PROTOKOLLER
advertisement
ÖMER HALİSDEMİR ÜNİVERSİTESİ Eğitim Fakültesi Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü PROTOKOLLER AD SOYAD RESUL ARIKAN SEVBAN GÜL ÇİÇEK GÜLSÜM MAZAK MUZAFFER ÇOKARSLAN Tarih 22.05.2017 1 İÇİNDEKİLER TABLOSU ÖZET ........................................................................................................................................................................ 3 1.BİLGİSAYAR AĞLARI VE İNTERNET ........................................................................................................... 5 2.Ağ Cihazları: ........................................................................................................................................................ 6 2.1.Donanım:...................................................................................................................................................... 6 2.2.Yazılım ....................................................................................................................................................... 13 3.Bilgisayar ağları: ................................................................................................................................................ 13 3.1.Yerel alan ağları: ....................................................................................................................................... 14 3.2.Şehirsel alan ağları:................................................................................................................................... 14 3.3.Geniş alan ağları: ...................................................................................................................................... 14 4.AĞ TOPOLOJİLERİ: .............................................................................................................................................. 14 4.1.Veri yolu topolojisi: ................................................................................................................................... 15 4.2.Yıldız Topoloji: .......................................................................................................................................... 16 4.3.Ağaç Topoloji: ........................................................................................................................................... 17 4.4.Halka Topoloji:.......................................................................................................................................... 17 4.5.Karmaşık Topoloji: ................................................................................................................................... 18 5.OSI MODELİ ........................................................................................................................................................ 19 6.TCP/IP PROTOKOLÜ............................................................................................................................................ 21 6.1.İnternet protokolü:.................................................................................................................................... 22 6.2.Alan adı (domain): .................................................................................................................................... 23 6.3.Diğer protokoller:...................................................................................................................................... 24 7.KAYNAKÇA .......................................................................................................................................................... 26 2 ÖZET Bilgisayar ağları: Günümüzde bireylerin bilgisayarları ve mobil cihazları ile diğer bilgisayarlara özelliklede internete bağlanması vazgeçilmez bir ihtiyaç olmuştur. Temel olarak bilgisayar ağı, bilgisayarları ve mobil cihazları kablolu ve kablosuz olarak birbirine bağlayan, bilginin iletildiği ve paylaşıldığı gelişmiş bir sistemdir. Ağ cihazları: Bilgisayar ağının oluşması için bazı yazılım ve donanımlara ihtiyaç vardır. Donanım: Ağ kabloları, koaksiyel kablo, çift burgulu kablolar, korumasız çift bükümlü kablo, Fiber optik kablo, Ethernet kartı, Hub, anahtar, köprü, tekrarlayıcı, yönlendirici, ağ geçidi, güvenlik duvarı, erişim noktası, modemdir. Yazılım: Sunucu, Terminal-İstemcidir. Bilgisayar ağları: Büyüklüğüne göre bilgisayar ağları 3’e ayrılır. Bunlar yerel alan, şehirsel alan ve geniş alan ağlarıdır. Yerel alan ağları(LAN):Küçük bir coğrafi alana yayılmış bilgisayarları ve yazıcı gibi çevre birimlerini bağlamak için kullanılan ağ modelidir. Örneğin bir binadaki ağlar ya da kampüs ağı gibi. Şehirsel alan ağları(MAN):Coğrafi olarak birbirlerine uzak olan LAN’ların birleştirilmesiyle oluşan büyük ağlardır. Örneğin, birkaç farklı noktada birimi olan bir şirketin ağı gibi. Geniş alan ağları(WAN):Birden fazla cihazın birbiriyle iletişim kurmasını sağlayan fiziksel veya mantıksal büyük ağdır. Ağ topolojileri: Bir ağdaki bilgisayarların nasıl yerleşeceğini, nasıl bağlanacağını, veri iletiminin nasıl olacağını belirleyen genel yapıdır. Veri yolu topolojisi, Yıldız topolojisi, Ağaç topolojisi, Halk topolojisi, Karmaşık topoloji OSI MODELİ: Farklı üreticiler tarafından geliştirilen ağ bileşenlerinin bir arada uyumlu bir şekilde çalışabilmelerini sağlayan kurallar bütünüdür. Ağ bileşenlerinin nasıl haberleştiklerini tanımlayan kavramsal bir yapıdır. TCP/IP PROTOKOLÜ: İnternette veri transferi için kullanılır ve internette kullanılan her türlü servisi sağlarlar. Örnek olarak; elektronik posta transferi, WWW erişimi gibi servisler sayılabilir. İnternet Protokolü: İnternet ağı üzerinde bulunan her bilgisayarın tekil bir internet Protokolü (IP) adresi vardır. Bu adres bilgisayarların birbirini tanımalarını ve iletişim kurmalarını sağlar. Günümüzde ağlar arası iletişimde ve internette kullanılan standart ağ protokolü TCP/IP ‘dir. Alan adı(Domain):IP adresinin akılda kalmasını sağlamak için basitçe kelimelerle ifade edilmiş haline denir. 3 DİĞER PROTOKOLLER: Http(Metin gönderme protokolü) Https(Güvenli Metin gönderme protokolü) Ftp(Dosya transfer protokolü) Dhcp (Dinamik sunucu konfigürasyonu) SMTP(Basit Posta Gönderme Protokolü) POP3(Postane protokolü) Telnet(Tele iletişim ağı) ARP(Adres Çözümleme Protokolü) 4 1.BİLGİSAYAR AĞLARI VE İNTERNET Bilgisayar ağları: Günümüzde bireylerin bilgisayarları ve ya mobil cihazları ile diğer bilgisayarlara özellikle de İnternete bağlanması vazgeçilmez bir ihtiyaç olmuştur. Bilgi ve iletişim teknolojilerindeki gelişmeler sonucunda bilgininin üretilmesi, eşleştirilmesi ve dağıtılması oldukça kolay bir hale gelmiştir. Bireyler ve cihazlar çeşitli ağ(network) uygulamalarını kullanarak birbirleriyle etkileşim kurabilmekte, mevcut verilerini paylaşıp ortak çalışma yapabilmektedir. Bilgisayarları ve mobil cihazları birbirlerine bağlayabilmek için bir takım yazılım ve donanım standartlarını kullanmak gerekmektedir. Bu yazılım ve donanım standartlarını tümü bilgisayar ağları(Network) başlığı altında ele alınmaktadır. Temel olarak bilgisayar ağı, bilgisayarları ve mobil cihazları kablolu veya kablosuz olarak birbirine bağlayan, bilginin iletildiği ve paylaşıldığı gelişmiş bir sistemdir. Bilgisayar ağı şu amaçları gerçekleştirmek için oluşturulur: Veri paylaşımı Haberleşme Resim ses, görüntü, vs. dosya formatlarının paylaşımı Yazılımların paylaşımı Yüksek erişim hızı ve yüksek paylaşım hızının sağlanması Veri paylaşımının ekonomikleştirilmesi Ortak çalışma grupları oluşturulması Zaman, mekân bağımsız çalışmak için Bilgisayar ağlarına duyulan gereksinimin temel nedeni veri kaynaklarını paylaşmak ve iletişim kurmaktır. Veri paylaşmak bilgisayarlarda var olan birçok verinin kişi ya da istenilen diğer kişiler tarafından kullanılmasının sağlanmasıdır. 5 2.AĞ CIHAZLARI: Bilgisayar ağları temel olarak bilgisayarlarda kayıtlı kaynakları paylaşır. Sistem olarak bilgisayar ağı (network), sunucu (server) ve istemci (client) bilgisayarlardan oluşur. Kayıtlı bir veriyi paylaşan bilgisayara sunucu, bu veriye erişen cihaza da istemci adı verilir. Bir bilgisayarın sunucu olması, üzerindeki donanım ve yazılım ayrıcalığı ile değil, mevcut bir veriyi paylaştırmasındandır. Sunucu ve istemci mimarisini oluşturulması, bir başka deyişle bilgisayar ağının oluşturulması için bazı yazılım ve donanımlara ihtiyaç vardır. 2.1.DONANIM: Ağ kabloları: Koaksiyel kablo: Koaksiyel kablo, televizyonlarımızda takılı olan anten kablosu olarak da bildiğimiz kablolardır. Ortasında iletken kablo, kablonun dışında yalıtkan bir tabaka (alüminyum), onun üstünde tel zırh ve en dışta yalıtkan dış yüzeyden (plastik) oluşur. Ses ve görüntü iletiminde de kullanılır. Daha önce LAN kablosu olarak kullanılmıştır. Koaksiyel kablo, elektromanyetik dalgalardan etkilenmeyen fiziksel olarak dayanıklı, güvenirliliği yüksek bir kablodur. Bnc uçlar bnc Ethernet kartlarına bağlanarak ağ oluşturmak için kullanılır. 6 Bnc konnektörü kablonun ucunda yer alır. T Konektör ise koaksiyel kabloyu network adaptörüne bağlanmak için kullanılır. Barrel konektör ise iki koaksiyel kablonun birbirine bağlanmasını sağlar. Sonlandırıcılar ise kablonun sonunda yer alırlar. Ağ kurulumunda kullanılan koaksiyel kablonun iki ucunda sonlandırıcı kullanılır. Bu sonlandırıcılar kablonun sonuna gelen sinyali yok ederler. Ancak, günümüzde kullanılmamaktadır. Çift burgulu kablolar: Korumalı çift bükümlü kabloda (Shielded Twisted Pair-STP) dolanmış tel çiftleri metal bir zırh ile kaplıdır. En dıştaki metal zırh, elektromanyetik alanlardan geçerken kablo içindeki sinyalin bozulmasını engellemesi için geliştirilmiştir. Ancak STP, fiyatının yüksek olması nedeniyle yaygınlaşamamıştır. STP kullanırken dikkat edilmesi gereken en önemli nokta, dıştaki metal zırhın düzgün bir şekilde topraklanmasıdır. Aksi halde zırh elektromanyetik dalgaları toplayan bir anten vazifesi görür. Dolayısıyla veri iletimi tamamen yavaşlar ve bozulur. Ayrıca zırhın kablonun hiçbir noktasında zedelenmemesi çok önemlidir ve kablonun her hangi bir yerinde kopukların ve zedelenmelerin olmaması gerekmektedir. STP kablo Ethernet ağları için tercih edilmeyen bir kablo türüdür. Korumasız Çift Bükümlü Kablo: 7 Korumasız çift bükümlü kablo birbirine dolanmış çiftler halinde ve en dışta plastik bir koruma olarak geliştirilmiştir. Kablonun içinde kablonun dayanıklılığını arttırmak ve gerektiğinde dıştaki plastik kılıfı kolayca sıyırmak için naylon bir IP bulunur. Tel çiftlerini birbirine dolanmış olmaları hem kendi aralarında hem de dış ortamdan oluşabilecek sinyal bozulmalarının önüne geçmek için yapılmıştır. Her çiftin bir ana rengi bir de beyaz kuşaklı olanı vardır. Kablo üzerindeki ana renkler turuncu, mavi, yeşil ve kahverengidir. Bunlara sarılı olan beyaz teller ise, diğerleriyle karışmasın diye, sarılı olduğu renkle aynı bir çizgiye sahiptir. Böylece sekiz telin de turuncu, turuncu-beyaz, mavi, mavi-beyaz, yeşil, yeşil-beyaz, kahverengi, kahverengi-beyaz olmak üzere sekiz farklı renkte geliştirilmiştir. Çift bükümlü kablonun kullanımı ve kurulumu kolaydır. Günümüzde bilgisayar ağı kurulurken en yaygın kullanılan kablo tipidir. Kendi içinde farklı modellere sahiptir. Farklı özelliklerde geliştirilmiş Kategori 1’den 6’ya kadar çeşitleri vardır. Bilgisayar ağları için en çok kategori 5/5e (cat5) 100Mbit/Saniye ve kategori 6 (cat6) 1000Mbit/Saniye kullanılmaktadır. Bu kabloların ağa bağlanması için kullanılan konnektörler Telefon Kablosu (CAT1 UTP) RJ-11 konektör ile Cat5 ve Cat6 için RJ-45 konektör ile sağlanmaktadır. Ağ kurulurken Rj45 konnektöre farklı standartlara göre renk dizilimleri ile ağ kurulmaktadır. Bu renk dizilimleri bir bilgisayar ve ağ cihazı arasında ise düz bağlantı denir ve resimdeki şekilde sıralanır. Ancak, herhangi iki ağ cihazı veya iki bilgisayar birbirine doğrudan bağlanacaksa çapraz bağlantı yapılır. Fiber optik kablo: Düşük sinyal kayıpları nedeniyle fiber ile bakır kablolara göre daha yüksek hızlarda ve çok daha uzun mesafelerde veri aktarım mümkündür. Fiber’in en önemli özelliği elektromanyetik alanlardan hiç etkilenmemesidir. Fiber-optik kablolar verileri ışık olarak ileten ileri teknoloji iletim ortamlarıdır. Fiber-optik kablolar hızlı ve yüksek kapasiteleri veri iletimi için uygundur. Fiber optik kablonun çok düşük hata oranı vardır ve elektromanyetik girişime maruz kalmaz. Verilerin güvenliği açısından daha iyidir. Çünkü ışık olarak temsil edilen veriler başka bir ortama alınamazlar. Normal kabloların gidemeyeceği kadar uzun mesafeler için fiber optik kabloları kullanılır. 70 Km’ye kadar uzayabilen geniş alanlarda elektriksel sinyallerden etkilemeden yüksek kapasiteli iletişim ortamı sağlamada kullanılır. Fiber’in hafi ve ince yapısı bakır kablo kullananın zor olduğu ortamlarda kullanılabilmesini sağlar. Bütün bunlar fiber ‘in 8 önemli özellikleri olmakla beraber, fiber ’in en önemli özelliği elektromanyetik alanlardan hiç etkilenmemesidir. Çünkü fiber kablodan elektrik değil ışık iletimi sağlar. Fiber optik konnektör türleri de ST (straight tip), SC(Subsciber tip), MT-RJ tiptir. Ethernet Kartı: İlk akla gelen ağ cihazlarından birisidir. Bilgisayarın ve ağ cihazların ağa bağlanması için gerekli olan karttır. Ethernet kartları üzerinde, her Ethernet kartı için farklı olarak üretilmiş seri numaraları (MAC) adresi vardır. Ethernet kartları bu seri numaraları üzerinden ağa bağlantı küraralar. Kablolu ve Kablosuz olmak üzere iki çeşit Ethernet kartı mevcuttur. 9 Hub: En temel ağ cihazlarından birisi de Hub’lardır. Hublar; koaksiyel, çift burgulu veya fiber optik kablo ile birbirine bağlanabilir. En az iki ya da daha fazla ağ cihazının birbirine bağlanmasını sağlayan en basit ağ cihazıdır. 4 ile 24 arasında değişen port sayısına sahip cihazlardır. Kendisine portlar aracılığı ile bağlı olan bilgisayarlara paylaşılan bir yol sunar. Kendisine gelen veriyi bütün portlarına gönderir. Anahtar: Anahtar (Switch) HUB ’ın daha gelişmişidir. Veriler dağıtılırken gelen verileri sadece istenilen veya ihtiyacı olan bilgisayara ya da network cihazlarına gönderir. Veri iletimi yapılırken ağ durumunu izler, veriyi gönderip, iletim işleminin yapılıp yapılmadığın kontrol eder. 4 ile 48 arasında değişen port sayısına sahiptir. Anahtar cihazı portlarına bağlanan bilgisayarlı MAC adreslerine bakarak bilgisayarı tanır. Dağıtım işlemini gerçekleştirmek için kendisine bağlı bilgisayar ve cihazların MAC adreslerinin yapısında bulunan tablolarda tutar. Kendisine ulaşan bir veri paketindeki MAC adreslerini inceleyerek veri paketini sadece hedef MAC adresine sahip bilgisayarın bağlı olduğu porta gönderir. 10 Köprü: Köprü ( Bridge) cihazları aynı protokolü kullanan iki veya daha fazla ağı birbirine bağlamak için kullanılan cihazladır. İki ağ arasında konularak her iki tarafa da aktarılmak istenen verileri inceler. Eğer veri adresi ağdaki bir veri adresi ile örtüşüyorsa verinin o ağa geçmesine izin verir; aksi durumlarda ise verinin ağa geçmesine izin vermez. Köprüler bağımsız çalışma gruplarını birbirine bağlamak için kullanılır. Bu bağımsız çalışma grupları birbiri ile aynı topolojide veya farklı topolojide olabilir. Örneğin, bir bus ve bir star topolojisinde var olan iki ağı birbirine bağlar ve tek bir ağ çalışmasını sağlar. Ayrıca, veri yönlendirme işlemini de gerçekleştirir. Tekrarlayıcı: Tekrarlayıcı (Repeater), bir ağ kartı cihazından aldığı elektriksel veriyi yenileyerek ve ikili koda dönüştürerek ileten ağ cihazıdır. Bu yönüyle tekrarlayıcı, hem sinyal gücünün artmasını, hem de elektriksel olarak bozulan sinyallerin iyileştirilmesini sağlar. Kablonun kaliteli bir erişim sağlayacağı maksimum kapasitesinden daha fazla mesafelere bağlantı kurulması gerektiğinde sinyali tekrarlayarak güçlendiren cihazlara yenileyici denir. Kapasitesinden fazla mesafelerde iki kablonun arasına bir yenileyici konularak sinyalin güçlendirilmesi sağlanmaktadır. Yineleyicilerin sağladığı faydalar; ağ oluşturulmak için kullanılan kabloların erişebileceği maksimum mesafeyi uzatır, kurulan ağdaki düğüm sayısını maksimuma çıkartır, veri iletim sinyalinin gücünü artırır, farklı kablo tipleri kullanılan ağları birleştirebilmektedir. 11 Yönlendirici: Yönlendirici (Router), ağlar arası haberleşmenin yapılabilmesi için ağlar arası bağlantıyı sağlar. Ağda gelen veri paketinin başlık ve yönlendirme tablosu bilgilerinden yararlanarak yönlendirme kararlarını verir ve verinin iletilmesini sağlar. Yönlendiricinin kendi içinde işlemcisi, ağ ayarlarının ve sistem ayarlarının tutulduğu bir ROM’u ve bu bilgilerin yönetilmesini ve cihazın çalışmasını sağlayan küçük bir işletim sistemi vardır. Temel olarak ağlar arasında yönlendirme görevi yapar. Yerel alan ağları arasında ya da yere alan ağları ile geniş alan ağları arasında bağlantı kurmak amacıyla kullanılır. Üzerinde LAN ve WAN bağlantıları için iki ayrı port bulunur. Bu portlara gerektiğinde yeni portlar eklenebilir. Yönlendiriciler, kendi üzerinde sahip oldukları işletim sistemleri ile programlanabilir ve gerekli ayarlamalar yapıldığında uzak bir ağa erişmek için mevcut birden fazla yol arasından kullanabilecekleri en iyi seçimi yapabilir. Ağ Geçidi: Ağ Geçidi (Gateway), ağ mimarisinde var olan iki farklı protokol arasındaki etkileşimi ve dönüşümleri gerçekleştirmektedir. Ağ Geçidi bir Köprü, Anahtar veya Yönlendirici olabilir. Genel olarak ağ mimarisinde en kapsamlı cihaz olan Yönlendirici bu görevi gerçekleştirmektedir ve cihazın varsayılan ağ geçidi olarak kurulumu yapılmıştır. Güvenlik Duvarı: Güvenlik Duvarı (Firewall), özel ağlar ile İnternet arasında her iki yönde de istenmeyen veriyi önlemek amacıyla kullanılan ağ cihazıdır. Verimli olarak kullanılabilmeleri için İnternet ile özel ağ arasındaki tüm veri güvenlik duvarı üzerinden geçmeli ve gerekli erişim izinleri uygun bir şekilde hazırlanmış olmalıdır. Ayrıca, ağı internetten gelecek olan zararlı ve gereksiz verilere karşı korur. Ayrıca router cihazları gibi IP paketlerine yönlendirme işlemi yapar. Çalışma mimarisi olarak yönlendirilme işlemi sırasında paketin tamamını inceleyerek zararlı olup olmadığını kontrol eder. Güvenlik duvarları bu inceleme işlemini kurulum sırasında yapılan ayarlar ve yapılandırılması doğrultusunda gerçekleştirmektedir. Yazılımsal ve donanımsal olmak üzere iki şekilde güvenlik sağlanmaktadır. Güvenliğin çok önemli olduğu günümüzde bilgisayar ağları ve sunucular için en önemli ağ cihazlarından biridir. Erişim Noktası: Erişim noktası, kablosuz ağ cihazlarındandır. Erişim noktası cihazları, hub, anahtarlama veya yönlendirici cihazlarına takılır ve bulundukları ortama kablosuz iletişim sinyalleri gönderir. Ağ sinyali gönderdikleri ortamda bulunan bilgisayarların ve aygıtların kablosuz olarak ağa bağlanmasını sağlar. Kablosuz ağların daha geniş etki alanına sahip olmasını sağlarlar. Modem: Modem, ADC ve DAC çevirici olarak çalışırlar. Bilgisayar ve mobil cihazların İnternete direk olarak bağlanmasını sağlayan ağ cihazıdır. Bilgisayardan aldıkları dijital verileri 12 analog sinyallere dönüştürerek telefon hatlarına aktarılmasını sağlar ve aynı şekilde karşı taraftaki bilgisayardan gelen analog veriyi tekrar dijital veriye çevirerek bilgisayara iletir. Çevirmeli modem(dia lup bağlantı) ve geniş bant modem olmak üzere iki sınıfa ayrılabilir. Çevirmeli modemler telefon hatları üzerinden geniş bant modemlere göre çok daha düşük hızlı bir bağlantı sunarlar. Yeni nesil modemler ADSL ve Adsl2 modemlerdir. ADSL Modemler (Aysmmetric Digital Subscriber Line-Asimetrik Sayısal Abone Hattı) standart telefon kabloları üzerinden daha fazla verinin daha yüksek hızla transfer edilmesine imkân vermek için geliştirilmiş bir ağ teknolojisidir. Adsl2 modemlerin hızı çevirmeli bağlantı yapan eski modemlere göre kat kat yüksektir. 2.2.YAZILIM Sunucu: Sunucu (Server-Host), ana makine olarak da isimlendirilen sunucular birden çok makineye hizmet veren güçlü mimariye sahip cihazlardır. Bu cihazların çalışmasını sağlayan işletim sistemine sunucu işletim sistemleri denir. Farklı firmaların farklı ihtiyaçlar için geliştirdiği birçok sunucu işletim sistemleri vardır. Bunlar; Linux, Unix, Windows NT 4.0, Windows Server 2000/2003/2008/2013, Novell Netware gibi işletim sistemleridir. Ayrıca, bu işletim sistemleri içinde kullanıcıların ve diğer bilgisayarların ihtiyaçlarını karşılayacak uygulamaların çalıştırıldığı sunucu uygulamaları mevcuttur. Bunlar; Dosya Sunucusu( File Server), Veri Tabanı Sunucusu (Database Server), Web Sunucusu (Web Server), Yazıcı Sunucusu (Printer Server), Proxy Server gibi sunuculardır. Terminal İşlemci: Bilgisayar ağında yönetici olmayan bilgisayarlardır. Terminal veya İstemci (client) olarak da isimlendirilir. Bu bilgisayarların bağlandığı ana bilgisayar olarak sunucular veri akışını ve yetkilendirmeyi yönetir. Ana makine üzerinde ağ yönetimi yapılır, bu bilgisayarlar yetkileri kadarıyla ağa veri gönderip veri alabilirler. Ayrıca ağa girecek ya da bağlanacak her bilgisayar bu ana makine üzerinde yer alan kullanıcı hesaplarına göre kontrol edilerek bağlantı gerçekleştirilir. Böylece kullanıcı ve veri iletiminde güvenlik sağlanmaktadır. Hem sunucu hem de istemci tarafına veri depolama yapılabilmektedir. İstemcilerde standartlar işletim sistemleri ya da özel işletim sistemleri bulunur. Bunlar Windows NT Workstation, Windows 2000, Windows 98/XP, Linux. 3.BILGISAYAR AĞLARI: Büyüklüğüne gire bilgisayar ağları 3’e ayrılır. Bunlar yerel alan, şehirsel alan ve geniş alan ağlarıdır. 13 3.1.YEREL ALAN AĞLARI : Yerel alan ağları (LAN- Local Area Network) Küçük bir coğrafi alana yayılmış, bilgisayarları ve yazıcı gibi çevre birimlerini bağlamak için kullanılan ağ modelidir. Yüksek hızlı ve düşük hatalı veri iletimi sağlayan ağlardır. Örneğin, bir binadaki bilgisayar ağı ya da bir kampüs ağı gibi. Ethernet LAN’lar, en yaygın LAN tipleridir ve günümüzde tüm LAN’ları ifade etmek için kullanılabilir. Ethernet ilk üretildiği 20 sene öncesinden bu zamana kadar, günün hız ihtiyaçlarını karşılayabilmek için sürekli geliştirilmiştir. Ethernet, Fast Ethernet ve Gigabit Ethernet gibi değişik hızlarda çalışan tipleri vardır. Ev, okul laboratuvar, iş binaları vb. gibi sınırlı coğrafi alanda bilgisayarları ve araçları birbirine bağlayan bir bilgisayar ağıdır. LAN’ların özellikleri ise WAN’laın (Geniş alan ağı) aksine daha yüksek veri aktarımı, daha küçük bir alan ve daimi bağlantıyı sağlamak için aylık kira karışlığı bir ara elamana gerek olmamasıdır. 3.2.ŞEHİRSEL ALAN AĞLARI : Şehirsel alan ağları( MAN- Metropolitan Area Network) Coğrafi olarak birbirlerinden uzak LAN’ların birleştirilmesiyle oluşan büyük ağlardır. Örneğin, birkaç farklı noktada birimi olan bir şirketin ağı, WAN’dır. LAN’lara göre daha yavaştırlar. Daha geniş bir bilgisayar ağ grubunu kapsar. Metropolitan adıyla anılmasının sebebi, bu tür ağların genelde bir şehrin tümünü veya büyük bir kısmının kapsıyor olmasıdır. 3.3.GENİŞ ALAN AĞLARI : Geniş alan ağları( WAN-Wide Area Network) Birden fazla cihazın birbiri ile iletişim kurmasını sağlayan fiziksel veya mantıksal büyük ağdır. Yerel alan ağlarının birbirine bağlanmasını sağlayan çok geniş ağlardır. En bilinen geniş alan ağı internettir. Geniş alan ağları ülkenin veya dünyanın çeşitli yerlerine dağılmış yerel alan ağlarıdır ya da metropolitan alan ağlarını birbirlerini bağlar. 4.AĞ TOPOLOJİLERİ: Bir ağdaki bilgisayarların nasıl yerleşeceğini, nasıl bağlanacağını, veri iletiminin nasıl olacağını belirleyen genel yapıdır. Topoloji, ağdaki çalışma istasyonlarının(bilgisayar veya bilgisayar çevre birimleri) birbirine nasıl bağlandığının ve nasıl iletişim kurduklarını tanımlar. Topoloji mantıksal ve fiziksel olarak iki türde ele alınır. Mantıksal topoloji, Kabloların bağlantı şeklinden bağımsız olarak bilgisayar ağlarını veriyi nasıl ilettiklerini açıklar. Fiziksel topoloji, aralarında ağ kurulu bir grup bilgisayara baktığımızda gördüğümüz şeydir. Kablonun bilgisayarlar arasındaki bağlantıları fiziksel topolojiyi belirler. Fiziksel topoloji seçiminde; bilgisayar ağının kurulacağı ortamın yerleşimi, bilgisayar ağının kurulum maliyeti, sorun çözme teknikleri ve bilgisayar ağında kullanılan kablo tipi dikkate alınır. 14 4.1.VERİ YOLU TOPOLOJİSİ: Ağdaki tüm bilgisayarlar paylaşılan koaksiyel kablo ile (bazen omurga ya da segment olarak da adlandırılır) bağlıdır. Bu topoloji yayın (broadcast) yönetimine dayanır. Bilgisayarlar omurga (backbone) adı veriline otak kablo üzerinden birbirleriyle bağlanır. Her bilgisayarlar musluk (tap) adı verilen bir bağ ile omurgaya bağlanır. İletişim hattının sonunda bir sonlandırıcı (terminator) bulunur. Sonlandırıcı kendisine gelen sinyali emerek iletişim ortamından yansımaların oluşmasını önler. Bus topolojisinin avantajı Hub ya da Switch gibi elemanlara ihtiyaç duyulmamasıdır. Böylece kurulum maliyeti düşer. Dezavantajları ise hattın belli bir yerinde kopukluk olduğu zaman tüm ağın etkilenmesi, n fazla 35 bilgisayar bağlamaya izin verilmesi ve her bilgisayara arasında en az 0,5 m mesafe bırakılmasıdır. Ayrıca arıza tespiti zordur. Bu yapıda tüm çalışma istasyonları uzun bir kabloya bağlıdır. Kablonun her iki ucuna sonlandırıcı adı verilen dirençler takılır. Kurulumu kolaydır. En büyük dezavantajı kablonun bir noktasında oluşan kopukluğun tüm sistemi çökertmesidir. Bus fiziksel topolojisi, çalışma istasyonları aynı hat üzerinde ise verimli olmaktadır. Bir binanın farlı katlarında bulunan istasyonları bu tip topoloji ile birbirine bağlamak olumlu sonuç vermez. Bus fiziksel topolojisi iki tür kablolama ile kurulabilir. Bus fiziksel yapısı ile kurulacak olan ağ sisteminde ana hat için kalın kesitli 10BASE 5 tipi koaksiyel kablo kullanılacak ise ana hattan bilgisayara kadar olan bağlantılar ince kesitli 10BASE 2 tipi koaksiyel kablo (thinnet) ile yapılır. Bu tür kablolama hantal ve yapımı zordur. Topoloji, ağı toplayan düğümler, kablolar ve bağlanırlık aygıtlarının düzenlenmesini tanımlar. 15 4.2.YILDIZ TOPOLOJİ: Birden fazla bilgisayarın merkezinde Hub/Switch ile birbirine bağlanmasıyla oluşan ağ topolojisidir. Ağın merkezindeki Hub/Switch bilgisayarlar arasındaki iletişimi koordine eder. Avantajları hızlı kurulum, Hub/Switch ve köprü eklenerek rahat genişleyebilme, bağlantıda gelebilecek bir kablo kopukluğunda tüm ağın etkilenmemesi, Hub/Switch üzerindeki LED’ler sayesinde hata tespitinin kolay olmasıdır. Dezavantajları ise kablo bağlantı mesafesinin 100 metreyi geçmesi durumunda sinyal iletimi olmayacağından bağlantının sağlanamaması ve kullanılan Hub/Switch arızalandığında tüm ağın devre dışı kalmasıdır. En yaygın kullanılan topolojidir. Bu modelde, tüm istasyonlar 10BASE-T veya 100BASE- TX kabloları ile merkezde bulunan Hub veya Switch Hub cihazlarına bağlanır. Hub, aynı ağ sistemi içindeki istasyonları birbirine bağlamak için kullanılır. Switch Hub ise aynı görevi görmesine karşın daha kullanışlıdır ve ağ içindeki veri trafiğini azaltır. Ağdaki her çalışma istasyonu bağlantısı birbirinden bağımsız olduğu için herhangi bir istasyon bağlantısın kopması diğer istasyonları etkilemez. Yıldız topolojisi, Bus tipi topolojide olduğu gibi IEEE 802,3 standardında tanımlanmış Ethernet (CSMA/CD) teknolojisi kullanılır. Genel olarak yıldız topolojide kullanılan Hub içinde mantıksal bir Bus yapı vardır. Herhangi bir çalışma istasyonunun yolladığı veri paketi Hub’a ulaşınca, Hub bu paketin kopyalarını oluşturup tüm portlara yollar. Yani Bus yapıda olduğu gibi veri paketi diğer tüm istasyonlara erişir ve sadece alması gereken bu paketi alır ve işler diğerleri ise siler. 16 4.3.AĞAÇ TOPOLOJİ: Genellikle Yıldız topolojisindeki ağları birbirine bağlamak için kullanılır. Böylece ağlar büyütülebilir. Bir ağacın dalları farklı topolojilerdeki ağları temsil eder, ağacın gövdesi ile de bunlar birbirine bağlanabilir. Hiyerarşik yapıdaki ağlar için kullanılır. Avantajları: Her bir bölüme (segment) ulaşmak kolaydır. Birçok çalışma grubu bir araya getirilebilir. Dezavantajları; Her bir bölümün uzunluğu kullanılan kablo ile sınırlıdır. Omurga kablo bozulduğunda bölümlerdeki ağ trafiği etkilenir. Kurulumu ve düzenlenmesi daha zordur. 4.4.HALKA TOPOLOJİ: Bilgisayarlar bir halka biçiminde birbirine bağlıdır. Herhangi bir sonlandırma işlemi yapılmaz. Sinyaller bir döngü içinde dönerler. Veriler halka boyunca tek yönde iletilir. Burada kablonun belli bir tarafından arıza olsa dahi veri kablonun öbür tarafından gönderilir ve veri aktarımı devam eder. Bununla birlikte halka yerleşim biçimi aktif bir ağ biçimidir. Diğer bir deyişle halka üzerinde yer alan bilgisayarlar verinin ve sinyallerin iletilmesinden sorumludurlar. Bu nedenle halka da yer alan bilgisayarın arızalanması bütün ağı çökmesi anlamına gelir. Bu topolojinin dezavantajı ise karmaşık bir yönetim sisteminin olmasıdır. Halka topolojisinde sinyallerin dolaşımını kontrol etmek için jeton (tokken) adı verilen bir bilgi kullanılır. Jeton bilgisayarlar arasında dolaşır. Sinyal gönderecek bilgisayar bulunduğunda jeton o bilgisayar tarafından değiştirilir ve diğer bilgisayarı bulması için sinyalle birlikte yollanır. Halka tipi topoloji de fiziksel ve mantıksal olarak incelenir. Mantıksal halka topolojisini görünümünde tüm istasyonlar halka şeklinde dolaşan kabloya bağlıdır. Halka topoloji IEEE 802,5 standardında tanımlanmış Tokken Ringi teknolojisini kullanır. IEEE 802,5 Tokken Ring standardında istasyonlar herhangi bir istasyonun veri iletimi yapacağını saptamak için jeton (tokken) gönderir. Jeton, boyutu 3 Byte (24 bit) olan veri paketidir. Eğer ağdaki istasyon herhangi bir şey iletilmesi gerekmiyor ise boş jetonu bir sonraki istasyona geçirir. Bu özellikten dolayı halka topolojisinde çakışma (collision) olmaz. Halka topolojisinin 17 fiziksel yapısı yıldız topolojisine benzer. Bilgisayarların birbirine bağlantısı yıldız topolojisinde olduğu gibi 10Base T kablolama standardında tanımlanan UTP çift bükümlü kablo ile yapılır. Her bilgisayar, merkezde çok istasyonlu erişim birimi (multistation Access Unıt-MAU) adı verilen bir cihaza bağlıdır. MAU her çalışma istasyonunda aldığı bilgileri diğer istasyona göndermek suretiyle ağ içindeki iletişimi sağlar. 4.5.KARMAŞIK TOPOLOJİ: Gerçek karmaşık (mesh) topolojide tüm düğümler ağ içerisinde birbirine bağlıdır. Daha çok WAN ’da kullanılır. LAN’da kullanıldığında tüm düğümlerin birbirine mutlaka bağlı olması gerekmez. 18 5.OSI MODELİ 1980’li yılların başında şirketler standardı yakalamak, maliyeti düşürmek ve çalışma hızlarını arttırmak amacıyla ağları genişletme ve birleştirme ihtiyacı duydular. Birçok ağın farklı yazılım ve donanım özelliklerine sahip olması sonucu uyumsuzluk problemleri yaşandı. ISO (International Organization for Standardization: uluslararası standart organizasyonu), bu uyumsuzlukları aşmak için üreticilere yardımcı olması amacıyla yeni bir ağ modeli oluşturması gerektiğine karar verdi ve 1984 yılında OSI (Open Systems Interconnection) Referans modelini ortaya koydu. Tüm üreticiler yazılımlarını ve donanımlarını OSI Referans Modelinde belirtilen standartlar çerçevesinde geliştirmeye başladılar. OSI, farklı üreticiler tarafından geliştirilen ağ bileşenlerinin bir arada uyumlu bir şekilde çalışabilmelerini sağlayan kurallar bütünüdür. Ağ bileşenlerinin nasıl haberleştiklerini tanımlayan kavramsal bir yapıdır. Bilginin hazırlanıp ağ ortamından geçerek başka bir bilgisayarda nasıl görüntülendiğin tanımlar. OSI, iletişimi birbiriyle ilişkili yedi farklı katmanda inceler. Her katmanın ayrı bir fonksiyonu vardır. Yedi katmanın en altında yer alan iki katman yazılım ve donanım kullanılarak, üstteki beş katman ise genelde yazılım ile çözülmüştür. OSI modeli, bir bilgisayarda çalışan uygulama programının iletişim ortamı üzerinden başka bir bilgisayarda çalışan diğer bir uygulama programı ile olan iletişimin tüm adımlarını tanımlar. En üst katmanda görüntü ya da yazı şeklinde yola çıkan bilgi, alt katmanlara indikçe makine diline dönüşür ve sonuç olarak 1 ve 0’lardan ibaret elektrik sinyalleri halini alır. Katmanlı modelin avantajları şunlardır: Network iletişimini daha küçük daha basit parçalara böler. Farklı donanım ve yazılımların haberleşmesini sağlar. Herhangi bir katmandaki değişikliğin diğer katmanları etkilemesini engeller dolayısıyla daha çabuk gelişebilmelerini sağlar. Farklı platformların iletişimini sağlar.(ör: Unix ve Windows) Her katman diğer katmanları etkilemeden geliştirilebilir. 19 Bilginin bir bilgisayardan diğerine ulaştırılması sorunu yedi daha küçük daha kolay çözülebilir soruna bölünmüştür. Her sorun OSI katmanı tarafından çözülmüştür. OSI nin yedi katmanı şunlardır: Uygulama Sunum Oturum Taşıma Ağ Veri iletim Fiziksel OSI katmanlarının tanımlanan temel görevi şunlardır: Fiziksel: Bu katman ağın elektriksel ve mekanik karakteristiklerini belirler. Modülasyon teknikleri, çalışma voltajı, frekansı vs. bu katmanın temel özelliklerindendir. OSI referans modeli bir ağ uygulaması değildir. OSI sadece her katmanın görevlerini tüm detayları ile tanımlar. Gerçekleştirilen firmandan firmaya farklılıklar gösterebilir. Veri gönderimi sırasında fiziksel katman 0 ve 1 bitlerinden oluşan çerçevelerin nasıl elektrik, optik veya radyo sinyallerine çevrileceğini tanımlar. Veri iletiminin gerçekleşebilmesi için iletişimde bulunan iki bilgisayarın fiziksel katmanında aynı protokolleri kullanması gerekmektedir. Veri iletim: Bu katman fiziksel katmana ulaşım stratejisini belirler. Fiziksel adresleme, ağ topolojisi, akış kontrolü vs. bu katmanın görevlerindendir. Köprü cihazları bu katmanda çalışır. Verinin göndereceği bilgisayarın tanımlanması, kablonun kullanılıp kullanılmadığının belirlenmesi ve gelen verilerin kontrolü işlemleri gerçekleştirilir. Ağ: Bağlantıyı sağlayan ve ulaşılmak istenen bilgisayara giden yolu bulan katmandır. Yönlendirme protokolleri bu katmanda çalışır. İletilecek veri paketini iki nokta arasında taşımak için yönlendiricilerin kullanacağı bilginin eklendiği katmandır. Adresleme, yönlendirme, mantık protokolleri gibi fonksiyonları yerine getirir. 20 Taşıma: Bu katman gelen bilginin doğruluğunu kontrol eder. Bilginin taşınması esnasında oluşan hataları yakalar ve bunları düzeltmek için çalışır. Üst katmandan gelen veriyi parçalara ayırarak bunları alt katmana doğru bir şekilde iletilmesini sağlar. Verinin iletimi sırasında oluşan hataları tespit edip bu hataları düzeltmeye çalışır. Oturum: İki bilgisayar üzerindeki uygulamaların birbirini fark ettiği katmandır. Veriyi gönderen ve alacak olan bilgisayarlar arasında oturum kurulmasını, sürdürülmesini ve sonlandırılmasını sağlar. Bir oturum sayesinde kullanıcı uzaktaki zaman paylaşımlı bir sisteme bağlanır veya iki bilgisayar arasında veri transferi yapılır. Oturumlar ayn anda tek veya çift yönlü olarak yapılır. Sunum: Bu katmanda gelen paketler bilgi haline dönüştürülür. Bilginin karakter set çevrimi veya değiştirilmesi, şifreleme vs. görevlerini üstlenir. İletilen verinin söz dizimi ve semantiği ile ilgilenmektedir. Gönderilen verinin alıcı tarafından anlaşılabilir olup olmadığın kontrol eder. Uygulama: Kullanıcıya en yakın olan katmandır. Kelime işlemci, elektronik tablo, sunu, banka terminali programları vs. bu katmanın parçalarıdır. Uygulama programlarının çalıştığı çerçeveyi yani ağa erişim için kullanılacağı protokolleri sağlar. 6.TCP/IP PROTOKOLÜ 1960’ların sonunda, ilk önce Amerikan savunma bakanlığında (Department of DefenseDOD) paket switching (paket anahtarlama) iletişim teknolojisi geliştirildi. Savunma bakanlığı, çalışanlarının merkezdeki ARPANET adındaki ağla iletişime geçmesi için bu teknolojiyi kullandı. Bu ağda kullanılan TCP/IP (iletim kontrol protokolü) şu an kullandığımız internetin temelini oluşturdu. ARPANET sistemi, Network ’un bir bölümü zarara gördüğü zaman tüm iletişimin kesilmesini engeller. Bu sistem internetin başlangıcıdır. TCP/IP 1975 yılında ARPANET sistemi için geliştirildi ve 1982 yılında kuralları belirlendi. 1983 yılında UNIX4.2BSD sistemi TCP/IP ile donatılarak piyasaya çıktı. Bu sistem TCP/IP ‘nin hızlı yayılmasını sağladı. TCP/IP internette veri transferi için kullanılan TCP (Transmision Control Protokol) ve IP (internet Protocol) protokollerini temsil eder. Bu protokoller internette veri transferi için kullanılır ve internette kullanılan her türlü servisi sağlarlar. Bu servislere örnek olarak; elektronik posta transferi, dosya transferi, WWW erişimi gibi servisler sayılabilir. 21 Sunucu (server) ve istemci(client) mimarisine göre tasarlanan protokoller, paket anahtarlama tekniği adı verilen bir yöntemle çalışmaktadır. İnternet üzerinde her bilgisayar, 65,536 farklı TCP portu (iletişim kapısı) aracılığıyla birbirleriyle bağlantı kurabilmektedir. 6.1.İNTERNET PROTOKOLÜ: İnternet ağı üzerinde bulunan her bilgisayarın (cihazın) tekil bir internet protokolü (IP) adresi vardır. Bu adres bilgisayarların birbirlerini tanımalarını ve iletişim kurmalarını sağlar. IPV4 adresleri noktayla ayrılmış birer byte’lık dört Byte uzunluğunda sayısal veriden oluşur. Her byte’lık küme arasındaki değerlerden oluşmaktadır. Mevcut standarda göre internet üzerinde her bilgisayar IPv4 adresi tanımlamak mümkündür (örnek IPv4: 10.0.0.182). Günümüzde ağlar arasında iletişimde ve İnternette kullanılan standart ağ protokolü TCP/IP’dir. Her türlü ağ alt yapısında kullanılabilecek esnek ve yönetilebilir bir yapıya sahiptir. Her üretici tarafından kullanılabilen, geliştirilebilen açık bir protokoldür. TCP/IP (Transmission Control Protocol/internet protokol) Endüstri standardı olan bir iletişim protokolüdür. TCP/IP, yerel ağlar (LAN) ve geniş alan ağları (WAN) için geliştirilmiştir. Standart olarak routable (yönlendirilebilir) olan TCP/IP protokolü, özellikle internet ve intranet ortamlarının temelidir. TCP/IP’nin bazı tasarım özellikleri şunlardır: Hata düzeltme olanakları. Alt ağlara (subnet) bağlanma. Belli bir sahibi olmaması. Minimum veri kullanımı. TCP/IP protokol takımı, ağ iletişimini katmanlara bölerek açıklar. İletişim esnasında yapılan işlemler belirli protokoller aracılığı ile gerçekleştirilir. Her protokol belirli bir TCP/IP katmanında çalışır. Gönderilen verilere, alıcı bilgisayarın veriyi doğru işleyebilmesi için, kullanılan protokoller tarafından bir başlık eklenir. Örneğin, gönderilecek veriye, alıcı bilgisayara ulaşabilmesi ve alıcı bilgisayarın cevap verebilmesi için, IP protokolü tarafından adres bilgileri eklenir. 22 TCP/IP protokol takımının dört katmanı vardır: Uygulama: OSI modelini uygulama, sunum ve oturum katmanını kapsar. Transfer: İşlevi OSI’nin transfer katmanı ile aynıdır. Bu katmanlı yapısı OSI’ye benzer. İnternet: OSI’nin ağ katmanına denk gelir. Ağ arayüzü: OSI’nin veri iletimi ve fiziksel katmanlarını kapsar. 6.2.ALAN ADI (DOMAİN): Alan adı, IP adresinin akılda kalmasını sağlamak için basitçe kelimelerle ifade edilmiş haline denir. DNS ( Domain Name Server) IP adresini alan adına eşitler ve alan adı girildiğinde DNS’de tanımlana IP adresine yönlendirme yapılır. Bir sitenin adı adres çubuğuna yazıldığında ilk olarak o ad IP adresine çevrilir, daha sonra da IP adresini bilmeyen kişiler olduğu düşünülerek alan adları kolay, hatırlanabilir, fazla uzun olmayan, hizmet vereceğiniz ürün ve amaçla alakalı isimler olmalıdır. Bu şartlara uygun isimler satın almak sitenize daha çok kişinin ulaşmasını sağlayacaktır. Alan adları hosting adı verilen firmalar aracılığıyla temin edilebilir. Alan isimlerinde ülke kodları ve alan türlerini belirten kısımlar bulunmaktadır. Ülke kodu alan adının sonunda bulunan kodlardır. Bu kod girdiğimiz alan adının hangi ülkedeki sunucuya bağlı olduğunu bizlere söyler. Ülke kod kısaltmalarının bazıları şunlardır; tr: Türkiye de: Almanya uk: İngiltere jp: Japonya ca: Kanada tw: Tayvan 23 Alan türleri dünya genelinde de kurum, şirket vb.lerinin kuruş amacına göre İnternet adreslerinde kısaltmalar verilmektedir. O kısaltmalardan bazıları şunlardır; Gov (Government): Hükümet kuruluşları için kullanılır. Edu (Education): Eğitim kurumları için kullanılır ( genelde üniversiteler için). Org (Organization): Kar amacı gütmeyen, ticari olmayan kuruluşlar için kullanılır. Com( Commercial): Ticari kuruluşlar için kullanılır. Mil(Military): Askeri kuruluşlar için kullanılır. Net(Network): Servis sunucuları için kullanılır. 6.3.DİĞER PROTOKOLLER: HTTP (Hyper Text Transfer Protocol-Hiper Metin gönderme protokolü): Tarayıcımıza bir adres yazdığımızda server (sunucu) ve clientler (istemci) arasında HTLM sayfalarının nasıl gönderileceğini kapsayan, kurla ve yöntemleri belirleyen protokoldür. Bu protokol sadece adres yazdığımız da değil bazı HTLM etiketlerinde de sunucuya bir istek göndererek protokolün çalışmasını sağlar. Tarayıcınıza bir adres yazdığınızda adresin başına otomatik olarak http:// protokolü eklenir. HTTPS (Secure http-Güvenli http): HTTP ‘nin RSA (İki anahtarlı şifreleme veya asimetrik anahtarlı şifreleme) şifrelemesi ile güçlendirilmiş halidir. Örneğin bankaların internet siteleri, e-posta siteleri ve daha birçok site şifrelenmiş ve daha güvenli olan HTTPS protokolünü kullanmaya başlamıştır. Bu protokolde gireceğiniz bilgileri sadece siz ve karşı taraf okuyabilir. Sitenin güvenli olduğunu ise adres çubuğundan adresin yanında bulunan kilit işareti ile anlayabilirsiniz. FTP (File Transfer Protocol-Dosya Transfer Protokolü): İlk geliştirilen internet protokollerinden biri olan FTP İnternete bağlı bilgisayarlar arasında komutlar aracılığıyla dosya aktarımı yapmaya yarayan protokoldür. Kullanılan komutlardan bazıları; CD (Dizin değiştirme), DIR (Dizindeki dosyaları listeleme), DELETE (FTP yapılan bir dosyayı silme), CLOSE’dur (ilgili bağlantıyı kapatma). FTP için bağlanacağınız bilgisayarın ftp formatına sahip olması gerekir. Ayrıca bilgisayarın İnternet adresi, kullanıcı adı ve parola gibi bilgilerinde bilinmesi de önemli bir husustur. 24 DHCP (Dynamic Host Configuration Protocol-Dinamik Sunucu Konfigürasyonu): Bilgisayar ağlarının çoğalması, bilgisayarların sürekli yer değiştirmesi gibi sebeplerle bilgisayarlara verilecek olan IP’lerin numaralandırılması ve bu numaralandırma takibinin zorlaşması nedeniyle numaralandırma işi protokol haline getirilmiştir. DHCP, terminallere otomatik olarak IP adresi dağıtarak ağ yapılandırma işlemidir. Bilgisayarınız belirli bir IP adresine bağlı olmaz ve o anda ağdaki herhangi bir alt ağda boş olan IP adresini size verilir. DHCP ile çakışma olması engellenir, yöneticinin işi kolaylaşır ve zamandan tasarruf sağlar. SMTP (Simple Mail Transfer Protocol, Basit Posta Gönderme Protokolü): E-Posta göndermek için geliştirilmiş bir protokoldür. Sunucu ve istemci arasındaki iletişimi sağlar. İstemci sunucu bilgisayara bağlanarak kullanıcının onayı üzerine bilgileri hedef sunucuya iletir. Gmail, Hotmail gibi sık kullanılan e-mail hizmeti sağlayan siteler SMTP adreslerine örnek olarak verilebilir. POP3 (Post Office Protocol 3-Postane Protokolü): Postane protokolü olarak adlandırılan POP3,SMTP protokolü ile gönderilen E-postaları almak için kullanılan protokoldür. Sunucuya bağlanma, mesajları saklama-silme gibi e-posta geldikten sonra ki işlemleri yapmanıza olanak sağlar. TELNET (Telecommunication Network-Tele iletişim Ağı): Bir TCP/IP protokolü olan telnet çok kullanıcılı bir makineye uzaktaki başka bir makineden bağlanmak için kullanılır. Bağlantı yapabilmek için kullanıcı adınız ve telnet programınızın olması gerekir. Telnet bilgileri olduğu gibi aktardığı için güvensiz bir bağlantı sağlar. ARP (Address Resolution Protocol- Adres Çözümleme Protokolü): Yerel ağdaki adresleri veya donanım adreslerini(MAC adres) ön bellekler MAC adresi ağ adresine ve ağ adresini de MAC adresine çevirir. 25 7.KAYNAKÇA https://www.google.com.tr/url?sa=i&rct=j&q=&esrc=s&source=images&cd=&ved=0ahUKEwic jraR7LzTAhWobZoKHdvNBCkQjB0IBg&url=http%3A%2F%2Fwebogrenci.net%2Fagachiyerarsiktopolojisi%2F&psig=AFQjCNEow_xhAZ75t2If2Tk7rTMJ4PT4yw&ust=1493114774961511 http://www.delinetciler.org/showthread.php?t=114374 http://www.dijitalders.com/icerik/18/1522/ag_topolojileri.html#.WP3OvtLyjIU https://www.teknologweb.com/ag-topolojileri-nedirv http://www.xn--teknikbakm5ub.com/?pnum=11&pt=Bilgisayar+Network+A%C4%9F%C4%B1 http://www.bilgisayardershanesi.com/yerel_htm/kablo_tipleri.htm http://www.nedirkimdirnasil.com/ag-kablolari.html http://docplayer.biz.tr/2311222-Blg2109-bilgisayar-donanimi-ders-7-ogr-grv-aybikesimsek.html https://www.howtogeek.com/70494/what-kind-of-ethernet-cat-5e6a-cable-should-i-use/ http://www.yerelbt.com/fiber-optik-kablolar-nasil-calisir-cesitleri-nelerdir/ http://www.teknoloji6.com/bilgisayar-bilesenleri-ethernet-karti-nedir-ethernet-karti-cesitleri-veethernet-karti-hakkinda-bilgiler-11534/ http://www.testteknoloji.com.tr/urunler/network-cozumleri/switchler.aspx http://www.kartalotomasyon.com.tr/24-Port-10100Mbps-Fast-Ethernet-Switch,PR-33490.html https://www.teknologweb.com/ag-baglanti-cihazlari 26 27
