Dünya Ekonomisindeki Son Gelişmeler Risk Yönetimi ve Kontrol Genel Müdürlüğü Ekonomik Analiz ve Değerlendirme Dairesi T.C. GÜMRÜK VE TİCARET BAKANLIĞI 21 Şubat 2014 Küresel Ekonomik Görünüm CPB’nin açıkladığı verilere göre dünya ticaret hacmi Aralık ayında bir önceki aya göre yüzde 0,4 oranında azalırken dördüncü çeyrekte bir önceki çeyreğe göre yüzde 1,7 oranında artmıştır. Dünya toplam ihracatı ve ithalatı ise Aralık ayında bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 5 oranında artış göstermiştir. Avro Bölgesi 2013 yılının dördüncü çeyreğinde bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 0,5 büyürken aylık bazda ise yüzde 0,3 oranında büyüme gerçekleştirmiştir. 2013 yılının tamamında Avro Bölgesi yüzde 0,4 oranında küçülürken AB-28 ülkeleri yüzde 0,1 oranında büyümüştür. Avro Bölgesi’nde 2013 yılında dış ticaret fazlası 154 milyar avro seviyesinde gerçekleşmiştir. Çin Ocak ayında 31,9 milyar dolar dış ticaret fazlası vermiştir. 2014 yılının Ocak ayında Çin’in ihracatı yüzde 10,6 oranında artarken ithalat is yüzde 10 oranında artmıştır. Amerikan Merkez Bankası FED, tahvil alım programını 10 milyar dolar daha azaltarak 65 milyar dolara düşürdüğünü açıklamıştır. FED, Aralık ayındaki toplantısında da tahvil alımlarını 85 milyar dolardan 75 milyar dolara düşürdüğünü açıklamıştı. ABD ekonomisi 2013 yılının dördüncü çeyreğinde yüzde 3,2; 2013 yılının tamamında ise yüzde 1,9 oranında büyümüştür. İngiltere ekonomisi 2013 yılında yüzde 1,9 seviyesinde büyüyerek 2007 yılından bu yana en iyi büyüme performansını kaydetmiştir. Öncü göstergelere göre Avro Bölgesi’nde Ocak ayı enflasyonunun yüzde 0,7 olarak gerçekleşeceği öngörülmektedir. Avro Bölgesi’nde Aralık ayında işsizlik oranı bir önceki aya göre yüzde 0,1 düşerek yüzde 12’ye gerilerken AB-28 ülkelerinde Aralık ayı işsizlik oranı bir önceki aya göre 0,2 puan azalarak yüzde 10,7 oranında gerçekleşmiştir. Avro Bölgesi’nde Şubat ayında imalat PMI değeri bir önceki aya göre 1 puan azalarak 53’e gerilerken; bileşik PMI değeri ise bir önceki aya göre 52,7 değerine gerilemiştir. Çin ekonomisi 2013 yılında yüzde 7,7 oranında büyümüştür. Çin’de resmi imalat PMI Ocak ayında bir önceki aya göre 0,5 puan azalarak 50,5 seviyesinde gerçekleşmiştir. 1 1 T.C. GÜMRÜK VE TİCARET BAKANLIĞI 21 Şubat 2014 Rusya ekonomisi 2013 yılında yüzde 1,3 oranında büyümüştür. Japonya’da Aralık ayı dış ticaret açığı 1,3 milyar yen olurken ihracat yıllık bazda yüzde 15,3; ithalat ise yıllık bazda yüzde 24,7 oranında artmıştır. IMF ayrıca, küresel ekonomi için 2014 yılı büyüme tahminini yüzde 3’ten yüzde 3,7’ye yükseltirken 2015 yılı için büyüme tahminini de yüzde 3,9’a yükseltmiştir. 2014 yılında gelişen ekonomilerin yüzde 5,1, gelişmiş ekonomilerin ise yüzde 2,2 oranında büyümesi beklenmektedir. Almanya imalat PMI değeri Şubat ayında 54,7 değerini almıştır. İngiltere’de işsizlik oranı Kasım ayında yüzde 7,1 oranında gerçekleşmiştir. Eurostat, Avro Bölgesi enflasyon oranının Aralık ayında aylık bazda yüzde 0,3 artarken yıllık bazda ise yüzde 0,8 oranında artış göstermiştir. Çin’de 2013 yılında ihracat yüzde 7,9, ithalat ise yüzde 7,3 oranında büyüme göstermiş ve Çin’in toplam ticaret hacmi bir önceki yıla göre yüzde 7,6 oranında büyüyerek 4,2 trilyon dolara ulaşmıştır. ABD’de tüketici fiyat endeksi Ocak ayında yıllık bazda yüzde 1,6, aylık bazda ise yüzde 0,1 oranında artmıştır. 2013 yılının ikinci çeyreğinde yüzde 0,3 büyüyen Avro Bölgesi, üçüncü çeyrekte yüzde 0,1 oranında büyüme kaydetmiştir. AB-28 ise 2013 yılı üçüncü çeyreğinde yüzde 0,2 oranında büyüme kaydetmiştir. Avro Bölgesi bileşik PMI endeksi Aralık ayında bir önceki aya göre 0,4 puan yükselerek 52,1 olmuştur. Çin’de Ocak ayı enflasyon oranı yüzde 2,5 olarak gerçekleşmiştir. Almanya ekonomisi 2013 yılında bir önceki yıla göre yüzde 0,4 oranında büyürken ülkenin bütçe açığı GSYH’nin yüzde 0,1 oranında gerçekleşmiştir. Avro Bölgesi sanayi üretimi Aralık ayında yıllık bazda yüzde 0,5 oranında artarken aylık bazda ise yüzde 0,7 oranında azalmıştır. İngiltere’de sanayi üretimi Aralık ayında aylık bazda 0,4 oranında artarken yıllık bazda yüzde 1,8 oranında artış göstermiştir. OECD Bölgesi’nde işsizlik oranı Aralık ayında yüzde 7,44 olurken Aralık ayı enflasyonu yüzde 1,6 oranında gerçekleşmiştir. Brezilya’da işsizlik oranı Ocak ayında 0,5 puan düşerek yüzde 4,3’e gerilemiştir. 2 2 T.C. GÜMRÜK VE TİCARET BAKANLIĞI 21 Şubat 2014 Endonezya ekonomisi 2013 yılının dördüncü çeyreğinde yıllık bazda yüzde 5,7 büyümüştür. Bölgesel Görünüm Amerika Birleşik Devletleri ABD ekonomisi 2013 yılının dördüncü çeyreğinde yüzde 3,2; 2013 yılının tamamında ise yüzde 1,9 oranında büyümüştür. ABD'de işsizlik maaşı başvuruları 8 Şubat’la sona eren haftada 339 bin olmuştur. Aralık ayında işsizlik oranı ise Ocak ayında bir önceki aya göre düşüş göstererek Ekim 2008’den beri en düşük seviye olan yüzde 6,6 oranına gerilemiştir. ABD Ekonomisinde sanayi üretimi Ocak ayında yüzde 0,3 oranında gerilemiştir. İmalat sanayi üretimi ise aynı dönemde yüzde 0,8 oranında gerilemiştir. ABD ekonomisi için imalat sektörü PMI değeri Şubat ayında 56,7 değerini almıştır. ABD'de tüketici fiyatları endeksi Aralık’ta bir önceki aya göre yüzde 0,1 oranında artarken bir önceki yılın aynı dönemine göre ise yüzde 1,6 oranında artış göstermiştir. Üretici fiyatları endeksi ise Aralık ayında bir önceki aya göre yüzde 0,4 artarken bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 1,2 oranında artış göstermiştir. Kredi derecelendirme kuruluşu S&P, ABD’nin 2014 yılı için yaptığı büyüme tahminini yüzde 3,1’den yüzde 2,6’ya revize etmiştir. ABD'de tarım dışı verimlilik üçüncü çeyrekte yüzde 1,9 artış kaydederken, birim işgücü maliyeti ise yüzde 0,6 düşüş kaydetti. Ayrıca yılın ikinci çeyreğinde yüzde 2,3 olarak açıklanan verimlilikteki artış yüzde 1,8'e, değişim kaydetmediği açıklanan istihdam maliyeti ise yüzde 0,5 artışa revize edildi. 2013 yılının üçüncü çeyreğinde ABD ekonomisinde cari işlemler hesabı 94,8 milyar dolar açık vermiştir. ABD ekonomisinde Aralık ayında dış ticaret açığı bir önceki aya göre yüzde 12 büyüyerek 38,7 milyar dolara yükselmiştir. 3 3 T.C. GÜMRÜK VE TİCARET BAKANLIĞI 21 Şubat 2014 Avrupa Birliği Avro Bölgesi 2013 yılının dördüncü çeyreğinde bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 0,5 büyürken aylık bazda ise yüzde 0,3 oranında büyüme gerçekleştirmiştir. 2013 yılının dördüncü çeyreğinde bir önceki yılın aynı dönemine göre en fazla büyüyen Avrupa ekonomileri Romanya ve Çek Cumhuriyet olurken en fazla küçülen ekonomiler ise Güney Kıbrıs ve Finlandiya olmuştur. Avro Bölgesi’nde 2013 yılında dış ticaret fazlası 154 milyar avro seviyesinde gerçekleşirken bu miktar AB-28 için 49,9 milyar avro olarak gerçekleşmiştir. Kasım ayında Avro Bölgesi işsizlik oranı yüzde 12 olarak gerçekleşirken enflasyon oranı Ocak ayında yıllık bazda ise yüzde 0,7 oranında artış göstermiştir. İngiltere’de Ocak ayında tüketici fiyat endeksi geçen yılın aynı ayına göre yüzde 1,9 oranında artış göstermiştir. Avro Bölgesi’nde Ocak ayı imalat PMI değeri bir önceki aya göre 0,1 puan artarak 54’e yükselmiştir. Avro Bölgesi dış ticaret fazlası Kasım ayında bir önceki yılın aynı ayına göre 4,6 milyar avro, bir önceki aya göre ise 0,3 milyar avro artarak 17,1 milyar avroya yükselmiştir. Almanya’da Ocak ayı işsizlik oranı yüzde 6,8 oranında gerçekleşmiştir. Avro Bölgesi sanayi üretimi Kasım ayında bir önceki aya göre yüzde 1,8 oranında artış göstermiştir. 2013 yılının ikinci çeyreğinde bir önceki çeyreğe göre yüzde 0,3 oranında büyüyen Avro Bölgesi üçüncü çeyrekte yüzde 0,1 büyüme kaydetse de geçen yılın üçüncü çeyreğine göre yüzde 0,3 oranında küçülmüştür. Fransa’da 2013 yılı Aralık ayı sanayi üretimi aylık bazda yüzde 0,3 oranında gerilerken yıllık bazda ise yüzde 0,5 oranında artmıştır. AB-28 ise üçüncü çeyrekte bir önceki çeyreğe göre yüzde 0,3 büyürken geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 0,2 oranında küçülmüştür. 7 Kasım 2013 tarihinde toplanan Para Kurulu toplantısında politika faizini yüzde 0,25’e düşüren Avrupa Merkez Bankası Aralık ve Ocak aylarından sonra Şubat ayında da faizleri sabit tutmuştur. Eylül ayında sanayi üretimi bir önceki aya göre Avro Bölgesi’nde yüzde 0,5 oranında, AB-28’de ise yüzde 0,2 oranında düşüş; bir önceki yıla göre ise sırasıyla yüzde 1,1 ve yüzde 1,2 oranında artış göstermiştir. 4 4 T.C. GÜMRÜK VE TİCARET BAKANLIĞI 21 Şubat 2014 Avro Bölgesi imalat Markit PMI değeri Ocak ayında bir önceki aya göre 1,2 puan artarak 53,9 değerini almıştır. Avro Bölgesi’nde 2013 yılı Kasım ayında 27,2 milyar avro olan cari fazla Aralık ayında 33,2 milyar avroya yükselmiştir. Almanya ekonomisi 2013 yılı dördüncü çeyreğinde yıllık yüzde 1,4 oranında büyümüştür. Almanya’da TÜFE Ocak ayında bir önceki aya göre yüzde 0,6 oranında düşerken yıllık bazda ise yüzde 1,3 oranında yükselmiştir. 2013 yılının üçüncü çeyreğinde yüzde 0,1 oranında küçülen Fransa ekonomisi dördüncü çeyrekte yıllık bazda yüzde 0,8 oranında büyümüştür. Çin Çin Ocak ayında 31,9 milyar dolar dış ticaret fazlası vermiştir. 2014 yılının Ocak ayında Çin’in ihracatı yüzde 10,6 oranında artarken ithalat is yüzde 10 oranında artmıştır. Çin’in ihracatı 2014 Ocak ayında 207 milyar dolar olurken ithalatı ise 175 milyar 5 dolar seviyesinde gerçekleşmiştir. Çin’de yılın ilk çeyreği için yüzde 7,7, ikinci çeyrek için yüzde 7,5 ve üçüncü çeyrek için yüzde 7,8 büyüme açıklanırken ekonomi son çeyrekte 7,7 oranında büyümüştür. Çin’de 2013 yılında ihracat yüzde 7,9, ithalat ise yüzde 7,3 oranında büyüme göstermiş ve Çin’in toplam ticaret hacmi bir önceki yıla göre yüzde 7,6 oranında büyüyerek 4,2 trilyon dolara ulaşmıştır. Çin’de Ocak-Kasım dönemindeki altın üretimi yıllık yüzde 8 oranında yükselmiştir. 2014 yılı Ocak ayında Çin’de tüketici fiyat endeksi bir önceki aya göre değişim göstermeyerek yüzde 2,5 seviyesinde gerçekleşmiştir. Çin’de resmi imalat PMI Ocak ayında bir önceki aya göre 0,5 puan azalarak 50,5 seviyesinde gerçekleşmiştir. Çin’in 2013 yılı üçüncü çeyrekteki cari işlemler fazlası 40,4 milyar dolara ulaşmıştır. Çin’de Kasım ayında yüzde 100 artış gösteren sanayi üretimi Aralık ayında bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 9,7 oranında artış göstermiştir. Çin Maliye Bakanlığı tarafından yapılan açıklamada Kasım ayında mali gelirler geçen yılın aynı ayına göre yüzde 15,9 artış göstermiştir. 5 T.C. GÜMRÜK VE TİCARET BAKANLIĞI 21 Şubat 2014 Japonya Deflasyon döneminden kurtularak yüzde 2 enflasyon ve ekonomisini canlandırmayı hedefleyen Japonya Merkez Bankası (BOJ) 18 Şubat’taki para politikası toplantısında para tabanını her yıl 60-70 trilyon yen genişleteceği; bunun yanında kredi programının ise ikiye katlanarak 7 trilyon yene yükseltileceği belirtilmiştir. Japonya ekonomisi yılın ikinci çeyreğinde yüzde 0,9 ile beklentilerin altında büyüme kaydederken yılın üçüncü çeyreğinde çeyreklik bazda yüzde 0,5’lik, büyüme kaydetmiştir. Daha önce yüzde 1,9 olarak açıklanan yıllık bazda büyüme oranı ise aşağı yönlü revize edilerek yüzde 1,1 seviyesine çekilmiştir. Japonya’da tüketici fiyatları Aralık ayında geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 1,6 oranında artmıştır. Aralık ayında Japonya’da işsizlik oranı yüzde 3,9 oranında gerçekleşmiştir. Ülkede Ocak Ayına ilişkin imalat PMI değeri son yedi yılın en yüksek seviyesine ulaşarak 56,6 olarak gerçekleşmiştir. Japonya’da Aralık ayı dış ticaret açığı 1,3 milyar yen olurken ihracat yıllık bazda yüzde 15,3; ithalat ise yıllık bazda yüzde 24,7 oranında artmıştır. 6 Ülkede cari açık ise artan ithalatın etkisiyle Kasım ayındaki 592,8 milyar yen düzeyinden Aralık’ta 638,6 milyar yene (6,25 milyar dolar) yükselmiştir. Japon Ekonomisinin, OECD’nin Eylül ayında yayınladığı Ekonomik Görünüm Raporu’nda 2013 yılında yüzde 1,6 oranında; IMF’nin Ekim ayında yayınladığı Dünya Ekonomik Görünüm Raporu’nda ise 2013’te yüzde 2 büyüyeceği öngörülmüştür. IMF, Japonya ekonomisinin kendini idame ettiren büyümeye ulaşması ve deflasyon probleminin ortadan kaldırılmasında önemli bir rolü olan yeni parasal çerçevenin, geniş kapsamlı yapısal reformlarla desteklenmesini belirtmiştir. Hindistan Hindistan ekonomisi 2013 yılı üçüncü çeyreğinde yüzde 4,8 oranında büyümüştür. Hindistan ekonomisinde sanayi üretimi Aralık ayında bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 0,6 oranında azalırken imalat üretimi ise yine yıllık bazda yüzde 1,6 oranında azalmıştır. Hindistan’da 2013 yılı Ocak ayı tüketici fiyat endeksi bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 8,79 oranında yükselmiştir. 6 T.C. GÜMRÜK VE TİCARET BAKANLIĞI 21 Şubat 2014 Hindistan’da HSBC bileşik PMI değeri Ocak ayında 49,6 değeri ile hala daralmaya işaret etmektedir. İmalat PMI değeri ise Ocak ayında 51,4’e yükselerek son sekiz aydaki en yüksek değerine ulaşmıştır. 2013 yılı ikinci çeyreğinde GSYH’nin yüzde 4,9’u oranında olan Hindistan’ın cari işlemler açığı yılın üçüncü çeyreğinde GSYH’nin yüzde 1,2’si oranına gerilemiş ve böylece cari açık probleminde önemli bir gelişme kaydedilmiştir. Avro Bölgesi’nin talebinin iyileşmesi ve daha rekabetçi para birimi sayesinde 2013 yılının üçüncü çeyreğinde Hindistan’ın ihracatı yüzde 11,9 oranında artmıştır. IMF’nin Ekim ayında yayınladığı Dünya Ekonomik Görünümü Raporu’nda Hindistan ekonomisinin büyümesinin 2013 ve 2014 yıllarında sırasıyla yüzde 3,8 ve yüzde 5,1; enflasyonun yüzde 10,9 ve yüzde 8,9; cari açığın ise yüzde 4,4 ve yüzde 3,8 seviyelerinde gerçekleşmesi öngörülmektedir. KAYNAKLAR Uluslararası Para Fonu (IMF) Ekonomik Kalkınma ve İşbirliği Örgütü (OECD) Dünya Bankası (WB) Avrupa İstatistik Ofisi (EuroStat) Bureau of the Census Bureau of Labor Statistics Institute for Supply Management (ISM) Bloomberg Professional National Bureau of Statistics of China Statistics Bureau of Japan Central Planning Bureau (CPB) Markit Economics HSBC T.C. Kalkınma Bakanlığı T.C. Ekonomi Bakanlığı 7 NOT: Bu rapor RYKGM - Ekonomik Analiz ve Değerlendirme Dairesi tarafından güvenilir olduğuna inanılan kamuya açık kaynaklardan elde edilen bilgiler kullanılmak suretiyle, sadece bilgilendirme amacıyla hazırlanmıştır. Bu raporda yer verilen görüş ve değerlendirmeler, hiçbir şekilde T.C. Gümrük ve Ticaret Bakanlığı’nın kurumsal yaklaşımını yansıtmamaktadır. 7