AMİNO ASİT: YAĞLAR BİLGİ HAZİNESİ: 3.7

BİLGİ HAZİNESİ: 3.7
AMİNO
ASİT:
Adlarından da
anlaşılacağı gibi amino asitler karakteristik iki
fonksiyonel grup içerirler: Amino grubu (-NH2)
ve karbonil grubu (-COOH). Ayrıca bu iki grup
arasında bir akil (R) kökü bulunur. Buna göre
bir amino asit genel olarak aşağıdaki formül ile
gösterilir.
Amino asitler organizmada, doku ve
kan proteinlerinin yapımında, azot içeren
maddelerin yapımında, amonyak ve ürenin
sentezinde, diğer amino asitlerin yapımında,
karbonhidratların yapılmasında ve enerji elde
edilmesinde kullanırlar.
şekerdir. İkinci olarak da yağlar gelmektedir.
Her bir gram yağda 9 kalori bulunur. Diğer
kalori kaynakları olan karbonhidrat ve
proteinlerin bir gramında 4 kalori bulunur.
Vücudumuz beslenme ile aldığı yağı
depolar ,( vücudun yağ depolama kapasitesi
sınırsızdır) enerjiye gereksinimi olduğu zaman
bu yağları kullanır. Yağlar ayrıca A, D, E, K
vitamini gibi yağda eriyen vitaminlerin
emilimini sağlar; vücut ısısının korunmasını ve
organların dış darbelerden korunmasını sağlar.
Ancak yağın fazlası obezite, kalp
hastalıkları ve kansere neden olabilir. Önerilen
günlük yağ alımı, günlük gereksinim duyulan
kalorinin % 25-35’ ini karşılayacak miktarlarda
olmalıdır.
Doymuş Yağlar:
Genel olarak hayvansal gıdalarda
bulunan doymuş yağlar fazla alındığında
kolesterol düzeyini yükseltir, kalp hastalıkları,
kanser ve şişmanlık için risk faktörleri
oluşturur.
YAĞLAR
DOYMUŞ
DOYMAMIŞ
TEKLİ
DOYMAMIŞ
ÇOKLU
DOYMAMIŞ
OMEGA - 3
YAĞ: Vücudun öncelikli enerji kaynağı
TRANS
YAĞLAR
OMEGA - 6
Doymuş yağ asitlerinde yağ asidi
zincirini teşkil eden karbonların, zincir
haricinde olan bağlarının hepsi hidrojenle
bağlanmıştır.
Doymuş yağ asitleri insan vücudunda
sentez edilirler. Hiç yağ yenmese bile bu tip
yağ asitleri karbonhidrat ve protein
metabolizması ile oluşan moleküllerden sentez
edilebilir.
Günlük alınan toplam kalorinin en fazla
% 7’ sinin diyetteki doymuş yağlardan gelmesi
önerilmektedir.
Örneğin günlük 2000 kalori alan bir kişi
en fazla 140 kaloriyi diyetindeki doymuş
yağlarla alabilir. Yağın her bir gramında 9 kalori
olduğu
düşünülürse
günlük
alınacak
maksimum doymuş yağ miktarı 15-16 gr
civarında olmalıdır.
fasulyesi yağıdır. Alınan linoleik asit miktarı
total kalorinin %10'unu geçmemelidir.
Balıklarda
omega-3
yağ
asidi
bulunmaktadır. Omega–3 yağ asidi dozu 850
mg ile 1,5 g arasındadır. Omega–3 yağ asitleri
yağlı deniz balıklarından başka bazı bitkilerde,
keten tohumu ve yağında, kanola yağında,
soya yağında ve fındıkta bulunmaktadır.
Beslenmede omega–3’ ü arttırmak, omega–6’
yı ise sınırlamak yerinde olacaktır.
Doymamış Yağlar:
Doymamış yağlar vücudun gereksinim
duyduğu zorunlu yağ asitlerinin en iyi
kaynaklarıdır. Oda sıcaklığında sıvı haldedirler
ve büyük çoğunluğu bitkisel kaynaklıdır.
Doymamış Yağ asitlerinde bir veya
daha fazla karbonun birer bağı hidrojenle
bağlanmamıştır.
Tekli doymamış yağlar: Zeytin ve
kanola yağları, kabuklu yemişler (fındık, fıstık,
ceviz), kabuklu yemiş yağları (yer fıstığı ve
badem yağları), avokado tekli doymamış
yağları çok miktarda içerir.
Çoklu doymamış yağlar: Omega–6
(Linoleik asit) ve omega–3 (Alfa Linoleik Asit)
yağ asitleri olmak üzere iki kısımdır.
Omega–6 yağ asitleri açısından zengin
bitkisel yağlar; mısır özü, ayçiçeği, soya
Trans Yağlar: Sıvı bitki yağlarının
hidrojenizasyonu ile oluşan yağlardır. Yağ ne
kadar hidrojene ise oda sıcaklığında o kadar
katı olacaktır.
Hidrojenize bitkisel yağlar ile pişirilen
yiyeceklerde
bulunurlar.
Krakerler,
margarinler, patates cipsleri, patlamış mısır,
kremalı-karamelli bisküviler, şekerlemelerde
bulunur.
Trans yağları bazı et ve mandıra
ürünlerinde de doğal olarak bulunabilir.
YAĞ ASİDİ: Yağlar, yağ asitleri
denilen temel ünitelerden oluşur. Yağların
tipleri çeşitli farklı özellikleri olan yağ asitlerinin
değişik karışımı ile oluşur.