Sanayi Üretim Endeksi Bülteni

08
NİSAN
2016
Sanayi Üretim Endeksi Bülteni
ŞUBAT 2016
Endeks
Sanayi Üretim Endeksi
129
128
127
126
125
124
123
122
121
Toplam Sanayi
Mar
Nis
May
Haz
Tem
Ağu
Eyl
Eki
Kas
Ara
Oca
Şub
TÜİK
Mevsim ve takvim etkisinden arındırılmış sanayi üretimi bir önceki aya göre %0,5 artış
kaydetti. Takvim etkisinden arındırılmış veriye bakıldığında ise önceki yılın aynı ayına göre
%5,8 artış görüldü. Yıllık artış beklentilerin üzerinde gelerek, ağustos ayından bu yana en
yüksek seviyeyi görmüş oldu. Sanayi alt sektörlerinde bir önceki aya göre ise, madencilik ve
taş ocakçılığı sektörü endeksi %5,5, imalat sanayi sektörü endeksi %0,6 artış kaydetti.
Elektrik, gaz, buhar ve iklimlendirme üretimi ve dağıtımı sektörü endeksi %1,7 azalış ile aşağı
yönlü
seyrini
bu
ayda
da
sürdürdü.
Yıllık bazda madencilik ve taş ocakçılığı sektörü endeksi %7,7, imalat sanayi sektörü endeksi
%6,2 ve elektrik, gaz, buhar ve iklimlendirme üretimi ve dağıtımı sektörü endeksi %2,6 arttı.
Alt Sektörlere Göre Sanayi Üretim Endeksi-MTEA
135
130
125
120
115
110
105
100
Mar
Nis
May
Haz
Tem
Ağu
Eyl
Eki
Kas
Ara
Oca
Şub
Toplam sanayi
B-Madencilik ve taşocakcılığı
C-İmalat sanayi
D-Elektrik, gaz, buhar ve iklimlendirme üretimi ve dağıtımı
TÜİK
1
08
NİSAN
2016
Sanayi Üretim Endeksi Bülteni
Mevsim ve takvim etkisinden arındırılmış ana sanayi gruplarında önceki aya göre en yüksek
artış %2,1 ile dayanıklı tüketim malı imalatında gerçekleşti. Alt sektörlerde ise önceki aya
göre en yüksek artışlar sırasıyla %7,4 ile bilgisayarların, elektronik ve optik ürünlerin
imalatında, %5,8 ile diğer metalik olmayan mineral ürünlerin imalatında ve %5,6 ile elektrikli
teçhizat imalatında gerçekleşti.
Alt Sektörlere Göre Sanayi Üretim Endeksi-MTEA
140
135
130
125
120
115
110
105
100
Şub
Mar
Nis
May
Haz
Tem
Ağu
Toplam sanayi
DLT-Dayanıklı tüketim malı imalatı
Eyl
Eki
Kas
Ara
Oca
Şub
ARM-Ara malı imalatı
DZT-Dayanıksız tüketim malı imalatı
TÜİK
Mevsim ve takvim etkisinden arındırılmış imalat sanayiinde bir önceki aya göre en fazla azalış
alt sektörler bazında sırasıyla %25,5 ile diğer ulaşım araçlarının imalatında %11,2 ile kok
kömürü ve rafine edilmiş petrol ürünleri imalatında ve %3,5 ile temel eczacılık ürünlerinin ve
eczacılığa ilişkin malzemelerin imalatında kaydedildi.
Petrolde birkaç ay öncesine kadar konuşulan 20 Dolar seviyeleri artık dillendirilmiyor.
Piyasada yatay seyrin devam edeceği yönünde genel bir kanı oluşmuş durumda. 30 ila 40
Dolar arasındaki dalgalanmanın yeni bir ekonomik veya politik bir gelişmeyle kırılmaması
halinde devam edeceğini öngörüyoruz.
2
08
NİSAN
2016
Sanayi Üretim Endeksi Bülteni
Madencilik ve taş ocakçılığı sektöründe mevsim/takvim etkisinden arındırılmış veriye göre
aylık bazda geçen aya göre %2,5’lik bir artış yakalanmış durumda. Bu gidişatın küresel kömür
ve petrol fiyatlarında son aylarda yaşanan toparlanmayla paralel bir şekilde önümüzdeki
aylarda da devam edeceğini öngörüyoruz.
Madencilik ve Taş Ocakçılığı Sektörü - Enerji Piyasası
90
80
70
60
50
40
30
20
10
0
20
15
10
5
0
-5
Madencilik ve Taş Ocakçılığı
Kömür (INDEXDJX:DJUSCL)
Mart
Şub
Oca
Ara
Kas
Eki
Eyl
Ağu
Tem
Haz
May
Nis
-10
Petrol (CO1:COM)
Bloomberg -Dow Jones
Ana metal sanayi alt sektörünü incelediğimizde ise geçen son bahardan beri fiyatlardaki yatay
ilerlemeye benzer bir düşük tempoda artış görülüyor. Ana metaller geçen aya göre %0,2 artış
20
18
16
14
12
10
8
6
4
2
0
6
5
4
3
2
Bakır (LMCADS03:COM)
1
Alüminyum (LMAHDS03:COM)
Mar
Şub
Oca
Ara
Kas
Eki
Eyl
Ağu
Tem
Haz
May
0
Nis
Bin
7
Yüz
gösterdi.
Bloomberg
3
08
NİSAN
2016
Sanayi Üretim Endeksi Bülteni
İmalat sanayi endeksinin dış ticaret ile ilişkisine bakıldığında, dış ticaret kalemlerinin
trendi, ülkenin imalat sanayi endeksinin trendiyle paraleldir. Özellikle ihracat değişimi ile
sanayi üretim endeksindeki değişimin hareketindeki benzerlikler belirgindir. Bununla
birlikte, zaman zaman ithalat değişimi ile imalat sanayi endeksi değişiminin hareketinde
görülen eşzamanlılık da ülkenin ithal ikameci büyüme yaklaşımını destekler niteliktedir. Daha
genel bir bakış açısıyla bakıldığında ise, dış ticaret hacminde yaşanan artış ülkenin
büyümesini desteklemektedir. Bu gerçek aşağıdaki grafikte daha açık görülmektedir.
Değişim Oranı (%)
Sanayi Üretim Endeksi ve Dış Ticaret Değişim Oranları (Aylık Bazda)-MTEA
20
15
10
5
0
-5
-10
-15
Mar
Nis
May
Haz
İhracat Değişim
Tem
Ağu
Eyl
İthalat Değişim
Eki
Kas
Ara
Oca
sanayi üretim endeksi değişim
Şub
TÜİK
Ayrıca GSYH büyüme hızı ile imalat sanayi üretim endeksi artış hızları birbirleriyle son
derece yakın hareket etmekte olduğundan, daha önce açıklanan sanayi üretim endeksleri,
GSYH hakkında önbilgi niteliğindedir. Bu yüzden GSYH’nin öncü göstergesi olarak anılan ve
milli gelir düzeyini tahmin etmekte kullanılan imalat sanayi üretim endeksi (takvim
etkisinden arındırılmış), 2016 yılı başlangıcı hakkında fikir vermektedir.
Değişim Oranı (%)
Sanayi Üretim Endeksi ve Dış Ticaret Hacmi Değişim OranlarıKarşılaştırmalı (Yıllık Bazda)
20
15
10
5
0
-5
-10
-15
-20
-25
Mar
Nis
May
Haz
Tem
Sanayi Üretim
Ağu
Eyl
Eki
Kas
Dış Ticaret Hacmi
Ara
Oca
Şub
TÜİK
4
08
NİSAN
2016
Sanayi Üretim Endeksi Bülteni
Bu doğrultuda, 2016 yılı Ocak ve Şubat aylarında, ihracatta yaşanan sırasıyla yıllık %22,3’lük
azalış ile %1,4’lük cüzi artış; dış ticaret hacminde yaşanan sırasıyla yıllık %20,5’lik azalış ile
%4,1’lik azalış büyüme adına endişeleri arttırdı (Dış Ticaret Verileri Bültenimiz). 2016 yılında
gerçekleşen diğer öncü göstergelere bakıldığında ise, mevsimsel etkilerden arındırılmış
İmalat Sanayi Kapasite Kullanım Oranının, 2016 yılında Ocak, Şubat ve Mart aylarında
sırasıyla 75,2, 74,1 ve 75,2 olması (2015 yılı yine aynı aylarda sırasıyla 74,5, 74,1 ve 73,9 idi);
Tüketici Güven Endeksinin Ocak, Şubat ve Mart aylarında sırasıyla 71,6, 66,6 ve 67,0 olması
(2015 yılı aynı aylarda sırasıyla 67,7, 68,1 ve 64,4 idi); Reel Kesim Güven Endeksinin 2016
yılı Ocak, Şubat ve Mart aylarında sırasıyla 103,3, 104,5, 106,0 olması (2015 yılı aynı aylarda
103,2, 103,4 ve 103,5 idi) büyümede ilk çeyrek adına tahminleri yumuşatıcı gelişmeler oldu.
(%)
GSYH-Sanayi Üretim Yıllık Büyüme Hızı (TA) Karşılaştırmalı
8
7
6
5
4
3
2
1
0
6
5
4
3
2
1
0
Mar
Nis
May
Haz
Tem
Sanayi Üretim Büyüme Hızı
Ağu
Eyl
Eki
Kas
Ara
GSYH Büyüme Hızı
Oca
Şub
TÜİK - TCMB
5