î : 101 13 . 2 . 1340 C : 2 mensupları tarafından 20

î : 101
13 . 2 . 1340
mensupları tarafından 20 Teşrinievvel 1334
ve 23 Ağustos 1339 tarihleri arasında
ika edilen ceraim ister müdafai memleket
maksadiyle olsun, isterse bu maksat istih­
daf edilmeksizin sureti âdiyede ika edilmiş
bulunsun aftan müstefidölacağı esasının
kabul edildiği zabıt ceridesinin tetkikin­
den anlaşılmakta ise de Kuvayı Milliyeye
mensup efrat, nisbeti kat'edildikten veya
inkıtaa uğradıktan sonra hanesinde iş ve
gücüyle meşgul olduğu sırada bir cürmü
âdi irtikâbetmiş olursa bu kabîl maznunîn
veya ma'hkûmînin dahi birinci madde ah­
kâmından müstefidolup olmıyacağı hak­
kında bir 'güna müzakere cereyan etme­
miş ve ıbu cihet meskûtunan'h kalmıştır.
Bir şahıs Kuvayı Milliyeye dâhil olduk­
tan üç «gün sonra ıfirar etmek veya ku­
mandan tarafından kovulmak gibi 'her
hangi bir suretle memleketine avdet eder
ve aradan bir sene geçtikten sonra da kö­
yünde bir katil cürmü irtikâbeylerse mü­
cerret mukaddema sebk eden üç 'günlük
nislbetinden dolayı o şahsı merkum hak­
kında takibatı kanuniye icra edilmemesi
aklen ve mantıkan katiyen tecviz edilemiyeceğine ve kanunun birinci madde­
sinde (Müdafaai memleket maksat ve ga­
yesiyle teşekkül etmiş her nevi cemiyet ve
heyetlerle müfrezelerin kumandan ve ef­
rat ve mensubîni..) Taraflarından ika
edilmiş olan efal ve harekâtın ıcürüm
addedilemiyeceği ;beyan edilmesine na­
zaran (hizmetinden istiğna ıhâsıl olmak,
firar etmek veya kumandam tarafından
koğulmak .suretiyle nisıbet ve alâkası
inkıtaa uğramış veya kat'edilmiş olan­
ların Ibilâhara ika eyledikleri ceraimden dolayı takibattan vareste kalamıyacakları) yolunda tefsir edilmesi lâzımgeleceği reyincleyim.
Ankara
İhsan
REŞİD AĞA (Malatya) — Efendiler bu kanu­
nun maksadı aslîsi müdafaai vataın ve müdafaai
memleket uğrundaki vukubulan efal ve harekâtın
cürüm addolunmamasıdır. Beyefendiler. Bir şa­
hıs .gelmiş, üç gün Kuvayı Milliyeye iştirak et­
miş ve kendisine para vermişler, git Kuvayı
C : 2
Milliyeye iştirak et demişler. O da üç gün iş­
tirak ettikten sonra firar etmiş, postayı vur­
muş, takibat müfrezelerini öldürmüş. Sonra bu
adamın 133o senesi ile 1339 senesi arasında
yaptığı cürümler affediliyor. (Bu tefsir muva­
fık mıdır rica ederim? Malûmuâlinizdir ki, cü­
rümden mütevellit hukuku şahsiye dâvalarına
mahakimi cezaiyede bakılacaktır. Beyefendiler,
bugün bir köyü basmış, emvalini ıgaspetmiş,
götürmüş. Mahkeme onu cürüm addetmezse o
mahkeme onun hukuku şaıhsiyesine 'bakmıyacaktır. Bunu encümen hangi adaleti kanuniyeden
mülhem olarak affetmiş, cürümden addedilmez
demiş. Bunu hangi esbaba mıüısibenid'en yapmış,
beyefendiler? Binaenaleyh fou tefsir muvafıkı
adalet değildir. Onun için rica ederim, bu yan­
lış tefsir encümene ıgitsin, yeniden tefsir etsin­
ler, .gelsin. Beyefendiler ibugün bir -şahıs gelmiş.
üç gün Kuvayı 'Milliyeye iştirak etmiş, ondan
sonra kat'ı alâka etmiş omdan sonra dağlarda
eşkıyalık yapmış, lıanumanları söndürmüş, köy­
leri harabetmiş, postayı vurmuş, takip müfre­
zelerinden ıbeış on tanesini öldürmüş. Bu efali
cürüm addetmiyorlar, serbest Ibırakıyorlar. Bu
hangi kanunu adalete muvafıktır. Binaenaleyh
Ibu tefsir yanlıştır. Encümene iade" edilmelidir.
ŞEYH SAFFET Ef. (Urfa) — Heyeti Aliyenizin malûmuâlileridir ki, 'her ıhanıgi ibir maddei kanuniyenin tefsiri ibaresinin istihdaf edil­
diği mânayı maksudu dalha sarih dalha açık ke­
lâma! ile ifade etmek, yahut ibaresi muhtelif
mânalara delâlet edebilecek derecede mücmel
ve müphem 'ise ıbunları aıraştırıp »tâyin etmek­
tir. Lieclittefsir Heyeti Aliyeınize 'takdim edi­
len bu kanunun birinci maddesinin, birinci şukka göre, sarahate listilhdaf eylediği mânayı mak­
sudu herkesin anlıyabileceği kelimelerle şerh,
ve tefsir eitmek ım/ümkündür. Fakat muhtelif
mânalarda delâleti itibariyle diğer usulü tatbikan tefsir etmek 'imkânı yoktur. Çünkü im ana­
yı maksudu delâleti 'gayet sarihtir. Müphem ve
mücmel değildir. Adliye Emc'ümmânin vâkıfarne
surette tanzim ettiği mazlbata mucibince imâli
zaruridir, yakın 'b'ir Kalmanda Heyeti Aliyenizde
müzakeresi oereyan etmişti, ilk defa Heyeti
Aüyenize talkdim edildiği zammı
müdafaai
memleket uğrunda ika 'edilen ef'ıal ve harekât
denmişti. Halbuki bu cümle IkaJbul edilmiş ol­
saydı, Kuvayi Milliye mensuibînden olup da
müdafaai memleket maksadının 'gayrında âdi,
— 808 —