan Ekonomik Göstergeler
Reel Büyüme
(y-y,%)
Enflasyon (y-y,%)
Cari Denge/GSYH
(%)*
Merkez
Bankası Faiz
Oranı (%)
Tüketici
Güven
Endeksi
ABD
1.9
0.9
-2.70
0.5
94.2
Euro Bölgesi
1.5
-0.2
3.20
0.00
-9.30
-0.30
7.30**
0.00
95
-0.10
-0.13
0.00
-18.50
-0.40
2.13
0.00
114.20
0.20
2.26**
1.05
-21.10
Almanya
Fransa
İtalya
Macaristan
1.6
1.30
1.11
0.90
Portekiz
0.80
0.50
0.45
0.00
-12.10
İspanya
3.40
-1.10
0.98**
0.00
-4.30
Yunanistan
-1.30
-0.40
-0.00
0.00
-73.70
İngiltere
2.10
0.50
-4.33
0.50
-3.00
Japonya
0.70
-0.10
3.33
0.10
40.80
Çin
6.70
2.30
2.67
4.35
100.00
7.30
2.93**
14.00
--
5.51
-1.25
6.00
--
Rusya
Hindistan
-3.80
5.30
Brezilya
-5.89
9.28
-4.31**
14.25
97.50
G.Afrika
0.60
6.30
-5.44**
7.00
-8.90
Türkiye
5.71
6.57
-5.40**
7.50
68.46
Kaynak: Bloomberg. *: Cari denge verileri IMF’den alınmaktadır ve 2015 yılı verileridir. ** 2014 verileri.
13
Türkiye Makro Ekonomik Görünüm
2014
2015
En Son Yayımlanan
2016
Yılsonu
Beklentimiz
Reel Ekonomi
GSYH (Cari Fiyatlarla, Milyon TL)
1 748 167
1 953 561
507 025
(2015 4Ç)
--
GSYH Büyüme Oranı (Sabit Fiyatlarla, y-y, %)
3.0
4.0
5.7
(2015 4Ç)
4.0
Sanayi Üretim Endeksi (y-y, %)(takvim etk.arnd)
2.6
4.6
2.9
(Mart 2016)
--
Kapasite Kullanım Oranı (%)
74.6
75.8
75.3
(Nisan 2016)
--
İşsizlik Oranı (%)
9.9
10.3
10.9
(Şubat 2016)
10.50
TÜFE (y-y, %)
8.17
8.81
6.57
(Nisan 2016)
7.50
ÜFE (y-y, %)
6.36
5.71
2.87
(Nisan 2016)
--
Fiyat Gelişmeleri
Parasal Göstergeler (Milyon TL)
M1
251,991
312,309
321,142
(06.05.2016)
--
M2
1,018,546
1,206,005
1,250,691
(06.05.2016)
--
M3
1,063,151
1,249,183
1,295,172
(06.05.2016)
--
Emisyon
77,420
94,464
986,290
(06.05.2016)
--
TCMB Brüt Döviz Rezervleri (Milyon $)
106,314
95,703
99,525
(06.05.2016)
--
Faiz Oranları
TCMB O/N (Borç Alma)
7.50
7.25
7.25
(13.05.2016)
--
TRLIBOR O/N
11.25
11.28
10.50
(13.05.2016)
--
Ödemeler Dengesi (Milyon $)
Cari İşlemler Dengesi
-43,552
-32,136
-3,677
(Mart 2016)
-30,500
İthalat
242,177
207,207
17,757
(Mart 2016)
--
İhracat
157,610
143,850
12,811
(Mart 2016)
--
Dış Ticaret Dengesi
-84,567
-63,356
-4.946
(Mart 2016)
-52,000
Borç Stoku Göstergeleri (Milyar TL)
Merkezi Yön. İç Borç Stoku
414.6
440.1
448.2
(Mart 2016)
--
Merkezi Yön. Dış Borç Stoku
197.5
237.5
235.2
(Mart 2016)
--
Kamu Net Borç Stoku
187.1
161.0
161.0
(2015)
--
Kamu Ekonomisi (Milyar TL)
2014 Nisan
2015 Nisan
Bütçe Gelirleri
34.07
42.97
49.71
(Nisan 2016)
--
Bütçe Giderleri
36.80
41.60
44.35
(Nisan 2016)
--
Bütçe Dengesi
-2.72
1.38
5.36
(Nisan 2016)
--
Faiz Dışı Denge
1.12
7.46
8.04
(Nisan 2016)
--
14