motorlu taşıtlar sektörü

MOTORLU TAŞITLAR SEKTÖRÜ
T.C. GÜMRÜK VE TİCARET BAKANLIĞI
RİSK YÖNETİMİ VE KONTROL GENEL MÜDÜRLÜĞÜ
EKONOMİK ANALİZ VE DEĞERLENDİRME DAİRESİ
08.05.2015
ANKARA
İÇİNDEKİLER
GİRİŞ .................................................................................................................................................................... 3
A. MOTORLU TAŞITLAR SEKTÖRÜ İHRACATI............................................................................. 4
B. MOTORLU TAŞITLAR SEKTÖRÜ İTHALATI ............................................................................. 6
2
GİRİŞ
Sektöre ilişkin analiz ISIC Rev3, 34 dikkate alınarak yapılmıştır. 1
Tablo 1. İhracat, İthalat, Hacim, Denge (USD)
2013
18.245.642.569
19.438.559.037
37.684.201.606
-1.192.916.468
İhracat
İthalat
Dış Ticaret Hacmi
Dış Ticaret Dengesi
2014
19.219.696.125
18.398.921.423
37.618.617.548
820.774.702
Değişim
5,3%
-5,3%
-0,2%
168,8%
Kaynak: SAS
Tablo 1, 2013 ve 2014 yılları itibariyle motorlu taşıtlar sektörünün ihracat, ithalat, hacim
ve dengesini göstermektedir. Buna göre, 2014 yılında ihracat bir önceki yıla göre %5,3
oranında artarken ithalat %5,3 oranında azalmıştır. 2014 yılında dış ticaret hacmi 2013
yılına göre %0,2 oranında azalmış, dış ticaret dengesi ise 820 milyon dolar fazla vermiştir.
Grafik 1. İhracat, Toplam İhracat (Milyar$)
200,0
157,7
151,8
150,0
100,0
50,0
19,2
18,2
0,0
2013
2014
Motorlu Taşıtlar
Toplam
Kaynak: SAS
Grafik 1’e göre motorlu taşıtlar sektörü ihracatı 2013 yılında toplam ihracatın %12’sini
oluştururken bu oran 2014 yılı için %12,2 olmuştur.
Grafik 2. İthalat, Toplam İthalat (Milyar$)
300,0
250,0
200,0
150,0
100,0
50,0
0,0
251,7
242,2
19,4
18,4
2013
2014
Motorlu Taşıtlar
Toplam
Kaynak: SAS
Grafik 2’ye göre motorlu taşıtlar sektörü ithalatı 2013 yılında toplam ihracatın %7,7’sini
oluştururken bu oran 2014 yılı için %7,6 olmuştur.
Bu raporda faydalanılan dış ticaret istatistiklerinde Bakanlığımız verileri kullanılmıştır. Raporda yer alan değerler ile
TÜİK tarafından açıklanan değerler arasında farklılıklar bulunabilmektedir. Bu farklılıklar temelde beyanname
düzeltmelerinden kaynaklanmaktadır.
1
3
A. MOTORLU TAŞITLAR SEKTÖRÜ İHRACATI
Tablo 2. Ülkelere Göre İhracat($)
Ülke
Almanya
İngiltere
Fransa
İtalya
Belçika
İspanya
Rusya
Slovenya
İsrail
Romanya
Diğer
Toplam
2013
2014
Pay
Değişim
2.685.587.722
3.244.041.094
16,9%
20,8%
1.936.268.492
2.288.974.272
11,9%
18,2%
2.112.458.652
2.091.943.619
10,9%
-1,0%
1.490.641.829
1.552.111.533
8,1%
4,1%
858.650.124
934.350.974
4,9%
8,8%
641.337.560
835.561.742
4,3%
30,3%
1.041.756.266
680.994.900
3,5%
-34,6%
484.686.574
523.673.113
2,7%
8,0%
387.858.568
506.107.640
2,6%
30,5%
486.892.612
435.716.434
2,3%
-10,5%
6.119.504.170
6.126.220.804
31,9%
0,1%
18.245.642.569
19.219.696.125
100,0%
5,3%
Kaynak: SAS
Tablo 2’ye göre en çok ihracat yapılan ülke %16,9’luk pay ile Almanya olmuştur. Söz
konusu ülkeyi %11,9’luk payla İngiltere ve %10,9’luk pay ile Fransa izlemiştir. 2014
yılında Almanya’ya yapılan ihracat bir önceki yıla göre %20,8 oranında İngiltere’ye
yapılan ihracat da %18,2 oranında artmıştır.
Tablo 3. Gümrüklere Göre İhracat($)
Gümrük
Gemlik
Derince
İzmit
Mudanya
İzmir
Erenköy
Halkalı
Pendik
Bursa
Ambarlı
Diğer
Toplam
2013
4.607.919.636
3.144.622.982
3.511.863.931
1.090.630.155
909.961.753
824.037.538
671.777.957
444.815.221
405.301.573
320.579.640
2.314.132.183
18.245.642.569
2014
4.484.923.389
3.968.000.437
3.252.244.914
1.174.170.890
924.929.110
846.054.002
732.003.403
527.811.205
509.054.248
361.415.012
2.439.089.515
19.219.696.125
Pay
23,3%
20,6%
16,9%
6,1%
4,8%
4,4%
3,8%
2,7%
2,6%
1,9%
12,7%
100,0%
Değişim
-2,7%
26,2%
-7,4%
7,7%
1,6%
2,7%
9,0%
18,7%
25,6%
12,7%
5,4%
5,3%
Kaynak: SAS
Tablo 3’e göre en çok ihracatın yapıldığı gümrük müdürlüğü %23,3’lük pay ile Gemlik
Gümrük Müdürlüğü olmuştur. Söz konusu Gümrük Müdürlüğünü %20,6’lık pay ile
Derince ve %16,9’luk pay ile İzmit Gümrük Müdürlükleri izlemiştir. Derince Gümrük
Müdürlüğü’nün 2014 yılındaki ihracatının bir önceki yıla göre %26,2 oranında, Bursa
Gümrük Müdürlüğü’nün ihracatının ise %25,6 oranında artması dikkat çekicidir.
4
Grafik 3. Dâhilde İşleme Rejimi ve Toplam İhracat (Milyar $)
25,0
15,0
19,2
18,2
20,0
14,7
14,1
10,0
5,0
0,0
2013
2014
DİR
Toplam
Kaynak: SAS
Grafik 3’e göre motorlu taşıtlar sektöründe gerçekleştirilen toplam ihracatın 2013 yılında
%77,1’i, 2014 yılında ise %76,4’ü dâhilde işleme rejimi kapsamında yapılmıştır.
Tablo 4. Yollara Göre İhracat($)
Yol
Deniz Yolu
Karayolu
Havayolu
Demiryolu
Diğer
Toplam
2013
14.757.157.925
3.236.525.120
191.431.884
23.393.129
37.134.511
18.245.642.569
2014
15.396.652.961
3.564.890.152
208.814.414
14.141.651
35.196.947
19.219.696.125
Pay
80,1%
18,5%
1,1%
0,1%
0,2%
100,0%
Değişim
4,3%
10,1%
9,1%
-39,5%
-5,2%
5,3%
Kaynak: SAS
Tablo 4’e göre motorlu taşıtlar sektöründe 2014 yılında en çok ihracat %80,1’lik payla
denizyolu ile yapılmaktadır. Denizyolunu %18,5’lik payla karayolu izlemektedir.
Tablo 5. Döviz Cinsine Göre İhracat
Döviz
Avro
A.B.D Doları
İngiliz Sterlini
Rus Rublesi
Türk Lirası
Diğer
Toplam
2013
16.517.891.856
1.042.655.736
145.600.872
317.841.947
95.513.841
126.138.317
18.245.642.569
2014
17.000.766.511
1.244.712.628
405.632.627
288.394.404
118.183.685
162.006.270
19.219.696.125
Pay
88,5%
6,5%
2,1%
1,5%
0,6%
0,8%
100,0%
Değişim
2,9%
19,4%
178,6%
-9,3%
23,7%
28,4%
5,3%
Kaynak: SAS
Tablo 5’e göre motorlu taşıtlar sektöründe 2014 yılında ihracatta en çok kullanılan döviz
cinsi %88,5’lik payla Avro olmuştur. Avroyu %6,5’lik payla A.B.D. Doları izlemektedir.
5
B. MOTORLU TAŞITLAR SEKTÖRÜ İTHALATI
Tablo 6.Ülkelere Göre İthalat($)
Ülke
Almanya
İngiltere
İspanya
Polonya
İtalya
Fransa
Çek Cumh.
Güney Kore
Romanya
Hindistan
Diğer
Toplam
2013
6.280.226.647
1.735.041.512
1.720.655.595
1.139.249.215
1.110.343.059
1.376.278.335
851.034.728
720.502.653
764.323.893
344.753.148
3.396.150.252
19.438.559.037
2014
5.931.558.096
1.501.305.735
1.438.916.667
1.189.724.196
1.136.529.236
1.070.434.887
715.382.335
694.156.079
562.921.196
553.529.587
3.604.463.409
18.398.921.423
Pay
32,2%
8,2%
7,8%
6,5%
6,2%
5,8%
3,9%
3,8%
3,1%
3,0%
19,6%
100,0%
Değişim
-5,6%
-13,5%
-16,4%
4,4%
2,4%
-22,2%
-15,9%
-3,7%
-26,4%
60,6%
6,1%
-5,3%
Kaynak: SAS
Tablo 6’ya göre motorlu taşıtlar sektöründe en çok ithalatın yapıldığı ülke %32,2’lik pay
ile Almanya olmuştur. Söz konusu ülkeyi %8,2’lik pay ile İngiltere ve %7,8’lik pay ile
İspanya izlemiştir. 2014 yılında Almanya’ya yapılan ihracat bir önceki yıla göre %5,6
oranında İngiltere’ye yapılan ihracat da %13,5 oranında azalmıştır.
Tablo 7.Gümrüklere Göre İthalat($)
Gümrük
Derince
Gebze
İzmit
Gemlik
Yeşilköy
Mudanya
Aksaray
İzmir
Erenköy
Haydarpaşa
Diğer
Toplam
2013
5.237.843.509
2.899.106.375
1.959.405.744
1.793.459.432
1.211.658.826
1.177.946.459
672.469.898
844.495.903
455.455.619
536.795.108
2.649.922.164
19.438.559.037
2014
4.761.358.937
3.624.013.227
1.666.182.825
1.536.028.705
1.143.405.271
1.140.855.451
672.332.888
482.405.078
479.426.310
357.605.857
2.535.306.874
18.398.921.423
Pay
25,9%
19,7%
9,1%
8,3%
6,2%
6,2%
3,7%
2,6%
2,6%
1,9%
13,8%
100,0%
Değişim
-9,1%
25,0%
-15,0%
-14,4%
-5,6%
-3,1%
0,0%
-42,9%
5,3%
-33,4%
-4,3%
-5,3%
Kaynak: SAS
Tablo 7’ye göre en çok ithalatın yapıldığı gümrük müdürlüğü %25,9’luk pay ile Derince
Gümrük Müdürlüğü olmuştur. Söz konusu Gümrük Müdürlüğünü %19,7’lik pay ile Gebze
ve %16,9’luk pay ile İzmit Gümrük Müdürlükleri izlemiştir. Gebze Gümrük
Müdürlüğü’nün 2014 yılındaki ithalatının bir önceki yıla göre %25 oranında artması
dikkat çekicidir.
6
Grafik 4. Dâhilde İşleme Rejimi ve Toplam İthalat(Milyar $)
25,0
19,4
20,0
18,4
15,0
10,0
5,0
3,7
3,5
0,0
2013
2014
DİR
TOPLAM
Kaynak: SAS
Grafik 4’e göre motorlu taşıtlar sektöründe gerçekleştirilen toplam ithalatın 2013 yılında
%19’u, 2014 yılında ise %19,2’si dâhilde işleme rejimi kapsamında yapılmıştır.
Tablo 8. Yollara Göre İthalat ($)
Yol
Denizyolu
Karayolu
Havayolu
Demiryolu
Diğer
Toplam
2013
14.943.610.367
3.950.373.632
191.942.287
350.327.628
2.305.123
19.438.559.037
2014
15.129.346.601
2.822.488.393
234.081.321
212.554.501
450.607
18.398.921.423
Pay
82,2%
15,3%
1,3%
1,2%
0,0%
100,0%
Değişim
1,2%
-28,6%
22,0%
-39,3%
-80,5%
-5,3%
Kaynak: SAS
Tablo 8’e göre motorlu taşıtlar sektöründe 2014 yılında en çok ithalat %82,2’lik payla
denizyolu ile yapılmaktadır. Denizyolunu %15,3’lük payla karayolu izlemektedir.
Tablo 9. Döviz Cinsine Göre İthalat
Döviz
Avro
Yeni Türk Lirası
A.B.D Doları
Japon Yeni
İngiliz Sterlini
Diğer
Toplam
2013
16.011.294.718
2.199.462.462
1.049.535.212
121.247.693
44.828.935
12.190.017
19.438.559.037
2014
15.033.789.030
1.963.122.317
1.164.416.741
190.677.196
29.450.818
17.465.321
18.398.921.423
Pay
81,7%
10,7%
6,3%
1,0%
0,2%
0,1%
100,0%
Değişim
-6,1%
-10,7%
10,9%
57,3%
-34,3%
43,3%
-5,3%
Kaynak: SAS
Tablo 9’a göre motorlu taşıtlar sektöründe 2014 yılında ithalatta en çok kullanılan döviz
cinsi %81,7’lik payla Avro olmuştur. Avroyu %10,7’lik payla A.B.D. Doları izlemektedir.
7