TBMM B : 73 İşçilerimizin haklarının kaybolmayacağı hususunda da

T. B. M. M.
B : 73
İşçilerimizin haklarının kaybolmayacağı hususunda
da ilgililerden teminat alınmıştır.
Ebu Silim Şantiyesindeki müessif olayla ilgili
açıklamamı burada bitiriyorum. Bu vesileyle aşağı­
daki hususlarda da Yüce Meclise bilgi vermek isti­
yorum.
Hükümetimiz Libya'da çalışan işçilerimizden, ka­
nunî istihkaklarını zamanında alamayanların duru­
muyla yakından ilgilenmektedir. Yurt Dışı Müteah­
hitlik Hizmetleri Yüksek Kurulu yabancı ülkelerde
müteahhitlik hizmeti yapan Türk - şirketlerinin ça­
lışmalarını, işçi - işveren ilişkilerini takip amacıyla
alınacak önlemler üzerinde çalışmaktadır. Ayrıca ge­
çen hafta Trablus'ta sona eren Türkiye - Libya Kar­
ma Ekonomik (Komisyonu toplantısında ve Sayın
Başbakanımızın Libya liderleriyle bizzat yaptığı görüş­
melerde, Libya'daki Türk şirketlerinin, Libya Hü­
kümeti nezdinde birikmiş olan istihkaklarının hemen
ödenmesi'konusu ele alınmış ve bu husus sağlanmış­
tır.
Nitekim, Libya'daki Türk şirketlerinin 1983 yılı­
na ait istihkakları Libya Hükümeti tarafından tama­
men ödenmiş olup, 1984 yılına ait olanların hemen
ödenmesi hususunda Sayın Kaddafi ilgili Libya ma­
kamlarına bizzat talimat vermiştir. Bu sayede istih­
kakların ödenmemesinden dolayı işçilere verileme­
yen ücretlerin en kısa zamanda kendilerine ödenme­
si imkânı sağlanmış (bulunduğundan, ücretler yüzün­
den çıkan işçi - işveren anlaşmazlıklarının da bundan
böyle tekerrür etmeyeceğini ümit etmekteyiz.
Diğer yandan, yukarıda değindiğim Türkiye -Lib­
ya Karma Ekonomik Komisyonu toplantısında iki
dost ülke, Türk müteahhitlik firmalarının ve tabia­
tıyla bu arada işçilerimizin sorunlarının süratle halli
ve alınacak tedbirlerin karşılıklı olarak kararlaştırıl­
ması hususunda mutabık kalmışlardır. Bu amaçla
Türkiye ve Libya Hükümetlerinin Bakanlar düzeyin­
de temsil edilecekleri bir ortak teknik komite kurul­
muştur. Bu komite Türk şirketlerinin daha iyi ça­
lışmaları ve başarılı olmaları için önerilerde bulun­
maya ve gerekli tedbirleri almaya yetkili kılınmıştır.
iSaygılarımı sunarım. (Alkışlar).
BAŞKAN — Teşekkür ederim Sayın Bakan.
Sayın tsa Vardal; buyurunuz efendim.
İSA VARDAL (Zonguldak) — Sayın Başkan, de­
ğerli milletvekilleri; Sayın Dışişleri Bakanına yönelt­
tiğim sorulara Sayın Devlet Bakanımız Mesut Yılmaz'ın vermiş olduğu cevaba teşekkür ediyorum. An— 155
31 . 5 . 1984
O : 1
cak, bana gelen bilgilerin bir kısmı verilen cevaplar
içerisinde bulunmadığı için, o konuda da açıklama
yapma ihtiyacını duydum.
Başlangıçta basına ve komuoyuna işçi ücretlerinin
şirketler tarafından zamanında ödenmediğinden do­
layı orada işçilerin birtakım direnişe geçtiği şeklinde
kamuoyuna bilgiler gelmekte; ancak bana gelen bil­
giler, bu işçiler arasına Türkiye'den kaçmış olan ba­
zı anarşik grupların sızmış olduğu ve işçileri bu şe­
kilde direnişe onların sevk etmiş oMuklan şeklinde­
dir. Bu konunun Sayın Hükümet tarafından ince­
lenmesinde yarar olduğu görüşündeyim.
İkincisi; halen Libya'da 3 OOO'e yakın işçi vatan­
daşımız vardır. Bu işçi vatandaşlarımız Türkiye'den
Libya'ya giderken birtakım naylon şirketler kanalı
ile gitmişlerdir. Bu şirketler bu işçileri Libya'ya gö­
türdükleri zaman ellerinden pasaportlarını almışlar,
kendilerini belli bir şirkette çalıştırmaya başlamışlar
ve bu şirkette bu işçilerimiz karın toklusuna çalıştı­
rılmaktadır. Ellerinde pasaportları olmadığı için baş­
ka tarafa gidememekte ve orada çalışmaya mahkûm
edilmektedir. O şirkette işçilerin işi bittiği zaman,
bu kişiler o işçileri başka bir şirkete satmak suretiy­
le onların sırtından para kazanmaktadırlar, öyle tah­
min ediyorum ki, Sayın Başbakanımızın son Libya
seyahatinde bu konu da orada dile getirilmiş; ancak
bunun arkasının bırakılmaması, orada esir durumda
bulunan bu işçi vatandaşlarımızın, orada pasaportla­
rının temin edilerek kendilerine verilip, güvenilir şir­
ketlerde çalıştırılmasının, mümkün olduğu takdirde
orada çalıştırılmasının, aksi takdirde Türkiye'ye ge­
tirilmelerinin temini yararlı olur.
Bir de, Libya Hükümetinin, Libya'da faaliyet gös­
teren inşaat şirketleri hakkında almış olduğu bir ka­
rar var. Bu kararda, bir inşaat şirketinin makine, araç
ve gereçlerinin başka bir inşâat şirketine nakledile­
rek orada kullanılmasını yasak etmişlerdir. Bu da,
şirketler arası dayanışmanın önlenmesine neden ol­
maktadır. Şirketin işi bittiği halde, araç, gereç ay­
larca orada boş durmaktadır, diğer şirketler bundan
istifade edememektedir.
Bana gelen bilgilere göre, Libya Hükümetini bu
kararı vermeye sevk eden neden, biraz evvel de işa­
ret ettiğim gibi, bu yolla şirketler içerisine, yani iş­
çiler arasına Türkiye'den kaçmış olan aşırı uçların
sızmalarını önlemeye matuftur.
TEFA denilen şirket, halen iflas halinde olan bir
şirkettir. Oradaki olay, biraz evvel de ifade ettiğim
gibi, işçi ücretlerinin zamanında ödenmemesini ba-