2.2. İkinci Endüstri Devrimi Endüstrileşmenin ikinci aşaması temel

Endüstrinin Gelişimine Bakış | Endüstri 4.0
2.2. İkinci Endüstri Devrimi
Endüstrileşmenin ikinci aşaması temel ham madde ve enerji
kaynaklarındaki değişikliklerle ortaya çıktı. Buhar, kömür ve
demirin yanı sıra çelik, elektrik, petrol ve kimyasal maddeler
de üretim sürecinde kullanılmaya başladı, bu şekilde endüstri
daha da gelişti.
20. yüzyılın başlarına denk gelen İkinci Endüstri Devrimi’ni,
petrol tabanlı içten yanmalı motorların kullanımı tetikledi.
Aynı dönemlerde Henry Ford’un otomotivde seri üretim
bandı sistemi ve fabrikaların elektrikle çalışır hale gelmesi de
endüstrileşmeyi hızla geliştirdi. Birinci Endüstri Devrimi’nde
hakim olan demirin yerine çelik üretiminin gelişmesi, demir
yolu taşımacılığını ve ticareti hızlandırırken, telefon, radyo,
daktilo, ucuz gazete kağıdı gibi diğer yeni gelişmeler de
haberleşme ve iletişimi şekillendirdi.
Kentler hızla büyümeye başladı; gelişmiş ülkelerde ailelerin
iş ve konaklama mekânları farklılaşmaya başladı. Yaşam
biçimleri önemli ölçüde değişti. Siyasal ve ekonomik
bakımdan güçlü merkezi devletler kuruldu. Birinci Endüstri
Devrimi’nde İngiltere ve Avrupa’da etkisini gösteren
endüstrileşme, İkinci Endüstri Devrimi ile ABD, Japonya gibi
ülkelerde de hızla yaygınlaşarak dünyanın birçok bölgesini
etkiledi.
2.3. Üçüncü Endüstri Devrimi
1970’lerden bugüne kadar süren döneme Üçüncü Endüstri
Devrimi hâkim oldu. İkinci Dünya Savaşı sonrasında,
elektronik, bilgi ve iletişim teknolojilerinin gelişimiyle
birlikte üretimin otomasyonu sağlandı. Programlanabilir
mantıksal denetleyici PLC’lerin gelişmesi sonucunda üretimde
otomasyon ileri aşamalara taşınmaya başladı.
Birinci Endüstri Devrimi üretimin makineleşmesi, İkinci
Endüstri Devrimi üretimin serileşmesi olarak tanımlanırken,
Üçüncü Endüstri Devrimi ise üretimin otomasyonu ve
sayısallaşması olarak tanımlandı. Bu dönemde bilgisayar,
mikroelektronik, fiber optik, lazer gibi teknolojilerin,
telekomünikasyon, nükleer, biyotarım ve biyogenetik gibi
bilimlerin gelişimi üretimin yönünü ve biçimini etkiledi.
İletişim ve ulaşımdaki gelişmelerle, ticaret ve endüstri
globalleşti.
Bu süreçte yaşanan en önemli gelişmelerden biri de dünya
kaynaklarının hızla tükenmesi ve sürdürülebilirlik kavramının
gündeme gelmesi oldu. Enerji kaynağı olarak Birinci Endüstri
Devrimi’nde kömür, su ve buhar gücü; İkinci Endüstri
Devrimi’nde ise petrol ve elektrik ön plandaydı. Fakat Üçüncü
Endüstri Devrimi’nde, yenilenemez kaynaklardaki sıkıntılar
ve çevresel kaygılarla güneş, rüzgâr gibi yenilenebilir enerji
kaynakları önemli hale geldi.
Bütün bu gelişmelerin, daha önce mümkün olmayan
yeniliklere imkân tanımasının yanı sıra, siber-fiziksel
sistemler, Nesnelerin ve Hizmetlerin İnterneti gibi faktörlerin
de etkisiyle, içinde bulunduğumuz Dördüncü Endüstri
Devrimi başladı.
6