oda'dan haberler GÜNEŞ ENERJİSİ SİSTEMLERİ SEMPOZYUMU ve SERGİSİ 20-21 HAZİRAN 2003 TARİHLERİNDE MERSİN'DE GERÇEKLEŞTİ TMMOB Makina Mühendisleri Odası Mersin Şubemizin düzenlediği Güneş Enerjisi Sistemleri Sempozyumunun ilki 20-21 Haziran 2003 tarihlerinde gerçekleştirildi. Ülkemizde ulusal düzeyde ilk kez gerçekleştirilen Güneş Enerjisi Sistemleri Sempozyumu'nun; teknolojik yeniliklerin ve çağdaş konuşmalarıyla başladı. Sempozyum başında Oda çahşmalanm özetleyen bir datashow sunumu yapıldı. Oda Başkanı Emin KORAMAZ açılış konuşmasında Oda çalışmaları hakkında verdiği kısa bilgiden sonra konuşmasına şöyle devam etti, uygulamaların ülkemize kazandırılması ve yaygınlaştırılması yönünde çok önemli bir etkinlik olmuştur. Düzenlenen Değerli katılımcılar, panelde Güneş Enerjisinden yararlanma teknolojilerinde Küreselleşen dünyada, ulus ötesi sermaye gurupları ana Dünya'da ve Türkiye'de gelinen noktadan yola çıkarak, bu alanda mücadele etmektedir. Bunlardan birincisi teknoloji, konuda ülkemizde devlete, üniversitelere, üreticilere, odalara diğeri ise enerjidir. ve ilgili tüm kurumlara düşen görev ve sorumlulukların mesaj olarak iletildiğine inanıyoruz. Enerjinin emperyal ülkeler açısından önemini anlatmak için, son iki yılda bölgemizde yaşanan gelişmeler tek başına yeterlidir. Bugün ABD ve İngiltere Birleşmiş Etkinliğimizin bildiri konuları Milletlere rağmen Güneş pilleri ve kullanım alanları rezervine sahip İrak'ı İngiltere ile birlikte işgal etmiştir. * Odaklayıcı güneş enerjisi toplayıcıları Bu müdahalenin Irak 'la sınırlı kalmayacağı Ortadoğudan * Güneş santralleri hareketle Kafkasya ve Afganistan üzerinden Orta Asya 'ya * Güneş enerjisi destekli soğutma ve iklimlendirme ulaşan geniş bir coğrafyada enerji koridorunu denetim * dünyanın altında * Güneş enerjisiyle kurutma , sera ısıtma ve dondan getirilmektedir. * Güneş enerjisinin depolanması temel girdisidir. Gerek dünyada gerekse ülkemizde nüfus Otomotiv sanayii ve deniz taşıtlarında güneş enerjisi artışına, sanayileşmeye ve teknolojik gelişmelere paralel uygulamaları olarak enerji tüketimi hızla artmaktadır. * * * * Güneş enerjisi sistemlerinde verimlilik , enerji-ekserji hedeflediği büyük ikinci petrol sistemleri koruruna uygulamaları tutmayı en birçok kesimce dile Enerji sanayinin, üretimin, gelişmenin kalkınmanın en Buna karşılık geleneksel enerji kaynakları olan fosil analizleri yakıtların rezervleri ise gittikçe azalmaktadır. Günümüzde Güneş enerjisindeki teknolojik gelişmeler, melez sistemler, dünya yeni uygulamalar ve araştırmalar karşılanmaktadır. Güneş enerjisinin ülke ekonomisi yönünden incelenmesi, ömrü 40 yıl, doğal gazın 60 yıl kömürün ise 220 yıl olarak alternatif enerjiler içinde yerinin belirlenmesi tahmin edilmektedir. enerji gereksiniminin %80'ni fosil yakıtlarca Dünyada bilinen petrol rezervlerinin * Güneş enerjisi ile damıtma * Güneş enerjisi ve çevre yandan * Güneş enerj isi sistemleri ve görüntü kirliliği sürdürülebilir bir kalkınma için yeni ve yenilenebilir enerji * İşletme ve yatırım sorunları kaynaklarına yönelmeyi zorunlu kılmaktadır. * Güneş enerjisi sistemlerinde otomasyon şeklindeydi. Etkinlik Mersin Şube Başkanı Adil KEŞTEN, Oda Başkanı Bir yandan fosil yakıt rezervlerinin azalması diğer artan çevre kirliliği Gelişmiş ülkelerin bilim, ve doğanın tahribi teknoloji, yenilenme ve kalkınma stratejilerinde enerji politikaları ve planlamaları önemli bir yer tutmaktadır. Emin KORAMAZ, Mersin Vali Yrd. Mehmet DEMİR ve Metropol ülkeler bir yandan Irak savaşında olduğu Mersin Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Uğur ORAL'ın gibi zengin ve bol enerji kaynaklarına sahip bölgelerin Mühendis ve Mdkına - Cilt 44 Savı- 522 11 oda'dan haberler denetimini tükenebilir ele geçirmeye enerji çalışırken, kaynakları diğer yandan yerine çevre dostu yenilenebilir enerji kaynaklarına yönelmektedirler. rekabet şansı düşük olan yerli üretim daha pahalı hale gelecektir. Enerji sektörü bilinçli bir şekilde çökertilmeye Bu kaynaklardan istenen kalite ve ucuzlukta enerji elde çalışılmakta, yıllar itibariyle yatırımlar düşmekte, bakım edebilmek için gerekli teknolojinin geliştirilmesine ve bu ve işletme faaliyetleri aksatılmaktadır. Enerji üretimi ile doğrultuda yapılan AR-GE çalışmasına büyük kaynaklar ilgili kamu kuruluşları TEAŞ'in üçe bölünme Örneğinde aktarmaktadırlar. Devlet fonlarıyla bu enerji kaynaklarının olduğu gibi hızla bölünmekte ve küçültûlmektedir. kullanılmasını teşvik ve suspanse etmektedirler. Sektörde ETKB, TEAŞ, TEDAŞ,BOTAŞ, DSİ, TKİ, MTA, Ülkemizde ise her alanda olduğu gibi enerji sektöründe de tam bir dağınıklık ve plansızlık yaşanmaktadır. EİEİ, DPT, HAZİNE, EPDK vb. kuruluşlardan oluşan çok başlı bir yapı vardır. Çok başlılığın yanı sıra ciddi bir Son yirmi yıldır uygulanan Özelleştirmeci, IMF yanlısı yönetim ve eşgüdüm eksikliği vardır. Kötü yönetilen politikalarla enerjinin herşeyden önce bir kamu hizmeti sektörde yolsuzluk söylentileri dillerden düşmemekte ve olduğu ve kamunun bu hizmeti herkese gereksinimi operasyonlar birbirini izlemektedir. ölçüsünde sağlaması gerektiği fikri reddedilmiştir. Diğer kamusal alanlarda olduğu gibi enerji sektörü de yerli ve yabancı sermaye için yeni bir ticari alan olarak örgütlenmiştir. Çukurova ve Kepez Örneklerinde gördüğümüz gibi dağıtımda işletme hakkı devri ve verilen imtiyazlarla enerji dağıtımı bir soygun aracına dönüşmüş yargı kararları bile uygulanmamıştır. Şubat 2001 krizi sonrası IMF ve Dünya Bankasının yönlendiriciliğinde çıkarılan Doğalgaz Piyasası ve Elektrik Piyasası yasaları ile enerji sektörü nerede ise tamamen kamu denetimi dışına çıkartılmış, uluslararası sermaye için dikensiz bir gül bahçesi yaratılmıştır. Ülkemizin enerji kaynakları itibariyle ithalat bağımlılığı giderek artmış ve kontrol edilemez boyutlara Üretimde yap İşlet devret ve yap işlet modelleri ve ulaşmıştır. Ülkemizde birincil enerji kaynakları tüketiminin yüksek fiyatlı yüzde yüz alım garantili sözleşmelerle enerji ancak %35 'i yerli kaynaklardan karşılanabilir hale maliyetleri sadece 1999-2000 yılları arasında 3.3 sentten gelmiştir. 5.5 sente .yükseltilmiş ve TEAŞ 1,5 milyar dolar zarara sokulmuştur. Doğalgaz temini konusunda da abartılı projeler ve projeksiyonlar yapılmaktadır. Elektrik enerjisi üretiminde %35 oranında doğalgaz kullanılmakta ve bu oranın arttırılması hedeflenmektedir. Oysa ülkemizde hidroelektrik potansiyelimizin %30'u, potansiyelimizin %0.1'i hale hazırda değerlendirilmektedir. enerji yaşanan amerikan temininde askeri sürekliliğin ve güvenirliliğin sağlanmasının bir ülke için ne kadar stratejik Önem taşıdığım gözler Önüne sermektedir. Ülkemiz dışa bağımlı enerji politikalarından Bu amaçla öncelikle bu bağımlılığı azaltacak ulusal bir enerji programı oluşturulmalıdır. Enerji üretiminde ulusal kaynaklara ve yenilenebilir enerji kaynaklarına ağırlık verilmelidir. Yeni ve yenilenebilir enerji kaynaklarının desteklenmesi için yasal Yüzde yüz alım garantili doğalgaz enerji santrallerinin ürettiği enerjiyi satabilmesi bölgemizde vazgeçmelidir. kömürün %20'si, Jeotermalpotansiyelimizin %2.97'si ve rüzgar Bugün müdahaleleri için düzenlemeler bir an önce hayata geçirilmelidir. mevcut termik ve Güneş enerjisi de bu kapsamda değerlendirilmelidir. hidroelektrik santrallerimiz kapasitelerinin yarı değerinde Ülkemizin güneydoğu anadolu, akdeniz ve iç anadolu çalıştırılmaktadırlar. DPT yetkililerince bile yüzde yüz alım bölgelerinde güneş enerjisi potansiyeli oldukça yüksektir. garantili Yİ D ve Yİ projelerine 30 milyar dolar fazladan Türkiye 'nin brüt güneş enerjisi potansiyeli 87,5 milyar TEP Ödeme yapılacağı ve bunun sakıncaları belirtilmektedir. olarak belirtilmektedir. Bunun 26.5 milyar TEP'i ısı Tüm ülkeler enerjilerini ucuza üretmenin yolunu ararken ülkemiz pahalı üretim modelleri geliştirmektedir. Pahalı enerji sanayi maliyetlerini de arttıracaktır. Zaten 12 üretimine 8.75 milyon TEP'i ise elektrik enerji üretimine elverişli miktarlar olarak belirtilmektedir. Diğer yandan enerji üretimi ve tüketiminde verimliliği Mühendis ve Makma - Cilt: 44 Says: 522 oda'dan haberler yükseltici uygulamalara ağırlık verilmelidir. Verimliliğin "Güneş Enerjili Paket Tip Kurutucu Tasarımı" konusunda arttırılması ileri teknoloji kullanımı ve teknoloji üretme Mersin Üniversitesi Müh. Fak. Mak. Müh. Böl.Yrd. Doç. yeteneğinin kazanılması ile birebir ilintilidir. Dr. Hatice ATMACA, "2- 240 W Gücünde Akü Depolu Petrol ve doğalgaz bağımlılığını azaltacak her türlü Önlem Bağımsız Bir Fotovoltaik Enerji Sistem Tasarımı ve alınmalı bu kaynaklar ağırlık olarak ikamesi mümkün olmayan Uygulaması" alanlarda kullanılmalıdır. Müh.Mim.Fakültesinden Mak. Müh. Böl Yrd. Doç. Dr. Ali konusunda Mustafa Kemal O. Öncelikli olarak kömür, hidroelektrik gibi ulusal Naci ÇELÎK ve Yük. Lis. Ögr. Orhan GÖRMEZ bildirilerini kaynaklarımızın kullanılmasına önem verilmeli, yeni ve sundular. "Güneş Enerjisi Kaynaklı Ejektörlü Soğutma yenilenebilir enerji alanlarında ulusal teknolojilerimizi Sisteminin Performansının Araştırılması" konusunda oluşturmaya yönelik AR-GE çalışmaları örgütlenmeli ve Selçuk O. Müh. Mim. Fak. Mak. Müh. Bölümünden Yrd. desteklenmelidir. Doç. Dr. Kürşat ERSOY ve Yrd. Doç. Dr. Rafet YAPICI ve zorunlu bildirlerini sundular. Yine "Amorf Si p-i-n Güneş Pillerinde uygulamalar ivedilikle yürürlüğe sokulmalıdır. Enerjinin Enerji tasarrufunu sağlayıcı politika Optiksel Artış ve Kuantum Verim Analizi" konusunda toplumsal Mersin Üniversitesi Eğitim Fak. Fizik Bölümünden Prof. bir hizmet, ülke kalkınmasının toplumun gönencinin yükseltilmesinin temel girdisi olduğu bilinci ile sektördeki tüm özelleştirilmeler geri alınmalı verilen imtiyazlar kaldırılmalıdır. Dr. Ruhi KAPLAN bildirilerini sundular. 2. oturumu da OYK Üyesi Tahsin AKBABA yürüttü. Bu oturumda, "Güneş Enerjisiyle Soğutma" konusunda Çukurova Yıllardır uygulana gelen IMF yanlısı özelleştirmeci Üniversitesi Müh.Mim. Fakültesi Mak. Müh. Bölümünden politikalarla var olan alt yapılarını da kaybeden İçleri Prof. Dr. Tuncay YILMAZ ve Doç. Dr. Orhan BÜYÜKALACA boşaltılan kamu kurumları ulusal çıkarlar doğrultusunda sunumlarını yaptılar. Bildiriler kısmında "Güneşli Sıcak Su yeniden yapılandırılmalı bugünün ve geleceğin bilimsel Üretim Sistemleri ve Otomatik Kontrol Uygulamaları" ve teknolojik gelişmelerini yakalayabilecek bir yapıya konusunda Erciyes Üniv. Müh. Mim. Fak. Mak. Müh. kavuşturulmalıdır. Bu düşünceler gerçekleşmesine katkı Bölümünden Doç. Dr. Necdet ALTUNTOP ve Arş. Gör. Yusuf ışığında Yönetim Çarpımı Hesabı İçin Bir Bilgisayar Programı" konusunda Balıkesir Üniversitesi Müh. Fak. Mak. Müh. Bölümünden ve Danışmanlar Kurulu üyelerine, Şube çalışanlarımıza, Doç. Dr. Mustafa GÜNEŞ, "Güneş Enerjisi Destekli Buhar-Jet bildiri sunan Mersin Şube TEKİN, "Düzlemsel Toplayıcıların Yutma Geçirme Katsayısı Kuruluna, örgütümüzün değerli yöneticilerine, Yürütme sempozyumda veren sempozyumumuzun ve panelde yeralan Soğutma Sisteminin İklimlendirmede Uygulanabilirliliğinin konuşmacılara.sempozyuma destek veren kişi, kurum ve Araştırılması" konusunda Süleyman Demirel Üniv. Tek. Eğ. kuruluşlara, siz konuklara ve basına teşekkür ediyor. Fak. Mak Eğ. Bölümünden Yrd. Doç. Dr. Reşat SELBAŞ, Yrd. Sempozyumun başarılı geçmesini diliyorum. Doç. Dr. İbrahim ÜÇGÜL, Arş. Gör. Arzu ŞENCAN ve Arş. Sempozyumun her oturumu da büyük ilgiyle izlenmiştir. Gör. Önder KIZILKAN, "Sera Istma İçin Güneş Enerjisinin Sempozyumda sunulan bildiriler ve düzenlenen panel sonucu Depolanması" konusunda Çukurova Üniv. Ziraat. Fak. Tarım. ortaya çıkan Mak. Bölümünden Prof. Dr. Ah BAŞÇETİNÇELİK ve Yrd. Doç. görüşler, sonuç bildirgesiyle kamuoyuna ulaştırılmıştır. Dr. Hüseyin ÖZTÜRK bildirilerini sundular. Üçüncü oturum Sempozyumun birinci gününde oturumu Oda Başkanı başkanlığını MMO Mersin Şube Başkanı Adil KEŞTEN yaptı. Emin KORAMAZ yürütmüştür. Konferans bölümünün Büdirileriyle/'Güneş Enerjisi Depolama Etkinliğinin Enerji ve konusu "Odaklayıcı Toplayıcılardı. Sunumu ise Muğla Ekserj i Analizleriyle Belirlenmesi" konusunda Çukurova Üniv. Üniversitesi Müh.Fak.Mak.Müh.Bölümünden Prof. Dr. Ziraat. Fak. Tarım..Mak. Bölümünden Prof. Dr. Ali Muhammet ELTEZ gerçekleştirdi. Bildiriler kısmında BAŞÇETİNÇELİK ve Yrd. Doç. Dr. Hüseyin ÖZTÜRK Mühendis ve Makina ^ Cilt: 44 Sayı: 522 13 oda'dan haberler katıldılar. "Güneş Enerjisi ile Damıtık Su Elde Edilmesi" Ekserji Analizleri" konusunda Ege Üniversitesi Müh. Fak. konusunda Dicle Üniv. F.E.F Fizik Böl. - Tıp F. Biyofizik Mak. Müh. Bölümünden Doç. Dr. Arif HEPBAŞLI katıldı. Bölümünden Prof. Dr. Mahmut AYDINOL ve Doç. Dr. Bildirileriyle "Güneş Enerjili Sıcak Su Hazırlama Abdurrahman KAYA katıldılar. "Yalıtımlı ve Yansıücılı Çift Sistemlerinde Isı Transfer Yağının Kullanılabilirliği" Kapaklı Bir Sistemin Model Bir Güneş Havuzunun Performansı konusunda S. Demirel Üniv. Tek.Eğ.Fak. Mak. Eğ. Üzerine Etkisi" konusunda Çukurova Üniv. Fen. Edeb. Fak. Bölümünden Öğr. Gör. Ahmet ÖZSOY, "Bir Konutun Fizik Bölümünden Yrd. Doç. Dr. Mehmet KARAKILÇIK ve Güneş Enerjisi Kaynaklı Absorbsiyonlu Sistem ile Öğr.Gör. Ziya G. ALTUN ve K. KTYMAÇ M.BÖLÜKBAŞI, Soğutulmasının İncelenmesi" konusunda Uludağ Üniv. "Güneşli Hava Kollektörlerindeki Gelişmeler ve Tasarım Müh. Mim. Fak. Mak. Müh. Bölümünden Prof. Dr. Parametrelerinin Araştırılması" konusunda Ege Üniversitesi Abdulvahap YİĞİT, Arş. Gör. İbrahim ATMACA ve Arş. Müh. Fak. Mak. Müh. Bölümünden Prof. Dr. Ali GÜNGÖR, Gör. Ömer KAYNAKLI katıldılar. Son oturumu ise Mersin Prof. Dr. Necdet ÖZBALTA ve Arş. Gör. Gökhan GÜRLEK Üniv. Müh. Mim. F. Mak. Müh. Böl. Başkanı Prof. Dr. kaftldılar. "Güneş Enerjisi Kullanımı ve Fiziksel Entropi :Durum Yusuf ZEREN yönetti. Bildirileriyle "Güneş Enerjisi ve Düşünceler" konusunda Cumhuriyet Üniv. Fen Edeb. Fak. Kaynaklı Absorbsiyonlu Sisteminin Ekserji Analizi" Fizik Bölümünden Yrd. Doç. Dr. Nihat YILDIZ katıldılar. Sempozyumun ikinci gününde ilk oturumu OYK Yedek Üyesi Mustafa YAZICI yönetti. Bildirileriyle,"Güneş Bacalarıyla Enerj i Üretimi" konusunda S.Demirel Üniv. Müh. Mim. Fak. Mak. Müh. Bölümünden Yrd. Dr. Kamil DELİKANLI ve Öğr. Gör. Hilmi Cenk BAYRAKÇI kamdılar. "Biyokütleden Biyogaz Elde Edilmesinde Güneş Enerjisi Kullanımı" konusunda Ege Üniversitesi Güneş Enerjisi Enstitüsünden Doç. Dr. GünnurKOÇAR, Arş. Gör. Ahmet Avni ATAYOL, Mak. Müh. Bülent İLLEEZ ve Mak. Müh. Ahmet ERYAŞAR katıldılar. "Lityum Bromid-Su ile Çalışan Güneş Enerjili İlklimlendirme Sistemi ve Bir Uygulama" başlığında Süleyman Demirel Üniv. Tek. Eğ. Fak. Mak Eğ. Bolünden Prof. Dr. Ali Kemal YAKUT, Arş. Gör. Arzu ŞENCAN ve Arş. Gör. Önder KIZILKAN katıldılar. "Güneş Enerjisinden Yaralanmada Pasif Sistem Tasarımı" konusunda İ.T.Ü. Mimarlık Fakültesinden Doç. Dr. Gül Koçlar ORAL, Osmangazi Üniversitesi F.E.F Fizik Bölümünden "Znı-xCdxS Filmlerinin Fotovoltaik Güneş Pillerinde Kullanılabilirliklerinin Araştırılması" konusunda Yrd. Doç. Dr. Ferhunde ATAY, Yrd. Doç. Dr. Salih KÖSE, Arş. Gör. İdris AKYÜZ ve Arş. Gör. Vildan BİLGİN katıldılar. konusunda Uludağ Üniv. Müh. Mim. Fak. Mak. Müh. Bölümünden Prof. Dr. Muhsin KILIÇ, Arş. Gör. İbrahim ATMACA ve Arş. Gör. Ömer KAYNAKLI katıldılar. "Ölçülebilen Meterolojik Verilerle Güneş Radyasyonunun Yapay Sinir Ağlan Metoduyla Tayini" konusunda S.D.Ü. Tek. Eğ. Fak. Mak. Eğ.Böl.-F.Ed.Fak.Fizik Bölümünden Arş. Gör. Arzu ŞENCAN ve Arş. Gör. Nalan Çiçek BEZİR katıldılar. "Güneşten Elektrik; Teknolojik Öğrenme ve Tarihsel Deneyim Işığında Sektör Oluşumu Önünde Engeller" konusunda Türkiye Şişecam Fabrikalan A.Ş.'den Dr. Baha KUBAN, "Morötesi Güneş Işınım Radyometrelerinin Detektör Tabanlı Kalibrasyonu" konusunda TÜBİTAK UME'den Murat DURAK ve Farhad S AMADOV kamdılar. Oturum Başkanlığını MMO Sekreteri Ali Ekber ÇAKAR yaptığı Panelin başlığı "Güneş Enerjisi Uygulamalan ve Geleceği" idi. Panelde konuşmacı olarak, Ege Üniversitesi Güneş Enerjisi Enstitüsünden Prof. Dr. Sıddık İÇLİ, Muğla Üniversitesi Müh. Fak. Mak. Müh. Bölümünden Prof. Dr. Muhammet ELTEZ, Makina Mühendisleri Odasından Prof. Dr. Ali GÜNGÖR, Elektrik İşleri Etüd İdaresinden Sebahattin ÖZ ve Mersin Ticaret ve Sanayi Odasından Elk. Müh. Rıza DURDUkaüldılar. Sempozyuma bildirileri ile destek veren, hazırlık Oturumu MMO İzmir Şube Başkam Doğan ALBAYRAK aşamasmda katkılanm esirgemeyen düzenleme ve danışma yönetti. kurulu üyelerine, sempozyumu iki gün boyunca izleyerek Konferans bölümüne "Güneş Enerjisi Sistemlerinde Enerji- 14 değerlendiren tüm katılımcılara teşekkür ederiz. Mühendis ve Makina - Cilt: 44 Sayı: 522