JAVA PROGRAMLAMA Öğr. Gör. Utku SOBUTAY İÇERİK 2 • • • • Java Veri Tipleri ve Özelilkleri Değişken Tanımlama Kuralları Değişken Veri Tipi Değiştirme (Type Casting) Örnek Kodlar Uzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi Java Veri Tipleri ve Özelilkleri JAVA VERİ TİPLERİ VE ÖZELLİKLERİ • • Veri tipi; programlama yaparken kullanılacak veriler için ana bellekte ayrılacak bölgenin formatını (biçimini) ve miktarını belirlemek için kullanılan yapıdır. Veri tipinin kullanılma amacı; – Ana belleği sadece gerektiği miktarda kullanmak, fazla bellek harcamamak… – Yapılacak işlemlerin türünü belirlemek… (metin mi sayı mı) 4 • • • Java’da genel olarak kullanılan veri tiplerine ilkel (primitive) veri tipleri denilmektedir. İlkel veri tipleri; karmaşık ve çoklu veriler için kullanılmazlar, sadece tek değer gösterirler. İlkel Veri Tipleri aşağıdaki gibi gruplara ayrılabilir; 1. Tamsayılar 2. Kayan Noktalı (Ondalık) Sayılar 3. Karakterler 4. Mantıksal Veri Tipi Uzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi JAVA VERİ TİPLERİ VE ÖZELLİKLERİ 1. Tamsayılar: – – 5 – Tamsayı verileri tutmak için kullanılan çeşitli boyutlardaki veri tipleridir. Java’da işaretsiz veri tiplerine gerek duyulmamıştır, tüm veri tipleri işaretlidir. Tamsayı veri tipleri aşağıdaki gibidir; • byte veri tipi • short veri tipi • int veri tipi • long veri tipi Uzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi JAVA VERİ TİPLERİ VE ÖZELLİKLERİ 1. Tamsayılar: – Byte Veri Tipi: 6 • • • • • En küçük tamsayı veri tipi byte’dır. Byte veri tipi 8 bitliktir. Byte veri tipi -128 ile 127 arasındaki tamsayıları tutabilmektedir. Dosya işlemlerinde veya ağ üzerinden veri akışında byte veri tipi tercih edilmektedir. Java’da byte veri tipi aşağıdaki gibi tanımlanmaktadır; – – byte a; tek değişken tanımı byte a,b,c; birden fazla değişkenin aynı anda tanımlanması Uzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi JAVA VERİ TİPLERİ VE ÖZELLİKLERİ 1. Tamsayılar: – Short Veri Tipi: 7 • • • • • Byte veri tipinden daha büyük sınırlara sahiptir. Short veri tipi 16 bitliktir. Short veri tipi -32,768 ile 32,767 arasındaki tamsayıları tutabilmektedir. Çok fazla tercih edilen bir veri tipi değildir. Java’da short veri tipi aşağıdaki gibi tanımlanmaktadır; – – short a; tek değişken tanımı short s,t,c; birden fazla değişkenin aynı anda tanımlanması Uzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi JAVA VERİ TİPLERİ VE ÖZELLİKLERİ 1. Tamsayılar: – Int (Integer) Veri Tipi: • 8 • • • • • Byte ve Short tamsayı veri tipinden çok daha büyük sınırlara sahiptir. Int veri tipi 32 bitliktir. Int veri tipi -2,147,483,648 ile 2,147,483,647 arasındaki tamsayıları tutabilmektedir. Tamsayılı verileri tutmak için en çok kullanılan veri tipidir. Dizilerin indekslenmesi, sayma sistemlerinde ve tamsayılı matematiksel işlemlerde kullanılabilir. Java’da int veri tipi aşağıdaki gibi tanımlanmaktadır; – – int toplam; tek değişken tanımı int x,y,z; birden fazla değişkenin aynı anda tanımlanması Uzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi JAVA VERİ TİPLERİ VE ÖZELLİKLERİ 9 1. Tamsayılar: – Long Veri Tipi: • Int tamsayı veri tipinden çok daha büyük sınırlara sahiptir. • Long veri tipi 64 bitliktir. • Long veri tipi kullanılarak -9,223,372,036,854,775,808 ile 9,223,372,036,854,775,807 arasındaki tamsayılar tutulabilmektedir. • Int veri tipinin yetersiz kaldığı durumlarda long kullanılmaktadır. • Çok büyük tamsayılara ihtiyaç duyulduğunda long kullanılmaktadır (Örneğin; ışığın 1000 günde aldığı yol miktarı yaklaşık 14,15 basamaklıdır). • Java’da long veri tipi aşağıdaki gibi tanımlanmaktadır; – – long hiz; tek değişken tanımı long a,b,c; birden fazla değişkenin aynı anda tanımlanması Uzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi JAVA VERİ TİPLERİ VE ÖZELLİKLERİ 2. Kayan Noktalı (Ondalık) Sayılar: – – 10 – Kayan noktalı sayılar reel sayılar olarak da bilinmektedir. Kesirli, virgüllü sayılar üzerinde işlem yapılmak istendiğinde kayan noktalı sayılar kullanılır (Örneğin; karekök, sinüs, kosinüs alınacağı zaman…). Kayan Noktalı sayılar veri tipleri aşağıdaki gibidir; • float veri tipi • double veri tipi Uzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi JAVA VERİ TİPLERİ VE ÖZELLİKLERİ 2. Kayan Noktalı (Ondalık) Sayılar: – Float Veri Tipi: • • 11 • • • • Tek duyarlı noktalı sayıları tanımlamak için kullanılan veri tipidir. Tek duyarlı sayılarda noktadan sonra çok fazla basamak varsa yuvarlama işlemi yapılmaktadır. Float veri tipi 32 bitliktir. Tek duyarlı sayılar bazı işlemcilerde daha hızlı çalışmakta ve daha az yer kaplamaktadır. Fakat, çok büyük noktalı sayılar ile uğraşıyorsak tek duyarlı olan float veri tipi yeterli kalmamaktadır. Java’da float veri tipi aşağıdaki gibi tanımlanmaktadır; – – float yaricap; tek değişken tanımı float r, pi, alan; birden fazla değişkenin aynı anda tanımlanması Uzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi JAVA VERİ TİPLERİ VE ÖZELLİKLERİ 2. Kayan Noktalı (Ondalık) Sayılar: – Double Veri Tipi: • • 12 • • • • Çift duyarlı noktalı sayıları tanımlamak için kullanılan veri tipidir. Çift duyarlı sayılarda noktadan sonra çok fazla basamak varsa aynen gösterilir. Double veri tipi 64 bitliktir. Float veri tipine göre daha hassas biçimde noktalı sayıları tutabilir. Noktalı sayılar üzerinde işlemler yapılacaksa en uygun veri tipi double’dır. Java’da double veri tipi aşağıdaki gibi tanımlanmaktadır; – – double karekok; tek değişken tanımı double cap, a, b; birden fazla değişkenin aynı anda tanımlanması Uzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi JAVA VERİ TİPLERİ VE ÖZELLİKLERİ 3. Karakterler: – Char Veri tipi: • • • 13 • • Karakterleri saklamak için kullanılan veri tipidir. Char veri tipi 16 bit genişliğindedir. Char karakter verisi tutmaktadır fakat, karakter verilerini kod değerleri ile tutmaktadır, yani char tipi içerisine 88 gibi sayı girdiğimizde bu sayı bize «X» karakteri olarak gösterilir. Char veri tipi tamsayı tipi olmamasına rağmen, karakterleri sayı ile tuttuğundan dolayı, char tipindeki değişkenler ile toplama işlemi yapılabilir. Java’da char veri tipi aşağıdaki gibi tanımlanmaktadır; – – char karakter1; tek değişken tanımı char klavye1, klavye2; birden fazla değişkenin aynı anda tanımlanması Uzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi JAVA VERİ TİPLERİ VE ÖZELLİKLERİ 4. Mantıksal Veri Tipi: – Boolean Veri tipi: • 14 • • • • Boolean veri tipi sadece «true» veya «false» değerini alabilmektedir. Boolean veri tipi sadece 1 bitliktir. True veya False değerini alabilmesine karşın bu değerler boolean içerisinde 0 veya 1 olarak tek bir biçiminde saklanır. Koşullu ifadelerde veya döngülerde kullanılabilir. Java’da boolean veri tipi aşağıdaki gibi tanımlanmaktadır; – – boolean cinsiyet; tek değişken tanımı boolean karar,a,x; birden fazla değişkenin aynı anda tanımlanması Uzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi JAVA VERİ TİPLERİ VE ÖZELLİKLERİ • 15 Java İlkel Veri Tiplerine Genel Bakış: Temel Tip Boyut Minimum Maksimum boolean 1 bit false true Boolean char 16 bit Unicode 0 65536 Character byte 8 bit -128 +127 Byte short 16 bit -32768 +32767 Short int 32 bit -2147483648 +2147483647 Integer long 64 bit -263 +263-1 Long float 32 bit IEEE754 IEEE754 Float double 64 bit IEEE754 IEEE754 Double Uzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi Ait Olduğu Sınıf Değişken Tanımlama Kuralları DEĞİŞKEN TANIMLAMA KURALLARI • • 17 Java’da değişkenler tanımlanırken diğer programlama dillerinde olduğu gibi benzer kurallar ile tanımlanmaktadır. Değişken Tanımlama Kurallar; – Değişken isimleri her zaman harf ile başlamalıdır, rakam ile başlayamaz (Örnek: (ad1, dtarihi – Doğru) (1Ad, 5Ev – Yanlış)). – Değişken isimleri birden fazla kelimeden oluşuyorsa kelimeler arasında boşluk bırakılamaz, genellikle alt çizgi kullanılır veya bitişik yazılıp ikinci kelimenin baş harfi büyük yazılır (Örnek: (ev_Adresi – Doğru) (evAdresi – Doğru)(Ev Adresi – Yanlış)). – Değişken isimleri verilirken Java komutları kullanılamaz, kullanılması gerekiyorsa ufak değişiklikler yapılarak kullanılmalıdır (Örnek: Null, while, import, for, int değişken ismi olarak verilemez). – Değişken isimlerinde özel karakterler bulunamaz (Örnek: +,-,*,/ bulunamaz). – Değişken tipleri yazılırken (Örneğin: int, double) küçük harfle başlanır, Büyük harfle yazıldığında değişken değil sınıf tanımlanmış olur. Uzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi DEĞİŞKEN TANIMLAMA KURALLARI • 18 Java’da Değişken Tanımlama Örnekleri; – – – – – – – – int sayi1; sayi1 isimli bir tamsayı değişkeni tanımlamaktadır. int sayi1,sayi2,x,y; 4 tane tamsayı değişkeni tanımlanmaktadır. double a,b; iki tane noktalı sayı değişkeni tanımlanmaktadır. char benimKarakterim; Benim Karakterim isimli karakter tipi değişken tanımlanmaktadır. char k1,k2,k3,k4,k5; 5 tane karakter tipinde değişken tanımlanmıştır. long deneme_Tamsayi; Deneme Tamsayı isimli long tipinde değişken tanımlanmaktadır. int a=5; Tamsayı tipinde a değişkeni tanımlanmış ve değeri 5 atanmıştır. char karakter1=‘u’; Karakter1 isminde karakter tipinde değişken tanımlanmış ve değeri u olarak atanmıştır. Uzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi DEĞİŞKEN TANIMLAMA KURALLARI • Java’da Dört İşlem Kodları: 19 Uzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi DEĞİŞKEN TANIMLAMA KURALLARI • Java’da Dört İşlem Kodları: • Konsoldan javac DortIslem.java yazarak derleyip, java DortIslem yazarak çalıştırıldığında sıra ile yukarıdaki gibi sonuç elde edilir. Netbeans kullanıyorsanız oluşturduğunuz dosyaya sağ tıklayıp Run File dediğinizde aynı sonuca ulaşabilirsiniz. 20 • Uzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi Değişken Veri Tipi Değiştirme DEĞİŞKEN VERİ TİPİ DEĞİŞTİRME • • • 22 • • • Değişkenler kullanılırken bazı durumlarda veri tiplerini birbirleri arasında değiştirmemiz gerekebilir. Örneğin; JOptionPane veriyi alırken String olarak almaktadır, sayısal veri kullandığımızda int veya double’a dönüştürmemiz gerekebilir. Değişken tipini değiştirirken dikkat etmemiz ve bilmemiz gereken önemli nokta, tipi değiştirdiğimizde veride kayıpların olabileceğidir. Örneğin; double bir ondalık sayıyı int’e çevirirken noktadan sonraki basamaklar kaybolur. Değişken tipini değiştirmeye casting veya type casting denilmektedir. Değişken tipini değiştirmek için ilkel tiplerde tipini değiştirmek istediğimiz değişken isminin önüne parantez içinde () değişkenin tipi yazılır. – Örnek; int a=(int)3.543536; Uzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi DEĞİŞKEN VERİ TİPİ DEĞİŞTİRME • Değişken tipi değiştirmek örnekleri; 23 – Yukarıdaki kodda, double (ondalık sayı) olarak iki değişken tanımlanmış ve toplanmıştır. – Sonucun tamsayı olmasını istediğimizden dolayı toplam değişkenini tamsayı olarak tanımladık. – Fakat, toplama işlemi sonucu double olacağından dolayı, toplama işleminin başına (int) yazarak sonuç int tipinide dönüştürülmüştür. – Bu şekilde String hariç tüm ilkel tipler birbirine dönüştürülebilir. Uzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi DEĞİŞKEN VERİ TİPİNİ DEĞİŞTİRMEK • • • İlkel veri tipleri bir önceki slayttaki gibi dönüştürülebilmektedir. Sadece özel olan String veri tipi için farklı bir ifadeler mevcuttur. String veri tiplerini diğer veri tiplerine dönüştürmek için aşağıdaki ifadeler kullanılır; – – – – – – – 24 • Integer.parseInt(String değişken); Double.parseDouble(String değişken); Long.parseLong(String değişken); Byte.parseByte(String değişken); Float.parseFloat(String değişken); Short.parseShort(String değişken); … ifadeleri kullanılmaktadır. Bu ifadeler sadece String değişkenlerini diğer ilkel değişkenlere dönüştürmek için kullanılır. Uzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi DEĞİŞKEN VERİ TİPİNİ DEĞİŞTİRMEK • 25 String Tip Değiştirme Örneği: – Aşağıdaki kodda JOptionPane ile metin olarak alınan girilen değişkeni, üzerinde işlem yapılmak üzere Double.parseDouble ile ondalık sayıya çevrilmiştir. – Çevrilen değere 5 eklenerek ekranda yine JOptionPane ile gösterilmiştir. – NOT: JOptionPane kütüphanesi sayıda girilse, metin de girilse metin tipinde (String) girilen değeri almaktadır. Uzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi Örnek Kodlar ÖRNEK KODLAR - 1 • • Aşağıdaki kod dairenin yarıçapını JOptionPane ile kullanıcıdan almakta ve Dairenin alanını hesaplayıp kullanıcıya göstermektedir. Java’da değişken tipinin başına final yazılırsa sabit tanımlanır yani o değişkenin değeri tanımlandıktan sonra bir daha değiştirilemez. 27 Uzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi ÖRNEK KODLAR - 2 • Java’daki değişkenlerin isimlerini ve maksimum boyutlarını konsola yazdıran kod parçası aşağıdadır; 28 Uzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi ÖRNEK KODLAR - 2 • Java’daki değişkenlerin isimlerini ve maksimum boyutlarını konsola yazdıran kod parçansın; derlenip çalıştırılması sonucu oluşan ekran çıktısı aşağıdaki gibidir; 29 Uzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi GENEL BAKIŞ • 30 • • Java programlama dilinde veri tipleri ve değişkenler tanımlamak mümkündür. Bu değişkenler üzerinde çeşitli işlemler yapmak, bu işlem sonuçlarını kullanıcıya göstermek kolaylıkla kodlanabilmektedir. Ayrıca, gerekli olduğunda değişkenlerin tipleri birbirine dönüştürülebilmektedir. Uzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi Ders Bitti. Dinlediğiniz için teşekkürler… •Uzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi