daha belirginoldugubildirilmektedir(3).Aynca

DlcLE TIP DERGlsI(JOURNALOF MEDICAL SCHOOL) C:28 S:1
2001
AKCiGER KANSERLERiNDE HISTOLOJiK TIP VE AiLEDE
KANSER HiKA YESi
Yrd. D~ Dr. AIi Kemsl UZUNLAR
1
Uz Dr. Gokhan KIRBA~
2
Prof. Dr. Adem ARSLAN3
OZET
Bu va/I~maya, 1990-1999y,lla" arasmda Dic/e Universitesi TIp Faku/tesi Patoloji
Anabilim Dall'nda akciger kanser tamsl a/an 181 o/gu dahil edi/di. 181 olgunun 168'i
(%92.81) erkek, 13'u (%7.18) kadmdl. Gene/ ya~ orta/amasl 56.68 idi. 181 o/gunun
122 'si (%67.40) skuamoz, 28'i (%15.46) small cell karsinom, 21'i (%11.60)
adenokarsinom ve 10'u (%5.52) large cell karsinomdu. 70o/guyla 6. dekad (%38.67) en
slk kanser gorU/en ya~ arallgml olu~turmaktaydl. Sigara kullanma hikayesi en slk
(%59,83) skuamoz karsinom olgula" arasmda gorU/mekteydi. 145 non-small cell
karsinom o/gusundan 17'sinde (%11.72) ai/ede kanser hikayesi vardl. Sonuy olarak,
bOlgemizde en slk gorulen akciger kanseri squamoz hOcreli kanser olup sigara
kullammmm yaygm olmaswla yakmdan iI~kilidir.BOlgemizdeadenokarsinom lehinde bir
art/~tespit edilmedi.
Anahtar Kelimiler: Akciger, kanseri, histolojiktip,aile hikayesi.
GiRi~
EndOstri toplumlarmda akciger kanserleri toplumun onemli saghk
sorunlanndan biridir. Erkeklerde en slk gorOlen organ kanseridir. Akciger
kanseri erkeklerde kanser olOmlerininOctebirini,her ikicinste ise tOmolOmlerin
%7'sini olu~turmaktadlr(1).
Akciger kanseri ile sigara icimi araslndaki neden-sonuc araslndaki ili~ki
COkiyibilinmekle birliktesigara kullamcllannlncok kOCOkbir klsmlnln (%10-15)
bu kansere yakalanmasl riskin ba~ka faktorlerle de ili§kili oldugunu
gostermektedir. Akciger kanserli hastalaryn sigara kullanmayan yaklnlannda da
akciger kanser riskinin toplumun kalan kesimine oranla yOksek olmasl bir
kahtlmsal faktorOn varhglnl akla getirmektedir (2). Hangi histolojik subtipin
ailede akciger kanser hikayesi ile birtikteolduguna dair degi§iksonuclar olmakla
birlikte son cah§malarda ozellikle non-small cell karsinomlarda bu beraberligin
daha belirginoldugu bildirilmektedir
(3). Aynca kadln akcigerkanserliolgular
araslnda ailede kanser hikayesinin daha slk oldugu bildirilmektedir(2,4.5).
Bu cah~manln amacl bOlgemizdekiakciger kanserlerinin ba§ta histolojik
tip ve ailede kanser hikayesi olmak Ozere ya§. cins ve sigara kullanymyyonOyle
ozellikleriniirdelemektir.
.
(1,3) Dicte Oniversitesi Tip FakCiltesiPatoloji Anabilim Dah
(2)Dicle Oniversitesi Tip FakOltesi GOgus Hastahklan Anabilim Dall
DlvARBAKIR
124
MATERYAL VE METOD
Bu e;ah~maya, 1990-1999 Ylllanarasmda Dicle Oniversitesi Tip FakOltesi
Patoloji Anabilim Dah'nda primer akciger kanser tamsl biyopsi veya cerrahi
materyalle kesinle~mi~ toplam 181 olgu dahil edildi. Materyalin 157'si (%86.74)
biyopsi, 24'0 pnomonektomi veya lobektomiden (%13.25) olu~maktaydl.
Kesin tanllan, hematoksilen-eozin yanlSlra immOnohistokimyasal olarak,
keratin, epitelyal memeran antijen, CEA, 5-100, noron-spesifik enolaz,
kromogranin marklrlan ile kesinle~tirilmi~ olgulardan olu~maktadlr. Balgam,
plevra SIVISIve bron~iole alveoler lavaj materyalleri e;ah~mayadahil edilmedi.
TOm olgulann dosyalan gozden gee;irilerekhistolojik subtip, sigara kullamml ve
ailede akciger veya diger organ kanser hikayesine ait bilgiler kaydedildi.
Histolojik tiplendirmede DOnya 5aghk OrgOtOslmflandyrmasl esas ahndl
(6). Buna gore akciger tOmorOolan olgular; skuamoz karsinom, adenokarsinom,
small cell karsinom ve large cell karsinomdan olu~an dort ana gruba aynldl.
Ancak olgu say ISI az oldugu ie;in,olgular small cell ve non-small cell olarak ikiye
aynlarak ailede kanser hikayesine ait bilgiler toplandl.
BULGULAR
181 olgunun 168'i (%92.81) erkek, 13'0 (%7.18) kadlndl. Erkek kadln
orany ise 12.92 dlr. Genel ya~ ortalamasl 56.68 olup, erkeklerde 58.13
kadmlarda ise 41.5 idi. En gene;olgumuz 20, en ya~hsl ise 92 ya~lndaydl.
181 olgunun 122'si (%67.40) skuamoz, 28'i (%15.46) small cell karsinom,
21'i (%11.60) adenokarsinom ve 10'u (%5.52) large cell karsinomdu. TOm
olgularm histolojik subtipleri Tablo 1'de verilmi~tir. Ayryca histolojik subtiplere
ait fotograflar Resim 1,2,3,4'de sunulmu~tur.
Tablo 1. TOm olgularda histolojik subtiplerin cinsiyete gore daglhml ve
ya~ ortalamalan.
Histopatolojik tipler
Erkek (%)
Skuamoz hOcrelikarsinom
116 (64.08)
Small cell karsinom
28 (15.46)
Adenokarsinom
18 (9.94)
Large cell karsinom
Toplam
Kachn(%)
6 (3.31)
Genel toplam (%)
Va, ortalamasl
122 (67.40)
59.63
28 (15.46)
55.42
3 (1.65)
21 (11.60)
58.50
6 (3.31)
4 (2.20)
10 (5.52)
49.20
168 (93.37)
13 (7.18)
181
56.68
-
Olgulanmlzm 14'0 40 ya~lndan genc;tive 70 olguyla 6. dekad (%38.67)
en slk kanser gorOlenya~ arahgml olu~turmaktaydl. Diger dekadlarda olgulann
daglhml Tablo 2'de verilmi~tir.
125
Tablo 2. Tum olgulann dekadlara gore daglliml.
--
70 -.m
.:
-
.m
n
_n_--
m-------------------
---------------
'-
--
60.
'*!
.,"
50.
>.
--
"
4030;
0
20 r
~
__n--
---
-..
___no'
_'mm---
- --
~
"?i
.
--
--
"
fjJ
10-
0._f:7
-
30-39
20.29
'.
-
:'.:
-. EJ..
.
40.49
'50.59
60.69
;iJ~~:
70-79
80-89
90-99
De kadlar
Tablo 3. Akciger kanserlerinde histojik tip dagllimlnln degi~ik serilerle
kar~lla~tlrmasl.
Kanser tlpler; (%)
EI-Torky (12) Auerbach (13) Makitaro (7)
Rennert (9) Oztek (11) Lev; (8) Seller (3) C;allmamlZ
Squmoz hucreli kar.
39
43
40
33
57
37
39
61
Adenokarsinom
23
32
26
24
21
18
25
10
Small cell karsinom
17
9,8
24
12,7
15
18
26
14
8.1
4
3.4
3
16
10
5
Large cell karSlnom
22
Erkeklerde 116, kadlnlarda 6 olguyla en slk gorulen akciger kanseri
skuamoz hucreli karsinomdur.
122 skuamoz karsinomdan 73'unde (%59,83), 21 adenokarsinomdan
2'sinde (%9,52), 28 small cell karsinomdan 13'unde (%46,42), 10 large cell
karsinomdan 4'unde (%40) sigara i9me hikayesi vardl.
126
Resim 1. Skuamoz hOcreli karsinom. Hiperkromatik nOkleuslu, geni~
eozinofilik stoplazmah, atipik mitoz ic;(erenatipik epitel hOcrelerden olu~an
tOmoralinfiltrasyon (H&E; x200).
Resim 2. Adenokarsinom. Atipik epitel hOcrelerinden olu~an adenoid
yapllar (H&E; x200).
127
Realm 3. Small cell karsinoma. Yuvarlakveya oval dar stoplazmah
hiperkromatiknOkleusluatipik kO~OkhOcrelerdenolu~an diffOzinfiltrasyon
(H&E; x2oo).
Realm 4. Large cell karsinom. BOyOkhiperkromatik nOkleuslu, belirgin
pleomorfizmgesteren hOcrelerdenolu~an tOmerinfiltrasyonu(H&E;x2oo).
--
---
--------
--~
128
Non-small cell karsinom olgulanndan aile ve soy geymi~ine ait kaYld
bulunan 145 olgunun 17'sinde (%11.72) ailede kanser hikayesi vardl. Ancak
bunlann hangi organ malignitelerine ait olduguna dair bir bilgi yoktu. Bu 17
olgunun 14'0 erkek 3'0 kadln olup, tamamlnda sigara kullanma hikayesi de
yard!. Geri kalan 128 olguda ise ailede kanser hikayesi yoktu. Small cell
karsinom olgulannda aile ve soy geymi~ine ait kaYlt bulunan 15'inden sadece
2'sinde ailesinde kanser hikayesi vardl. Geri kalanlarln ailesinde kanser
hikayesi yoktu.
TARTU?MA
Akciger kanserleri yogunlukla erkeklerde (%85) az bir oranda ise
kadmlarda (%15) garOlmektedir (7). Call~mamYlzda akciger kanserlerinin
%93.37'si erkelerde, %7.18 kadlnlarda bulunmaktadlr.
Erkeklerde en slk garOlen akciger kanseri skuamoz hOcreli karsinom,
kadlnlarda ise adenokarsinom oldugu bilinmektedir (3,2). Call~mamlzda
erkeklerde en slk garOlentip skuamoz hOcrelikarsinom olup, kadlnlardaki olgu
..saYlsl bir sonuy iyin yetersizdir.
Akciger kanserlerinin histolojik tip daglllml birffok ffall~mada farkllllklar
gastermesine ragmen, en slk skuamoz hOcreli karsinom (%25-40), bunu
slraslyla adenokarsinom (%25-40), small cell karsinom (%20-25) ve large cell
karsinom (%10-15) izlemektedir (7,8,9,10,1). Olkemizde ise yapllan
ffall~malarda skuamoz hOcreli karsinom en slk garOlen tip oldugu
bildirilmektedir (11). Call~mamlzda da en slk garOlen tip skuamoz hOcreli
karsinomdur. Histojik tip daglllmlnln degi~ik serilerdeki degerleri Tablo 3'de
verilmi~tir.
Son 20 Ylldlr akciger kanserlerinde adenokarsinom lehinde bir artl~
oldugu bildirilmektedir (13,9,10). Hatta bugOn adenokarsinom en slk garOlen
akciger kanseri oldugu ve tOm akciger kanserlerinin %50'sini olu~turdugunu
bildiren ffall~malar da vardlr (8,13,10). Levi ve ark. (8) son be~ YII iyinde her iki
cinste adenokarsinom slkllgYlnln 2,5 kat arttlglnl bildirmi~lerdir. Rennert ve ark.
(9) yakla~lk 17 Yllllk bir danem iffinde adenokarsinomda %11 oranynda bir artl~
oldugunu bildirmi~lerdir. Adenokarsinomdaki bu artl~ sanayile~meye bagll
kirlilikle izah edilmektedir (10,12). Call~mamlzda adenokarsinom yakla~lk
%11'lik oranl ile Bilgen (11) ve Sava§ (15)'m oranlanna yakm olup,
adenokarsinom lehinde bir artl~ garOlmemektedir.
Sigara kullanlmmln tOm histolojik tiplerle iIi~kili oldugunu bildiren
ffall§malar olmaslna ragmen (10), skuamaz ve small cell karsinomla olan iIi~kisi
genel olarak kabul edilmektedir. Adenokarsinomda bu iIi~ki daha azdlr
(13,16,17,10). Balgemizde ozellikle erkekler araslnda sigara kullanlm oranlnm
yOksek olmasl skuamoz hOcreli karsinomun hala en slk garOlen akciger kanser
olmasml izah edebilir.
.
~~ciger kanserlerinin yalnYlzca %1.2'si 40 ya~yndan once gorOlmektedir
(18). Ulkemizde yapllan diger ffall~malarda bu oran %5.28 olarak
bildirilmektedir (11,19). Cah~mamlzda ise olgulanmlzm %7.7'si 40 ya~mdan
kOffOktO.Az bir fark olsa bile, bu sonufflar akciger kanserinin Olkemizde batl
Olkelerine gare daha erken ya~ta ortaya C;lktlglnlgosterebilir.
129
Akciger kanser geli~iminde ailesel yatklnltk kabul edilmektedir (4). Ancak
bu risk artl~mln hangi histolojik tipte daha c;ok etkili olduguna dair farkh
sonuc;lar vardlr. Adenokarsinomun genetik duyarltltgl en az olan kanser oldugu
bildirilmesine ragmen, bunun aksini iddia eden eall~malar da vardlr (3).
Ambrosone ve arkada~lary (2) 872 olguluk seride ailede kanser hikayesinin en
slk skuamoz hOcreli karsinomda, en az ise adenokarsinomda oldugunu
bildirmi~lerdir. Bu durum azellikle 57 ya~mdan gene ve 20 YII veya daha az
sigara icenlerde belirgin oldugu bildirilmektedir (2). 65 ya~mdan ya~1thastalarm
ise genetik yatkmhktan ziyade sigara kullanlml gibi etkenlere bagll olarak
kanser geli~meye egilimli olduklan bildirilmektedir. Genetik yatkmhgl olan
ki~ilerin dO~Okdoz karsinojene maruz kaldlklannda bile tOmar geli~mesine
egilimli olduklan, oysa genetik yatkmhgl olmayanlar ic;in ancak uzun bir sOre
karsinojene maruz kaldlklarmda tOmar geli~ebilecegi bildirilmektedir (2,20).
Artml~ genetik yatkmhk azellikle kadmlarda daha belirgindir (2,4).
Cah~mamyzda ise ailede kanser hikayesi ile ilgili veriler az olmakla birlikte
azellikle non-small cell karsinomlu olgularda ailede kanser hikayesiyle
kar~lla~ml~ olmamlz bu eereevede anlaml! olabilir.
Sonuc; olarak, balgemizde squamaz hOcreli kansinom en slk garOlen
akciger kanseri olup sigara kullanlmmm yaygm olmaslyla yakmdan iI~kilidir.
Olgu saYlmlz yetersiz olmakla birlikte balgemizde adenokarsinom lehinde bir
artl~ izlenmedi. Aynca son eah~malarda, aile hikayesi ile akciger kanseri
arasmdaki ili~kiye paralel bulgulara rastlanml~tlr. Ancak akciger kanserinin slk
garOlen bir kanser olmasl, olgulann c;ogunda sigara kullanlmmm bulunmasl
gibi sebebler bu olgulann genetik nedenlere baglanabilmesini zorla~tlrmaktadlr.
Bu konuda daha kesin kanltlar elde etmek iein eok saYlda olguyu ieeren
eah~malara gereksinim duyuldugu anla~llmaktadlr.
SUMMARY
LUNG CANCER HISTOLOGIC TYPES AND FAMILY
HISTORY OF CANCER
184 cases diagnosed as lung carcinoma at Department of Pathology,
Dicle University, were included in this study. Of 181 cases, 168 (92.81%) were
male and 13 (7.18%) were female. Mean age was 56.68. Of 181 cases, 122
(67.40%) were squamous cell carcinoma, 21(11.60%) were adenocarcinoma,
28 (15.46%) were small cell carcinoma and 10 (5.52%) were large cell
carcinoma. 6th decade including 70 cases was the most common age interval.
Cases with squamous cell carcinoma were the most common cigarette users.
Of 145 non-small cell carcinoma cases, 17 had family history of cancer. As a
result, in our region, squamous cell carcinoma was the most common lung
carcinoma and had a close relation with cigarette smoking. Also, an increase in
favour of adenocarcinoma was not observed in our region.
Key words: lung, cancer, histologic type, family history.
130
KAYNAKLAR
1. Cotra RS, Kumar V, Collins T.: Pathologic basis of disease 6th edition W.B.
Saunders Company Pennsylvania 1999, pp. 741-49.
2. Ambrosone C, Rao U, Michalek AM, Cumming KM, Mettlin CJ.: Lung cancer
histologic types and family history of cancer. Analysis of hisologic subtiypes
of 872 patients with primary lung cancer. Cancer 1993,72:1192-8.
3. Seller TA, Elston RC, Atwood LD, Rothschild H.: Lung cancer histologic type
and family history of cancer. Cancer 1992, 69:86-91.
4. Suzuki K, Ogura T, Yokose T, Sekine I, Nagai K, Kodama T, Mukai K,
Nishiwaki Y, Esumi H. Microsatellite instability in female non-small-celllung
cancer patients with familial clustering of malignancy. Br J Cancer 1998, 77:
1003-8.
5. Memi~ L.: Akciger adenokarsinomlan. Ankara Patoloji BOlteni1996, 13:5-7.
6. World Health Organization. Histological typing of lung tumors. International
.' classification of tumors, No.1, 2nd Edn. Genova, World Health Organization,
1981.
7. Makitaro R, Paakko P, Huhti E, Bloigu R, Kinnula VL.: An epidemiological
study of lung cancer: history and histological types in a general population in
north Rnland. Eur Respir J 1999, 13:436-440.
8. Levi F, Franceschi S, Vecchia C, Randimbison L, Cong V.: Lung carcinoma
trends by histologic type in Vaud and Neuchatel, Switzerland, 1974-1994.
Cancer1997, 79:906-14.
9. Rennert G, Rennert HS, Epstein L.: Lung Cancer Histology in Jews and
Arabs in Israel, 1962-1982 Am Rev Respir Dis 1991, 143:721-726.
10. Jedrychowski W, Becher H, Wahrendorf J, Basa-Cierpialek Z, Gomola K.
Effect of tobacco smoking on various histological types of lung cancer. J
Cancer Res CUnOnco11992,118:276-282.
11. Oztek Y, Oskent N, Baloglu H.: TOrkiye'de akciger kanserleri Ozerine bir
ara~tlrma. Patoloji BOlteni1992,9:42-48.
12. EI-Torky M, EI-Zeky F, Cameron H.: Significant changes in the distribution
of histologic types of lung cancer. A review of 4928 cases. Cancer 1990,
65:2361-2367.
13. Auerbach 0, Garfinkel L.: The Changing Pattern of Lung Carcinoma Cancer
1991,68:1973-1977.
14. Dodds L, Davis S, Polissar L.: A population-based study of lung cancer
incidence trends by histologic type, 1974-81. JNC11986, 76:21-9.
15-. Sava~ Y, Ozdemir 0, GanOIlOU. 1981-1989 ytllan araslnda AOTF GagOs
Hastallklan ve TOberkOloz Anabilim Dallnda Yatan 819 primer akciger
kanserli hastada patomorfolojik azellikler. IX. Ulusal patoloji kongresi. Bildiri
131
ozetleri kitabl. s.126, 31 Ekim-4 Kaslm, izmir, 1990.
16. Morabia A, Wynder EL.: Cigarette smoking and lung cancer cell types.
Cancer 1991, 68:2074-2078.
17. Barbone F, Bovenzi M, Cavallieri F, Stanta C.: Cigarette Smoking and
Histologic Type of Lung Cancer in Men Chest 1997, 112:1474-79.
18. Jubelirer SJ, Wilson RA.: Lung Cancer in Patients Younger Than 40 Years
of Age. Cancer 1991,67:1436-1438.
19. Mane JM, Estape J, Lloret SJ, Grau JJ, Palombo H, Agusti C, Mellado B.:
Age and Clinical Characteristics of 1433 Patients with Lung Cancer. Age and
Ageing 1994, 23:28-31.
20. Seller TA, Elston RC, Stewars C, Rothschild H.: Familial risk of cancer
among randomly selected cancer probands. Genet Epidemiol 1988,
5:381-91.