KEKEMELİK

KEKEMELİK
Kekemelik, konuşmanın akıcılığı ve ritmi ile ilgili bir iletişim bozukluğudur. Akıcılıkta
ortaya çıkan bozukluklar, uygun olmayan duraklamalar, tekrarlar ve benzer problemler
konuşmanın doğal akışını etkiler. Ses, hece ve sözcüklerde uzatmalar, tekrarlar veya
duraklamalarla ortaya çıkan konuşmanın akıcılığının bozulduğu bu durum “kekemelik” olarak
adlandırılır.
Kekemelik genellikle tek bir nedene bağlı olarak değil, birkaç faktörün bir araya gelmesi
sonucu ortaya çıkmaktadır. Öncelikle kronik kekemelik ile çocukluk çağında ortaya çıkan normal
akıcısızlığın birbirinden ayrılması gerekir. Çünkü çocuklar 2 ile 4 yaş arasında çok hızlı bir dil
gelişim evresinden geçer ve bu dönem içinde çocukların büyük bir kısmı konuşma esnasında
normal akıcısızlıklar sergiler. Bu akıcısızlıklar, ‘çocukluk çağı kekemeliği’ olarak adlandırılır.
Normal akıcısızlığın kronik kekemeliğe dönüşmesine neden olabilecek risk faktörleri ise ailede
kekemelik geçmişi bulunması, kekemeliğe eşlik eden artikülasyon bozukluğu, hızlı bozuk
konuşma gibi dil ve konuşma sorunlarının bulunması, dikkat eksikliği ve hiperaktivite,
psikolojik sorunlar, mükemmeliyetçi / aşırı hassas / aşırı duyarlı / endişeli / kaygılı kişilik
tipleridir. Psikolojik kökenli kekemeliklerin bir kısmı geçicidir, büyük bir çoğunluğu ergenlik
dönemine kadar devam eder, bir kısmı ise 20 yaşlarından sonra azalır ancak dönem dönem
yeniden ortaya çıkar. Çocukluk döneminden sonra devam eden kekemelikler stres, kaygı ve
heyecan nedeniyle zaman zaman artabilir. Çocuklarda da, kekemelik sürekli olmayabilir; kaygı
ve heyecanla zaman zaman artabilir, bazen kısa sürelerle de olsa tamamen ortadan kalkabilir.
Çocuklarda görülen psikolojik kökenli kekemelik, çocuğun çevresindeki kişilerin yanlış
tutumlarıyla iyice kuvvetlenebilir ve pekişebilir. Anne-baba bu konuda dikkatli davransa bile,
çocuğun etkileşimde olduğu diğer bireyler de bu hassasiyeti göstermezse çocuğun kekemeliği
artabilir veya kekemelik nedeniyle başka sorunlar ortaya çıkabilir. Kekemelik nedeniyle ortaya
çıkabilen diğer sorunlardan bir kaçı; özgüven eksikliği, başarısızlık kaygısı, çeşitli korkular, okul
başarısızlığı ve içe kapanıklıktır.
NELER YAPILABİLİR?


Çocuk konuşurken, konuşması düzeltilmemelidir.
Konuşmasını dinlerken sabırsız ve sinirli davranmamalı, başka şeylerle
ilgilenilmemelidir.



Konuşmasıyla alay edilmemeli, çocuk küçümsenmemelidir.
Konuşmaları taklit edilmemeli, başkalarının taklit etmesi de önlenmelidir.
Dikkatini konuşmasına vermesi önlenmelidir; sık sık konuşturmak, güzel konuşmasını
öğretmeye çalışmak gibi davranışlar, konuşma sorununun altını çizeceği için kekemeliği
artırır.
Kendine güven kaybını önlemek için diğer alanlarda yaptığı olumlu şeyler övülmeli, küçük
sorumluluklar vererek yaptıkları onaylanmalıdır.






Anne-baba olarak aşırı baskıcı ve koruyucu tutumlardan uzak
durulmalıdır.
Çocuk, kardeşlerle ve diğer çocuklarla kıyaslanmamalıdır.
Çocuk sık sık eleştirilmemeli ve azarlanmamalıdır.
Heyecanlandığı durumlarda sakinleştirmeye çalışılmalıdır.
Başkalarına onun yanında kekemeliğinden söz edilmemelidir.
Psikolojik Danışmanlık ve Rehberlik Bölümü